مصداق عینی ضربالمثل «آنچه مرا نکشد قویترم میکند» را میتوان در صنعت ایران بهطور عام و در تولیدات لوازم خانگی ایرانی بهطور خاص دید. اگرچه تحریمهای اقتصادی آمریکا علیه ایران ضرباتی کاری بر پیکره اقتصاد و تولید ایران وارد کرد، اما این ضربات باعث شدند که هم آگاهی تولیدکنندگان درباره نقاط ضعف و وابستگیهایشان به خارج بیشتر شود و درصدد کاهش این وابستگیها بربیایند، هم با محروم شدن ایران از درآمد نفتی، اقتصاد کشور از بیماریهای همراه با پول نفت رهایی یابد و شمایلی ملیتر به خود بگیرد. بدین معنی که تحریمها باعث شدند از صرفه اقتصادی خرید کالاهای وارداتی کاسته شده و تولید داخل و صادرات توجیهپذیری قابل قبولی بیابند. از همین منظر است که در حال حاضر شاهد جهش تولید لوازم خانگی هستیم.
در سالی که رو به پایان است، صنعت لوازم خانگی ایران در شاخههای مختلف خود وضعیت خاصی را تجربه کرد. افت شدید ریال و صعود بهای ارزهای خارجی که در نتیجه سیاستهای تورمزای یک دهه اخیر، قدرت پول ملی را به یکدهم سال ۱۳۹۰ رساند، عامل اصلی این وضعیت بود. از آنجا که چه در بخش قاچاق و چه واردات رسمی، مساله بهای ارزی وسایل خانگی حائز اهمیت است، ده برابر شدن قیمت ارزی همچون دلار در مقابل ریال فشار شدیدی را برای بیرون راندن بازیگران خارجی از بازار ایران وارد کرد. نتیجه نیز این شد که برندهای تازهای متولد شدند، برندهای قدیمی تجدید حیات کردند و تولید وسایل خانگی در انواع مختلف آن از سطح ۹ میلیون به فراتر از ۱۲ میلیون دستگاه هدفگذاری شد. عددی که بعید نیست در پایان سال بخش قابل توجهی از آن محقق شود.
صنعت لوازم خانگی از جمله صنایع درآمدزا در جهان است. توسعه این صنعت با توجه به جنبههای اقتصادی گسترده آن از قبیل اشتغال و ایجاد ارزش افزوده بالا میتواند برای هر کشوری از جمله صنایع اولویتدار باشد. صنعت لوازم خانگی با سابقه ۵۰ساله در ایران از چند جهت در نظام اقتصادی کشور دارای اهمیت است. از سویی، نیاز روزافزون کشور به محصولات این صنعت که رابطهای مستقیم با افزایش سطح زندگی، جامعه و رفاه اجتماعی دارد و از سوی دیگر، کارخانههای پاییندستی تولیدکننده قطعات، تجهیزات و مواد اولیه مورد مصرف این صنعت، بخش بزرگی از ارزش افزوده ایجادشده توسط صنعت را در کشور تشکیل میدهد. در این میان اما موانعی وجود دارد که از رقابتپذیر شدن این صنعت جلوگیری کرده و روند توسعه این صنعت استراتژیک را کند کرده است.
لوازم خانگی، صنعتی که کمتر کسی در دهههای ۷۰ و ۸۰ نام برندی ایرانی را از آن به خاطر میآورد. روزی اگر صحبت از تولید برخی محصولات لوازم خانگی در ایران به میان میآمد، همه با شک و تردید به ایده آن نگریسته و بر این باور بودند که ایران هیچگاه در تولید برخی از کالاها و لوازم خانگی موفق نبوده و صاحب تکنولوژی نخواهد شد؛ اما اکنون یکی، دو سالی است که موضوع کاملاً برعکس شده است.
در بازارهای کنونی که مشتریان برای تنظیم قوانین بازی رقابتی دارای قدرت کافیاند، لزوم توجه به کلیه اصول بازاریابی از سوی شرکتها به منظور بقا و موفقیت در هر کسبوکاری بیش از پیش احساس میشود. در سالهای اخیر، افزایش انواع محصولات وارداتی در بازار لوازم خانگی از یکسو و سیاست دولت در حمایت از محصولات مشابه ساخت داخل از سوی دیگر، باعث ایجاد فضای رقابتی جدیدی در این کسبوکار شده است.
در حالی که وزیر صمت از صادرات لوازم خانگی ایرانی به کشورهای همسایه میگوید، کاسبان خیابان جمهوری تهران میگویند بازار لوازم خانگی نسبت به سه سال گذشته بهطور متوسط ۷۰ درصد کاهش فروش داشته است. پس از اعمال تحریمها و خروج برندهای معروف از بازار ایران و افت عرضه، قیمت انواع لوازم خانگی افزایش قابلتوجهی یافت؛ بهگونهای که نرخ این اقلام در آن سال بیش از سه برابر افزایش یافت. این موضوع باعث نشد مردم به سمت برندهای ایرانی بروند، چراکه تورم تولید نیز باعث شد قیمت انواع لوازم خانگی ایرانی به مرز نرخ لوازم خانگی خارجی نزدیک شود اما بازار آنها هم کساد بود. نیاز به گفتن نیست که دلیل این کسادی قدرت خرید پایین مردم است؛ این موضوع را از کاسبان خیابان جمهوری تا تولیدکنندگان میدانند اما گامی برای آن برداشته نشده است.
با پیشرفت دائم تکنولوژی، برندهای آشپزخانه، اتاق خواب و سرویس بهداشتی در سراسر جهان ماموریت پیدا کردهاند تا محصولات نوآورانه و سازگار با محیط زیست را برای سادهسازی و بهتر کردن زندگی روزمره ما به بازار عرضه کنند. این محصول میتواند یک ماشین لباسشویی باشد که از طریق تلفن همراه شما کنترل میشود یا یک یخچال که میتواند میوه و سبزیجات شما را برای مدت طولانیتری تازه نگه دارد. میتوان گفت با گذر زمان ما به طور فزایندهای به استقبال زندگی هوشمند رفتهایم.
لوازم خانگی محصولاتی هستند که برای بهتر زندگی کردن در منزل استفاده میشوند. هرچند هنوز هم محلهای عمومی زیادی وجود دارند که مردم با مراجعه به آنها میتوانند با هزینه بسیار کم نیازهای خود را برطرف کنند، اما در سالهای اخیر با تولید انبوه و گسترده این محصولات، رویکرد مردم دنیا تا حدود زیادی تغییر کرده است و این وسایل که سالها به عنوان لوازمی لوکس برای مصرف خانگی محسوب میشدند، تبدیل به کالاهایی مصرفی شدند که حقوق یک فرد متوسط کفاف خرید آنها را میدهد.
با پیشرفت روزافزون تکنولوژی و نفوذ اینترنت به تمام زوایای زندگی روزمره، صنعت لوازم خانگی نیز در کنار دیگر صنعتها از این پیشرفت سریع بهرهمند شده است. کمتر از یک دهه است که استفاده از اینترنت اشیا در تکنولوژی لوازم خانه که با نام لوازم خانگی نسل چهارم شناخته میشود به موضوعی مهم در صنعت تبدیل شده و سبب شده است تا شرکتهای بزرگ فعال در این زمینه رقابت فشردهای را در این زمینه آغاز کنند. به طور خلاصه میتوان گفت در این نسل از لوازم خانگی، تمام اجزای خانه در شبکهای به هم متصل با هم در ارتباطاند. شبکهای که خانه هوشمندی را شکل میدهد که تجربهای جدید از زندگی در خانه را ایجاد کرده است. مدیریت تمام لوازم خانه از یک گوشی همراه، افزایش امنیت خانه، کنترل فرآیندهای خانگی از راه دور، مصرف بهینه انرژی، بهبود کارایی لوازم خانگی و همچنین مدیریت رفتارها و عادتهای روزانه، تنها بخشی از ویژگیهایی است که نسل چهارم لوازم خانگی به زندگی انسان مدرن افزوده است. همچنین سرعت بالای این صنعت این نوید را میدهد که در آینده نهچندان دور تکنولوژی لوازم خانگی به سطحی از پیشرفت دست یابند که نتوان در حال حاضر آن را پیشبینی کرد.
امسال گروه صنعتی انتخاب، بزرگترین تولید کننده لوازم خانگی در کشور، موفق به کسب جایزه ملی مدیریت مالی ایران شد. جایزه ملی مدیریت مالی ایران که از سال ۱۳۸۹ هرساله برگزار میشود، بسترساز بهبود و ارتقای سطح مدیریت مالی و اقتصادی در شرکتها و سازمانهای شرکت کننده است. این جایزه هر ساله توسط خبره ترین اساتید حرفه مالی کشور و با بکارگیری معتبرترین مدل های مالی دنیا به ارزیابی سازمانهای شرکت کننده می پردازد. کسب جایزه ملی مدیریت مالی ایران به خصوص در سطوح بالاتر به عنوان سند افتخار یک سازمان در حوزه مالی است و شرکت در این جایزه، حتی برای سازمانهایی که به سطح دریافت جایزه نایل نمیشوند هم ارزشمند است، زیرا این فرآیند نقاط ضعف و قوت حوزه مالی سازمان را به تفکیک و براساس نوع فعالیت بازگو کرده و سازمان را برای انجام اقدامات لازم جهت رفع موانع و کمبودها در مسیر دستیابی به اهداف و استراتژیها هدایت می کند.
تحریم های دو سال اخیر علیه کشور را به جرات می توان یکی از اصلی ترین چالش های صنایع مختلف، خصوصا صنعت لوازم خانگی دانست. با این حال، سیر پیشرفت شرکت های تولیدی کشور در این صنعت نشان می دهد این شرکت ها به خوبی توانسته اند تهدید را به فرصت تبدیل کرده و علاوه بر تامین نیاز بازار داخلی در مدت اخیر، پیشران اقتصاد غیرنفتی باشند.
بازار صنایع الکترونیک ایران از آن دست بازارهایی در تصرف برندهای خارجی بهویژه آسیایی شرقی بوده است. در شرایط کنونی با خروج این برندها از بازار ایران، فرصت مناسبی برای حضور و مانور شرکتهای تولیدی داخلی فراهم شده است.
بارها شده است که واژههای ملی یا ایرانی را با پسوند هر برندی شنیدهاید. برندهای شناخته شده ایرانی در هر صنعتی کم نیستند. برندهایی که با سبد محصولات متنوع و خدمات پس از فروش در صنایع مختلف مشغول هستند و درصددند تا جایگاه یک فرهنگ ملی را در ذهن مصرفکنندگان بگشایند. فرهنگی که به اعتماد مصرفکنندگان ایرانی وابسته است.