اَبر‌تولیدکنندگان لوازم خانگی
«مدیا» چگونه بزرگ‌ترین تولیدکننده وسایل خانه شد؟
شاید سال‌های پیش اگر صحبت از لوازم خانگی می‌شد، از مفهومی لوکس صحبت به میان می‌آمد، اما رویکرد آمریکا در تولید انبوه این محصولات در دهه‌های ۵۰ تا ۷۰ باعث شد همه انتظار داشتن لوازم خانگی مدرن را در خانه خود داشته باشند. در جولای ۱۹۵۹ ریچارد نیکسون، معاون رئیس‌جمهور آمریکا در سفری به مسکو نمایشگاهی را افتتاح کرد که در آن برخی دستاوردهای تکنولوژیک آمریکا به نمایش گذاشته شده بود. در این نمایشگاه چیزی که از همه بیشتر جلب توجه می‌کرد، نمونه‌ای از خانه یک عضو متوسط از طبقه کارگر آمریکا بود. در این خانه دو تخته فرش، یک تلویزیون، اتاق نشیمن، دو سرویس بهداشتی، سیستم گرمایش مرکزی و یک آشپزخانه مجهز به ماشین ظرفشویی، ماشین لباسشویی و یخچال وجود داشت.
در آن زمان در شوروی رسانه‌های پروپاگاندای کمونیستی، هیچ گاه این واقعیت را نپذیرفتند که زندگی یک فرد متوسط در آمریکا این‌گونه است و رسانه‌ها نیز تلاش داشتند آنچه در نمایشگاه دیده شده است را تخطئه کنند و بیان داشتند که این دروغی از سوی آمریکاست. البته بدیهی است در کشوری که عموم مردم حتی دسترسی به دستشویی خانگی نیز نداشتند، باور کردن این پیشرفت‌ها بسیار سخت و دشوار می‌نمود. در سخنرانی که همان زمان نیکسون در مسکو و در کنار خروشچف (رهبر وقت اتحاد جماهیر شوروی) انجام داد، به جای آن که درباره مسائل سیاسی صحبت شود، بحث پیرامون گسترش سریع تولیدات مصرفی و به ویژه لوازم خانگی تولیدی برای طبقه متوسط آمریکا بود و سرانجام کار را به جایی رساند که گفته می‌شود خروشچف زیر لب می‌گفت «نه، نه!» و بهتر بگوییم نمی‌توانست حرف‌های نیکسون را باور کند. به این مناظره و بحث‌هایی که پیرامون آن شکل گرفت، مناظره آشپزخانه (Kitchen Debate) گفته می‌شود.
شرقی‌های کاربلد
اما در دنیای امروز، لوازم خانگی از مهم‌ترین الزامات زندگی روزمره شده‌اند و دیگر خبری از اتحاد جماهیر شوروی نیست که تلاش کند مردمش از پیشرفت‌های دنیا خبر نداشته باشند. به همین دلیل بازارهای گسترده لوازم خانگی در جهان ایجاد شده است که مردم را به مصرف این کالاها تشویق می‌کنند. تولیدکنندگان زیادی نیز وارد این عرصه شده‌اند و همان‌طور که همگی انتظار داریم، بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لوازم خانگی در جهان، شرق آسیایی هستند. البته به سختی می‌توان عملکرد شرکت‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد و نمی‌توان به صورت قطعی بیان داشت که کدام شرکت بزرگ‌ترین تولیدکننده لوازم خانگی در جهان است. مثلاً شرکت شیائومی که عموماً آن را با محصولات مرتبط با فناوری می‌شناسیم، تولیدکننده جاروبرقی نیز هست و این که آیا باید این شرکت را جزو تولیدکنندگان لوازم خانگی در نظر بگیریم یا خیر، نیز محل سوال است. و نکته دیگر این است که بسیاری از شرکت‌های غربی هم‌اینک محصولات خود را در شرق آسیا تولید می‌کنند و این اتفاق باعث می‌شود که عملاً شرکت‌های آسیایی در حال تولید باشند و شرکت‌های غربی تنها از برند خود استفاده کنند. در این صورت محصول تولید شرکت آسیایی است یا شرکت غربی؟ با وجود مسائلی که در بالا مطرح شد، اما می‌توان برخی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لوازم خانگی در جهان را با تقریب خوبی شناخت. بر اساس برخی از آمارها، گروه «میدیا» در حال حاضر بزرگ‌ترین تولیدکننده لوازم خانگی در جهان است که در سال ۲۰۱۹ بیش از ۹/ ۳۹ میلیارد دلار درآمد داشته است. پس از «میدیا»، «گری الکتریک»، سپس «ویرپول»، «الکترولوکس» و «سب» قرار دارند. در ادامه با این شرکت‌ها بیشتر آشنا می‌شویم.
گروه میدیا (9/ 39 میلیارد دلار در سال 2019)
میدیاالکترونیکس تولیدکننده لوازم برقی چینی است که دفتر مرکزی آن در شهر بیجیائو قرار دارد. این شرکت در سال 2018 بیش از 135 هزار کارمند در چین و بیش از 200 نمایندگی مستقیم در بیش از 60 کشور دنیا داشته است. از سال 2016 نیز این شرکت وارد 500 شرکت برتر مجله فورچون شده است. این شرکت در سال 2016 شرکت کوکا آلمان، بزرگ‌ترین تولیدکننده روبات در دنیا را خریداری کرد.
این شرکت، ابتدا در سال 1968 با تولید در قوطی و سرمایه‌ای حدود پنج هزار یوآن فعالیت خود را آغاز کرد. در ادامه این شرکت شروع به تولید قطعات خودرو کرد و در سال‌های بعد به جای تولید قطعات خودرو، رو به تولید محصولات نهایی آورد تا این که در سال 1980 تولید هواکش را آغاز کرد. در سال 1985 اولین دستگاه تهویه هوا را ساخت که تا امروز به عنوان یکی از کسب‌و‌کارهای اصلی گروه میدیا شناخته می‌شود. این شرکت در طول سال‌های بعد، محصولات خود را گسترش داد و یخچال، دستگاه‌های شوینده، ماشین ظرفشویی، ماشین لباسشویی و اجاق‌های مایکروویو تولید کرد.
در سال 1993 یکی از زیرمجموعه‌های این شرکت به شرکتی سهامی عام تبدیل شد و نماد آن در بازار سهام شنجن درج شد در حالی که شرکت مادر یعنی گروه میدیا همچنان به عنوان شرکتی خصوصی باقی ماند. این شرکت در سال 2007 اولین کارخانه خارج از کشور خود را در ویتنام تاسیس کرد و این اتفاق آغازی بر توسعه بین‌المللی این شرکت بود. در سال‌های بعد نیز این کشور کارخانه‌ای تولیدی در بلاروس ایجاد کرد تا بتواند محصولات خود را به کشورهای حوزه CIS بدون مشکل صادر کند.
سال 2010 آغاز همکاری‌های بین‌المللی میدیا با شرکت آمریکایی کریر بود که تولید دستگاه‌های تهویه مطبوع را در دستور کار خود داشت. اولین مشارکت این شرکت‌ها، تولید دستگاه‌های تهویه مطبوع در قاهره مصر تحت برند میراکوکریر بود. در سال‌های بعد این همکاری ادامه پیدا کرد و کارخانه‌های مشترکی در برزیل، آرژانتین، شیلی و هند تاسیس شدند.
بنیانگذار این شرکت در سال 2012 خود را بازنشسته کرد و مدیرعاملی را در اختیار فردی جوان گذاشت و این اتفاق آغاز دوره‌ای جدید در حیات این کمپانی عظیم بود. در سال 2013 برنامه‌های بازطراحی ساختاری این کمپانی آغاز شدند و کل این شرکت با نام گروه میدیا وارد بازار بورس شنجن شد. البته در همین سال، میدیا شرکت میدیاالکترونیکس را که پیش از این سهامی عام کرده بود دوباره به شرکتی خصوصی تبدیل کرد.
در پایان سال 2014، شرکت شیائومی 2/ 1 میلیارد یوآن در میدیا سرمایه‌گذاری و 2/ 1 درصد از سهام گروه میدیا را خریداری کرد. در همان زمان نیز همکاری این دو شرکت به صورت عمومی اعلام شد. این شرکت در سال 2016 خریدهای بزرگ‌تری نیز انجام داد. اولین خرید این شرکت، خرید بخش تولید لوازم خانگی توشیبا در ژاپن بود که به قیمت 477 میلیون دلار انجام پذیرفت. پس از آن شرکت آلمانی کوکا تولیدکننده تجهیزات روباتیک را خریداری کرد. در ادامه نیز کارخانه یورکا را که یکی از برندهای الکترولوکس بود و تخصص آن محصولات تمیزکننده زمین است خریداری کرد.
گری الکتریک (8/ 28 میلیارد دلار در سال 2019)
شرکت لوازم برقی گری در شهر جوهای بزرگ‌ترین تولیدکننده دستگاه‌های تهویه مطبوع در جهان است. این شرکت هم‌اینک هم دستگاه‌های تهویه مطبوع خانگی تولید می‌کند و هم دستگاه‌های تهویه مطبوع صنعتی را در سبد محصولات خود دارد. این شرکت هم فروش گسترده‌ای در بازار چین دارد و هم محصولات خود را با برند گری به نقاط مختلف جهان صادر می‌کند. این شرکت علاوه بر سیستم‌های تهویه مطبوع، لوازم سبک خانگی همچون هواکش، دستگاه گرم و سرد آب خانگی، گرم‌کننده، پلوپز، تصفیه‌کننده هوا، قوری برقی، مرطوب‌کننده هوا و اجاق‌های القایی تولید می‌کند.
این شرکت ابتدا در سال 1989 با نام شرکت مهندسی سیستم‌های خنک‌کننده هایلی شهر جوهای با مسوولیت محدود ثبت شد و سپس با بازطراحی و ساختار‌دهی مجدد، در سال 1994 تبدیل به شرکت گری الکتریک جوهای شد. این شرکت در زمان تاسیس 200 نفر کارمند داشت و تولید سالانه آن به 20 هزار دستگاه در سال می‌رسید. این شرکت در سال 1996 وارد بازار بورس شنجن شد. در سال 2008 با وجود بحران شدید اقتصادی جهان، بیش از 47 درصد رشد کرد و توانست بیش از 23 میلیارد دلار قرارداد جدید منعقد کند. این شرکت در حال حاضر چند‌ملیتی است و بیش از 70 هزار کارمند در سراسر جهان دارد و بیش از 5/ 65 میلیون دستگاه در سال تولید می‌کند.
مدیرعامل گری الکتریک هم‌اینک خانم دونگ‌مینگ‌جو است که در چین به خواهر دونگ معروف است. او در سال 1990 وارد این شرکت شده و در نوامبر 2016 نیز به مدیر عاملی این شرکت انتخاب شده است. در حال حاضر گری متعلق به دولت محلی-شهری جوهای است.
ویرپول (20 میلیارد دلار در سال 2019)
شرکت ویرپول تولیدکننده چند‌ملیتی لوازم خانگی است که دفتر مرکزی آن در میشیگان ایالات متحده است. این شرکت که یکی از 500 شرکت برتر فورچون است درآمد سالانه‌ای بیش از 20 میلیارد دلار داشته و بیش از 92 هزار کارمند و بیش از 70 مرکز تولیدی و تحقیقاتی در سراسر جهان دارد. در حال حاضر کمتر از 10 درصد کارمندان این شرکت در ایالات متحده مشغول به‌کارند. این شرکت هم‌اینک 9 کارخانه در ایالت‌های مختلف ایالات متحده دارد، و حداقل پنج درصد از کارمندان این شرکت در این کارخانه‌ها کار می‌کنند.
این شرکت در سال 1911 با عنوان شرکت ماشین آپتون تاسیس شد و با دریافت پنج هزار دلار سرمایه‌گذاری، تبدیل به تولیدکننده شوینده‌های الکتریکی موتوری شد. اولین مشتری این شرکت، گروه مشترک‌المنافع ادیسون بود که 100 دستگاه شوینده الکتریکی به آنها سفارش داد و پس از کش‌و‌قوس‌های فراوان توانستند عدد سفارش را به دو برابر برسانند. این تلاش باعث شد بنیه مالی شرکت تقویت شود و تا سه سال فروش قابل قبولی داشته باشند. اما در سال‌های بعد مجبور به تنوع‌بخشی به دارایی‌های خود شدند و مدل‌های جدید شوینده تولید کردند. این شرکت توانست در سال 1929 بیش از 1900 دستگاه شوینده تولید کرده و به فروش برساند و به همین دلیل سال‌ها معروف به شرکت 1900 شد. در طول جنگ جهانی دوم این کارخانه تجهیزات نظامی تولید می‌کرد. در سال 1947 این کمپانی توانست یک دستگاه شوینده خودکار برای شرکت سیرز با برند کنمور تولید کند و سال بعد این محصول را برای اولین‌بار با برند ویرپول به بازار عرضه کرد. به دلیل رشد صنعتی کالاهای مصرفی پس از جنگ جهانی دوم، این شرکت مجموعه گسترده‌ای از محصولات شوینده و خشک‌کن خانگی را به بازار ارائه کرد و در سال 1950 این شرکت نام خود را از شرکت 1900 به شرکت ویرپول تغییر داد.
این شرکت در سال‌های اخیر نیز رشد سریعی را تجربه کرده است. این شرکت در سال 2013، 51 درصد از سهام شرکت هفایرویال استار سانیو چین را که شرکت مشترک سانیو، پاناسونیک و یکی از دولت‌های محلی چین بود به قیمت 552 میلیون دلار خریداری کرد و باعث شد ویرپول بتواند به خوبی وارد بازار چین شود. در جولای 2014 این شرکت اعلام کرد یک میلیارد دلار برای خرید 60 درصد از سهام شرکت ایتالیایی ایندزیت می‌پردازد و توانست سرانجام در دسامبر این سال شرکت ایندزیت را به طور کامل خریداری کند و این شرکت را از سهامی عام به سهامی خاص تغییر داد. ایندزیت هم‌اینک به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های گروه سرمایه‌گذاری ویرپول ایتالیا شناخته می‌شود.
این شرکت در سال 2017 اعلام کرد 500 نفر از کارمندان خود را در اروپا، خاورمیانه و آفریقا تعدیل می‌کند و این تصمیم باعث شد یکی از کارخانه‌های این شرکت در آمینز فرانسه تعطیل شود. این اتفاق به بحث‌های داغی در زمان انتخابات ریاست جمهوری فرانسه منجر شد و هم ماری لوپن و هم امانوئل مکرون در زمان مبارزات انتخاباتی با کارگران اعتصابی این کارخانه‌ها دیدار کردند.
گروه الکترولوکس (3/ 13 میلیارد دلار در سال 2019)
الکترولوکس تولیدکننده لوازم خانگی چند‌ملیتی سوئدی است و دفتر مرکزی آن در استکهلم سوئد است. این شرکت سال‌ها به عنوان دومین تولیدکننده لوازم خانگی جهان از حیث تعداد واحد فروش پس از ویرپول قرار داشت.
این شرکت در سال 1919 با ادغام دو شرکت لوکس و اسونسکا الکترون تاسیس شد. این شرکت بر اساس ادغامی که اتفاق افتاد، ابتدا در کسب‌و‌کار تولید لامپ بود، اما در سال‌های بعد وارد تولید محصولات خانگی شد و اولین محصول آن، یخچال جذبی بود که در سال 1923 معرفی شد. در ادامه در سال 1951 دستگاه‌های شوینده ارائه شد، در سال 1959 ماشین ظرفشویی و در سال 1962 دستگاه‌های خدمات غذا به وسیله این شرکت ارائه شدند. این شرکت در خلال سال‌های 1960 تا 1969 شرکت‌های تولیدکننده لوازم خانگی متعددی را در منطقه اسکاندیناوی خریداری کرد و روش رشد این شرکت در سال‌های بعدی تا سال 1990 نیز به همین شکل ادامه داشت.
الکترولوکس در آمریکای شمالی بیشتر به عنوان سازنده جاروبرقی با برند ایروس شناخته می‌شود. در سال 2011 نیز اولین مدیرعامل غیر‌سوئدی این شرکت انتخاب شد. در همین سال این شرکت، کارخانه شیلیایی سیگدوکوپرز را نیز خریداری کرد و برندهای این شرکت معتبر را نیز به مجموعه برندهای خود افزود و باعث شد فعالیت این شرکت در بازارهای آمریکای لاتین نیز با رشدی چشمگیر مواجه شود. این شرکت در سال 2017 اعلام کرد شرکت تولیدکننده لوازم پخت‌و‌پز آمریکایی آنوا را خریداری کرده است. تعداد برندهایی که با آنها الکترولوکس در کشورهای مختلف و حوزه‌های مختلف جغرافیایی محصولات خود را به فروش می‌رساند، بسیار زیاد است. برخی از معروف‌ترین آنها عبارت‌اند از: AEG، زانوسی، وستینگهاوس، فریجیدر و وایتوستینگهاوس.
