دکتر علی شاهحسینی/کنشگر و پژوهشگر حوزه گذار انرژی
چندی است موضوع گذار انرژی مورد توجه کارشناسان، سیاستگذاران، دانشگاهیان و فعالان کسبوکار قرار گرفته است. جامعه جهانی پس از برگزاری کنفرانس تغییرات اقلیمی پاریس در سال ۲۰۱۵ بهطور جدی به این موضوع پرداخته است؛ اما در کشور عزیزمان، در دو، سه سال اخیر و با بروز مشکل ناترازی انرژی این کلیدواژه در ادبیات علمی و سیاسی گسترش یافته و میطلبد با دقت بیشتری به این موضوع پرداخته شود. در این راستا، نوشتار حاضر مقدمهای است برای آشنایی بیشتر خوانندگان محترم که در پیکربندی سهبخش تنظیم شده است.ابتدا در…
جمهوریآذربایجان، میزبان بیستونهمین نشست اقلیمی سازمان مللمتحد (COP۲۹)، از سرمایهگذاریها در صنایع نفت و گاز حمایت خواهد کرد. به گزارش «شانا» به نقل از رویترز، الهام علییف، رئیسجمهوری آذربایجان که امسال (نوامبر ۲۰۲۴) میزبان نشست کاپ۲۹ خواهد بود، در همایشی اقلیمی در برلین با اشاره به اینکه با وجود اهداف اقلیمی تعیینشده، تقاضا برای سوخت فسیلی همچنان رو به افزایش است، گفت: از حق کشورهای تولیدکننده نفت و گاز برای سرمایهگذاری در این بخش حمایت میکند.
دنیای اقتصاد-حمید ملازاده:
از زمان روی کار آمدن جو بایدن، رئیسجمهور فعلی آمریکا، صنعت نفت و گاز ایالاتمتحده از سیاستهای انرژی او انتقاد کرده و استدلال میکند که این سیاستها با محدودکردن تولید سوختهای فسیلی، به انرژی و امنیت ملی آمریکا آسیب رساندهاند.با وجود این، تولید نفت وگاز ایالاتمتحده به سطوح بیسابقهای رسیده، اگرچه صنعت ادعا میکند که این رشد برخلاف سیاستهای بایدن بوده و نه بهخاطر آنها.
دنیای اقتصاد-حمید ملازاده:
وابستگی اتحادیه اروپا به واردات نفتخام و فرآوردههای نفتی در سال۲۰۲۲ به بالاترین حد خود یعنی ۹۷.۷درصد رسیدکه نشاندهنده افزایش قابل توجهی نسبت به سالقبل بود. واردات ثبتشده در سال۲۰۲۱ به رکورد۹۱.۶درصد رسیده بود. این افزایش وابستگی تحتتاثیر عوامل مختلفی از جمله تغییرات در روند واردات، افزایش انرژی ناخالص موجود و پرشدن ذخایر بودهاست. انباشت ۸.۳میلیونتن نفت نقش مهمی در پرکردن ذخایر نفتخام و کاهش قیمت در سال۲۰۲۱ ایفا کرد، سالی که سطوح مصرف به میزان بیسابقهای رسید.
گروه بازار نفت: پیشبینی میشود ارزش بازار جهانی تولید هیدروژن در یک دههآینده سالانه ۳.۷درصد رشد کند و به بیش از ۲۴۰میلیارد دلار برسد، درحالیکه این نرخ در سال۲۰۲۳ برابر با ۱۶۲.۳میلیارد دلار بودهاست. به گزارش «شانا» به نقل از مدیریت کل امور اوپک، طبق گزارش «بازار تولید هیدروژن: ۲۰۳۴-۲۰۲۴» که ازسوی شرکت Visiongain، شرکت مشاوره تجاری بینالمللی مستقر در لندن منتشر شد، ارزش بازار جهانی هیدروژن در سال۲۰۲۳ برابر با ۱۶۲.۳میلیارد دلار بود و پیشبینی میشود در یک دههآینده با نرخ رشد مرکب…
دنیایاقتصاد: دوران گذار انرژی به دور از سوختهای فسیلی به سمت منابع پاکتر برای انرژی و الکتریسیته در همه قارهها در حال پیشرفت و توسعه است، اما به دلیل سطوح مختلف سرمایهگذاری، حمایتهای سیاسی و اجتماعی با سرعتی نابرابر به پیش میروند. بیش از یک دهه است که کشورهای سراسر جهان به طور پیوسته منابع برق پاک خود را افزایش دادهاند و به مزایای متعدد کربنزدایی سیستمهای نیروی خود توجه دارند.
دنیای اقتصاد-پیمان قناعتیفرد:
نخستین سکوی تولید گاز شل بهنام Timi در سواحل مالزی واقع شدهاست. این سکو هم از انرژی باد و هم از منبع خورشید تغذیه میشود. همزمان با فصل بارشهای موسمی در آسیای جنوبشرقی، بارانهای سیلآسا و بادهای شدید دریای چین جنوبی را درمینوردد و از ساحل شمالغربی بورنئو گذر کرده و درختان نخل را به عقب خم میکند. گردشگران و فروشندگان خیابانی همگی بهدنبال سرپوش و سرپناهی هستند، این تصویر آشنای فصل بارانهای موسمی در این منطقه است.
دنیایاقتصاد- حمید ملازاده:
اوایل سالجاری، چندین شرکت سرمایهگذاری با عقبنشینی از وعدههای آبوهوایی خود و سرازیرکردن پولهای هنگفت به پروژههای سوختهای فسیلی، بهرغم اطلاع از تغییرات اقلیمی، خبرساز شدند. آنها دلایل مختلفی از جمله تعهدات قانونی در قبال سهامداران را برای توجیه رویکرد خود ارائه کردند، اما همه آنها میدانند که سرمایهگذاری در سوختهای فسیلی بدون خطر هم نیست. تکمیل پروژههای نفت و گاز زمانبر است و از طرفی محبوبیت انرژیهای تجدیدپذیر روزبهروز بیشتر میشود. بهعلاوه، شرکتهای سوخت فسیلی با…
دنیای اقتصاد-پیمان قناعتیفرد:
چنانچه بر فراز اماراتمتحدهعربی در جهت غرب از فجیره، بندری پر از نفتکش در دریای عمان، به سمت خلیجفارس پرواز کنید، به چشم خود آسیبپذیری زمینهای خشک دربرابر تغییرات اقلیمی را مشاهده خواهید کرد. هرچند مزارع اطراف منطقه سرسبز بهنظر میرسند، با این حال اما مواد اولیه برای تهیه غذای خانگی کمیاب بوده و دیگر غذاهای اصلی و محلی این منطقه تقریبا از سفره بومیان حذف شدهاند. آب آشامیدنی منطقه نیز بیشتر از کارخانههای نمکزدایی بهدست میآید. میزان گرما خارج از تحمل انسانی…
دنیای اقتصاد-حمید ملازاده:
مدیران صنعت انرژی بارها نگرانی خود را از روند ادامهدار کمبود سرمایهگذاری در عملیات اکتشاف نفت و گاز در سالهای اخیر اعلام کردهاند که میتواند در آینده منجر به بحران تولید و عرضه سوختهای فسیلی شود. بهرغم کاهش تزریق پول به صنعت حفاری، اکتشافات بهویژه در فراساحل ادامه دارد. در سال۲۰۲۳، هشت اکتشاف جدید در بخش آبهای عمیق خلیجمکزیک انجام شد که نشاندهنده عملیاتهای مداوم است. برخی استدلال میکنند که با وجود محدودیت دولتها، شرکتهای نفت و گاز از نظر مالی وضعیت بهتری دارند. مناطق دیگری مانند…
دنیای اقتصاد-پیمان قناعتیفرد:
شناخت چگونگی تاثیر فناوریهای دیجیتال و مقررات زیستمحیطی بر تغییر ماهوی و ساختاری بازار سوختهای فسیلی بهویژه نفت و گاز، از اهمیت بالایی برخوردار است. بر اساس گزارش تارنمای The People’s Network، چشمانداز جهانی صنعت نفت و گاز، متاثر از تغییرات بنیادینی است که بهواسطه پیشرفتهای تکنولوژیکی در این صنعت و تاکید بسیار بر لزوم حفظ محیطزیست، راهبری میشوند. در قلب این تحول، «بازار مدیریت یکپارچگی میادین نفتی» قرار دارد که طبق پیشبینیها، تا پایان سال۲۰۲۷ با حجمی از سرمایهگذاری…
وزیر نفت گفت: میانگین افزایش تولید گاز در ایران در سالهای اخیر با وجود تحریمهای سالانه ۵.۲درصد بوده، در حالی که میانگین افزایش تولید گاز در جهان طی بازه زمانی یادشده، ۲.۵درصد بوده که این موضوع نشان میدهد افزایش تولید گاز کشور دو برابر میانگین جهانی بوده است. به گزارش شانا، جواد اوجی در حاشیه نشست فوقالعاده وزارتی ویژه برگزاری هفتمین نشست سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز در الجزایر اظهار کرد: گاز طبیعی بهعنوان سوختی پاک، انعطافپذیر و قابلدسترس، یکی از عناصر اصلی نظام کنونی…
دنیای اقتصاد-پیمان قناعتیفرد:
بر اساس گزارش موسسه غیردولتی گلوبالویتنس، شرکتهای بزرگ نفتی اروپایی و آمریکایی از زمان آغاز حمله روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲، بیش از ۲۶۰میلیارد یورو سود کسب کردهاند. به نوشته تارنمای یوراکتیو و بر اساس گزارشی که گلوبالویتنس در نوزدهم فوریه منتشر کرد، پنج شرکت بزرگ نفت و گاز غربی - شل، بیپی، شورون، اکسونموبیل و توتالانرژی - از زمان حمله روسیه به اوکراین، بیش از ۲۸۱میلیارد دلار (۲۶۱میلیارد یورو) سود بهدست آوردهاند.
دنیای اقتصاد-حمید ملازاده:
پاتریک پویان، مدیرعامل توتال انرژی فرانسه، هشدار داد که دولتها باید در مورد رویکرد خود در دوره گذار انرژی صادق باشند؛ چراکه عدمهوشیاری نسبت به اجرای سیاستهای منطقی، نهایتا منجر به افزایش هزینههای انرژی میشود. او ضمن دفاع از استراتژی شرکت خود برای سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر افزود که همچنان سرمایهگذاری در پروژههای نفت و گاز را دنبال خواهد کرد. پویان استدلال میکند که کاهش تولید سوخت فسیلی قبل از اینکه انرژی تجدیدپذیر برای جایگزینی آن آماده شود، فاجعهبار است.
سیاستهای اتحادیه اروپا و ایالاتمتحده، هزینه سوخت فسیلی کشتیها را تا سال۲۰۳۰ دوبرابر میکند تا آنجا که بنا بر پیشبینیهای انجامشده، قیمت هرتن کربن بیش از ۱۰۰دلار در سال۲۰۳۵ و ۴۰۰دلار در سال۲۰۵۰ برآورد شدهاست. به گزارش «شانا» به نقل از مرکز بررسی تحولات بینالمللی انرژی و تغییر اقلیم مدیریت کل امور اوپک، هفته گذشته موسسه مرسک مککینی مولر برای حملونقل بدونکربن، بر اساس یافتههای یک بررسی اعلام کرد؛ سیاستها و مقررات اقلیمی اتحادیه اروپا و ایالاتمتحده میتواند هزینه سوختهای…
دنیای اقتصاد-پیمان قناعتیفرد:
اجلاس کاپ ۲۸ به میزبانی امارات متحده عربی، گزارش ارزیابی هیات بینالمللی تغییر اقلیم را مورد بازتاکید قرار داد؛ گزارشی که در مقایسه با سال ۲۰۱۹ میلادی، هدف کاهش ۴۳درصدی انتشار گازهای گلخانهای در افق سال ۲۰۳۰ و ۶۰درصدی تا سال ۲۰۳۵، برای دستیابی به کنترل گرمایش جهانی در حد ۱.۵درجه سانتیگراد را مطرح میکند. کاپ۲۸ همچنین اهداف سه برابر کردن ظرفیت جهانی انرژیهای تجدیدپذیر تا سال ۲۰۳۰ و گذار از سوختهای فسیلی به سمت خالص انتشار صفر کربن تا سال ۲۰۵۰ را مطرح کرد.
دنیای اقتصاد-حمید ملازاده:
مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) در جلسه اخیر خود در ترینیداد و توباگو مروری کلی از تحولات پیچیده بازار جهانی گاز طبیعی مایع (LNG) را ارائه کرد. محمد همل، دبیرکل GECF، معتقد است که عرضه LNG تا سال۲۰۲۶ با کمبود همراه خواهد بود و رشد فزاینده تقاضا تا سال۲۰۵۰ به ۲۲درصد خواهد رسید و شکاف بین تقاضا و عرضه بیشتر خواهد شد.
دنیای اقتصاد-پیمان قناعتیفرد:
اخیرا گزارششده گروهی از استارتآپهای فعال در حوزه انرژی، زبالههای کارخانهها را به کربن غلیظ تبدیل کرده تا در زیر زمین دفن یا به اعماق زمین تزریق کنند. داستان شبیه چگونگی تشکیل سوختهای فسیلی است، اما با اندکی تفاوت. میتوان بهدرستی ادعا کرد که زغالسنگ با بهرهگیری مستقیم از انرژی خورشیدی تشکیل میشود. میلیونها سالپیش، گیاهان باتلاقی انرژی خورشید را جذب کرده و در این فرآیند از دیاکسیدکربن نیز بهره میبردند. آنها ازبین رفتند، بر روی هم انباشته و در…
دنیایاقتصاد:
با استناد به گزارشهای منتشرشده در بازار جهانی انرژی، تا سال۲۰۳۵ میلادی سطح تولید نفت و گاز در ایالاتمتحده با روند افزایشی به ترتیب معادل حدود ۱۵ و ۹درصد افزایش را تجربه خواهدکرد. بهرغم حمایت مصوبه کاهش تورم ایالاتمتحده، از توسعه و سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر که سالگذشته به تصویب رسید، بهنظر میرسد قانون یادشده منجر به کاهش تولید سوختهای فسیلی در این کشور نشده بلکه آمریکا را در صدر کشورهای جهان در زمینه توسعه استخراج نفت و گاز طی دو دههآینده قرار خواهد داد.
دومین بانک اروپا و هشتمین بانک جهان در بانکداری خرد، در پاسخ به تصمیمهای کاپ۲۸ طی بیانیهای اعلام کرد دیگر پروژههای جدید استخراج سوختهای فسیلی را تامین مالی نخواهد کرد و بهدنبال سهبرابرکردن بودجهسالانه انرژیهای تجدیدپذیر تا سال۲۰۳۰ در مقایسه با ۲۰۲۰ است.
نشست آبوهوای سازمان ملل، کاپ۲۸، در امارات متحده عربی در حالی به پایان رسید که بسیاری از انتظارات را برآورده نکرد. این اولین کاپ بود که رسما تایید کرد سوختهای فسیلی علت اصلی تغییرات آبوهوایی هستند. بیش از ۱۰۰کشور توافق کردند که ظرفیت انرژیهای تجدیدپذیر را سهبرابر و تا سال ۲۰۳۰ نرخ جهانی بهرهوری انرژی را دوبرابر کنند، اما راههای دورزدن توافقات باز است! مذاکرات اقلیمی کاپ۲۸ با اختصاص صندوق جدید برای رسیدگی به تلفات و آسیبهای فزاینده ناشی از تاثیرات آبوهوایی به…
تولید برق بدون کربن هرگز در طول تاریخ صنعت برق به این مقدار نبوده است. انرژی بادی و خورشیدی در دو دهه گذشته، سریعتر از آنچه کارشناسان تا به حال انتظار داشتند، شروع به رشد کردهاند. اما هنوز برای متوقف کردن افزایش تولید برق مبتنی بر زغالسنگ و گاز کافی نبوده است. به این دلیل که تقاضای جهانی برای برق حتی سریعتر از تولید انرژی پاک رشد کرده است و سوختهای فسیلی این شکاف را پر کردهاند.