غوغای سه قلوهای بازار آتی
به گزارش «کالاخبر»؛ بازیگران بازار آتی در سال‌جاری شاهد نمایش سکانسی جدید از معاملات بورس کالای ایران بودند تا با حضور دو محصول جدید حوزه کشاورزی یعنی زیره‌سبز و پسته در کنار معاملات زعفران، شاهد تکمیل سه ضلعی مثلث محصولات کشاورزی صادراتی در بازار آتی باشیم و به کمک این سه محصول، رونق به این بازار پرهیجان و جذاب بازگردد. بازاری که در سال گذشته زعفران را به‌عنوان میراث‌دار قراردادهای آتی به سرمایه‌گذاران معرفی کرد و افزایش حجم معاملات آتی زعفران در کنار فعال بودن سررسیدهای مختلف آن در مدت یک سال اخیر نشان داد که این بازار با دوری سکه طلا از این معاملات توانست جایگاه مورد نیاز خود رادر بازار به‌دست آورد. تیرماه ۱۳۹۸ نیز بازیگران بازار مشتقه شاهد ورود زیره‌سبز به تابلوی بورس بودند و در نهایت در ۲۱ شهریور ماه امسال پسته به جرگه محصولات کشاورزی بورسی پیوست که بر پایه آنها می‌توان گواهی سپرده کالایی و قرارداد آتی معامله کرد تا به کمک این سه محصول، بازار آتی بورس کالای ایران به کانون توجه بازیگران و سرمایه‌گذاران حرفه‌ای و فعالان بخش کشاورزی به‌ویژه صادرکنندگان تبدیل شود. به این ترتیب، در ۷ ماهه اول امسال انعقاد بیش از هشت میلیون و ۹۳ هزار قرارداد آتی بر پایه سه محصول زعفران، زیره‌سبز و پسته ارزش ۱۳۴ هزار و ۷۵۷ میلیارد و ۳۱۳ میلیون ریالی را در پی داشت.
بررسی آمارها حاکی از آن است که زعفران نگین و زیره‌سبز از نظر حجم و ارزش معاملات بازار مشتقه بیشترین سهم را به خود اختصاص دادند به‌طوری‌که در بازه ۷ ماهه اول امسال زعفران نگین با ۶ میلیون و ۷۱۵ هزار و ۴۳۷ قرارداد منعقده و ارزش ۸۴ هزار و۷۲۰ میلیارد و ۲۰۳ میلیون ریالی، به ترتیب سهم ۸۳ و ۶۳ درصدی را از حجم و ارزش معاملات کل بازار آتی کسب کرد. قراردادهای آتی زیره‌سبز نیز با یک میلیون و ۲۰۵ هزار و ۱۵۳ قرارداد منعقده، ارزش ۴۲ هزار و ۱۲۴ میلیارد و ۲۹۸ میلیون ریالی را به ثبت رساند و به ترتیب سهم ۱۵ و ۳۱ درصدی را از دو متغیر مذکور به‌دست آورد. معامله‌گران طی این مدت ۱۱۰ هزار و ۶۱۰ قرارداد آتی زعفران رشته‌ای درجه یک را نیز منعقد کردند که ارزش یک هزار و ۱۷ میلیارد و ۷۴۰ میلیون ریالی را در پی داشت. در این بازه زمانی اما، پسته با تک نماد خود برای سررسید آذر ماه ۱۳۹۸ تنها ۱۰ روز معاملاتی را سپری کرد؛ با این حال در همین زمان کوتاه و با انعقاد ۶۲ هزار و ۴۱۷ قرارداد توانست گوی سبقت را از زعفران رشته‌ای درجه یک ربوده و با کسب سهم ۵درصدی از ارزش کل معاملات، در جایگاه سوم بازارقرار گیرد.
بازار طلایی گواهی سپرده کالایی
در ۷ ماهه نخست امسال در بازار گواهی سپرده کالایی نیز معامله‌گران شاهد ورود دو محصول جدید بودند؛ به‌طوری‌که زیره‌سبز و پسته فندقی ۳۲-۳۰ به ترتیب در تیر و مهرماه سال‌جاری معاملات خود را در قالب گواهی سپرده کالایی آغاز کردند تا در کنار سکه طلا و زعفران نگین و پوشال معمولی این بازار را بیش از پیش رونق دهند، به‌طوری که با ورود این دو محصول حجم بازار گواهی سپرده کالایی در بورس کالای ایران از حدود ۴/ ۱۰ میلیون گواهی در ۷ ماهه اول سال ۱۳۹۷ به بیش از ۸/ ۲۶ میلیون گواهی در ۷ ماهه نخست امسال افزایش یافته و ارزش معاملات نیز از ۷ هزار و ۱۵۰ میلیارد ریال در ۷ ماهه اول سال گذشته به حدود ۱۹ هزار و ۲۴ میلیارد ریال رشدکرده است. براساس آمارهای معاملاتی ثبت شده در این بازار طی ۷ ماهه نخست امسال در مجموع محصولات قابل‌معامله یعنی زعفران نگین و پوشال معمولی، زیره‌سبز، سکه تمام بهار آزادی و پسته فندقی ۳۲-۳۰ بیش از ۲۶ میلیون و ۸۰۸ هزار گواهی به ارزشی بالغ بر ۱۹هزارو ۲۴۱ میلیارد و ۵۱۷ میلیون ریال دادوستد شد.
در جریان معاملات این دوره از بازار، سکه تمام بهار آزادی با معامله ۳میلیون و ۵۵۰ هزار گواهی و ثبت‌ارزش ۱۶ هزار و ۴۷۱ میلیارد و۵۷۳ میلیون ریالی، سهم ۸۶ درصدی را از کل ارزش معاملات گواهی سپرده کالایی کسب کرد. معامله‌گران بیش از ۲۱ میلیون و ۸۷۳ هزار گواهی سپرده زعفران نگین را دادوستد کردند و ارزش ۲هزار و ۴۷۴ میلیارد ریال را به ثبت رساندند که این محصول سهم ۸۲درصدی را از حجم کل معاملات گواهی سپرده کالایی به‌دست آورد و از نظر ارزش معاملات نیز در رتبه دوم ایستاد.
پسته فندقی ۳۲-۳۰ نیز درحالی یک درصد از کل ارزش معاملات را به خود اختصاص داد که معاملات این محصول در بازار گواهی سپرده کالایی بورس کالای ایران از تاریخ ۹ مهر ماه ۱۳۹۸ آغاز شد و تنها طی مدت کمتر از دو ماه توانست ارزش معاملاتی بیش از ۲۶ میلیارد و ۳۵۰میلیون ریال را رقم بزند. در پایان این گزارش می‌افزاید، محصول تازه وارد پسته درحالی از مهر ماه سال‌جاری معاملات خود را در قالب گواهی سپرده کالایی و قرارداد آتی در بورس کالای ایران آغاز کرده که در مدت کوتاهی توانسته نظر فعالان بازار سرمایه و بازیگران بازار آتی را به خود جلب کند. آنچنان که می‌توان انتظار داشت طی ماه‌های آینده پادشاه آجیل بتواند جایگاه ویژه‌ای در معاملات ابزارهای نوین مالی بورس کالای ایران پیدا کند چراکه ایران به‌عنوان قطب تولید پسته پس از ایالات متحده آمریکا دومین صادرکننده این محصول در دنیا شناخته می‌شود و پسته ارزآورترین محصول کشاورزی کشور به‌شمار می‌رود و انجام معاملات آن در بستر بورس می‌تواند به ایجاد ثبات و پوشش ریسک‌های ناشی از نوسانات قیمتی این محصول صادراتی به فعالان صنعت پسته کشور کمک کند. ضمن اینکه، بی‌تردید پس از پذیرش محصول فیزیکی در بورس کالا، راه‌اندازی معاملات گواهی سپرده آن و در آخر رونمایی از معاملات آتی آن در ۲۱ مهرماه امسال، کمک شایانی به کشاورزان، فعالان این حوزه و صادرکنندگان این محصول استراتژیک جهت بهبود تجارت داخلی و صادراتی پسته ایرانی خواهد بود.
