اقتصاد ایران

دنیای اقتصاد-نیوشا شایان‌مهر: در سال‌جاری، بازار سهام ژاپن با نوسانات قابل‌‌‌توجهی روبه‌‌‌رو شد که تاثیرات آن بر اقتصاد داخلی و تصمیمات سرمایه‌گذاران به‌وضوح مشاهده می‌شود. پس از دوره‌‌‌ای از ثبات نسبی، تغییرات در نرخ بهره، تحولات اقتصادی جهانی و تصمیمات کلیدی بانک‌مرکزی ژاپن به نوسانات شدید در این بازار دامن زده‌‌‌اند. این تغییرات، به همراه عوامل دیگر مانند سیاست‌‌‌های مالی دولت موجب ایجاد چالش‌‌‌های جدیدی برای تحلیلگران و سرمایه‌گذاران شده‌اند.

یادداشت کوتاه تلگرامی دکتر امیر ناظمی با عنوان نفت، مصدق و هویت ملی! با وجود اینکه نکته مهمی را گوشزد می‌کند، در مقدمه بحث، دست‌کم از دو جهت قابل نقد است. نخست از زاویه اطلاعات نادرست تاریخی و دیگر، تحلیل تقلیل‌گرایانه‌ای که از شکست دولت مصدق ارائه می‌دهد. ناظمی در همان آغاز یادداشت می‌نویسد: «در فاصله میان ملی شدن نفت ایران تا کودتای ۲۸مرداد، مصدق در عمل جز یک کشتی نتوانست هیچ نفتی بفروشد. تنها یک کشتی نفت توسط شرکت ایده میتسوی ژاپن خریداری شد. یک شرکت کوچک جاه‌طلب که با نفتکش نیشومارو به…

دنیای اقتصاد: فاصله ژئوپلیتیک از سال۲۰۱۸ به یک محرک مهم در جریان تجارت بین‌الملل تبدیل شده و تاثیر آن در طول زمان به‌طور پیوسته افزایش یافته است. توجه به چشم‌انداز تجارت خارجی کشور از دریچه ژئوپلیتیک می‌تواند چالش‌ها‌ و فرصت‌های پیش ‌روی ایران را آشکار سازد.

دکتر «پترسن» سفیر جمهوری فدرال آلمان در محل غرفه این کشور در نمایشگاه بین‌المللی تهران در مصاحبه‌ای با نمایندگان مطبوعات در زمینه روابط اقتصادی دو کشور ایران و آلمان مطالبی بیان کرد.

دنیای اقتصاد: وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه تعاونی می‌تواند روابط عادلانه بین انسان‌ها برقرار کند و پیوند‌های اجتماعی بین انسان‌ها به وجود آورد، گفت: اما ما نتوانستیم تعاونی‌ها را گسترش دهیم. مداخلات نادرست دولت‌ها موجب تضعیف تعاونی‌ها شد. احمد میدری با بیان اینکه سهم تعاونی‌ها در اقتصاد باید ۲۵ درصد باشد، گفت: تعاونی‌ها اکنون فقط پنج درصد در اقتصاد کشور سهم دارند.

ناترازی‌‌‌های اقتصادی در ایران به یکی از موضوعات حیاتی اقتصاد ما تبدیل شده است. یکی از ناترازی‌‌‌های مهمی که اقتصاد ایران امروزه با آن مواجه است، در حوزه انرژی، از برق گرفته تا بنزین است. نکته مهمی که در خصوص این ناترازی‌‌‌ها وجود دارد، از این قرار است که دیگر نمی‌‌‌توان با تغییر سیاستی مساله را حل کرد. در شرایط کنونی رفع ناترازی‌های موجود نیازمند یک طرح جامع اصلاحات اقتصادی است.

«ناترازی» به یکی از واژگان عمومی‌‌‌ ساحت عمومی کشور تبدیل شده است و همه درباره ناترازی صحبت می‌‌‌کنند. پیش‌‌‌تر تراز بخش‌های مختلف، مثبت بوده و به دلیل سیاست‌های اشتباه دولت‌ها، روند مصرف یا قاچاق به‌‌‌گونه‌‌‌ای پیش رفته که تقاضا از عرضه پیشی گرفته و ترازها منفی شده است. کشور در ماه‌هایی از سال در بخش‌های برق و گاز و اخیرا در تمام روزهای سال در تولید بنزین دچار کمبود شده است. مساله کلیدی هم این است که این بخش‌ها به هم مرتبطند و تلاش برای حل مجزای هریک از این بخش‌ها بدون درنظر گرفتن سایر بخش‌ها…

جناب پزشکیان در اظهارنظری بیان کرده است «هیچ منطقی وجود ندارد که بنزین را با دلار آزاد بخریم و با سوبسید به مردم بفروشیم» (تابناک، ۶شهریور۱۴۰۳). ایران بنزین را به قیمت فوب خلیج‌فارس با نرخ بازار بین‌المللی خریداری می‌کند. در شرایط کنونی متوسط قیمت جهانی یک لیتر بنزین ۱.۳ دلار است (رسانه خبری تحلیلی بازار نفت و گاز، ۱۰شهریور ۱۴۰۳)، این در حالی است که قیمت آزاد بنزین در ایران، حدود ۵ سنت است. بنابراین روشن است که دولت با خرید ۳ میلیارد دلار بنزین و فروش آن به ارزش ۱۵۰ میلیون دلار در شرایط کمبود…

چندی پیش، رئیس‌جمهور در یک سخنرانی عمومی، به مساله یارانه بنزین اشاره کرد و خرید سوخت به قیمت جهانی و فروش آن به قیمتی بسیار پایین‌تر را غیرمنطقی دانست. در نگاه اول به نظر می‌رسد که این جمله رئیس‌جمهور کاملا درست است. با این حال، چرا بخش قابل توجهی از مردم، در شبکه‌های اجتماعی به سخنان پزشکیان واکنش نشان داده و آن را مورد انتقاد قرار دادند؟

رئیس جمهور از جراحی اقتصادی کشور سخن گفت.

دنیای اقتصاد: در طول ۳۰ سال‌گذشته، ‏‏‏‌ عمده کالاهای صادراتی غیرنفتی کشور را مشتقات نفتی به خود اختصاص داده‌اند. این موضوع از دو جنبه قابل‌بررسی است؛ اول اینکه تنوع کالاهای صادراتی ایران بسیار پایین است و نفت همیشه پای ثابت این جریان محسوب می‌شود. کالای نفتی ایران، در زنجیره ارزش جهانی جزو مواد اولیه صنعتی به‌حساب می‌آید و ارزش‌افزوده زیادی را نصیب کشور نمی‌کند. این معضل خود را در ارزش هر‌تن کالای صادراتی ایران نشان می‌دهد، ارزش هر‌تن کالای صادراتی در گزارش جدید گمرک ایران با ۵۶.۲‌درصد افزایش به ۳۶۲ دلار…

دنیای اقتصاد: صنایع ایران با چالش جدی انرژی مواجه شده‌اند که تاثیرات منفی قابل‌توجهی بر تولید و اقتصاد کشور گذاشته‌است. قطعی‌‌‌‌‌های مکرر برق در تابستان۱۴۰۳ منجر به کاهش چشمگیر تولید در بخش‌های مختلف صنعتی شده‌است. در صنعت سیمان، تولید تا ۷۰‌درصد کاهش‌یافته‌است؛ این کاهش تولید و افزایش قیمت، تاثیر منفی بر صنعت ساخت‌وساز گذاشته‌است.

دنیای اقتصاد -امیررضا انگجی : نگاهی به سبد صادرات نفتی و غیرنفتی کشور نشان می‌دهد که ما در طول یک قرن گذشته گرفتار انواع مختلف خام‌فروشی به بازارهای جهانی بوده‌ایم. اگر به سال‌۱۹۲۹ بازگردیم، سبد صادرات کشور بدین شرح است: نفت‌خام، گلیم پشمی و فرش، تریاک، خشکبار، پنبه‌خام و برنج در کنار برخی کالاها همچون ماهی و چوب. حال به سال‌۲۰۲۳ بازگردیم و نگاهی کنیم به سبد صادراتی کشور که عبارت است از، نفت‌خام و مشتقات نفتی، مواد معدنی و سنگ، پتروشیمی و کالاهای شیمیایی، سیمان و کلینکر و فولاد.

دنیای‌اقتصاد: درحالی‌که اقتصاد ایران دهه‌‌‌‌‌هاست با چالش وابستگی به نفت دست‌وپنجه نرم می‌کند، نگاه‌ها به سمت بخش معدن به‌عنوان ناجی بالقوه اقتصاد کشور چرخیده است، اما آیا توسعه بخش معدن می‌تواند ایران را از دام نفرین منابع رها کند یا صرفا تکرار همان الگوی ناکارآمد در قالبی جدید خواهد بود؟

راه آهن دولتی ایران نقشه جزئیات طرح ساخت خطوط راه آهن سراسر کشور را اعلام کرد.

صنعت ساختمان در ایران همواره به عنوان یک صنعت پول‌ساز و درآمدزا دیده شده است. چنین دیدگاهی موجب شده تا مشکلات این بخش از اقتصاد ایران هیچ گاه از سوی سیاستگذاران به درستی دیده نشود. این در حالی است که در حال حاضر وجود مشکلات عدیده در این صنعت باعث شده تا اولا عرضه و تقاضا در این بازار به مشکل بخورد و ثانیا سازندگان برای تامین نیاز مردم در این بازار با مشکلاتی روبه‌رو باشند. صنعت ساختمان از سوی عموم مردم به شکل سنتی و طی دهه‌‌‌های متمادی به عنوان پناهگاه سرمایه و ابزاری برای مقابله با آثار سوء…

آنچه این روزها در نظام تامین مالی کشور، بازار سرمایه و بازار کالا شاهد هستیم شرایطی است که طی دهه‌های گذشته در اقتصاد ایران کمتر دیده و تجربه شده‌است. شاید بتوان گفت در بازار پول و بدهی شرایط نسبتا مشابهی را نسبت به بازه سال‌های ۹۴ تا ۹۶ در حال تجربه هستیم.

دنیای اقتصاد -مرضیه احقاقی: مسعود پزشکیان رئـــیــس دولــت چهاردهم در مراسم تکریم و معارفه وزیرامورخارجه گفت: «همه مشکلات را می‌توانیم در منطقه با دادوستد و رفت و آمد و سرمایه‌گذاری‌های مشترک با کشورهای همسایه حل کنیم.» ایران با ۱۵کشور همسایه ارتباط آبی و خاکی دارد و همین موضوع به‌‌‌‌‌‌منزله ایجاد فرصت قابل‌توجه برای مراودات تجاری با کشورهای همسایه است. با این‌‌‌‌‌‌وجود، بررسی داده‌های تجاری ایران و کشورهای همسایه حکایت از آن دارد که بخش بزرگی از محصولات صادراتی ایران با کشورهای همسایه مشابه است. این نزدیکی به‌ویژه در…

در سال ۱۴۰۳، اقتصاد ایران با مشکلاتی همچون تورم بالا، نوسانات ارزی، کاهش ارزش پول ملی و تحریم‌‌‌های اقتصادی مواجه بوده است. این شرایط در کنار تنش‌های سیاسی منطقه به‌‌‌طور مستقیم بر بازارسرمایه تاثیر گذاشته و باعث افزایش بی‌‌‌اعتمادی سرمایه‌گذاران شده است. در این وضعیت، فردی با ویژگی‌‌‌های مناسب برای مدیریت سازمان بورس می‌‌‌تواند به کاهش نوسانات و بهبود عملکرد این بازار کمک کند. استقلال‌‌‌‌طلبی در برابر فشارهای سیاسی و تصمیم‌گیری مستقل، مهم‌ترین نیاز ریاست بازار سرمایه در این دوره است.

دنیای‌اقتصاد: تورم نقطه به نقطه بخش صنعت در تیر ۱۴۰۳، با وجود کاهش نسبت به ماه قبل، همچنان در سطح بالایی قرار دارد. کاهش ۶.۶واحد درصدی این شاخص نسبت به ماه قبل می‌‌‌تواند نشانه‌‌‌ای امیدوارکننده باشد، اما همچنان چالش‌‌‌هایی مانند نوسانات نرخ ارز و مشکلات ساختاری اقتصاد پیش‌روی صنعتگران و سیاستگذاران قرار دارد.

تاریخ دهه‌های اخیر اقتصاد ایران نشان می‌دهد قیمت بنزین همواره جزو حساسیت‌های مداوم جامعه بوده و انتشار هر خبری در این مورد به‌شدت مورد‌توجه افکار عمومی و موجب انواع مختلفی از کنشگری آنها شده‌است. به دلیل همین ملاحظات سخنان کاندیداهای انتخابات اخیر ریاست‌جمهوری در مورد قیمت حامل‌های انرژی به‌ویژه بنزین مورد‌توجه قرارگرفته و تکرار آن از سوی رئیس‌جمهور طی روزهای اخیر موجب بروز نگرانی در بخشی از جامعه شد.

یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های این روزها، شرایط پیچیده‌ای است که اقتصاد کشور در آن گرفتار شده است.

دنیای اقتصاد: تراز تجاری بخش صنعت منفی است و صنعت ایران همچنان سهم قابل‌توجهی از بازارهای صادراتی ندارد. در حالی صنعت سهم ۱۴درصدی از صادرات غیرنفتی کشور دارد که بررسی مقاصد و گروه‌‌‌های کالایی صادراتی صنعت حاکی از نبود تنوع شرکا و کالاهای صادراتی است. تحلیل صادرات صنعتی سه‌ماهه ۱۴۰۳ و مقایسه آن با سال‌های گذشته نشان می‌دهد که صادرات تولیدات کارخانه‌‌‌ای ایران همچنان محدود به چند کشور همسایه مثل عراق و افغانستان و صادرات کالاهای صادراتی نیز محدود به چند گروه کالایی مثل محصولات پلیمری، صنایع‌غذایی و شیمیایی…

البرز نظامی: ایران ما به معنای کامل کلمه در برهه حساسی به سر می‌‌‌برد. مسائل از سرحد مشکلات گذر کرده‌‌‌اند و با ‌قناعت‌نکردن به چالش‌‌‌برانگیز بودن، در قامت ابرچالش‌‌‌های درهم‌تنیده در حال قدرت‌‌‌نمایی برای ما هستند. اقتصاد ایران این روزها در حال دست‌‌‌وپنجه نرم کردن با ناترازی‌ها، از ناترازی در حوزه انرژی و بودجه گرفته تا ناترازی نظام بانکی، ناترازی ارزی، ناترازی بازار کار و ناترازی صندوق‌های بازنشستگی است. حال در این شرایط یک پرسش تاریخی برای ما مطرح می‌شود؛ اینکه چه باید کرد؟ یا شاید پرسش بهتر…

در مقطع کنونی که دولت چهاردهم رسما کار خود را آغاز کرده، سوال اساسی این است که با اقتصاد چه باید کرد و وزیر اقتصاد چگونه می‌‌‌تواند این موقعیت تاریخی را به موفقیتی تاریخی تبدیل کند؟ در این باره باید ابتدا سراغ مساله‌‌‌ها رفت. بحران‌های اصلی را که اقتصاد کشور با آنها روبه‌روست و مورد اجماع اقتصاددان برجسته کشور هستند، عمدتا می‌‌‌توان در موارد زیر خلاصه کرد: ناترازی انرژی، ناترازی نظام بانکی و بحران تامین مالی، ناترازی تجارت خارجی و بحران ارزی، ناترازی صندوق‌های بازنشستگی، ناترازی غذایی و بحران…

در عصری که صنعت به یکی از پایه‌‌‌های امنیت ملی تبدیل شده و زنجیره تامین درون کشورها ماهیتی ژئوپلیتیک پیدا کرده است، سیاستگذاران ایرانی کمر به نابودی قطعه کشور بسته‌‌‌ و از طرق مختلف، از تامین مالی تا فضای کسب‌وکار را دچار نوسان و تشویش کرده‌‌‌اند. این صنعت که زمانی به‌تنهایی ۶درصد از تولید ناخالص داخلی ایران را تشکیل می‌داد و یکی از بسترهای پویای به‌کارگیری کار و سرمایه ایرانی بود، امروز به وضعیتی دچار شده که نظاره‌‌‌گر پیروزی بازیگران ناآزموده و بی‌‌‌توجهی به منافع ملی است؛ عامه مردم نیز…

محمدصادق صفا: در شرایط فعلی، گزارش‌‌‌دهی مالی در ایران براساس استانداردهای حسابداری ملی صورت می‌گیرد. این استانداردها عمدتا از استانداردهای بین‌المللی گزارشگری مالی (IFRS) و استانداردهای حسابداری بین‌المللی (IAS) ترجمه شده‌‌‌اند. اما باید توجه داشت که روش‌های مورد استفاده در ایران، به دلیل ماهیت ترجمه‌‌‌ای و تعدیل‌‌‌های صورت‌گرفته، کارآیی لازم را ندارند.

دنیای اقتصاد -مرضیه احقاقی: اهمیت دریا و تاثیر آن بر اقتصاد و زیست مردم در دنیای کنونی بر کسی پوشیده نیست. مزیت‌های جغرافیایی ایران در حوزه دریایی و داشتن حدود ۳‌هزار ‌کیلومتر خط ساحلی، دسترسی به دریا در شمال و جنوب کشور، دسترسی به آب‌های آزاد، قرارگیری کشور در مسیر کریدورهای ترانزیتی شمالی-جنوبی و... از مهم‌ترین مزیت‌های جغرافیایی کشور در حوزه دریایی به‏‏‏‌شمار می‌روند. سال‌گذشته سیاست‌های کلی توسعه دریا محور ابلاغ شد. در این برنامه از دریاها و به‌ویژه دریاهای آزاد و اقیانوس‏‏‏‌ها به‌عنوان پیشران و محور توسعه کشور…

دنیای‌اقتصاد – محمد نعمت‌زاده: باتوجه به اینکه در هفته گذشته کابینه دولت چهاردهم از سوی مجلس رای‌اعتماد بالایی کسب کرد، به‌نظر می‌رسد میان این دو قوه، اختلاف و عدم‌‌‌‌‌هماهنگی شدیدی وجود نداشته‌باشد. دولت پزشکیان هنوز تصمیم جدی‌‌‌‌‌ برای اقتصاد و بازار سرمایه نگرفته‌است. با توجه به حمایت‌هایی که از بازار سرمایه در هفته گذشته از سوی سیستم بانکی گرفته‌شد، بازار از مدار زیر دو‌میلیون‌ واحدی نجات پیدا کرد اما هنوز هم بسیاری از فعالان بازار سرمایه در مورد وضعیت بازاربا ابهام رفتار می‌کنند. اکنون تنها دو راه پیش‌‌‌‌‌روی دولت…