کودتای ۲۸ مرداد

ایرنا: هم زمان با سالروز کودتای ۲۸ مرداد که در جریان آن سرویس‌های اطلاعاتی انگلیس و امریکا نخست وزیر وقت ایران را در سال ۱۳۳۲ سرنگون کردند، سفیر ایران در انگلیس خطاب به دولت لندن پرسید؛ آیا هنوز وقت عذرخواهی و جبران گذشته فرا نرسیده است؟

باشگاه خبرنگاران جوان: بعد از کودتای ۲۸ مرداد، محمدرضا پهلوی در جهت تقویت قدرت خود و کنترل تهدیدات داخلی، نهادها و سازمان‌های متعددی را ایجاد نمود که در میان آنها سازمان ساواک از نظر تشکیلات و قدرت سرکوب، از جایگاه خاصی برخوردار بود.

جماران: برای نخستین بار نقش پنهان یک افسر سرویس جاسوسی انگلیس در همکاری با سازمان سیای آمریکا برای راه اندازی کودتا علیه دکتر مصدق در ایران فاش شد.

خبر آنلاین: سردار دیپلماسی بار دیگر با سخنرانی مقتدرانه خود شورای امنیت، کشورهای حاضر را خلع سلاح کرد. چرا که پاسخ و توجیهی برای دفاع از یکجانبه گرایی و خودکامگی امریکایی ها نداشتند.

دنیای‌اقتصاد: کتاب «درآمدی بر جنبش دانشجویی در ایران» نوشته هوشنگ جیرانی منتشر شد.

«استاد فقید جوآن رابینسون که در دانشگاه کمبریج کرسی استادی داشت در کنار هزارویک سخن نغز، درباره چرایی آموزش اقتصاد دیدگاه زیبایی دارد. به باور استاد رابینسون «هدف» اصلی از اینکه آدم باید «اقتصاد» بیاموزد، این نیست که «برای پرسش‌های اقتصادی» جواب‌های ساده و سرراست پیدا کند. بلکه «هدف» اصلی این است که «آدم بیاموزد تا چگونه اقتصاددانان فریبش ندهند.»

کیهان نوشت:پس از فوت نجف دریابندری، همکار طولانی‌مدت پروژه و موسسه آمریکایی فرانکلین که مهم‌ترین طرح نفوذ و تهاجم فرهنگی غرب در دوران پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به شمار می‌آید، همان گونه که انتظار می‌رفت، مجموعه رسانه‌های زنجیره‌ای بیگانه به تجلیل و تکریم وی پرداخته و کارنامه‌های آنچنانی برایش نوشته و تهیه کردند.

عصر ایران: امروز، هشتمین سالگرد درگذشت دکتر قمرآریان از نخستین استادان زن در دانشگاه های ایران است.

دنیای اقتصاد: «شاید مصدق با توجه به سخنان هندرسن در دستور به مردم برای حضور در صحنه و مقاومت خودداری کرد. با این وجود مصدق پیش از این و زمانی اشتباه کرد که جبهه ملی را سازماندهی نکرد و برای آن، تشکیلات گسترده تشکیل نداد. در نهایت مصدق با خود فکر کرد که بهتر است عطای قدرت را به لقای آن ببخشد تا خون میلیون‌ها انسان‌ بی‌گناه به زمین نریزد. کودتای ۲۸ مرداد تنها به معنای شکست دکتر مصدق نبود بلکه سبب شد راه و مرام دموکراسی در ایران برای سال‌ها عقب بیفتد.»

انتقادی جدی که به مصدق وارد است این است که چرا با توجه به مقبولیت سیاسی که در بین توده‌های مردم پیدا کرده بود سازماندهی جبهه ملی را گسترده‌تر نکرد و جبهه ملی را به یک جبهه فراگیر تبدیل نکرد. دکتر مصدق باید برای مبارزه سیاسی خود سازماندهی سیاسی و تشکیلاتی به وجود می‌آورد. اشتباه دیگر دکتر مصدق در کتاب «کودتا» یرواند آبراهامیان‌ آورده شده است.

این سوال برای ما مطرح است که ملی شدن صنعت نفت برای ما چه فایده‌ای داشته است؟ درست است که درخصوص ملی کردن صنعت نفت به مشکلاتی برخوردیم و به کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و سقوط دولت مصدق منجر شد و کنسرسیومی ‌با حضور شرکت‌های نفتی خارجی تشکیل شد ولی کسانی که کودتا کرده بودند چه خودشان و چه پشتیبانان آنها نمی‌توانستند ملی شدن صنعت نفت ایران را نادیده بگیرند و به هر حال به شیوه دیگری ملی کردن صنعت نفت را به اصطلاح عملی کردند.

ايسنا: دومین جشنواره تئاتر اکبر رادی با معرفی برگزیدگان و با اعلام نامگذاری خیابان یگانه در شمال خانه هنرمندان ابران به نام اکبر رادی به کار خود پایان داد.

جامعه ایران از طبقات و گروه‌های متفاوت و متکثری تشکیل شده است که هر یک بنا به مقتضیات خود رویایی را می‌پرورانند. یکی امنیت می‌خواهد و دیگری آزادی، طبقه‌ای فکر معاش دارد و آن دیگری دغدغه معاد. این تکثر و تفاوت در برهه‌هایی از زمان نیز رنگ تقابل به خود می‌گیرد؛ به‌خصوص اندازه و دامنه این ستیز در مقاطعی که کیفیت تدبیر و سیاست‌ورزی سیاستمداران کاهش می‌یابد، تشدید می‌شود.

خبر آنلاین: از جمله پرمخاطب‌ترین اخبار روزهای گذشته در حوزه اجتماعی، خبرهایی بود که درباره قمه‌کشی اراذل در خیابان و زخمی کردن هانی کُرده از اراذل مشهور تهران منتشر شد. سئوال اینجاست چرا افکار عمومی درباره اخبار مربوط به اراذل و اوباش از جمله هانی کُرده، اینقدر حساس است؟

ایرنا: فریدون جیرانی گفت: در فیلم «غفلت» به خوبی می‌توان تاثیر کودتای ۲۸ مرداد فضای کودتا و تلخی آن‌را مشاهده کرد. فیلمی این‌چنین تلخ و سیاه در سینما ندیده‌ام.

کیهان نوشت:مواضع منتشره به نام سه تن از سران فتنه۸۸ و به بهانه اغتشاشات بنزینی، بار دیگر از رفتار توأم با غرض‌ورزی و بی‌اختیاری آنها خبر می‌دهد.

ايسنا: سخنگوی دولت تاکید کرد ما نباید برچسب «آمریکایی» را برای طرد و حذف دیگری به کار ببریم که اگر چنین کنیم در حق نسل های جدید جفا کرده ایم.

دنیای‌اقتصاد: رهام الوندی و مارک گازیوروسکی در یادداشتی مشترک در فارن‌پالیسی نوشتند: «محمد مصدق نامی است که احساسات قوی را در بین مردم ایران بر‌می‌انگیزد. مصدق در یک خانواده اشرافی بزرگ شد و تحصیلات خود را در زمینه حقوق در فرانسه و سوئیس به پایان رساند. او از سال ۱۹۵۱ دو دوره به‌عنوان نخست‌وزیر ایران انجام وظیفه کرد. مصدق به‌عنوان رهبر اصلی جنبش ملی کردن صنعت نفت ایران شناخته می‌شود. اما در آگوست ۱۹۵۳ هواداران محمدرضا پهلوی، آخرین شاه ایران با حمایت سیا و سرویس اطلاعاتی بریتانیا دولت او را در یک کودتای…

تسنیم: جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تدوین طرحی دولت را ملزم کردند تا نسبت به بازپس‌گیری درآمدهای نفتی از انگلیس و آمریکا بعد از کودتای ۲۸ مرداد اقدام کند.

مشرق: داریوش اسدزاده عنوان کرد که اردشیر زاهدی بعد از گریم به من گفت: «کجا بودی در روزهای منتهی به ۲۸ مرداد که در به در فرار می‌کردم، مرا گریم می‌کردی که کسی مرا نشناسد؟!»

خبر آنلاین: وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی ایران در توییتی در پاسخ به برایان هوک نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نوشت که یا از عمد تاریخ را تحریف نکنید یا اگر در اطلاع وقایع قرار ندارید، آرشیو امنیت ملی آمریکا را مطالعه کنید.

باشگاه خبرنگاران جوان: وزیر امور خارجه کشورمان در توئیتی به ۶۶امین سالروز کودتای ۲۸ مرداد واکنش نشان داد.

ايسنا: معاون اول رئیس جمهوری با یادآوری کودتای ۲۸ مرداد، تاکید کرد: امروز بیش از هر زمان نیازمند ‎گفتگوی ملی، تفاهم و همبستگی اجتماعی هستیم.

عنوان «سال سی» از چند جهت با رمان ارتباط برقرار می‌کند. از یکسو این عنوان به‌خاطر نسبت این اثر با شاهنامه و همچنین روایت‌هایی که از زندگی ابوالقاسم فردوسی به ما رسیده است، انتخاب شد و از سوی دیگر به‌دلیل پیوندی که اثر با وقایع مرتبط با نهضت ملی شدن صنعت نفت و کودتای ۲۸ مرداد برقرار می‌کند. اما این‌ها لایه‌های بیرونی تناسب عنوان با اثر است. فراتر از این نسبت‌های ظاهری، شاید مخاطب بتواند ارتباط‌های مضمونی میان این اثر و بیتی از شاهنامه که عنوان بر مبنای آن انتخاب شده هم پیدا کند. «سال سی»،…

انتخاب: مرکز مطالعات بین المللی و استراتژیک (CSIS) در تاریخ ۸ مه، برایان هوک، نماینده ویژه آمریکا را به رویدادی که در سالگرد کمپین فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران برگزار میشود، دعوت کرد.

در اردیبهشت ماه ۱۳۳۲ دکتر مصدق، شاه را وادار کرد که اداره امور املاک پهلوی را به دولت واگذار کند. هنگامی که دکتر مصدق به نخست‌وزیری رسید اسدالله علم بر املاک و دارایی‌های شاه موسوم به املاک و موقوفات پهلوی مدیریت می‌کرد. با روند رو به افزایش اختلاف دکتر مصدق و شاه، اسدالله علم هم به جرگه مخالفان نخست‌وزیر پیوست و در رهبری و هدایت بخش‌هایی از مخالفان مصدق نقش درجه اول را برعهده گرفت و تا واپسین ماه‌های عمر کابینه بر این مهم باقی بود. به‌دنبال گسترش اختلاف میان دربار و دولت طی ماه‌های تیر و…

خبر آنلاین: محمود کاشانی گفت: کوچک‌ترین کودتایی علیه مصدق در مرداد سال ۱۳۳۲ نشد. اسناد و مدارک فراوان تاریخی امروزه در دسترس هستند که به روشنی می توان بر پایه آن ها وقوع هر گونه کودتا علیه مصدق را در مرداد سال ۱۳۳۲ رد کرد.

زمزمه‌های ملی شدن صنعت نفت در سال ۱۳۲۸ش ۱۹۴۹ / م با تشکیل جبهه ملی شنیده شد. جبهه‌هایی که نیروهای گردآمده در آن، هر کدام نماینده یکی از اقشار اجتماعی ایران به‌شمار می‌رفتند. از سیاستمداران، کارمندان، روشنفکران جوان تا بازاریان، هسته اولیه جبهه ملی را شکل می‌دادند و در وقایع مربوط به ملی شدن صنعت نفت تا کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ نقش مهمی برعهده داشتند.

اشاره: آنچه می‌خوانید بخشی از گفت‌وگوی روزنامه اطلاعات با دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن، محقق و مورخ و مترجم درباره انقلاب ۵۷ است.