دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری:
طرح وزیر کشور برای «تغییر روش انتخاب شهردار»، مدلی از شکلگیری دولتهای محلی در جهان است که در اکثر کشورها بهکار گرفته میشود. تجربه جهانی نشان میدهد، انتخاب شهردار با رای مستقیم مردم به جای «انتخاب توسط شورای شهر»، فساد شهرداری را کاهش میدهد و شهردار را در برابر شهروندان «پاسخگو» میکند. مطالعهای که از ۴۴ کشور غربی و آسیایی انجام شده از «شیوه انتخاب مستقیم شهردار» در ۵۷درصد کشورها حکایت دارد. اوایل دهه۹۰ در اینباره از تهرانیها نظرسنجی شد و ۶۹درصد با «رای مستقیم» موافقت کردند.
دنیایاقتصاد:
رئیس مجلس شورای اسلامی روز گذشته احتکار زمین ، خانه و افت تولید مسکن را عامل گرانی و عدمدسترسی عموم مردم به خانه عنوان کرد. این صحبت تغییر رویهای جدی در خصوص وضعیت بازار مسکن کشور از سوی رئیس قوه مقننه به شمار میرود؛ چرا که در سالهای گذشته؛ نهاد قانونگذار کشور کمبود تولید را بهعنوان چالش اصلی این بخش ارزیابی میکرد و بنابراین به دنبال رفع این چالش با تمرکز بر ساخت بیشتر خانه بود.
دنياياقتصاد:
روز گذشته بانکمرکزی، «علت عدم انتشار گزارش تحولات ماهانه بازار مسکن شهر تهران» در ماههای اخیر را اعلام کرد. براساس اطلاعیه بانک مرکزی، «سامانهای که چند ماه پیش وزارت راهوشهرسازی راهاندازی کرد تا بنگاههای املاک قراردادهای خرید و فروش آپارتمان را در آن ثبت کنند»، باعث عدم دسترسی بانک مرکزی به آمار رسمی از «قیمت قطعی فروش مسکن در تهران» شده است.
دنیای اقتصاد:
طرح بازسازی محلهمحور تهران قدیم در آستانه آغاز هشتمین سال تعریف بینتیجه مانده و برچالشهای ساکنان این منطقه افزوده است. بررسیهای «دنیایاقتصاد» از دلایل ناکامی این طرح، دو عامل اصلی را در بروز این وضعیت دخیل میداند. تحمیل تراکم به سازنده بهنحوی که مشارکت در این طرح و اجرای آن، امکان ایجاد عایدی (حاشیه سود) برای سازنده را فراهم نکرده و ورود اقتصاد کشور به دورهای که در آن فعالیتهای مولد و غیرمولد فاقد توجیه اقتصادی شده است.
توافق بر سر ساختوساز در پادگانی که حذف تدریجی درختان آن از بهمن پارسال برای شهروندان سوالبرانگیز شده بود، نهایی شده است. این خبری است که دیروز رئیس شورای شهر تهران اعلام کرد و گفت: توافق میان شهرداری تهران و فرمانده کل ارتش بر سر ساختوساز در پادگان «۰۶» واقع در پاسداران نهایی شده است. به گزارش «ایسنا»، مهدی چمران روز گذشته در جمع خبرنگاران با بیان اینکه قرارداد و تفاهمنامه مربوط به پادگان «۰۶» نهایی شده و شهردار و فرمانده کل ارتش این تفاهمنامه را امضا کردهاند، گفت: بحث ما وضعیت درختان بود و قرار بر این شد که جابهجایی درختان به نقطهای دیگر در فصل مناسب صورت بگیرد و پارک وسیعی ایجاد شود که بازسازیهایی هم در آن صورت گرفته است. بخشی از ساختوسازها انجام شده اما هنوز پروانه ساختمانی صادر نشده است. چمران با اشاره به اینکه در این پادگان قطع درخت نداشتهایم، گفت: شهرداری پیش از این هم در زمان گودبرداری به پادگان وارد شده بود و بنده نیز از پادگان بازدید کردم و منطقه ۴ نیز وارد شد و گفتیم کار متوقف شود تا تکلیف را روشن کنیم.
موضوع کاهش سالانه دودرصد از تعداد کیوسکهای موجود پایتخت در بررسی طرح ممنوعیت افزایش کیوسکها در مناطق ۲۲ گانه شهرداری تهران، برای بررسی بیشتر به جلسه بعد شورا موکول شد. به گزارش «ایسنا»، مهدی پیرهادی، رئیس کمیسیون سلامت، محیطزیست و خدمات شهری شورای شهر تهران در جریان بررسی طرح ممنوعیت افزایش کیوسکها و کاهش سالانه دودرصد از تعداد کیوسکها گفت: صادر کردن مجوز ساخت کیوسک در معابر پایتخت ممنوع است و در سایر فضاهای عمومی تنها با ارائه دلایل موجه توسط مناطق ۲۲ گانه، مجوزها صادر خواهد شد. شهرداری تهران دو ماه فرصت دارد نسبت به بررسی کاهش سالانه دودرصد از کیوسکهای پایتخت اقدام و نتایج را اعلام کند. وی اضافه کرد: به علت نبود مجوزهای وزارت بهداشت اتفاقاتی در کیوسکهای عرضه مواد غذایی پیش آمد که با توجه به این موضوع صدور مجوزهای این بخش ضروری است.
دنیای اقتصاد:
تغییرات اجارهبهای مسکن در تهران با شاخص «دنیایاقتصاد» سنجش شد. نتایج تحقیقات میدانی و بررسیهای «دنیایاقتصاد» از بازار اجاره حاکی است، شاخص «اجارهبهای پیشنهادی» در محلههای منتخب ۲۲منطقه پایتخت در ابتدای آبان نسبت به ابتدای مهر حدود یکدرصد افزایش پیدا کرده است. این افزایش هزینه اما در اجارهبهای ماهانه و پول پیش، یکسان نبوده است. تحلیل دادههای این شاخص همچنین حکایت از آن دارد که وزن رهن در فایلها نسبت به اجارهبهای ماهانه به شکل معناداری افزایش پیدا کرده است. خزش پول پیش به «ریسکها و اثر آن بر تمایلات موجرها» مربوط است.
دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری:
پاییز ۱۴۰۳ تهران تا اینجای کار، آلودهتر از مدت مشابه در سال گذشته بوده است. بررسیهای «دنیایاقتصاد» نشان میدهد، طی نزدیک به یکماه و نیم گذشته از پاییز، روزهای سالم نسبت به سال گذشته به میزان ۸روز کاهش پیدا کرده و بر روزهای «نارنجی» افزوده شده است.
دنیایاقتصاد:
اقساط ماهانه بازپرداخت وام مسکن در طرح نهضت ملی مسکن بیش از توان متقاضیان این خانههاست. به گزارش خبرگزاری فارس وزیر راه و شهرسازی این گزاره را تایید میکند و از عزم دولت چهاردهم برای چارهاندیشی در این زمینه خبر میدهد. در شرایط کنونی مستاجران برای پرداخت هزینه خانه، با ترکیبی از رهن و اجاره؛ ملزم به پرداخت ماهانه حدود ۱۰ میلیون تومان اجاره و ودیعهای در محدوده ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون تومان هستند؛ این رقم تطابقی با درآمد بخش قابلتوجهی از مردم ندارد و همین موضوع زندگی را برای اجارهنشینها به شدت دچار چالش کرده است. در این شرایط تحمیل اقساط ماهانه حداقل ۱۲ میلیون تومانی برای بازپرداخت اقساط مسکن ملی تبدیل به چالشی مضاعف برای مستاجران شده است. طبق محاسبات خبرنگار فارس و بر اساس مصوبه اخیر شورای پول و اعتبار اقساط وام ۸۰۰ میلیونتومانی در دوره ۲۰ساله و بازپرداخت ساده ماهانه، در طرح نهضت ملی مسکن، حدود ۱۲ میلیون و ۳۵۰هزار تومان خواهد بود.
دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری:
تخلفات شهرداران در شهرهای مختلف به یک سریال با «موضوع مشترک» تبدیل شده است؛ امضاهای طلایی برای توزیع رانت ساختمانی به شکل تغییر کاربری غیرمجاز یا جواز ساختمانی مغایر مقررات. تقریبا هر ماه یک شهردار یا عضو شورای شهر از شهرهای کوچک و بزرگ تحت پیگرد قضایی قرار میگیرند. بررسیهای «دنیایاقتصاد» درباره این سریال که مدتی است پخش قسمتهای آن شتاب گرفته است، نشان میدهد تخلفات مدیران شهری در ۵بستر شکل میگیرد و لازم است برای مهار آن، بسترها خشک شود. یکی از این عوامل، «اتکای مقررات به انصاف مدیران» است.
دنیایاقتصاد-صدیقه نژادقربان:
هبیتات جوانان را بازیگران اصلی شهرهای آینده میداند و بر اهمیت مشارکت جوانان در تصمیمگیریهای شهری برای تقویت خلاقیت آنها و پیشبرد توسعه پایدار تاکید میکند. روز جهانی شهرها در سال ۲۰۲۴، با موضوع «جوانان تغییردهندگان اقلیم: تسریع اقدامات محلی برای پایداری شهری»، با هدف نشان دادن نقش حیاتی دولتهای محلی و جوانان در رسیدگی به چالشهای آب و هوایی شهری معرفی شد و به دنبال راهکاری برای مهار «تغییرات مخرب» شهرها در جهان است. این رویداد ایدههای نوآورانه با پیشرو بودن جوانان را برجسته میکند و به بررسی راههایی برای تبدیل این ایدهها به اقدامات مشخص میپردازد. بحران آب و هوایی که در حال حاضر یکی از مهمترین و اصلیترین مشکلات شهرها و سیاستهای شهری بهشمار میرود، در چند سال اخیر در مرکز توجه بسیاری از دولتها و سازمان ملل و تمامی سازمانهای جهانی قرار گرفته است و با توجه به اینکه آینده شهرها با چالشی جدی مواجه است، جوانان و دولتهای محلی بیشترین نقش و تاثیر را در کاهش این چالشها و تغییر در این وضعیت فعلی دارند. از این رو، برنامه اسکان سازمان ملل متحد (هبیتات) امسال در روز جهانی شهرها، اهمیت نقش جوانان در بحرانهای آینده شهری به واسطه تغییرات اقلیمی را به دولتها و سیاستگذاران شهری یادآوری کرد تا با مشارکت آنان، آینده شهرهای پایدار را تضمین کنند.
دنیای اقتصاد-راضیه احقاقی:
متوسط اجارهبها در کشور مطابق دادههای رسمی مرکز آمار ایران، در مهر ماه امسال نسبت به دوره مشابه در سال قبل ۴۱درصد زیاد شد؛ این در حالی بود که میزان افزایش تورم اجاره در بازه سالانه نیز افزایشی ۴۱.۸درصدی را به ثبت رساند. در حالی تورم اجاره در مهر امسال ۴۱درصد شد که تورم عمومی ۳۱.۶ درصد بود و بنابراین انتظار میرفت که تورم اجاره خود را با سطح تورم عمومی تطبیق دهد. علیرضا سلامی اقتصاددان در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» یکی از دلایل عدم کاهش اجارهبها مطابق با افت نرخ تورم عمومی را کاهش عرضه خانه اجارهای به دلیل سیاستگذاری نادرست در بازار اجاره و تضعیف بخش ساختوساز میداند. در عین حال بررسیهای میدانی «دنیای اقتصاد» از آن حکایت دارد که تورم بالای اجاره در تهران و سایر کلانشهرها بخشی از مستاجرها را به کوچ اجباری به محلههای غیر دلخواه سوق داده و این موضوع به کاهش کیفیت زندگی مستاجران دامن زده است.
غلامرضا سلامی اقتصاددان در گفتوگو با دنیای اقتصاد در خصوص دلایل فروکش نکردن تورم اجاره در کشور بهرغم افت تورم عمومی گفت: وضع قوانین دستوری در بازار اجارهبها با کاهش عرضه، تضعیف ساختوساز در پی سیاستهای نادرست سیاستگذار و فاصله زمانی میان اثرپذیری بازار اجاره از تورم عمومی از دلایل فروکش نکردن اجارهبها در کشور طی ماههای اخیر بوده است.
موضوع تغییر ساز و کار «انتخاب شهردار» این روزها داغ شده است. وزیر کشور اعلام کرده در حال تدوین ساز و کاری هستیم که یا مردم شهرداران را انتخاب کنند یا شورای شهر نتواند به راحتی شهردار منتخب خود را عزل کند. هرچند خروج مستقیم اسم شهردار از صندوق رای همچون الگویی که در شهرهای توسعهیافته پیاده میشود، وسوسهبرانگیز است اما مخالفان این ایده نیز در دفاع از نظر خود استدلالهایی را مطرح میکنند. پاشنه آشیل انتخاب مستقیم شهردار با رای مردم، تکلیف نامعلوم شهر پس از استیضاح احتمالی شهردار توسط شورای شهر است.
دنیای اقتصاد:
شاخص «قیمت پیشنهادی» فروش آپارتمان در مهرماه یکدرصد نسبت به شهریور افت کرد. این شاخص که بر اساس سنجش و بررسی ماهانه فایلها در محلههای منتخب ۲۲ منطقه تهران محاسبه میشود، برای دستکم پنجمین ماه متوالی از نوعی ثبات نسبی یا عدم افزایش شدید حکایت میکند. نتایج تحقیقات میدانی «دنیایاقتصاد» از بازار مسکن حاکی است، ماه گذشته ریسک «تنش در منطقه» عامل بازدارنده خرید سرمایهای ملک شد و روی نوسان قیمت اثر گذاشت. در ماه جاری نیز علاوه بر آن، فاکتور «انتخابات آمریکا» فعال شده و عامل صبر معاملهگران است.
نیلوفر ادیبنیا:
دادههای جدید، وضعیت اضطراری سیاره زمین را تایید میکنند. سازمان ملل متحد اعلام کرده است که غلظت گازهای گلخانهای در جو زمین به بالاترین سطح خود رسیده است. این خبر در حالی منتشر میشود که دانشمندان سالهاست نسبت به عواقب جبرانناپذیر تغییرات اقلیمی هشدار میدهند. حال باید پرسید که آیا جامعه جهانی به اندازه کافی برای مقابله با این بحران آماده است؟ آخرین گزارش سازمان جهانی هواشناسی خبر از وخامت اوضاع میدهد. افزایش بیرویه گازهای گلخانهای، زمین را به لبه پرتگاه برده است. اگر فوری اقدامی صورت نگیرد، عواقب جبرانناپذیری مانند افزایش سطح آب دریاها، خشکسالیهای شدید و از بین رفتن تنوع زیستی، گریبانگیر همه ما خواهد شد.
خزانهدار شورای شهر تهران با قرائت گزارش حساب درآمد و هزینه شهرداری تهران در شش ماه ابتدایی سال ۱۴۰۳، گفت: ۱۲هزار و ۲۰۱ میلیارد تومان کمتر از بودجه مصوب ششماه اول سال ۱۴۰۳ محقق شده است. به گزارش «ایسنا»، حبیب کاشانی با قرائت گزارش حساب درآمد و هزینه شهرداری تهران در شش ماه ابتدایی سال ۱۴۰۳ اظهار کرد: بودجه کل ۱۵۰هزار و ۹۵۰ میلیارد تومان بود و مستند به گزارش آمار عملکردی شهرداری تهران در ششماه اول امسال مبلغ ۷۶هزار و ۹۳۲ میلیارد تومان یعنی حدود ۵۰درصد بودجه باید وصول میشد که مجموعا حدود ۶۴هزار و ۷۲۰ میلیارد تومان وصول شد.
دنیای اقتصاد-نیلوفر ادیبنیا:
تورم جهانی مسکن بر اساس یک شاخص که تغییرات قیمت ملک در ۵۶ کشور را پایش میکند، با «شیب قابل ملاحظه» رو به افزایش گذاشته است. رصد بازار مسکن دستهای از کشورهای جهان توسط شرکت بینالمللی مشاوران املاک «نایتفرانک» -مستقر در انگلیس- نشان میدهد، طی ۳ ماه گذشته میانگین نرخ رشد قیمت مسکن در کشورهای منتخب پایش، نزدیک به ۲درصد افزایش پیدا کرده و اگر این روند ادامه پیدا کند، تورم یکساله یا به عبارتی، نرخ رشد شاخص مسکن نایتفرانک از متوسط ۲۰ ساله فراتر میزند.
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری:
مناطق ۹ تا ۱۲ شهر تهران هم به نوعی مناطق میانی و هم مناطق پایینتر از مرکز –روی نقشه- به حساب میآیند. «قیمت پیشنهادی» آپارتمانهای در نوبت فروش در بازار مسکن پاییزی تهران در این مناطق براساس فایلهایی که در هفتههای اخیر از سوی فروشندهها ارائه شده، متوسط ۶۷میلیون تومان است. این فایلها با میانگین مساحت ۷۹ مترمربع به بازار عرضه شده است. در عین حال، آپارتمانهای مورد بررسی در این گزارش، عمربنای میانگین حول و حوش ۷ سال ساخت است. در فایلهای ارائه شده، پایینترین «قیمت پیشنهادی» مربوط به یک آپارتمان در خیابان مولوی است؛ مترمربعی ۳۸ میلیون تومان برای واحد مسکونی ۱۰ سال ساخت با مساحت کمتر از ۸۰ مترمربع.
دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری:
دولت و شهرداری هر کدام، نوعی از «مالیات سالانه بر آپارتمان» را دریافت میکنند که هر دو در مقایسه با رویه جهانی «مالیات سالانه ملکی» مملو از اشکال است. تجربه مالیاتستانی در آمریکا نشان میدهد، قیمت مسکن حساسیت معناداری به نرخ مالیات سالانه دارد و در عین حال، باعث کاهش سوداگری و عرضه زمین به بازار مصرف میشود. با وجود پنجکاره بودن این مالیات، فرمول بهکار گرفتهشده در شهرداری، از بابت نرخ، کاملا ناکارآمد است و همین مالیات با اسم رمز «املاک لوکس» در بودجه۱۴۰۴ نیز چهار ایراد دارد.
دنیایاقتصاد:
دو دهک پایین درآمدی کشور به دلیل چالش در تامین آورده مالی از طرحهای عظیم دولتی در تامین خانه بینصیب ماندهاند. طی سالیان گذشته دو پروژه مهم مسکن مهر (دولت نهم و دهم) و مسکن ملی (دولت سیزدهم) با هدف تامین خانه برای اقشار با درآمد متوسط به پایین در کشور تعریف و بخشی از این پروژهها با تخصیص منابع مالی بودجهای و بخشی با تکیه بر آورده متقاضیان تامین و اجرایی شد. اگرچه این پروژهها با هدف تامین خانه برای اقشار کمدرآمد و بیبضاعت تعریف شد؛ اما نتایج از آن حکایت دارد که بخش قابلتوجهی از اقشار ضعیف بهخصوص در دو دهک اول به دلیل عدمتوانایی در تامین آورده مالی یا چالش در بازپرداخت اقساط تسهیلات از دریافت این خانهها محروم ماندهاند و بخش اندکی از این متقاضیان موفق به استفاده از این تسهیلات ملی شدهاند. در خلأ عدمامکان استفاده اقشار با درآمد پایین از طرحهای دولتی تامین مسکن؛ اقشار متوسط و در برخی موارد اقشار با درآمد بالا با سرمایهگذاری در پروژههایی نظیر مسکن مهر و در نهایت اجاره دادن واحد تحویلی از این طرحهای ملی منتفع شدهاند.
در شهرهای هوشمند همه چیز سادهتر و ارزانتر و سهلتر پیش میرود البته بهشرطی که زیرساخت مناسب و قابل اتکای آن فراهم آمده باشد. وقتی از شهرهای هوشمند صحبت میکنیم، اصطلاحات تکنولوژیک و دیجیتالی غالب هستند. موضوع این است که چگونه اینترنت اشیا، حسگرها و اتوماسیون، در میان همه چیزهای دیگر زندگی، شهر ما را تغییر داده و نوآوری میکند و چگونه زندگی را برای شهروندان بهتر میکند؟
دنیای اقتصاد:
معادله اجارهنشینی اتباع خارجی در بازار مسکن تهران بررسی شد. تحقیقات میدانی خبرنگار «دنیایاقتصاد» نشان میدهد، مهاجران افغان در محلههایی از مناطق جنوبی شهر ساکن هستند؛ بعضا به صورت متمرکز. این گروه از جمعیت اجارهنشین پایتخت، به دو دلیل خانههای کلنگی این مناطق را بهجای آپارتمان برگزیدهاند.
به دنبال انتقاد پلیس راهور از خرابی گسترده دوربینهای پلاکخوان و ثبت تخلف در شهر تهران طی روزهای اخیر، مدیرعامل شرکت کنترل ترافیک شهرداری تهران از اضافه شدن ۶۰۰ سامانه دوربینی در حلقه اول و دوم طرح ترافیک تهران خبر داد. به گزارش «ایسنا»، حمید برادران در مورد افزایش سامانههای دوربینی در پایتخت با اشاره به سامانههای طرح ترافیک و محدوده آلودگی هوا و اعلام این خبر که تا یک ماه آینده، تقریبا ۶۰۰ سامانه دوربینی به محدودههای طرح ترافیک اضافه میشود، افزود: هر سامانه شامل یک دوربین میشود؛ البته با دوربینهای جدیدی که در حال نصب هستیم نیاز به نصب دوربین دوم نیست و با دوربین جدید، سهونیم تا چهار لاین پوشش داده میشود.
دنیایاقتصاد، گروه مسکن و شهری:
مناطق ۹ تا ۱۲ شهر تهران به نوعی مناطق نوار میانی پایتخت محسوب میشوند، نه بالاشهر و نه پایینشهر. این مناطق به ویژه دو منطقه ۹ و ۱۰ در سالهای اخیر محل جدید سکونت خانوارهایی بوده که پیشتر، یعنی سالهای قبل از جهش قیمت و اجارهبها در مناطق بالاتر از نوار میانی شهر ساکن بودند اما به خاطر رشد سنگین هزینه خرید و اجاره مسکن نقل مکان کردند تا هزینههای سکونتیشان به ویژه برای اجارهبها تاحدودی قابل تحمل شود. در مناطق متوسط رو به بالا، متوسط پرداختی اجارهبهای ماهانه حدود ۲۰ میلیون تومان است که البته علاوه بر این رقم، پول پیش هم از مستاجرها دریافت میشود. با این حال در مناطق ۹ تا ۱۲ در حال حاضر و براساس فایلهای پاییزی بازار اجاره مسکن، متوسط مبلغ اجارهبهای ماهانه پیشنهادی از سوی موجرها کمتر از ۱۱ میلیون تومان است.
دنیایاقتصاد:
در محلههای جنوبی شهر تهران بازار «اجاره سالانه پارکینگ» شکل گرفته است. به گزارش گروه شبکههای اجتماعی روزنامه «دنیایاقتصاد» سکوهای اینترنتی اجاره و فروش مسکن در کشور با افزایش آگهی اجاره پارکینگ روبهرو است. این آگهیها در برخی دیگر از مناطق شهر تهران نیز بهصورت موردی وجود دارد؛ اما در مناطق جنوبی شهر تهران به مراتب بیشتر بوده و درواقع بهنظر میرسد که اجاره سالانه پارکینگ تبدیل به رویهای معمول در این مناطق شده است.
دنیای اقتصاد:
پنج معاونت، شرکت و سازمان در یک وزارتخانه برای حوزههای بههم پیوسته و غیرقابل تفکیک «زمین، مسکن و شهرسازی» تصمیمگیری میکنند. برآیند این مدل سیاستگذاری جزیرهای طی دو دهه گذشته، «تقابل پنهان» دستگاههای به ظاهر «هماهنگ با هم» برای تخصیص منابع بوده که سه آسیب به بخش مسکن وارد کرده است؛ یک شرکت دولتی به دنبال «وام و زمین برای توسعه منفصل شهرها» و دیگری، در تلاش برای رفع فرسودگی درون شهرها. عزل و نصبها در وزارتخانه متولی این بخش فرصتی است برای «ادغام این جزایر» به معنای «سیاستگذاری برای حل مساله مشترک».
الزامات و چالشهای تحقق احکام مسکن و شهرسازی در برنامه هفتم در جلسهای در مرکز پژوهشهای مجلس بررسی شد. در این نشست عنوان شد که عمده قوانین مربوط به مسکن به جای حمایتی بودن، ماهیت تنبیهی و درآمدزایی دارند. به عنوان نمونه چند نوبت مالیات در فرآیند ساخت و تعدد پایههای مالیاتی بخش مسکن، شرایط دشوار بیمه ساختمان و تعهدات اندک تامیناجتماعی در مقابل کارگران ساختمانی و بار سنگین و فزاینده هزینه و زمان صدور جواز توسط شهرداری و بوروکراسی و مسائل نظام مهندسی ساختمان عملا موانعی برای فعالان این حوزه ایجاد کرده است. یکی دیگر از مباحث مهم این نشست، نقد قوانین و مقررات مالیاتی و نگاه منفی به بخش انبوهسازان بود.
دنیای اقتصاد:
دولتهای مختلف در کشور طی سالیان گذشته همواره بر تامین مسکن مناسب برای تمامی خانوارهای ایرانی تاکید داشتهاند؛ با این وجود همچنان بخش قابلتوجهی از مردم به طور جدی با چالش تامین مسکن مناسب مواجه هستند. بهروز ملکی کارشناس و صاحبنظر اقتصاد مسکن در گفتوگو با اکوایران به بررسی دلایل ناکامی طرحهای مختلف اعمالی برای تنظیم بازار مسکن در کشور طی سالیان گذشته پرداخت و ۶ راهکار کارشناسی بهمنظور تسهیل خانهدار شدن عموم مردم در کشور را بیان کرد.
دنیای اقتصاد:
نیاز به سرپناه یکی از حیاتیترین نیازهای آدمی است و همین اصل بنیادین، مسکن را به یکی از کالاهای بسیار مهم بازار تبدیل میکند. با این حال دسترسی به این کالای بنیادین و مهم به این سادگی میسر نیست و تقاضای مسکن علاوه بر عوامل بنیادی چون درآمد سرانه و دسترسی به منابع مالی که قدرت خرید مصرفکنندگان را تعیین میکند، تابع نوسان در قیمت سایر داراییهاست، چراکه مسکن سهم مهمی در سبد داراییهای خانوار دارد. در سوی دیگر بازار، عرضه مسکن قرار دارد که در تعامل با تقاضای موجود، قیمتها را شکل میدهد. مجموعه عواملی که قیمت تمامشده ساختمان را تعیین میکند، نقشی اساسی در عرضه مسکن دارند. این عوامل علاوه بر قیمت مواد اولیه، دسترسی به منابع مالی، مالیات، بیمه و هزینه نهادهای نظارتی شامل سیاستگذاریهای دولت و شهرداریها در حوزه صنعت ساختمان و مسکن است.
در لایحه بودجه ۱۴۰۴ از محل عوارض ماده ۳۹ قانون مالیات ارزش افزوده برای ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی واقع در حریم و خارج از حریم شهرها منبع درآمدی در نظر گرفته شده است. به گزارش «ایسنا»، دولت در لایحه بودجه سال آینده پیشنهاد داده تا مالیات ارزش افزوده از ۹درصد به ۱۰درصد افزایش پیدا کند که منابع حاصل از آن صرف اموراتی همچون متناسبسازی حقوق بازنشستگان لشکری و کشوری و صندوق بازنشستگی فولاد خواهد شد. همچنین در تبصره ۱۰ لایحه بودجه ۱۴۰۴ مربوط به مسکن و حملونقل (شناسه بودجهای ۷۰۶۲) «الف» آمده است: برای ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی واقع در حریم و خارج از حریم شهرها، تامین زیرساخت و فراهم کردن حداقل خدمات عمومی اعم از مدرسه، مسجد، کتابخانه، روشنایی محیط، در این مناطق، سازمان امور مالیاتی، موظف است معادل سهم جمعیت ساکن در این مناطق از کل جمعیت هر استان را بر اساس اعلام سازمان مدیریت و برنامهریزی استانها از محل عوارض ماده (۳۹) قانون مالیات ارزش افزوده به حساب خزانه استان واریزکند.
دنیای اقتصاد-نیلوفر ادیب نیا:
در سالهای اخیر، شهرهای بزرگ جهان با چالشی جدی روبهرو شدهاند: آلودگی هوا. هوایی که روزی مایه حیات و نشاط بود، حالا به دشمن سلامتی انسان تبدیل شده است. دود خودروها، کارخانهها و صنایع مختلف، آسمان شهرها را تیره کرده و زندگی میلیونها نفر را تحتتاثیر قرار داده است. برای بهبود این وضعیت، برخی از شهرها مانند لندن تصمیمات جسورانهای اتخاذ کردهاند: محدود کردن تردد خودروهای آلاینده. طرحهایی مانند ULEZ و LEZ، با هدف ایجاد شهرهای سالمتر و پاکتر، به صحنه آمدند. در این مقاله، داستان این طرحها را از ابتدا تاکنون دنبال خواهیم کرد. اصطلاح ULEZ به معنای «منطقه با انتشار بسیار کم آلاینده» است. در این مناطق، خودروهایی که آلایندگی بالایی دارند، باید عوارضی سنگین پرداخت کنند. هدف از ایجاد ULEZ، تشویق مردم به استفاده از وسایلنقلیه عمومی، دوچرخه یا خودروهای برقی است. اصطلاح LEZ به معنای «منطقه با انتشار کم آلاینده» است. این طرح به ULEZ شباهت دارد، با این تفاوت که مختص وسایلنقلیه تجاری و سنگین مانند اتوبوس و کامیون است. این طرحهای نوآورانه با محدود کردن تردد خودروهای آلاینده، به بهبود کیفیت هوا و در نتیجه افزایش سلامت شهروندان کمک شایانی میکنند. همچنین، کاهش انتشار گازهای گلخانهای ناشی از این طرحها، گامی موثر در جهت حفظ محیطزیست و مقابله با تغییرات اقلیمی است.
دنیایاقتصاد:
دولت چهاردهم بدون در نظر گرفتن اهدافی نظیر جلوگیری از سوداگری در بازار مسکن و ترغیب مالکان چندخانهای به اجاره املاک خود، نسبت به تنظیم قانون مالیات بر زمین و املاک در لایحه بودجه ۱۴۰۴ اقدام کرد. این لایحه به نحوی تنظیم شده است که تنها شامل حال خانههایی در محلههای خاص از شهر تهران میشود.
دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری:
«مالیاتستان» در نیمسال اول ۱۴۰۳ فقط ۰.۸ درصد از آنچه قرار بود تحت عنوان «مالیات بر خانهخالی» از مالکان دریافت شود را وصول کرد. بررسیهای «دنیایاقتصاد» نشان میدهد، این مردودی مقابل مالکان املاک منجمدشده در بازار مسکن، دستکم برای سومین سالی متوالی رخ میدهد. شکست برابر خانههای خالی ناشی از «یک قانون با ۱۰۰۱ معافیت و استثنا» و همچنین «چشمبستن سیاستگذار» نسبت به الگوی جهانی مالیاتستانی از ملک است. در کارنامه اخیر، موفقیت نسبی در اخذ مالیات از املاک لوکس میتواند برای اصلاح مسیر در بازار خانههای بلااستفاده، معنادار باشد.
مرکز پژوهشهای مجلس در گزارشی رسمی، اعلام کرد: در فاصله سالهای ۱۴۰۰ تا مرداد ۱۴۰۳، «تنها ۲۰هزار واحد مسکونی از طرح نهضت ملی مسکن به سرانجام رسید». به گزارش گروه شبکههای اجتماعی روزنامه «دنیایاقتصاد»، بر اساس طرح نهضت ملی مسکن، قرار بود سالانه یک میلیون واحد مسکونی در کشور روی زمینهای ۹۹ ساله ساخته شود. براین اساس، باید تا امروز «دستکم ۲ میلیون مسکن دولتیساز با قیمت ارزان تحویل خانوارهای بیخانه شده باشد.»
دنیایاقتصاد، گروه مسکن و شهری:
بازار مسکن در این مقطع از سال با توجه به شرایط درونی و بیرونی، بیشتر مورد توجه موجر و مستاجر قرار دارد تا خریدار و فروشنده. از یک طرف ثبات قیمت باعث کاهش میل به فروش شده و از طرف دیگر ریسکهای بیرونی بازار ملک عامل انصراف هر چند موقتی تقاضای غیرمصرفی برای خرید آپارتمان شده است. اما دربازار اجاره هم عرضه افزایش پیدا کرده و هم اینکه خانوارهای جدید به خاطر ناتوانی از خرید، متقاضی پای کار بازار اجاره نشینی محسوب میشوند. در جدول این گزارش، نمونههایی از فایلهای اجاره آپارتمان با مساحت متوسط در بازار آورده شده است.
دنیای اقتصاد:
مناطق پوسیده تهران با «معجون تصمیمات دور و گذشته دولت و شهرداری» محل سکونت اتباع خارجی شده و حجم قابل توجهی از ساکنان اصیل این محلههای فرسوده به نقاط دیگر شهر مهاجرت کردهاند. سیاستهای دستکم یک دهه گذشته در نوسازی بافتفرسوده، ۵ نقطه ضعف بزرگ داشته و نتیجهاش، «عکس هدف اولیه» بوده است.
دنیایاقتصاد:
رئیس کمیسیون عمران و حملونقل شورای شهر تهران درباره سرنوشت ابهامآمیز ونهای واگذارشده از سوی وزارت کشور به شهرداری تهران به صورت رسمی از شهردار تهران سوال کرد و علیرضا زاکانی باید ظرف مدت ۱۰ روز برای پاسخ به این سوال، در صحن شورای شهر حاضر شود.
دنیایاقتصاد، گروه مسکن و شهری:
سطح اجارهبهای آپارتمان در مناطق پایین شهر تهران اختلاف زیادی با میانگین اجارهبهای کل پایتخت دارد. اما این تفاوت، شکل محسوس در یکی از دو عنصر رقم اجاره، قابل مشاهده است. متوسط اجارهبهای ماهانه و پولپیش در مناطق ۱۵ تا ۱۹ براساس میانگین «ارقام پیشنهادی» موجرها به صورت ۸.۵ میلیون تومان اجارهبهای ماهانه و ۴۰۰ میلیون رهن است. مجموع رهن و اجاره در این فایلها نشان میدهد، در حال حاضر هر مترمربع واحد مسکونی اجارهای در پایین شهر تهران ۲۶۳ هزار تومان اجاره داده میشود.
دنیای اقتصاد:
سرمایهگذاریهای ساختمانی در سال گذشته «در مجموع» و به لحاظ «رشد واقعی» ۹درصد نسبت به ۱۴۰۱ در کل کشور افزایش پیدا کرد. اما «نمای پنهان» این آمار رسمی که به «اجزای سرمایهگذاریهای صورتگرفته» اختصاص دارد، «علامت نامساعد» از بازار مسکن۱۴۰۲ مخابره میکند. حجم کل سرمایهگذاری شامل سه مرحله خطتولید ساختمان میشود؛ «شروع ساخت»، «نیمهتمامها» و «تکمیل ساختمانها». سال گذشته ورود سرمایه به مرحلهاول «رکورد رشد واقعی از سال ۸۷» را زد که یک علت کلیدی داشت.
دنیایاقتصاد:
استانهای فارس، اصفهان، تهران، خراسان رضوی و خراسان جنوبی بیشترین تعداد صدور پروانه ساختمانی را در زمستان سال گذشته به خود اختصاص دادند. در حالی که در این بازه زمانی ۳ ماهه بالغ بر ۵۱هزار و ۳۴۲ پروانه احداث ساختمان در کل کشور صادر شد؛ برابر ۶هزار و ۹۶۱ واحد مربوط به استان فارس، ۵هزار و ۵۷۵ واحد مربوط به استان اصفهان، ۴هزار و ۳۴۰ واحد مربوط به استان تهران، ۴هزار و ۳۱۱ واحد مربوط به خراسان رضوی و ۳هزار و ۲۴۴ واحد مربوط به خراسان جنوبی بود. مرکز آمار ایران دادههای بازنگری شده از اطلاعات پروانههای ساختمانی صادر شده توسط شهرداریهای کشور برای زمستان ۱۴۰۲ را منتشر کرد؛ مطابق این جدول در ۳ ماهه زمستان سال گذشته برابر ۵۲هزار و ۶۶۶ پروانه ساختمانی در کل کشور صادر شد که از این تعداد ۵۱هزار و ۳۴۲ واحد پروانه احداث ساختمان و هزار و ۳۲۴ پروانه مربوط به افزایش بنا بود. این در حالی بود که در گزارش اولیه مرکز آمار از دادههای پروانه ساختمانی کل کشور که در تابستان امسال منتشر شده بود تعداد کل پروانههای ساختمانی کشور برابر ۵۱هزار و ۲۳۹ مورد اعلام شد. میزان دادههای اولیه اعلامی با میزان دادههای بازنگری شده فاصله قابل قبول هزار و ۴۲۷ واحدی دارد.
نماینده مجلس شورای اسلامی از ناترازی ۷ میلیون واحدی در بازار مسکن کشور خبر داد. عباس صوفی، عضو کمیسیون عمران مجلس گفت: موضوع مهم مسکن از مطالبات جدی همه نقاط کشور اعم از روستاها و شهرهاست. ناترازی در بازار مسکن متاثر از تقاضای زیاد و عرضه کم مسکن و عدمحل مشکل ناترازی حوزه مسکن توسط دولتهای قبلی به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. به گزارش اکوایران و به نقل از تسنیم نماینده مجلس شورای اسلامی ضمن ارائه آمار کسری در بازار مسکن کشور گفت: ۲ میلیون واحد مسکونی در بازار داخل در حال ساخت است؛ که عرضه آن به بازار میتواند بخشی از چالش ناترازی را رفع کند.
دنیای اقتصاد:
جابهجاییها در بازار اجاره مهرماه با دستکم دو تغییر در معادله اجارهبها و رفتار موجرها روبهرو شده است. نتایج تحقیق میدانی «دنیایاقتصاد» از این بازار در تهران نشان میدهد، میانگین «اجارهبهای پیشنهادی» نسبت به «اوج التهاب تابستانی»، یعنی مردادماه، به میزان ۴درصد تغییر کاهشی پیدا کرده است. سه علت برای این موضوع مطرح است. طی هفتههای اخیر همچنین میزان «قراردادهای جدید» منعقدشده به مراتب بیشتر از تمدید اجارهنامههای۱۴۰۲ بوده است. بررسیها در اینباره مشخص میکند، هر دو سمت بازار به دلایل متفاوت، میل به تمدید ندارند.
رئیس پلیس راهور فراجا با انتقاد از خرابی گسترده تجهیزات هوشمند ثبت تخلفات ترافیکی در شهر تهران گفت: در خوشبینانهترین حالت، ممکن است اندکی بیش از ۵۰درصد از دوربینهای پلاکخوان و ثبت تخلف در سطح پایتخت فعال باشد.
دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری:
بودجه شهرداریهای ۵کلانشهر کشور با سه منبع اصلی تامین میشود که دو مورد آن از «بازار املاک» تغذیه میکند. نتایج آنالیز بودجه اداره تهران، اصفهان، شیراز، مشهد و تبریز نشان میدهد، پایتخت براساس مقایسه «سرانه مصارف هزینهای»، گران اداره میشود. این موضوع باتوجه به مازاد نیرو و نحوه مواجهه با پیمانکاران شهری مشهود است.
در چند دهه گذشته به بخش ساختمان (اعم از املاک یا زیرساخت) به عنوان موتور محرک تولید ملی نگاه شده است بهویژه در حوزه املاک و مستغلات با این تصور اشتباه که زمینهساز رشد اقتصادی و در نتیجه افزایش اشتغال میشود. این تصور نابجا سبب شده تا سیاستگذاری در بخش ساختمان و بهویژه مسکن به دنبال افزایش تولید باشد و نه شناسایی مسکن به مثابه یک حق اجتماعی و کالای مصرفی که حاکمیت در قبال ایجاد امکان دستیابی آحاد مردم به آن وظیفه دارد.
دنیایاقتصاد، گروه مسکن و شهری:
وزیر راه و شهرسازی روز گذشته در حاشیه نشست هیاتدولت، به پرسش خبرنگار «دنیایاقتصاد» درباره «برنامه احتمالی دولت چهاردهم برای اجارهنشینها» پاسخ داد. ماجرا از این قرار است که دولت قبل بر اساس قانون مصوب ساماندهی مسکن، زمین و اجارهبها، برای «رشد اجارهبهای ۱۴۰۳ در قراردادهای اجاره آپارتمان»، نرخ ۲۵درصد را تصویب کرد. بر اساس آن قانون، دولت باید بر اساس «نرخ تورم عمومی در استانها»، میزان رشد مجاز اجارهبها در هر سال را بر اساس ضریبی معادل ۵۰ تا ۱۰۰درصد نرخ تورم، تعیین و به بازار ابلاغ کند.
رئیس اداره پایش اداره کل حفاظت محیطزیست استان تهران گفت: بیشترین سهم اخطاریه زیستمحیطی به واحدهای صنعتی یا خدماتی استان تهران مربوط به موضوع تولید فاضلاب با حدود ۱۴۰۰ مورد در ۶ ماه اول سالجاری است. به گزارش «ایسنا»، الهه بیگی درباره میزان اخطاریههای صادر شده طی ۶ ماه اول سالجاری اظهار کرد: ابتدا واحد آلاینده شناسایی و اخطاریه به آن واحد داده میشود. طی نیمه اول امسال حدود ۲۱۰۰ مورد اخطاریه صادر شد که با توجه به موضوع آلایندگی دستهبندی شده است. آلودگی آب، آلودگی هوا، آلودگی خاک، آلودگی فاضلاب و آلودگی سربی از انواع این آلودگیها هستند. در متن اخطاریه به واحد صنعتی یا خدماتی نوع اخطاریه مشخص میشود.
آلودگی هوای پاییزی شهر تهران وارد سومین روز متوالی شد. به گزارش «دنیایاقتصاد» و بر اساس دادههای شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران، پایتختنشینها در سه روز گذشته هوای ناسالم برای گروههای حساس تنفس کردهاند و وضعیت نارنجی در زمان نگارش این خبر همچنان با شاخص لحظهای ۱۰۲ واحد پابرجا بود. به این ترتیب به احتمال زیاد امروز سریال آلودگی مهر ۱۴۰۳ به چهارمین قسمت متوالی میرسد. میانگین ۲۴ ساعته این شاخص نیز در روزهای منتهی به صبح دوشنبه تا چهارشنبه به ترتیب ۱۰۵، ۱۱۶ و ۱۱۳ بوده است.
دنیای اقتصاد-صدیقه نژادقربان:
آمریکا طی دوره ۹۴ساله خود از زمان شروع سیاستهای اصلاحی برای عبور از بحران رکود، تاکنون حداقل ۹ سیاست برای تامین مسکن را اجرایی کرد، اما این سیاستها بیش از آنکه مسکن حمایتی برای افراد کمدرآمد و کمبرخوردار جامعه آمریکا باشد بیشتر شکل دولتی داشته که آن را میتوان بیش از هر چیزی ناشی از منابع محدود دولت در سرمایهگذاری دانست که امکان «ادامه ساخت یا عرضه مسکن دولتی» را سلب کرده است. سیاستهای مربوط به تامین مسکن دولتی عمدتا منجر به «گسترش محلههای فقیرنشین» شد.
دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری:
متولی مسکن با وجود «صف انبوه تقاضای وام اجاره» قصد دارد «امتیاز مضاعف» به گروه اول منتفع از این تسهیلات بدهد. براساس این تصمیم، تعداد محدودی از مستاجرها میتوانند ۲بار از وام ودیعه مسکن استفاده کنند. تاکنون از هر ۵مستاجر مشمول، یک نفر موفق به اخذ وام شده و تصمیم تازه، یعنی محرومتر شدن مستاجراولیها از حمایت بانکی.
دنیایاقتصاد، گروه مسکن و شهری:
متوسط «قیمت فروش» آپارتمانهای ریزمتراژ در تهران برخلاف انتظار، کمتر از میانگین قیمت مسکن شهر است. نتایج تحقیقات میدانی خبرنگار «دنیایاقتصاد» از وضعیت فایلهای فروش آپارتمانهای با مساحت ۵۰ تا ۶۰ مترمربع در محلههای منتخب مناطق ۲۲گانه تهران حاکی است، در حال حاضر میانگین «قیمت پیشنهادی» یکمتر مربع از این واحدهای مسکونی در تهران ۸۵ میلیون تومان است که نزدیک به ۳ میلیون تومان از سطح میانگین «قیمت پیشنهادی» کل بازار مسکن پایتخت، کمتر است.
دنیای اقتصاد:
هزینه مسکن در سبد هزینه خانوار از اواخر دهه۹۰ به «غول درآمدخوار» تبدیل شد؛ این غول امروز در مناطق شهری، دوپینگ کرده و در حال بلعیدن نزدیک به نیمی از کل هزینه زندگی ماهانه و سالانه شهروندان است. اطلاعات رسمی از آخرین وضعیت «بزرگی هزینه تامین مسکن» در زندگی خانوارهای شهری ۳۱ استان کشور نشان میدهد سهم این فاکتور اصلی و غیرقابل حذف در سبد هزینه شهرنشینها از ۳۸درصد سال۱۴۰۱ به ۴۲.۴درصد در سال۱۴۰۲ افزایش پیدا کرده است. این سهم در استان تهران بسیار بیشتر از سطح کشوری و ۵۶درصد است. اوضاع در استانهای دارای کلانشهر نیز وضعیت خوبی ندارد و تقریبا شبیه تهران است. بررسیهای «دنیایاقتصاد» در اینباره حاکی است، اجارهنشینها در دهه۸۰ تنها ۲۸درصد از هزینههای زندگیشان را صرف مسکن میکردند. از ابتدای دهه۹۰ این فاکتور، بزرگ و بزرگتر شد. سطح متعارف «هزینه مسکن» در سبد خانوار براساس توصیه جهانی، حداکثر ۳۰درصد باید باشد. در غیر اینصورت، «کیفیت زندگی» آسیب میبیند و رفاه کاهش پیدا میکند. وضع موجود ریشه در دو علت دارد.
دنیای اقتصاد- گروه مسکن و شهری:
دولت برای دخالت در بازار مسکن بهانههای خاص خود را دارد؛ بهانههایی مانند اینکه زمین کالای قابل تولید نیست و شباهتی به دیگر بازارها ندارد. در نتیجه نیاز است که دولت دخالتهای بهخصوصی در بازار زمین و مسکن داشته باشد. برخی بهانههای دیگر این است که بازار مسکن از معدود حوزههایی است که حتی در همه کشورهای توسعهیافته، دولتها به شکلهای گسترده و متنوع از قبیل یارانه وامهای رهنی، معافیتهای مالیاتی وسیع، بیمه بازار وامهای رهنی، تثبیت اجاره، قرعهکشی منازل ارزان برای اقشار کمدرآمد، اجبار سازندگان تجاری برای فروش برخی واحدها به قیمت پایین و... در آن مداخله میکنند. در واقع پایه این استدلالها این است که مسکن کالای خصوصی صرف نیست و با سایر کالاها فرق میکند. اما مرز باریک مداخله دولت در بازار مسکن چگونه تعیین میشود و به عبارت دیگر، سوزنبان سیاستگذاری مسکن چیست؟
دنیای اقتصاد:
بازار معاملات مسکن در روزهای گذشته به «ریسک تشدید تنش در منطقه» واکنش نشان داده است. نتایج تحقیقات میدانی «دنیایاقتصاد» نشان میدهد، ۴تغییر رفتار را میتوان در سمت فروشنده، خریدار و حتی موجر مشاهده کرد. جو بازار نسبت به ماههای تابستان، «سرد» شده است و انتظار میرود این اتفاق روی روند قیمت اثر بگذارد.
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری:
در تهران بهرغم «سلب قدرت خرید مسکن» برای طیف وسیعی از خانوارهای همه دهکهای اقتصادی و حتی پردرآمدها هنوز هم تحت شرایطی میشود «آپارتمان با قیمت ۳ میلیارد تومان یا حول و حوش آن»، در بازار عرضه دید و برای خرید اقدام کرد. گزارش خبرنگار گروه مسکن «دنیایاقتصاد» از وضعیت فایلهای فروش آپارتمان در پنج منطقه جنوبی شهر تهران یعنی مناطق ۱۵ تا ۱۹ حاکی است، در این مناطق بر اساس سطح فعلی «قیمت پیشنهادی»، میانگین قیمت یک مترمربع آپارتمان در نوبت فروش، ۵۲ میلیون تومان در مترمربع است.
دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری:
سقوط مرتب سهم مسکن از تسهیلات بانکی طی نیمسال اول –در ادامه ریزش در سالهای اخیر- از «ضعف پنهان» بانکها در تامین مالی بخش مهم اقتصاد حکایت دارد. این سهم از ۷درصد سال گذشته به ۶درصد در ۴ماه اول امسال و ۵.۶درصد در ۶ماه تنزل کرده؛ سهم متعارف حداقل ۲۰درصد است. رکوردهای جدید نیز از ناکارآمدی وام خرید و نپرداختن وام تعمیرات ثبت شده است. بررسیهای «دنیایاقتصاد» از راز این سقوط نشان میدهد، منبع شارژ مسکن، خودش دشارژ شده و با «جریمه» هم برنمیگردد. بانکدارها سه راهکار پیشنهاد میکنند.
دنیایاقتصاد:
تامین مسکن، مشکلی جهانی است؛ اما شدت و ضعف آن در نقاط مختلف دنیا متفاوت است. بررسی شدت چالش مسکن برای ساکنان ایران و مقایسه آن با دادههای سایر نقاط دنیا از آن حکایت دارد که چالش تامین سرپناه مناسب و تامین هزینههای آن معضلی به مراتب جدیتر برای ایرانیها و در نگاهی کلیتر ساکنان کشور است. این در حالی است که بخش قابلتوجهی از ساکنان هلند، کانادا و استرالیا نیز در زندگی خود بهطور جدی با چالش هزینه تامین مسکن مواجه هستند.
تدوین ویرایش جدید مبحث ۳ مقررات ملی و کنترل ساختمان با موضوع محافظت ساختمانها در برابر آتش در همکاری با دفتر مقررات ملی به زودی آغاز خواهد شد؛ اجبار تمامی ساختمانها برای مقاومسازی در مقابل آتشسوزی بخشی از این ویرایش خواهد بود. به گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی در ویرایش سال ۱۳۹۵ از مقررات ملی و کنترل ساختمان بر موارد مهمی از جمله ضوابط آتش برای مصالح، ضوابط آتش برای نما، مقاومت در برابر آتش، ضوابط نصب سیستمهای اطفای حریق و بسیاری از موارد مرتبط و مهم تاکید شد. با وجود این حوادثی نظیر حادثه چالوس و بیمارستان گاندی، باعث شد تا ویرایش و بهروزرسانی از این مقررات در دستور کار قرار گیرد. در ویرایش سال ۱۳۹۵ ضوابط مرتبط با آتش در برخی از ساختمانها از جمله ساختمانهای مسکونی با ارتفاع کم اجباری نشده بود که در ویرایش جدید این موضوع بررسی و به احتمال زیاد حوزه اجباری مقررات در این زمینه توسعه خواهد یافت. در نهایت اجباری شدن ضوابط آتش برای تمامی ساختمانها مدنظر است. همچنین موضوعاتی از جمله تخلیه دود و موضوع طراحی پایه عملکردی در ویرایش جدید همراه با ضوابط نما در ویرایش جدید بهروز خواهد شد.
تعدادی از رانندگان تاکسی اقدام به خرید تاکسیهای فیروزهای برقی کردهاند، اما عدمتحقق وعدههای مالی، صدای اعتراض آنها را بلند کرده است. قرار بود با اجرای ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید رقابتپذیر، نیمی از قیمت خودروهای برقی که رقمی بیش از یک میلیارد تومان میشود، به شکل کمک بلاعوض دولت به رانندگان تاکسی برقی پرداخت شود؛ اما هنوز قدمی برای این موضوع برداشته نشده است.
مطابق با ماده ۱۴ قانون مدیریت بحران کشور، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی موظف به شناسایی حریم گسلی ۳۹ شهر کشور شد؛ از این تعداد حریم گسلی ۳۵ شهرشناسایی شده و انجام مطالعات در ۴ شهر دیگر به مرور در برنامه قرار دارد. به گزارش پایگاه خبری وزارت راه وشهرسازی از شهرهای مورد بررسی، ممنوعیت ساختوساز در حریم گسلهای اصلی ۶ شهر ابلاغ و اجرایی شده است و مابقی نیز برای بررسی و ابلاغ به شورای عالی شهرسازی و معماری ارائه شده است. تعدیل ساختوسازها و مقاومسازی ساختمانهایی که بر روی این محدودهها احداث شدهاند از جمله اقداماتی است که مجموعه وزارت راه و شهرسازی و مشخصا مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، بر آن اهتمام دارد. همچنین بر اساس ماده ۱۴ قانون مدیریت بحران و آییننامه استاندارد ۲۸۰۰ (آییننامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله) ممنوعیت قرارگیری ساختمانهایی که حاوی مواد خطرزا بوده و در زمان زلزله نشت از آنها سبب بروز سوانح گسترده میشود در دستور کار قرار گرفت. با توجه به قرارگیری ایران در کمربند لرزهخیز جهان، شناسایی حریم ناایمن گسلها و همچنین مقاومسازی آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
دنیای اقتصاد-نیلوفر ادیبنیا:
ترافیک یا همان رفتوآمد بین کار و منزل، در تهران و احتمالا تعداد دیگری از کلانشهرهای جهان، در ردیف «فعالیتهای روزانه عذابآور» محسوب میشود چون «بخش زیادی از وقت مفید شهروندان، هر روز در ازدحام خودروهای متوقف در خیابانها و بزرگراهها، تلف میشود». این وضعیت باعث شده، تهرانیها ترافیک را با «معطلی در معابر»، هممعنا بدانند؛ اما در سه شهر آمریکا، دستاورد مجموعهای از سیاستهای شهری، شهروندان را با «ترافیک لذتبخش» روبهرو کرده است. ترافیک، جریان رفت و آمد یا سفرهای روزانه درونشهری است که بسته به هنر شهرداران، میتواند حالت «ازدحام خودرویی» و «طاقتفرسا» داشته باشد یا برعکس، «مطلوب و باکیفیت».
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری:
آپارتمانهای در نوبت اجاره در بازار مسکن منطقه ۲ تهران با متوسط اجارهبهای ماهانه ۲۷ میلیون تومان و پول پیش ۵۲۰ میلیون تومانی، فایل شده است. گزارش خبرنگار «دنیایاقتصاد» از بازار اجاره در این منطقه حاکی است، اختلاف رقم اجارهبهای ماهانه بین محلههای گران و متوسط منطقه۲، کاملا محسوس است. در محلههای لوکس و گران بازار مسکن منطقه۲، ارقام اجارهبهای ماهانه، ۳۰ میلیون به بالا است اما در محلههای متوسط این منطقه، این رقم زیر ۲۰ میلیون تومان پیشنهاد میشود. وزن اجارهبهای ماهانه در عمده فایلها از وزن پول پیش، بیشتر است و حدود دو سوم کل بهای اجاره را شامل میشود. در جدول زیر، فایلهای اجاره در محلههای منتخب منطقه ۲ طی هفتههای گذشته از پاییز، آمده است.
دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری:
سازندگان مسکن نه فقط در تهران که در همه مناطق شهری کشور، بین «نقطهجوش قیمت ساخت» و «انجماد معاملات خرید» متوقف شدهاند. فعالان این بازار در نظرسنجی «شامخ» بخش مسکن و ساختمان، وضعیت تورم تولید در نیمه اول امسال را «بالا و همسطح» التهاب هزینههای سال گذشته توصیف کردند. این روایت حاوی ۷پیام است که یکی از آنها، افت شدید «نبض فروش سازندهها» نسبت به ۱۴۰۲ است. در عین حال، شرکتهای ساختمانی انتظار دارند در نیمه دوم سال، وضعیت قرمز بازار با بهبود اوضاع تولید و فروش تغییر پیدا کند.
خانم دکتر صادق، وزیر محترم راه و شهرسازی، در نشستی با معاونان از عددسازی در این حوزه انتقاد و بیان کرد که تعداد واحدهای در حال ساخت در اراضی ملی از نصف میزان اعلامشده بیشتر نیست. این صحبتها تاییدی بر تشکیک چندماه گذشته کارشناسان به آمارهای مدیربخش مسکن بود. ولی ما پیشنهاد میکنیم که ایشان این کمکاری را روی اراضی ملی به چشم یک فرصت ببینند.
دنیای اقتصاد-صدیقه نژادقربان:
هموار کردن راه برای خانههای اجارهای مقرون به صرفه یکی از اهداف نهادهای جهانی برای مستاجران است و روز جهانی مستاجرها اهمیت مسکن ایمن و مقرون به صرفه را برای همه برجسته میکند. یکی از عناصر کلیدی در حقوق سازمان ملل «مسکن در دسترس و مقرون به صرفه برای همه» است و روز جهانی مستاجرها در واقع یادآور حقوق، چالشها و نابرابریهایی است که مستاجران در سراسر دنیا با آن مواجه هستند که این سازمان به دنبال راههایی برای تقویت این بازار است.
دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری:
فساد در صدور جواز ساختمانی با تراکمفروشی، بدون آنکه «خواسته سازنده» سرکوب شود، میتواند یکبار برای همیشه پایان یابد. الگوی آمریکایی در تنظیم بازار جواز ساختمانی، «حق انتقال توسعه» نام دارد که تهدید «محدودیت ارتفاعی ساختوساز» در محلههایی از شهر را به «فرصت پاداش تراکم» تبدیل میکند.
دنیای اقتصاد:
بازیگران و تماشاچیهای بازار مسکن – معاملهگران و افرادی که قدرت خرید ندارند- بعداز حداقل سه ماه ثبات نسبی قیمتها، درباره «اثر تنشهای منطقه» پرسش دارند. «دنیایاقتصاد» برای پاسخ، دو کارنامه از «بروز ریسک تنش» در بازار مسکن را مورد بررسی قرار داده است؛ تجربه اول به سالهای اواخر دهه۵۰ و طول دهه۶۰ مربوط میشود و رخداد دوم، «وقایع فروردین ۱۴۰۳» است. تنش منطقه، بهصورت بالقوه، «تمایل به سرمایهگذاری ملکی» را کاهش میدهد و خط مسکن را از دلار جدا میکند. چشمانداز بازار ملک بر این اساس، با سه سناریو قابل پیشبینی است.
رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران با انتقاد از عمر بسیار کوتاه مدیریتها در شهرداری تهران آن را یک برنامه «باخت – باخت» توصیف کرد. به گزارش اکوایران، سید جعفر تشکری هاشمی با بیان اینکه برای اینکه مدیران بتوانند ماموریت خود را به درستی دنبال کنند و با تیمهای کاری خود هماهنگ شوند، به طور معمول عمر مدیریت باید حدود ۴سال باشد و در این صورت فرصت کافی برای اجرای سیاستها و راهبردهای ابلاغ شده وجود دارد. اما در شهرداری تهران شاهد عمر بسیار کوتاه مدیریتها بعضا در حد چندماه، چند هفته و گاه حتی چند روز هستیم. این اتفاق نامبارکی است که نه تنها موجب آسیب زدن به حیثیت کارکنان زحمتکش و مدیرانی که با کسب تجربه در یک کرسی کارگزاری قرار گرفتهاند، میشود، بلکه حتی مدیران آینده را هم نسبت به سیستم بدگمان میکند.
دنیای اقتصاد-صدیقه نژادقربان:
افزایش گرما در شهرها به خاطر «گذار از طبیعت شهر برای توسعه شهر» با شدت بیشتری نسبت به مناطق روستایی جهان در حال وقوع است و اگر شهرداران ۵۰۰ شهر پرجمعیت دنیا با همین دستفرمان، «طبیعتزدایی» را ادامه دهند، سه تهدید پرهزینه و احتمالا جبرانناپذیر دامن شهروندان، اقلیم شهر و اقتصاد شهر را خواهد گرفت.
تازهترین آمار رسمی استخراجشده از سامانه ستاد ملی بازآفرینی شهری حاکی است، تا پایان شهریور ۱۴۰۳ بالغ بر ۳۰۵هزار واحد مسکن در بافتهای فرسوده نوسازی شده است. بر اساس گزارش پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی، شرکت بازآفرینی شهری ایران به عنوان راهبر و سیاستگذار در حوزه بازآفرینی شهری وظیفه شتاببخشی به پروژههای بازآفرینی شهری، نوسازی مسکن و تامین خدمات زیربنایی و روبنایی و محرومیتزدایی را بر عهده دارد. بر اساس برنامه هفتم توسعه کشور، در سال اول اجرای این برنامه باید عملیات ساخت ۱۵۰هزار واحد مسکن در بافتهای فرسوده آغاز شود و تا پایان سال اول برنامه هفتم نیز ۱۰۰هزار واحد مسکن نوسازی شده در این بافتها به بهرهبرداری خواهد رسید.
دنیای اقتصاد:
دو طرف بازار معاملات مسکن به نقطهای رسیدهاند که «پیشفروش و پیشخرید» را به رکود فعلی ترجیح میدهند؛ اما بازار مورد نیاز، با قانون مصوب۸۹، «قفل» شده است. قانون پیشفروش ساختمان، «۴مانع واقعی» و «۳تعهد ضروری» جلوی پیشفروشنده گذاشته است که هر دو دسته، این نوع معاملات را از رسمیت انداخته است. در غیاب مسیر رسمی پیشخرید، پیشفروشهای غیررسمی ریسکهای کهنه و جدید برای پیشخریداران ایجاد میکند. راه اصلاح قانون که تکلیف دولت چهاردهم است، حذف موانع و تسری تعهدات پیشفروشنده به همه معاملات مسکن است. پیشخرید امن بررسی شده است.
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری:
ناترازی در بازار اجاره مسکن شهر تهران را بهراحتی میشود از ارقام درون فایلهای اجاره آپارتمان مشاهده کرد. جدول امروز نبض بازار مسکن «دنیایاقتصاد» مرور فایلهایی است که در اواخر تابستان در مناطق ۲۲گانه و محلههای منتخب عرضه شد. در این فایلها به استثنای یکی دو مورد، «رقم اجارهبهای ماهانه برابری میکند با حداقل دستمزد ماهانه حقوقبگیران یا به مراتب بیشتر از آن». وضعیت ارقام اجارهبها حکایت از آن دارد که در پایتخت، یک مستاجر به صورت میانگین ماهانه حول و حوش ۱۰ میلیون تومان اجارهبهای ماهانه پرداخت میکند که البته این رقم، بدون احتساب «پول پیش» حداقل ۳۰۰ میلیون تومانی است که با ترکیب این دو، کل هزینه اجارهنشینی محاسبه و دریافت میشود.
دنیای اقتصاد:
رتبه بازار سرمایهگذاری ساختمانی در «بازدهی سالانه» طی ۶سال گذشته، معمای «سقوط نبض تولید مسکن» را پاسخ میدهد. بررسیهای «دنیایاقتصاد» درباره پارادوکس «رشد قیمت» و «افت تولید» مسکن نشان میدهد نه تنها در تهران که در کشور، میانگین سالانه عایدی خانهسازی از عایدی خرید ملک کمتر شده است. برآیند سه نیروی تورمی همجهت، عامل عقبماندگی بازدهی ساخت مسکن است که یکی از آنها «تورم زمین» است. بازدهی متوسط ۴۳درصدی ساختوساز در کشور –از سال ۹۷ تاکنون- فقط با سپردهگذاری بانکی قابل رقابت بود. رتبهها برای تهران هم سنجش شده است.
دنیای اقتصاد-صدیقه نژادقربان:
معاون سابق حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران در گفتوگو با اکوایران بر یک نامعادله قیمتی در شبکه حمل و نقل عمومی تهران تاکید کرد که باتوجه به سیستم سرمایهگذاری و هزینههای جاری آن به تعدیل تقویت حمل و نقل عمومی و در مقابل افزایش تردد نزدیک به ۸۰درصدی خودروها در شهر تهران منجر شد و نتیجه آن ایجاد ابرترافیکهای شهری تهران و مفقودالاثر شدن «مطلوبیت» مترو و اتوبوس بود.
دنیای اقتصاد-گروه مسکن و شهری:
سطح قیمت مسکن در منطقهای از پایتخت که دهکهای بالای درآمدی در برخی محلههای آن ساکن هستند از «قطع دسترسی گسترده تقاضای خانه» خبر میدهد. نتایج تحقیقات میدانی «دنیایاقتصاد» از سطح قیمت فروشندهها حاکی است، پاییز امسال هر مترمربع آپارتمان در این منطقه ۱۳۷میلیون تومان در فایلها اعلام شد. برآورد نرخ پسانداز خانوارها مشخص میکند، پردرآمدها با قیمتهای فعلی، حدود ۱۷سال باید برای «صاحبخانه شدن» انتظار بکشند. تضعیف درآمدی در این اتفاق نقش داشته، اما تورم مسکن نقش اصلی را بازی میکند.
دنیایاقتصاد:
مشاور مسکن وزیر راه مامور تدوین مدلهای مناسب تامین مالی به اتکای داراییهای وزارت راه و شهرسازی شد. حبیباله طاهرخانی، معاون اسبق وزارت راه و شهرسازی در «امور شهرهای جدید»، با حکم فرزانه صادق، به عنوان «مشاور وزیر در امور مسکن و ساختمان» انتخاب شد.
دنیایاقتصاد:
وزارت مسکن در جوابیه گزارش «دنیایاقتصاد» با عنوان «امتیاز فولاد حمایتی به کدام خانه اولی؟» میزان اثرگذاری تخصیص فولاد حمایتی به طرحهای مسکن ملی را ۳۵ تا ۵۰ میلیون تومان اعلام کرد. این در حالی است که مطابق دادههای قیمتی سال قبل، حداقل هزینه ساخت هر واحد مسکن حمایتی تقریبا یک میلیارد تومان برآورد شده بود؛ اگرچه هزینههای تولید در این بازه زمانی افزایشی بوده، اما حتی به شرط تثبیت نیز این حمایت وزارت مسکن تاثیر محدود ۳.۵ تا ۵ درصدی بر قیمت تمام شده ساخت مسکن برجای میگذارد.
دنیای اقتصاد :
وضعیت «قهوهای» چهارشنبهشب هفته گذشته تهران که تا بامداد پنجشنبه ادامه یافت، از جایی نشأت میگیرد که «مهار نشده است» و طبق یک مطالعه، احتمال وقوع چندباره آن در آینده، در سطح بالایی وجود دارد. شاخص آلودگی هوا در تهران، هفته پیش به شکل کمسابقه به بالای ۳۵۰ رسید؛ جنس آلودگی اما مثل همیشه از نوع «ذرات آلاینده PM ۲.۵» نبود. توفان گرد و غبار از مبدأ «تالاب خشکشده صالحیه» در فاصله حدود ۸۰کیلومتری غرب تهران، «ذرات آلاینده PM ۱۰» در آسمان را تا سطح «آلودگی قهوهای» افزایش داد. این جنس آلودگی، «ویروسی» است.
دنیایاقتصاد:
گفتههای جدید زاکانی از عقبنشینی شهرداری در مداخله مستقیم در بازار مسکن یعنی ساخت آن حکایت دارد. این در حالی است که شهردار تهران در بهمن ۱۴۰۰ طرح ساخت قرارگاه مسکن شهرداری تهران را مطرح کرده بود. در عین حال شهردار تهران برنامههای جدی برای انعقاد قرارداد با چینیها برای ساخت مسکن در تهران نیز داشت. با وجود این وی در جلسه روز گذشته شورای شهر تهران ضمن اعلام وضعیت پروژه قرارگاه مسکن عنوان کرد: وظیفه شهرداری ساخت مسکن نیست؛ ما مجوز میدهیم. این سازنده است که میگوید میخواهد بسازد یا نه. کار ما تسهیلگری برای نجات مردم است و این افتخار شهرداری است.
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری:
کارنامه مالی مدیریت شهری تهران طی ۵ ماه اول امسال که قسمت کوچکی از آن در جلسه اخیر شورای شهر قرائت شد، حاوی ۵ پیام است که مخاطب بخشی از آنها «مدیران فعلی شهر» و مابقی متوجه «آینده شهر» و همچنین «فعالان بازار مسکن» است.
دنیای اقتصاد:
نقص فنی بازار آنلاین مسکن، عارضه جدید برای متقاضیان خرید رقم زده است. مقاومت خدماتدهندهها در این بازار برای بهکارگیری «فیلترهای ساده اما کارآمد» در مسیر ورود فایلهای آپارتمانی باعث شده است مالکان واحدهای خارج از محدوده شهری تهران، لوکیشنهای تقلبی اعلام کنند. تفاوت قیمت مسکن بین آدرس واقعی و آدرس حبابی باعث گمراهی خریدار میشود.
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری:
بازار مسکن منطقه ۲۰ تهران –شهرری- بر اساس «قیمت پیشنهادی» فروشندهها مورد بررسی قرار گرفت. در حال حاضر فایلهای فروش در این منطقه قدیمی پایتخت، با میانگین «قیمت پیشنهادی» ۵۹ میلیون تومان در مترمربع به بازار عرضه شده است.
دنیای اقتصاد:
ادعای «نبود منابع مالی» برای توسعه مترو و اتوبوسرانی راستیآزمایی شد. نتایج یک پژوهش رسمی درباره «ریشه اصلی ازدحام خودرو در خیابانها» نشان میدهد، مدیران شهر سهامدار اصلی ترافیک هستند؛ چون «جذابیت تبلیغاتی ابرپروژههای بزرگراهی و دو عامل دیگر»باعث انحراف به چپ بودجه حملونقل میشود.
دنیایاقتصاد: فعالان صنعت ساختمان در کشور طی سالهای اخیر با چالشهای متعددی مواجه شدهاند؛ چالشهایی که استمرار فعالیت در این صنعت مهم و اثرگذار در اقتصاد کشور را دشوار کرده است. در این شرایط شکلگیری انجمنی کارآمد برای ایجاد صدایی واحد میان فعالان صنعت و انتقال آن به سیاستگذاران اقتصادی کشور میتواند تلاشی کارآمد برای رفع بخشی از چالشهای اساسی پیشروی این صنعت باشد.
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری: نبض بازار مسکن امروز به اجاره آپارتمان در مناطق ۴ و ۵ شهر تهران اختصاص دارد. این دو منطقه در بازار مسکن تهران، دارای دو ویژگی است؛ بیانگر متوسط نبض مسکن شهر است و دهکهای متوسط درآمدی عمدتا در این دو نقطه یا اطراف آنها ساکن هستند.
دنیای اقتصاد:
سهماه اعمال «نرخ دولتی» برای اجارهبهای مسکن در کشور بهخاطر «واکنش منفی بازار به مداخله نچسب» جواب نداد. تصویب شده بود اجارههای تابستانی حداکثر ۲۵درصد افزایش یابد؛ اما در عمل، ۴۲.۸درصد رشد کرد. متولی مسکن برای نجات اجارهنشینها آزمون پاییزی پیشرو دارد.
دنیای اقتصاد:
بازار اجارهنشینی در پایتخت آرژانتین، به فاصله کوتاهی از فرمان لغو یک قانون پرحاشیه توسط رئیسجمهور جدید، از تله «اجارهبهای دولتی» خارج شد. قانون «تعیین اجارهبها» در این کشور سه سال به اجرا درآمد؛ اما «ضدمستاجر عمل کرد» چون هزینه اجارهنشینی با قهر موجرها از بازار، ۲۷برابر شد و بدترین دوره برای بازار اجاره رقم خورد. بازار اجاره مسکن بوینوسآیرس در ماههای اخیر از آن قانون مشکلدار تصفیه شده و نتیجهاش امروز به شکل پمپاژ عرضه آپارتمان اجارهای به بازار تا ۲برابر قبل و سقوط تورم اجاره بروز کرده است.
وزارت راهوشهرسازی گزارش داده، نزدیک به ۱۰۰هزار تن فولاد با «قیمت حمایتی» برای ساخت «مسکن ملی» (مسکن دولتی)، تهیه کرده و به سازندگان این پروژههای دولتی تخصیص داده است. هدف وزارتخانه، «کاهش قیمت ساخت مسکن برای خانهاولیها» از این طریق بوده است. اما ابهامات این مدل «تامین مسکن حمایتی» به قدری پراهمیت است که باید پاسخ داده شود. پرسشهایی که برای پاسخ از سمت وزارت راه و شهرسازی مطرح است، به این شرح است:
دنیای اقتصاد:
سناریویی که «دنیایاقتصاد» درباره آینده بازار مسکن تهران پیشبینی کرده بود، در حال تحقق است. بعد از سنجش نسبت قیمت آپارتمانهای بالایشهر به پایینشهر و تشخیص «وضعیت غیرنرمال» این نسبت، اکنون مشخص شده مناطقی که بیشاز بقیه، جهش کرده، «کمترین تورم ماهانه ملکی» را تجربه میکنند.
دنیایاقتصاد:
وزیر جدید وزارت راه و شهرسازی در اولین جلسه کاری با مدیران استانی این وزارتخانه، با دادهسازی در ساخت مسکن ملی با هدف بزرگنمایی در نتایج و دستاوردهای این وزارتخانه مخالفت کرد؛ این صحبتها پیام معنادار وزیر راه و شهرسازی برای مدیران وزارتخانه بود.
مدیرکل دفتر محیطزیست و خدمات شهری سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور تنها راهحل تامین منابع آبی برای فضای سبز را استفاده از پساب تصفیهخانههای فاضلاب شهری عنوان کرد و گفت: پساب تصفیهخانههای شهری در اختیار وزارت نیروست و در قانون هوای پاک نیز این وزارتخانه مکلف شده تا پساب موردنیاز شهرداریها برای آبیاری فضای سبز شهری را با قیمت تمام شده در اختیار آنها قرار دهد.
با گذشت بیش از یک قرن از تصویب اولین قانون شهری در ایران موسوم به قانون بلدیه که پس از پیروزی مشروطه و در سال ۱۲۸۶ توسط مجلس شورا مصوب و ابلاغ شد، تاکنون سازوکار و نظام معتبری به منظور نحوه مطلوب مدیریت و حکمرانی مقبول شهری در کشور ارائه نشده است. بند یک از فصل اول قانون بلدیه با این جمله شروع میشد: «مقصود اصلی تاسیس بلدیه حفظ منافع شهرها و ایفای حوائج اهالی شهرنشین است.» حوائجی که ایفای آن به مرور زمان از منافع شهر و شهربندان گذرکرد و صعوبتها وکیفیت نازل زندگی در شهرهای بزرگ و متراکم از تمتعات آنها شد و در مقابل منافع و سودهای کلان منتج از این تحرکات متوجه گروههای شرور، فاسد و رانتخوار در دورههای مختلف شد.
دنیای اقتصاد:
معاملات مسکن شهریور یک غایب دووجهی داشت. نتایج تحقیقات میدانی «دنیایاقتصاد» از آنچه بر این بازار گذشته، حاکی است، میانگین «قیمت پیشنهادی» در فایلهای شهر تهران حدود ۲درصد تغییر مثبت پیدا کرد. با این حال از «هیجان قیمتی و رفتاری» خبری نبود. فهرست رخدادهای اخیر بازار از نقش «نرخ سود بانکی» و «انتخابات آمریکا» حکایت دارد.
دنیایاقتصاد:
در حالی که چالش ضعف حملونقل عمومی شهر تهران تبدیل به معضلی بزرگ برای ساکنان پایتخت شده است؛ شهرداری و اعضای شورای شهر بر این باورند که بخشی از این چالشها باید توسط دولت حل و فصل شود. در چنین شرایطی این سوال مطرح میشود که متولی مشکلات حملونقل تهران کدام نهاد یا سازمان است و ساکنان شهر برای رفع چالشهای موجود در این بخش باید چشمانتظار مساعدت کدام سازمان باشند. در حاشیه دویست و شصت و پنجمین جلسه شورای اسلامی شهر تهران مهدی چمران گفت: تامین تاکسی برقی برای تهران باید توسط دولت انجام شود، این موضوع ارتباطی با شورای شهر و شهرداری تهران ندارد.
دنیای اقتصاد:
وضعیت کنونی بازار مسکن شبیه حالت پات در شطرنج شده است. بازیگران اصلی این بازار یعنی خریدار و سازنده، امکان حرکت را از دست دادهاند؛ یک طرف نمیتواند به سطح قیمتها جواب دهد و طرف دیگر نمیتواند قیمت تمامشده را پایین بیاورد. نتایج یک مطالعه، برای پاسخ به ۴پرسش روز در بخش مسکن نشان میدهد، علت افت ۴۰درصدی سرمایهگذاری واقعی ساختمانی و کاهش ۱۰درصدی هزینهکرد واقعی خانوارها نسبت به سال۹۷، مشترک و نتیجهاش به قفلشدگی مسکن منجر شده است. در این بررسی ۷راهکار «پایان رکود» ارائه شد.
دنیای اقتصاد-نیلوفر ادیبنیا:
ایده «انتقال پایتخت» از تهران صرفنظر از اینکه با «چشمبسته» نسبت به «تبعات اجتماعی و شهری برای پایتخت فعلی و پایتخت جدید» مطرح شده، روی «فرض اشتباه» نیز طراحی شده است. حدود سه هفته پیش، رئیسجمهور با حضور در قرارگاه خاتمالانبیاء –نهادی که طی حداقل ۱.۵ دهه اخیر ابرپروژههای شهری تهران را مدیریت، احداث و اجرا کرده است- در تشریح مشکلات زندگی در تهران، ایده «انتقال پایتخت» را مطرح کرد. این ایده، طی حداقل دو دهه گذشته، دستکم ۲ تا ۳ بار از سوی دولتها مطرح شد و آخرین بار پیش از این دولت، مطالعات مفصل درباره آن صورت گرفت که بیانگر «مشکلزا بودن تاسیس پایتخت جدید، بدون حل مشکلات پایتخت فعلی» بود. اکنون که برای هشتمین بار طی ۱۱۰سال گذشته، «انتقال پایتخت از تهران با هدف حل مشکلات تهران» طرح شده است، چارهای نیست جزء اینکه «تجربههای ناکام یا دردناک انتقال پایتخت در کشورها» را بررسی کنیم تا بلکه «حواس سیاستگذار در کشورمان به جواب درست برای حل مساله تهران جلب شود.» تصور میشود اگر «پایتخت از تهران منتقل شود»، در این صورت «جمعیت سرریز ساکن تهران کاهش پیدا میکند و این کلانشهر نفس میکشد.» این فرضیه اما در «آخرین نمونه جهانی انتقال پایتخت» رد شده است. در قزاقستان بعد از آنکه پایتخت از آلماتی به آستانه منتقل شد، جمعیت پایتخت قدیمی از ۱.۱ میلیون نفر طی ۲۰ سال به ۱.۸ میلیون نفر افزایش پیدا میکند؛ یعنی نه تنها تراکم جمعیتی کم نشد که زیادتر هم شد.
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری:
ستون امروز نبض بازار مسکن به مرور «فایلهایی که طی یک ماه گذشته در همین صفحه از آپارتمانهای در نوبت فروش در تهران منتشر شد» اختصاص دارد. «دنیایاقتصاد» در روزهای آینده با سنجش شاخص «قیمت پیشنهادی» مسکن در پایان شهریور، تغییرات ماهانه این شاخص را مورد بررسی قرار میدهد تا از روی نبض قیمت پیشنهادی، جهت تغییر قیمت قطعی (فروش رفتهها) مشخص شود.
دنیای اقتصاد:
تقاضای مسکن دهه۱۴۰۰ براساس روند سه سال گذشته، تفاوت اساسی با «دهه پرازدحام تقاضای خانه» دارد. بررسیهای «دنیایاقتصاد» نشان میدهد، ازدواجهای ۱۴۰۲ «رکورد پایینترین رویداد» از سال ۷۶ به بعد را ثبت کرد. اواخر دهه ۸۰، بالاترین ازدواجها صورت گرفت که نتیجهاش، «شتاب تقاضای خرید و اجاره خانه» بود. طی سهسال گذشته با وجود صعود ۱۹درصدی «طلاق»، «مجموع تقاضای مسکن» نسبت به دهه۹۰ افت ۲۰درصدی داشته است. سه سناریوی آینده تقاضای مسکن با فاکتورهای «ولادت»، «ابرهزینه مسکن» و «تغییر سبکزندگی» بررسی شد.
دنیایاقتصاد، گروه مسکن و شهری:
متوسط قیمت فروش آپارتمانهای مناطق ۱ و ۳ به عنوان دو منطقه کاملا لوکس و تقریبا لوکس بازار مسکن پایتخت، نزدیک به ۲ برابر میانگین قیمت شهر است. طبق گزارش خبرنگار گروه مسکن «دنیایاقتصاد» از فایلهای عرضه شده در بازار مسکن این دو منطقه، در حال حاضر میانگین «قیمت پیشنهادی» هر مترمربع آپارتمان در مناطق ۱ و ۳، رقمی معادل ۱۶۳ میلیون تومان است. سطح «قیمت پیشنهادی» منطقه یک نزدیک به ۲۰ میلیون تومان از سطح قیمت منطقه ۳ بیشتر است. این فایلها با میانگین عمربنای کمتر از ۸ سال و مساحت میانگین ۱۰۰ مترمربعی شناسایی شده است.
دنیای اقتصاد-صدیقه نژادقربان:
ترافیک و ازدحام بیش از حد خودروها در خیابانهای تهران که در روزهای پایانی تابستان به اوج خود رسید، رابطه معناداری با ضعف شبکه حملونقل عمومی و ناکارآمدی مدیریت شهری تهران دارد. در واقع مقصر اصلی ازدحام خودروها در خیابانهای تهران، بهطور مستقیم به ضعف عملکردی مدیران شهری برمیگردد که بانی اصلی ترافیک و آلودگی تهران تا به امروز بهشمار میروند. تهران بهعنوان یکی از کلانشهرهای جهان، همواره با چالشهای اساسی همچون کیفیت سیستم حملونقل همگانی، تراکم ترافیک معابر و آلودگی هوای شهر در مدیریت شهری مواجه بوده است که مطابق آمارهای ارائهشده از سوی معاونت حملونقل شهرداری تهران، تنها کمتر از ۲۰درصد سفرهای روزانه درونشهری با ناوگان همگانی انجام میگیرد و خودروهای شخصی با نزدیک به ۵۰درصد بیشترین سهم را از سفرهای روزانه درونشهری به خود اختصاص دادهاند. این سهم قابلتوجه در تردد خودروهای شخصی رابطه مستقیمی با «آلودگی تهران» به عنوان یکی از اصلیترین معضلات این کلانشهر دارد که آن را تبدیل به شهری با شاخص آلودگی بالا با میانگین سالانه ۲۶ میکروگرم بر مترمکعب ذرات معلق آلاینده در هوا کرده است.
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری:
عیار طرح مسکن ملی یا همان مسکن دولتی را باید با خطکش «تعداد واحدهای مسکونی در حال ساخت روی زمین ۹۹ ساله»سنجید. از زمان طرح مسکن مهر تاکنون، دولتها هنگام ارائه کارنامه آماری از میزان پیشرفت پروژههایی که با این نام یا نامهای دیگر در قالب مسکنسازی دولتی اجرا شده بود، از «ساختوسازهایی که روی زمینهایی غیر از زمین دولتی» انجام میشود نیز به عنوان بخشی از «عملکرد خودشان» استفاده کردند. مثلا در مسکن مهر، ساختوسازها روی زمین شخصی در کارنامه دولت آمد. استدلال دولتیها در این مدل آماردهی از طرح دولتی مسکنسازی این است که چون تسهیلات و حمایتهای دولتی از ساختوسازهای غیردولتی میشود، آنها هم جزو عملکرد دولت هستند.
فرماندار تهران در جلسه شورای ترافیک شهرستان تهران ضمن انتقاد از سازمان زیباسازی شهر تهران به دلیل اختصاص سازههای اندک ویژه بازگشایی مدارس گفت: باید وظایف خود را به شکلی در تهران انجام دهید که دیده شود؛ بنابراین نیاز است تعداد سازههای تبلیغاتی اختصاص پیدا کرده به موضوع بازگشایی مدارس افزایش پیدا کند.
دنیای اقتصاد:
ماراتن مسکن خانوارهای ایرانی بهواسطه «ترمیم نسبی درآمد سالانه مقابل تورم در ۱۴۰۲»، تا حدودی کم شد؛ اما همین ماراتن فرسایشی برای تهرانیها، فرسایشیتر شد. «دنیایاقتصاد» با سنجش شاخص جهانی «مدت زمان انتظار برای صاحبخانه شدن» در بازار مسکن مناطق شهری ایران مشخص کرد: خانوارهای شهری فاقد مسکن با سطح متوسط درآمد۱۴۰۲ و نرخ پساندازهای سال گذشته و همچنین سطح میانگین قیمت آپارتمان در شهرها، پس از ۵۹سال میتوانند صاحبخانه شوند. این انتظار نجومی تا کلید خانهاول، در تهران ۱۵۲سال است. شاخص مورد سنجش که باید زیر ۱۵سال باشد، نشان میدهد، خانوارها نه تنها در «رفاه ملکی» قرار ندارند، بلکه «شدت فقر مسکن» دستکم در پایتخت بیشتر شده است. بررسیهای «دنیایاقتصاد» از پشت صحنه «ماراتن مسکن» حاکی است، کم و زیاد شدن این مسیر در کشور و تهران، علل معنادار دارد. اما آنچه میتواند این راه تقریبا بیانتها را به حالت نرمال تبدیل کند، «ریسکزدایی از اقتصاد» است که باعث رشد اقتصادی، بهبود درآمدها و ثبات قیمت مسکن خواهد شد. این فرمول، سال۹۶ باعث حذف همین ماراتن شد.
دنیایاقتصاد:
در حالی که برخی از اعضای شورای شهر تهران طی ماهها و هفتههای اخیر خواهان تحقیق و تفحص بر عملکرد شهرداری تهران طی دوره مدیریت شهردار فعلی بودهاند؛ یکی از اعضای شورای شهر در جلسه روز گذشته این سازمان خبر از احتمال لغو تحقیق و تفحص از شهرداری تهران داد.
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری:
مستاجرهای ساکن ۴ منطقه واقع در نوار میانی شهر تهران ماهانه حدود ۱۰ میلیون تومان به موجر خود پرداخت میکنند؛ اما این، همه هزینه اجارهنشینی در این مناطق نیست. گزارش خبرنگار گروه مسکن «دنیایاقتصاد» از وضعیت فایلهای اجاره آپارتمان در مناطق ۹ تا ۱۲ حاکی است، در حال حاضر متوسط «اجارهبهای پیشنهادی» در این ۴ نقطه از شهر تهران به صورت ۱۰ میلیون تومان اجارهبهای ماهانه و ۵۰۰ میلیون تومان پول پیش است. تبدیل پول پیش به اجاره بهای ماهانه مشخص میکند، یک مترمربع آپارتمان اجارهای در این مناطق ماهانه ۳۲۰ هزار تومان است. ارقام اجارهبها در این مناطق دستکم ۲۵ درصد کمتر از سطح متوسط شهر است.
دنیای اقتصاد:
ساختوساز در تهران طی پنج ماه اول امسال باز هم رکورد «رکود» زد. تیراژ آپارتمانسازی در پروانههای ساختمانی که سال گذشته به نصف «حداقل عرضه مورد نیاز برای تعادل بازار مسکن تهران» سقوط کرده بود، در سال جاری یک درصد دیگر کاهش یافت. رکود تولید مسکن براساس گزارش دیگری، «همچنان در سطح کشور» نیز برقرار است. شاخصهای این بازار نشان میدهد، جنس این رکود «قیمت تمامشده بالا و قدرت خرید پایین» است. وضعیت پایتخت، سکته کامل ساختمانی است.
دنیایاقتصاد:
میثم نوروزیان، سرپرست شرکت مجتمعهای ایستگاهی مترو تهران از طرح شهرداری برای فروش و ارزشآفرینی املاک پیرامونی ایستگاههای مترو برای تامین مالی ساخت ۴ خط مترو خبر داد. خط ۸، ۹، ۱۰ و ۱۱ مترو با حدود ۱۷۰ کیلومتر و اعتبار ۵۱۰هزار میلیارد تومانی باید در افق ۱۴۲۰ که چشمانداز طرح جامع ریلی شهر تهران است تکمیل شود.
دنیایاقتصاد- گروه مسکن و شهری:
حفظ و نگهداری شبکه مترو مستلزم تامین هزینه بهرهبرداری و نگهداری بوده که برای جبران این امر نیاز به تامین اعتبار موردنیاز و سرمایهگذاری مستمر شهرداریها و البته حمایت متناسب دولت برای جلوگیری از استهلاک ناوگان و زیرساخت است. اما به دلیل نبود برنامه منسجم در تامین منابع مالی، جوابگو نبودن درآمدهای مترو، ضعف سیاستگذاری یکپارچه و ضعف نهاد تنظیمگر اقدامات موثری تاکنون صورت نگرفته است که بتواند بهصورت پایدار نیازهای بهرهبرداری و نگهداری را رفع کند.
دنیای اقتصاد:
مستاجرتمدیدیها در مقایسه با مستاجراولیها در تابستان امسال، فشار کمتری از ناحیه رشد هزینه اجاره متحمل شدهاند. نتایج تحقیقات میدانی «دنیایاقتصاد» از بازار اجاره مسکن تهران حاکی است، تمدید اجارهنامههای۱۴۰۲ با نرخ رشد متوسط ۳۵درصدی اجارهبها صورت گرفته است. پیشتر، تورم اجاره مسکن کل شهر تهران – نبض اول- اعلام شده بود.
دنیایاقتصاد:
وزیر راه و شهرسازی در نشست شنبهشب خود با گروهی از کارشناسان مسکن و شهرسازی، عملکرد سالهای اخیر شهرداری تهران در حوزه «اداره شهر» را به شکل غیرمستقیم مورد نقد قرار داد. فرزانه صادق در این نشست اعلام کرد، «آنچه در چند سال اخیر در سیاستگذاری شهر تهران رخ داده است قابل دفاع نیست. موقعیت ویژه و چالشهای شهر تهران ایجاب میکند که تصمیمسازیها و تصمیمگیریها در آن، در سطح کلانتری همچون هیات محترم وزیران انجام شود. ابرمشکلات پایتخت؛ صرفا در شهرداری تهران و کمیسیونهای آن قابل حل نیست و نیازمند تصمیمهای هیات وزیران و البته اجرای آنهاست.» به گزارش گروه شبکههای اجتماعی روزنامه «دنیایاقتصاد»، نقد غیرمستقیم وزیر راه و شهرسازی به تصمیمات و عملکرد شهرداری تهران به ماجرای «مصوبات کمیسیون ماده ۵» مربوط میشود.
دنیایاقتصاد-گروه مسکن و شهری:
ثبات نسبی قیمت مسکن در تهران بر اساس علائم اولیه به دیگر کلانشهرها نیز سرایت کرده است.تحقیقات میدانی «دنیایاقتصاد» از نبض قیمت پیشنهادی در فایلهای فروش آپارتمان در بازار مسکن تبریز نشان میدهد، متوسط «قیمت پیشنهادی» فایلهای موجود نسبت به همین سطح قیمت یعنی «قیمت فروشنده» در ابتدای امسال، حدود ۳درصد افزایش نشان میدهد.این سرعت رشد ۳درصدی طی ۵ ماه با معیار تغییر قیمت پیشنهادی بیانگر کندشدن جریان افزایش قیمت مسکن میتواند باشد.طی سالهای گذشته، سرعت رشد قیمت مسکن به قدری شدید بود که در برخی ماههای سال، سطح قیمت ۳درصد افزایش پیدا میکند.
دنیای اقتصاد:
طی دو هفته اخیر، ترافیکهای شبانه تهران به شکل چشمگیری تشدید شده که این افزایش ترافیک باعث شد مدت زمان انتظار شهروندان در ترافیک از محل کار تا منزل ۱.۵ برابر یا بهعبارتی ۳۰ تا ۵۰درصد نسبت به ماههای قبل افزایش یابد. البته این تشدید ترافیک تنها محدود به شب نبوده بلکه در ساعت اوج صبحگاهی نیز، تشدید ترافیک کاملا محسوس بوده و تهران را با حجم بسیار بالایی از ازدحام خودرو در ساعات پرترافیک بهویژه هنگام شب مواجه کرده است.
دنیایاقتصاد:
وزش باد و خشکی همزمان هوا، شنبه آلوده تهران را رقم زد؛ این چندمین شنبه متوالی است که تهرانیها هوای ناسالم را تنفس میکنند. در حالی هوای تهران برای پایتختنشینان در وضعیت ناسالم قرار گرفت که انتظار میرفت با توجه به تعطیلی دو روز پایانی هفته، افزایش حجم سفرها و کاهش تردد شهری، هوای تهران با هوای سالم به استقبال پاییز برود. شرکت کنترل کیفیت هوای تهران شاخص ۲۴ ساعت هوای تهران منتهی به ساعت ۱۱ روز شنبه بیستوچهارم شهریور را برابر ۱۳۶ اعلام کرد؛ در این روز میزان ذرات معلق با اندازه کمتر از ۲.۵ میکرون به ۱۳۶ واحد و میزان ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون به ۱۳۱ واحد رسید. به این ترتیب هوای تهران وارد محدوده نارنجی (ناسالم برای گروههای حساس) شد. از ابتدای امسال تا روز ۲۴ شهریور ماه، تهرانیها ۵ روز هوای پاک، ۱۱۶ روز هوای قابل قبول، ۵۶ روز هوای ناسالم برای گروههای حساس و ۲ روز هوای ناسالم داشتهاند.
دنیای اقتصاد:
گرانی و رکود دو روی سکه بازار مسکن شهر تهران است؛ در حالی که جهش قیمتها طی سالهای اخیر باعث شده تا فضایی در بازار مسکن شهر تهران پدید آید که بخش قابلتوجهی از مردم قدرت خرید خانه در این کلانشهر را از دست دهند؛ رشد محسوس هزینههای ساخت، مانع از آن میشود که بهرغم نبود مشتری در بازار، سازندگان امکان کاهش قیمتهای پیشنهادی را داشته باشند. به این ترتیب کلاف بازار ساخت و فروش مسکن در شهر تهران هر روز پیچیدهتر میشود، بهنحوی که ارائه نسخهای قابل استناد برای برونرفت از این وضعیت نیز، دشوارتر میشود. شهرام آلبا دبیر گروه معماری انجمن مهندسان مشاور معمار و شهرساز در گفتوگویی با مجله «تجارت فردا» مشخصههای خاص رکود بخش مسکن کشور در سالجاری را بررسی کرد و با بیان ۷ گام، چگونگی خروج از این وضعیت را ترسیم کرد. مشروح کامل این گفتوگو در شماره جدید مجله تجارت به تاریخ شنبه ۲۴ شهریور چاپ شده است.