وضعیت نامناسب سرمایه گذاران نیروگاه‌ها

ابراهیم خوشگفتار، با اشاره به عدم توجیه اقتصادی فعالیت نیروگاه‌های حرارتی، گفت: مدلی که برای خرید و سرمایه گذاری در برق در نظر گرفته شده عامل خروج بخش خصوصی از سرمایه گذاری در برق است.

وی افزود: متاسفانه اقتصاد در تولید و مصرف برق ملاک نیست و این باعث شده که ملاحظات سوخت مصرف در نظر گرفته نشود.

عضو هیات مدیره سندیکای شرکت‌های تولید کننده برق با بیان اینکه هزینه تعمیرات و نگهداری نیروگاه‌های حرارتی در سال ۹۷ به دلیل افزایش نرخ ارز افزایش چشمگیری داشته، افزود: متاسفانه مدیران ارشد حوزه نیرو هیچگاه راهبرد مشخصی به منظور اصلاح وضعیت نیروگاه‌های حرارتی نداشته‌اند. در تبصره ۴۴ بودجه سال ۱۳۷۷، وزارت نیرو موظف شد برای مصرف کنندگان بالای ۶۰۰ کیلووات کنتور هوشمند یا دیجیتال نصب کند. اکنون با گذشت ۲۱ سال از آن دوران، ۱۴ میلیون کنتور دیجیتال در کشور نصب شده ولی از آنها بصورت بهینه استفاده نمی شود  و آنچه برای مصرف پیک و غیره اعلام می‌شود فقط تبلیغات است در صورتی‌که با کنترل اندازه‌گیری میتوان به حد مطلوب رسید!

خوشگفتار تصریح کرد: همان طور که می‌دانید تولید و مصرف برق به صورت مستقیم انجام می‌شود و نمی‌توان انرژی برق را مانند آب یا گاز ذخیره کرد. به عنوان مثال اگر در ساعت ۱۴ مصرف برق در کشور بالا رود، به همان میزان تولید در آن زمان باید افزایش پیدا کند. یکی از راهکارهای کنترل مصرف برق در زمان‌های پیک، اعمال تعرفه‌های مختلف در زمان‌های مختلف است.

وی با بیان اینکه در چند سال گذشته بسیاری از مدیران ارشد وزارت نیرو نگاه کوتاه مدت به دغدغه‌ها داشتند افزود: از این‌رو برنامه‌ای برای حل مشکل و راهکاری  بلند مدت و راهبردی مشخص هم نداشتند.

عضو هیات مدیره سندیکای شرکت‌های تولید کننده برق با اشاره به راهکارهای عبور از بحران، گفت: باید همزمان با ارائه برنامه و راهبردی مشخص به منظور اصلاح الگوی مصرف مشترکان در فصول مختلف سال و ۲۴ ساعت شبانه روز، بحث فرهنگ‌سازی را پیگیری کنیم. نکته‌ای که در اینجا باید به آن توجه داشت، این است که بدانیم با تبلیغات نمی‌توان کاری کرد که مصرف به یکباره کاهش چشمگیر داشته باشد؛ تبلیغ و تشویق مشترکان به منظور بهینه مصرف کردن یک الزام است، اما کافی نیست.

خوشگفتار ادامه داد: با توجه به سرمایه گذاری‌های انجام شده در حوزه تولید برق، ما هم اکنون نزدیک به ۸۰ هزار مگاوات ظرفیت تولید در کشور داریم. اگر نرخ این سرمایه گذاری را ۴۰۰ یورو به ازای هر کیلووات محاسبه کنیم، نزدیک به ۳۲ میلیارد یورو سرمایه گذاری نیروگاهی کردیم. این در حالی است که ما به‌جز دوران پیک مصرف برق در تابستان، تنها ۵۲ درصد از ۳۲ میلیارد یورویی که بابت نیروگاه‌ها هزینه کردیم را استفاده می‌کنیم.

وی در تشریح وضعیت دوران پیک مصرف برق سال ۹۸، گفت: خوشبختانه با توجه به بارندگی‌های فراوانی که از ابتدای سال داشتیم، نیروگاه‌های برق آبی ما امسال مشکلی نخواهند داشت. گمان می‌کنم جز در برخی مناطق آن هم به صورت مقطعی، خاموشی نخواهیم داشت.

عضو هیات مدیره سندیکای شرکت‌های تولید کننده برق در پاسخ به این سوال که سرمایه گذاری در صنعت برق به ویژه بخش توسعه نیروگاهی را چطور ارزیابی می‌کنید، گفت: به طور حتم سرمایه گذاری در بخش نیروگاهی یک الزام است؛ زیرا راندمان ۱۴ هزار مگاوات از نیروگاه‌های ما، کمتر از ۳۵ درصد است. این به آن معناست که اگر قیمت هر مترمکعب گاز را ۲۰ سنت در نظر بگیریم و آن را تقسیم بر ۳۵ کنیم،  حدودا ۶ سنت تنها برای هزینه گاز مصرفی باقی خواهد ماند. بنابراین سرمایه گذاری بر روی ایجاد نیروگاه‌های جدید با راندمان بالاتر یک الزام است.

خوشگفتار تصریح کرد: ۱۱ هزار مگاوات از نیروگاه‌های ما در ایران، مصرف آبی بالای دارند و باید اصلاح شود. با توجه به وضعیت اقلیم ایران، مصرف آب در کشور باید همواره مورد توجه باشد.

وی با بیان اینکه در بحث تعمیرات نیروگاه‌ها یا ایجاد نیروگاه جدید اولویت با سرمایه گذاری بر روی تاسیس نیروگاه‌های جدید است، افزود: تعمیرات و نوسازی تجهیزات نیروگاهی باید بر اساس عمر نیروگاه‌ها از جدید به قدیم در دستور کار قرار گیرد.

عضو هیات مدیره سندیکای شرکت‌های تولید کننده برق درباره مشکلات بخش خصوصی در بحث سرمایه گذاری در بخش نیروگاهی، گفت: با توجه به وضعیت فعلی، بخش خصوصی واقعی در بحث سرمایه گذاری ورود نمی‌کند؛ زیرا قبل تر عده‌ای از سرمایه گذاران به منظور احداث نیروگاه از صندوق توسعه ملی وام دریافت کردند و در بازپرداخت آن به دلیل جهش نرخ ارز دچار مشکل شدند. همچنین آن دسته از افرادی که نیروگاه خریداری کردند نیز وضعیت خوبی ندارند چون وزارت نیرو خود را ملزم به اجرای قانون نمی داند و علیرغم اینکه از سال ۹۳ قیمت برق مشترکان حداقل سالیانه ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش یافته و قانون وزارت نیرو را ملزم کرده سالیانه قیمت برق را اعلام کند این اقدام قانونی صورت نگرفته است.

خوشگفتار تصریح کرد: تا زمانی که بخش دولتی قیمت برق را به طور دستوری پایین نگه می‌دارد و تمام اختیارات را در دست دارد، بخش خصوصی نمی‌تواند در آن حوزه ورود کند. اتفاق جالبی که در این سال‌ها افتاد این بود که با وجود واگذاری نیروگاه‌ها به بخش خصوصی، پرسنل وزارت نیرو افزایش یافت! این نشان می‌دهد که گویی دولت نمی‌خواهد در حوزه نیرو سهم خود را کوچک کند.

وی افزود: چالش دیگر بخش خصوصی دشواری فرآیند وصول مطالبات است. متاسفانه در سال‌های اخیر وزارت نیرو بدهی‌های انباشته فراوانی به وجود آورده و بخش خصوصی به این دلیل در بحث سرمایه در گردش دچار مشکل شده است.لازم میدانم اعلام کنم با مصوبه مجلس و پیگری‌های انجام شده توسط وزارت نیرو و سندیکا سال گذشته بخشی از طلب از طریق تهاتر بدهی بانکی تسویه شود.

عضو هیات مدیر سندیکا شرکت‌های تولید کننده برق با بیان اینکه مشکلات در صنعت برق ایران مشکلات مدیریتی است، افزود: خرید و صادرات برق انحصاری است و عملکرد وزارت نیرو در ۴۰ سال گذشته نشان داده که رقبتی به منظور تغییر این وضعیت ندارد. بنابراین تا مادامی که این نگاه در سیستم مدیریتی وجود داشته باشد، بخش خصوصی نمی تواند رشد کند و مشکلات آن هم روز به روز افزوده خواهد شد.