دنیای اقتصاد- سارا جنگروی: در نشستی که به مناسبت «سالروز صدور فرمان مشروطیت -۱۱۶سال پیش» در اتاق کلاب‌‌هاوس گروه جامعه‌‌شناسی سیاسی انجمن جامعه‌‌شناسی ایران برگزار شد، علیرضا رجایی، علی‌اکبر امینی و احمد بخارایی، به سخنرانی پرداختند. محورهای این نشست بیشتر روی آموزه‌های مشروطه، مشروطه و عاملیت شهروندی و تقابل های دیروز و امروز روشنفکران بود.

مکتب مورخان «آنال» در اواخر دهه۱۹۲۰ و بر محور مجله‌ای به نام سالنامه یا «آنال» تاریخ اقتصادی و اجتماعی پدید آمد. آنچه آنالیست‌ها دنبال آن بودند به‌طور مختصر توسط ارنست لابروس که مورخ اقتصادی است، بیان می‌شود: «تاریخ باید باز ابداع شود» مورخان مکتب آنال می‌گفتند که توجه خود را از مطالعه تنها وجه سیاسی تاریخ، متوجه وجه اقتصادی، سازمان‌های اجتماعی، روان‌شناسی جمعی و جغرافیایی کرده‌اند و مصرانه می‌خواهند مرزهای قراردادی میان رشته‌های مختلف را برچینند و آگاهانه و به‌عمد از روش‌های سایر دانش‌ها…

استاد علی مظاهری (۱۳۷۰- ۱۲۹۳) پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی و متوسطه در تهران به سبب احراز درجه ممتاز در دیپلم، با بورس دولتی به فرانسه اعزام شد. وی تحصیلات خود را در دانشسرای سن کلو و شارتر (۱۳۰۷- ۱۳۱۱ش) و دانشگاه سوربن ادامه داد و در ۲۴ سالگی از رساله دکترای خود در رشته جامعه شناسی با عنوان خانواده ایرانی در ادوار پیش از اسلام زیر نظر استاد پل فوکونه دفاع کرد.

در مشروطه گروه‌های میانی، عناصر کاملا متفاوتی بودند که از نظر شرایط اقتصادی، جایگاه اجتماعی و سطوح فرهنگی از جایگاه یکسانی برخوردار نبودند؛ ولی در دو مورد مبارزه با استبداد داخلی و استعمار خارجی با هم توافق داشتند. یرواند آبراهامیان در دو کتاب ایران بین دو انقلاب و جامعه‌‌شناسی سیاسی ایران، از این گروه‌های میانی هرم اجتماعی ایران عصر مشروطه، با ‌‌عنوان «طبقه متوسط سنتی» یاد کرده است.

دنیای‌اقتصاد: برای سال‌ها، رمان‌‌‌های ایرانی و ترجمه رمان‌‌‌های خارجی، بدون رقیب پیشتاز فروش در بازار کتاب‌های غیر‌درسی بوده‌‌‌اند اما در دهه اخیر به نظر می‌رسد معادلات تا حدی در حال تغییر است و بخش زیادی از مخاطبان به آثار غیرداستانی از جمله خاطره‌‌‌ها، تاریخ و کتاب‌‌‌های عمومی فلسفه و جامعه‌‌‌شناسی گرایش پیدا کرده‌‌‌اند. هرچند رمان‌‌‌های نویسندگان مشهور و آثار کلاسیک همچنان بازار خود را دارند اما گویا با افزایش سطح سواد عمومی، بخشی از سلیقه‌‌‌ها از آثار داستانی سرگرم‌کننده به سوی کتاب‌‌‌هایی سوق یافته که…

ساختار طبقات اجتماعی غیر قابل انفکاک از روابط اجتماعی است؛ ضمن آنکه در جامعه‌شناسی از عناصر اصلی شناخت محسوب می شود. از مباحث عمده در مطالعات ساختار طبقاتی، بحث تاریخی و فلسفی در باب نزاع طبقات در جوامع کهن، بحث معرفت شناختی در باب حقیقی یا پنداری بودن مفهوم طبقات، بحث نظری در باب معیار و ضابطه طبقات، تحلیل ریاضی آمار و ارقامی از طبقات اجتماعی و غیره از اهمیت بسیاری برخوردار است که در مباحث پیشین برخی از آنها در بوته بررسی و نقد قرار گرفت.

خبر آنلاين نوشت: دانشگاه شهید بهشتی، حکمی مبنی بر عدم نیاز به محمد فاضلی، استاد جامعه‌شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی این دانشکده صادر کرده که این حکم به معنی اخراج وی از دانشگاه تلقی می‌شود. فاضلی در سال‌های گذشته رئیس سابق مرکز امور اجتماعی منابع آب و انرژی و در سال‌های ۹۲ تا ۹۶ معاون پژوهشی مرکز بررسی‌های استراتژیک و مدیر شبکه مطالعات سیاستگذاری عمومی بوده است.

دکتر جمشید بهنام، جمعیت‌‌‌شناس، جامعه‌‌‌شناس و پژوهشگر تاریخ اندیشه و تجدد در ایران، بامداد سه‌‌‌شنبه ۱۸ آبان / ۹ نوامبر در ۹۳ سالگی در پاریس درگذشت. او که از بنیانگذاران دانش جامعه‌‌‌شناسی و نهادهای آموزشی و پژوهشی در این زمینه بود، با تالیف، تحقیق و تدریس نقش پراهمیتی در نهادینه کردن این شاخه از علوم اجتماعی در ایران ایفا کرد.

ایسنا: کتاب«جامعه‌شناسی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در چارچوب برنامه و دیپلماسی هسته‌‌‌ای» تالیف رضا ذبیحی با همکاری سید جلال دهقانی فیروزآبادی منتشر شد. این کتاب که از سوی مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه در ۵۰۸ صفحه منتشر شده است، به مسائل و مباحث برنامه و دیپلماسی هسته‌ای ایران از منظر جامعه‌شناسانه پرداخته است و در نوع خود تالیفی نادر در حوزه مباحث هسته‌ای محسوب می‌شود.

قیصر امین‌پور از مطرح‌ترین شاعران معاصر به ویژه برای نسلی است که در سال‌های دهه ۷۰ نوجوان بودند. او در اردیبهشت سال ۱۳۳۸ در شهر گتوند به دنیا آمد. او درباره سال‌های نخست دانشجویی‌ و آشنایی‌اش با اخوان و شفیعی‌کدکنی می‌گوید: «من آن موقع دانشجوی دامپزشکی بودم، بعد هم جامعه‌شناسی خواندم. کلاسی بود آن روزها در دانشگاه تهران که شعرهای نیما و پس از نیما را بررسی می‌کردند. من هم گاهی به صورت آزاد در کلاس‌های ایشان شرکت می‌کردم. در کلاس‌های استاد اخوان و دکتر شفیعی‌کدکنی که درس‌های مثنوی و حافظ و…

دنیای‌اقتصاد: اصغر کریمی، مردم شناس پرکار و بی‌ادعا هم با کرونا رفت. بیماری کرونا این‌بار جامعه مردم‌شناسی کشور را داغدار کرد و «اصغر کریمی» بوم‌شناس و پژوهشگر علوم انسانی صبح دیروز در بیمارستان شهدای تجریش تهران دیده بر جهان فروبست. این مردم‌شناس برجسته ایران متولد سال ۱۳۱۹ و‌ زاده زنجان بود و دوره لیسانس در رشته‌های جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی را در فرانسه گذراند و دوره فوق لیسانس خود را نیز در رشته مردم‌شناسی و در همین کشور به پایان رساند. کریمی در مقطع دکترای رشته مردم‌شناسی نیز در دانشگاه…

جماران: خواهر زهرا رهنورد درگذشت.

دنیای‌اقتصاد: پروانه ساخت مستند «پدرکشتگی» به کارگردانی سیامک میثاقی با موضوع واکاوی جنبه‌های مختلف پرونده قتل بابک خرمدین صادر شد. در این مستند به ماجرای هولناک قتل بابک خرمدین کارگردان سینما از نگاه کارشناسی و زوایای مختلف جرم‌شناسی، جامعه‌شناسی و روان‌شناسی پرداخته خواهد شد. بابک خرمدین، کارگردان سینمای ایران ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ توسط پدر و مادرش به قتل رسید.

یکی از قوانین طبیعی درباره انسان، میل او به سودجویی و منفعت‌طلبی است. منفعت مفهومی کلیدی در علم اقتصاد، جامعه‌شناسی، علوم سیاسی و تاریخ است. حتی می‌توانید این مفهوم را در فلسفه، حقوق، تعلیم‌و‌تربیت و رشته‌های دیگری نیز بیابید. همچنین افرادی که در زندگی عملی- در حقوق، سیاست و...- فعال هستند نیز این مفهوم را به‌کار می‌برند. در واقع یکی از مهم‌ترین خصوصیات مثبت مفهوم منفعت، انعطاف‌پذیری است که می‌تواند به‌سادگی در زمینه‌های متفاوت و برای تحلیل پدیده‌های مختلف به‌کار گرفته شود.

ايسنا: ابراهیم رئیسی با اعلام لیست اموالش تصریح کرد که فرزندانم دانشجو و ساکن تهران هستند.

دنیای‌‌اقتصاد: نشست نقد و بررسی کتاب «تبلیغات در فضای باز و تفاوت‌های جنسیتی» تالیف و ترجمه علیرضا ربیعی‌راد به صورت آنلاین و با حضور مولف کتاب، سینا مشایخی، پژوهشگر جامعه‌شناسی، طیبه طارزاری پژوهشگر مطالعات زنان و جمعی از فعالان حوزه تبلیغات در بستر اینستاگرام برگزار شد.

دنیای‌‌اقتصاد: در حالی اسکار و گلدن‌گلوب در چند سال اخیر تحت شدیدترین انتقادها علیه تبعیض نژادی و جنسیتی بوده‌اند و جنبش‌ها و واکنش‌های اعتراضی هنرمندان را برانگیخته است که اخیرا پژوهشگران حوزه جامعه‌شناسی با بررسی ۱۳۰۰ فیلم‌ پرفروش در یک بازه زمانی ۱۳ساله در هالیوود دریافته‌اند، در تولیدات این بنگاه بزرگ فیلم‌سازی نشانه‌های بزرگی از تبعیض نژادی وجود دارد.

ایلنا: استاد جامعه‌شناسی دانشگاه تهران، گفت: کشور ایران را با شعارها و شعبده‌بازی‌ها و از نرده‌ بالا رفتن‌های احمدی نژاد نمی‌شود اداره کرد! دیگر کشور هشتصد میلیارد در آمد ارزی ندارد. هفت تا قطعنامه علیه ایران کافی نیست؟

خبرآنلاین: مستند بلند «سیاوش در آتش» به کارگردانی و تهیه‌کنندگی کیوان مهرگان ساخته شد. این مستند با تمرکز بر زندگی و زمانه هنری استاد محمدرضا شجریان، تحولات موسیقی و شعر فارسی را در بستر تاریخ اجتماعی ایران روایت می‌کند. کیوان مهرگان در بیش از دو سال، دیدگاه‌های متخصصان حوزه موسیقی، شعر، جامعه‌شناسی و شاهدان تاریخی حوادث را گردآوری کرده و به روایت یافته‌هایش پرداخته است. در این مستند تعدادی از چهره‌های سرشناس موسیقی، سیاست و فرهنگ به‌عنوان شاهدان تاریخی وقایع، خاطرات و نگاه خود را روایت…

ايسنا: هاله لاجوردی، استاد سابق جامعه‌شناسی دانشگاه تهران و نویسنده درگذشت.

در طول تاریخ بشر، سرعت در تغییر هم از نظر فناوری و هم از نظر جامعه‌شناسی، هرگز سریع‌تر از حال حاضر نبوده است؛ این امر به ویژه در صنعت نمایشگاهی اتفاق افتاده و نمایشگاه را از یک پدیده فیزیکی به مفهومی ‌فیزیکی- مجازی تبدیل کرده است. این تغییر از پلت‌فرم فیزیکی به مجازی تاکید جدیدی بر لزوم کاربرد روزافزون فناوری‌هایی همچون VR ، AR ، AI و روباتیک است. این فناوری‌ها با اینکه هنوز در مراحل اولیه خود به سر می‌برند، اما به دنبال ایجاد و توسعه نسل‌های آینده هستند.

ايسنا: یکی از داوران زن فوتبال به دلیل آنکه در زمینه جامعه‌شناسی ورزش و مطالعات جنسیت و اقتصاد سیاسی ورزش فعالیت می‌کند، توسط کمیته داوران تهدید به محرومیت شده و اکنون مدت‌هاست که ابلاغی برای قضاوت در لیگ نداشته است.

محسن کرمانی : قمار و شرط‌بندی از دیرباز در بسیاری از کشورها رواج داشته است. این پدیده با گذر زمان در برخی زمینه‌ها پررنگ‌تر شده است. به‌عنوان مثال یکی از زمینه‌هایی که به گوش همه رسیده است، شرط‌بندی درخصوص مسابقات ورزشی است.

دنیای اقتصاد: رمان «وقتی کسی درخت‌های چهارباغ را بشمارد» نوشته فاطمه سرمشقی منتشر شد. فاطمه سرمشقی که پیش‌تر در کتاب‌های کودک و نوجوان خود، زیاد به عالم جن‌وپری‌ها سرک می‌کشید،‌ در رمان بزرگسال خود هم از این‌فضا استفاده کرده است. این‌رمان درباره مکانی اسرارآمیز به‌نام چهارباغ است که قصه‌های عجیب و غریبی دارد و این‌قصه را کسی جز اهالی آن‌ محل باور نمی‌کند. سرمشقی عموما به‌عنوان نویسنده کودک و نوجوان شناخته می‌شود؛ اما به‌جز ۳۰ کتاب‌ داستانی‌اش برای بچه‌ها، کتاب «سووشون؛ آینه روزگار» شامل آشنایی با…

آنت لویس گرینفیلد استراوس (Annette Louise Greenfield Strauss) نیکوکار و سیاستمدار آمریکایی و پنجاه و پنجمین شهردار دالاس بود. او در ۲۶ ژانویه ۱۹۲۴ در هوستون تگزاس به دنیا آمد و در ۱۹۴۴ از دانشگاه تگزاس در آستین فارغ‌التحصیل شد. سپس فوق لیسانس خود را از دانشگاه کلمبیا در رشته جامعه‌شناسی و روان‌شناسی اخذ کرد. او از اعضای انجمن‌ افتخارى دانشجویان‌ ممتاز دانشگاه‌ بود. پس از یک سال همکاری با صلیب سرخ با مدیرعامل بانک سرمایه‌گذاری «بیر استرنز»، تد استراوس ازدواج کرد و در۱۹۴۷ با وی راهی دالاس شد.

حسن نراقی، نویسنده و پژوهشگر اجتماعی شامگاه روز شنبه اول آذر ماه از دنیا رفت. نراقی بر اثر عوارض ناشی از بیماری طولانی‌مدت سرطان، در ۷۶ سالگی در تهران درگذشت. این نویسنده کاشانی بیشتر برای آثارش در زمینه جامعه‌شناسی غیرآکادمیک شناخته‌شده بود. «جامعه‌شناسی خودمانی» مهم‌ترین اثر او بود که بارها تجدید چاپ شد و امسال به چاپ سی‌و‌سوم رسید. نراقی در این کتاب به زبانی بسیار ساده نقدهایی را به رفتارهای جامعه ایرانی وارد می‌کند و معتقد است پاره‌ای از اخلاقیات ایرانیان مانند «قهرمان‌پروری و…

ايسنا: حسن نراقی، نویسنده و پژوهشگر حوزه اجتماعی که کتاب معروف «جامعه‌شناسی خودمانی» اثر اوست، در ۷۶ سالگی درگذشت.

یکی از مهم‌ترین اتفاق‌هایی که در طول جنگ جهانی دوم باعث افزایش بحران و تشدید آن در کشور شد، احتکار بود؛ رفتاری که به نظر می‌آید به جامعه‌شناسی مردم ایران مربوط می‌شود و به‌عنوان یک مساله اساسی تا به امروز نیز ادامه پیدا کرده است چراکه در هر زمان که کشور با یک بحران مواجه می‌شود مساله احتکار مواد غذایی خودنمایی می‌کند که نمونه بارز آن در سال‌های اخیر در قضیه تحریم‌ها اتفاق افتاد و مردم بسیاری از کالاهای اساسی را احتکار کردند که ضرر آن هم به کشور وارد شد.

ساختار طبقات اجتماعی غیرقابل انفکاک از روابط اجتماعی است ضمن آنکه در جامعه‌شناسی از عناصر اصلی شناخت محسوب می‌شود. از مباحث عمده در مطالعات ساختار طبقاتی، بحث تاریخی و فلسفی در باب نزاع طبقات در جوامع کهن، بحث معرفت‌شناختی در باب حقیقی یا پنداری بودن مفهوم طبقات، بحث نظری در باب معیار و ضابطه طبقات، تحلیل ریاضی آمار و ارقامی از طبقات اجتماعی و ... از اهمیت بسیاری برخوردار است. اهمیت ساختار طبقاتی در جامعه به این خاطر است که اجرای اصلاحات و شکل‌گیری انقلاب‌های سیاسی و اجتماعی منوط به مشارکت و…

در رژیم‌های سیاسی جهان سوم به‌خاطر ساخت پیچیده قدرت و یک‌جانبه آن، نهادهای رسمی بازتاب سیاست‌ورزی رژیم نیستند بلکه نهادهای غیررسمی که از قدرت و اختیاراتی فوق‌العاده‌ برخوردارند بازتاب معادله قدرت در ساختار سیاسی‌اند. دربار که درون ساخت سلطنت قرار دارد از آن جمله است. این نهاد و نهادهای مشابه آن در ساختارهای سیاسی از جامعه‌شناسی سیاسی خاصی برخوردارند. قدرت واقعی در آن نهفته است. بودجه تخصیصی به آن مشخص نیست و با نهادهای رسمی قدرت در تعارضند. تصمیمات مهم در آنجا گرفته می‌شود و مسوولیت آن بر عهده…