«مادیران» پیشرو در صنعت لوازم خانگی ایران

دولت باید از این تولیدکننده‌ها که هدفشان حمایت و سرمایه‌گذاری جهت انتقال، ارتقا و بومی‌سازی تکنولوژی روز دنیا در ایران است، حمایت لازم را انجام دهد. در میزگردی با حضور بابک ثقفی، مدیرعامل و عضو هیات‌مدیره گروه مادیران و محمود قهاری، قائم مقام مدیرعامل و مدیرکل لوازم خانگی، به بررسی شرایط این بازار و روند پیش‌رو در آن پرداختیم. ثقفی معتقد است برای حمایت از تولید ملی و تولیدکننده، سیاست‌گذاری یکپارچه و مناسب انجام نشده است و در زمینه توسعه صادرات دولتمردان باید برنامه‌‌های حمایتی خود از کالاها را برای صادرات ارائه کنند و دیدگاه کلان دولتی و برنامه‌ریزی‌ توسط آنها در نظر گرفته شود. ثقفی براین باور است که ما مدیران شایسته‌ای در بدنه دولت داریم و باید از این افراد در سیاستگذاری‌ها استفاده شود؛ فاصله بین تصمیم‌سازها تا تصمیم‌گیرها در وزارتخانه‌های ما زیاد است. برای توسعه صنعت، همه باید به این درک برسند که برندهای داخلی منافع مستقیم برای کشور دارند.

سربازان اقتصادی کشور هستند که می‌توانند در بازارهای خارجی حضور یابند و تاثیر سربازان اقتصادی ماندگار است. قهاری نیز بیان می‌کند در کشورهای پیشرفته، بیشتر سیاستگذاری‌ها را بخش خصوصی انجام می‌دهد یعنی سیاست‌های دولت در جهت منافع بخش خصوصی است. چنین چیزی در ایران ز یاد دیده نمی‌شود و حتی با قوانین، مانع بخش خصوصی شده‌اند. همچنین، قهاری معتقد است با وجود اینکه ما تولیدکننده‌های خوبی در داخل داریم و محصولات تولیدی مادیران نیز از لحاظ کیفیت کاملا می‌تواند با برندهای دیگر رقابت کند، مردم به برند ایرانی هنوز اعتماد کافی ندارند. یکی از دلایل عدم اعتماد مردم، تبلیغات با حجم بسیار بالا توسط شرکت‌های خارجی در ایران است و تولیدکننده داخلی آن قدرت لازم را برای تبلیغات در اختیار ندارد و باید تسهیلاتی برای این موضوع در نظر گرفته شود.


 مادیران در حوزه لوازم خانگی در چه زمینه‌هایی فعالیت دارد؟

ثقفی: این شرکت فعالیت خود را از سال ۱۳۴۳ توسط بنیان‌گذار خود یعنی محمود امیری و تحت عنوان شرکت تولیدی «امیری و شرکا» با تولید ماشین‌حساب‌های شارپ، آغاز کرد. در سال ۱۳۵۲ مادیران نخستین کالاهای خود را با نمونه‌هایی باورنکردنی آغازکرده و تحولی عظیم در بازار اتوماسیون اداری و بانک‌داری ایجاد کرد. دربرخی زمینه‌ها، سهم بازار مادیران حتی بیش از ۹۰درصد بود. گسترش فعالیت‌ها در زمینه ماشین‌های اداری و تجهیزات بانکی، به حدی بود که نام شرکت در سال ۱۳۵۳ به «مرکز ماشین‌های اداری ایران» تغییر یافت. درسال ۱۳۷۳ مرکز ماشین‌های اداری ایران تصمیم گرفت تا وارد عرصه تولید شود. طی توافقات صورت گرفته با شرکت ال‌جی الکترونیکس، خط تولید اولین مانیتورهای سی‌آر‌تی ال‌جی در کارخانه مادیران راه اندازی شد.

افتتاح کارخانه موجب شکل‌گیری شعبه جدید مادیران تحت عنوان «صنایع ماشین‌های اداری ایران» شد. راه‌اندازی خط تولید مانیتورهای سی‌آر‌تی تنها دستاورد صنایع ماشین‌های اداری ایران نبود. این شرکت موفق شد در سال۱۳۷۴ خط مونتاژ چاپگرهای اپسون و سیکوشا را افتتاح کند. با کمرنگ شدن ماشین‌های اداری مانند دستگاه فکس، ماشین حساب و توسعه تکنولوژی و همچنین جایگزینی کامپیوتر به‌جای این دستگاه‌ها، مادیران تصمیم به تولید مانیتور گرفت و به سمت صنعت الکترونیک رفت. در تولید مانیتور LG  بیست و چند سال سابقه داریم و از ۱۰ سال قبل نیز وارد تولید تلویزیون شد. پس از ورود در تولید تلویزیون، برند خود را با عنوان x.vision  از سال ۸۶ به بازار معرفی کرد. همچنین، از دو سال قبل تصمیم به تولید لوازم خانگی x.vision شامل یخچال، لباسشویی و ... گرفت و کارخانه لوازم خانگی‌ مادیران نیز در دو مرحله در حال تاسیس است که فاز یک در بهار و فاز دو در پاییز سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد.

 پیش‌شرط‌های توسعه کیفی و کمی تولید لوازم خانگی چیست؟ و برای رسیدن به این امر شما چه تمهیداتی در محصولات خود اندیشیدید؟

ثقفی: شاید بهتر است اینطور بگویم چرا مادیران تصمیم گرفت وارد تولید یخچال، فریزر و لباسشویی شود.  برندهای خارجی، کالای باکیفیت و قیمت بالا عرضه می‌کنند اما بیشتر برندهای داخلی، سرمایه‌گذاری مناسب در کیفیت و خطوط تولید نکردند و قیمت و کیفیت پایینی دارند. به همین دلیل، مادیران با توجه به توانایی، تجربه‌ و مهارتی که در تولید دارد، تصمیم گرفت کالایی باکیفیت خیلی خوب و با قیمت بسیار مناسب عرضه کند. همچنین، شبکه فروش تلویزیون یک همپوشانی با شبکه فروش لوازم خانگی دارد؛ ما می‌توانیم روی کیفیت، تیراژ و قیمت موثر باشیم و کالای مناسب برای مصرف‌کننده ایرانی تولید کنیم.

 به ‌نظر شما، محصولات مادیران از لحاظ کیفیت چقدر با محصولات خارجی فاصله دارد؟

ثقفی: هیچ فاصله‌ای ندارد و قطعات تلویزیون، ساخت و تولید شرکت‌های ثابتی است.

قهاری: قسمت اصلی تلویزیون از نظر قیمت و کارکرد پنل تلویزیون است که چند تولیدکننده محدود در دنیا آن را تولید می‌کنند. پنل‌های تلویزیون x.vision کاملا مشابه برندهای کره‌ای‌ است و از نظر قیمت با یک فاصله قیمتی ۱۵ تا ۲۰ درصد مناسب‌تر عرضه می‌شود اما از نظر کیفیت، مشابه آنهاست و در حال حاضر، تلویزیون‌های x.vision  برند سوم در ایران و برند اول تولید داخل است.

 آیا تولید ملی و حمایت از کالای داخلی در راستای اقتصاد مقاومتی انجام شده؟

ثقفی: وزارتخانه‌ها مانند وزارت صنعت هر هفته بخشنامهِ جدیدی صادر می‌کند که تولیدکننده نمی‌تواند خود را با این وضعیت تطبیق دهد و با مشکلات زیادی مواجه شده‌ایم. برای حمایت از تولید ملی، یکپارچگی و سیاست‌گذاری مناسب انجام نشده است.

قهاری: به‌نظر می‌رسد وزارت صنعت و معدن قصد حمایت دارد اما به‌دلیل عدم‌ یکپارچگی سیاست بخش‌های مختلف این اتفاق نمی‌افتد. ما با کمبود جنس در بازار روبرو هستیم. بسیاری از تولیدکنندگان مجبور به تعدیل نیرو شده و به‌دلیل نوسانات قیمت ارز و دیگر مشکلات، بسیاری از آنها متضرر شدند.

 چشم‌انداز شما درخصوص تولید یخچال و ماشین لباسشویی چیست؟ چقدر می‌توانید در این زمینه موفق شوید؟ چه برنامه‌ای برای این موضوع دارید؟

ثقفی: در حوزه تولید یخچال، حدود ۱۵۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کردیم و قبل از این کار، تحقیقات گسترده و برنامه‌ریزی مناسبی انجام شد؛ موفقیت، اتفاقی نیست بلکه با برنامه‌ریزی است. تصور ما این به دست می‌آید که با نوع سرمایه‌گذاری‌، ماشین‌آلاتی که در اختیار داریم و همچنین توانایی مادیران در خدمات پس از فروش و کانال‌های فروش حتما جایگاه مناسبی در ایران کسب خواهیم کرد.

 مادیران از لحاظ گارانتی و خدمات پس از فروش چه برنامه‌هایی برای لوازم خانگی‌ خود دارد؟

ثقفی: در حال حاضر، شبکه خدمات پس از فروش بسیار خوبی برای لباسشویی و یخچال داریم. ۸ دفتر در استان‌های اصلی ایران ایجاد کرده‌ایم که ۲۰۰ پرسنل در سراسر ایران این سرویس را در زمینه نصب و تعمیرات تامین می‌کنند. مادیران همیشه به‌خاطر خدمات پس از فروش بین مردم شهرت داشته و همیشه در زمان و سرعت مناسب و با اهمیت ویژه برای کسانی که به خدمات پس از فروش مراجعه کردند، در اختیارشان قرار دادیم. توانایی‌های مادیران در لوازم خانگی کپی می‌شود و در این زمینه نیز سیستم متفاوتی را راه‌اندازی کرده و به پیش خواهیم برد.

  شرکت شما در حوزه صادرات چه فعالیت‌هایی داشته و توسعه صادرات به چه عواملی بستگی دارد؟

ثقفی: صادرات تلویزیون به علت وارداتی بودن بسیاری از قطعات آن، بسیار سخت است و برای صادرات نیاز به تولید تیراژ بالای ۵ میلیون دستگاه داریم. امسال، مصرف تلویزیون در ایران نزدیک به یک میلیون و ۶۰۰-۷۰۰ هزار دستگاه است در نتیجه اگر کل بازار ایران را در اختیار داشتیم، امکان صادرات وجود نداشت.

قهاری: وضعیت صادرات در لوازم خانگی متفاوت است؛ فرض کنیم یک کالا مثلا یک کانتینر شامل ۵۰ یخچال از چین یا ترکیه به ایران وارد شود، ۲۰۰۰ یا ۲۵۰۰ دلار یا یورو هزینه حمل آن است. هر یخچال  ۵۰ دلار هزینه حمل دارد، اگر این عدد را به قیمت یک یخچال محاسبه کنید ۲۰-۳۰ درصد از قیمت یخچال می‌شود. پس این کالا قابلیت سرمایه‌گذاری دارد و به جای اینکه در چین تولید شود و به ایران وارد شود، می‌توان آن را در داخل تولید و به کشورهای همسایه‌ صادر کرد. این خصوصیت در مورد یخچال و لباسشویی به شدت وجود دارد. به همین دلیل، در فکر تولید یخچال برای صادرات نیز هستیم.

ثقفی: در زمینه توسعه، باید پرسید دولت چه زیرساخت‌هایی را برای صادرات دارد. دولتمردان باید برنامه‌ریزی‌های حمایتی خود از کالاها برای صادرات ارائه کنند. زمینه صادرات برای گروه خاص (صنایع مادر) فراهم است مانند پتروشیمی که توسط سرمایه‌گذاری عظیمی توسط دولت و مقداری نیز بخش خصوصی انجام شد. حالا آیا ما در بخش‌های صنایع پایین‌دست چنین برنامه‌ریزی‌ را داریم؟ برای صادرات باید دیدگاه کلان دولتی و برنامه‌ریزی‌ توسط آنها در نظر گرفته شود.

 بخش خصوصی در توسعه صنعت کشور به‌خصوص صنعت لوازم خانگی چه جایگاهی دارد؟

قهاری: در کشورهای پیشرفته، بیشتر سیاستگذاری‌ها را بخش خصوصی انجام می‌دهد یعنی سیاست‌های دولت در جهت منافع بخش خصوصی است. چنین چیزی در ایران زیاد دیده نمی‌شود و حتی با قوانین مانع بخش خصوصی می‌شوند. بخش خصوصی تاثیری در سیاست‌های دولت ندارد هر چند که پتانسیل این کار در آنها وجود دارد. در ایران، شرکت‌های خصوصی قدرتمندی وجود دارد که می توانند تولید با کیفیت و قیمت مناسب عرضه کنند و با این وضعیت ارزش ریال و دلار  فرصت خوبی برای صادرات به‌وجود آمده است اما نقش دولت در این زمینه بسیار اساسی است چون در کشور ما، دولت نقش اساسی را بر عهده دارد و شرکت‌های خصوصی نقش بزرگی در سیاست‌ها ایفا نمی‌کنند.

 به‌نظر شما تولیدکننده‌ها چه راهکارهایی می‌توانند به دولت پیشنهاد دهند که با استقبال روبه‌رو شود؟

ثقفی: بخش خصوصی دارای انجمن است. دولت در تولید، توزیع و تامین بازار صنعت لوازم خانگی نقشی ندارد اما در زمینه دادن مجوز نقش دارد و باید دقت بیشتری را لحاظ کند زیرا با ارائه مجوز، حمایت از تولیدکننده نیز لازم است. صنعت متعلق به همه مردم ایران بوده و سرمایه‌گذاری‌هایی انجام می‌شود و اگر به حرکت در نیاید سرمایه ملی‌ از بین می‌رود. ما مدیران خیلی شایسته‌ای نیز در بدنه دولت داریم و باید از این افراد در سیاستگذاری‌ها استفاده شود؛ فاصله بین تصمیم‌سازها تا تصمیم‌گیرها در وزارتخانه‌های ما زیاد است.

 میزان اشتغال‌زایی مادیران در حال حاضر و پس از ایجاد کارخانه لوازم خانگی چقدر است؟

قهاری: در حال حاضر، ۱۲۰۰ نفر پرسنل مستقیم داریم.

ثقفی: در کارخانه جدید و فاز اول، برای حدود ۴۰۰ نفر اشتغال در نظر گرفتیم البته در سایر بخش‌‌ها مانند فروش نیز اشتغالزایی انجام خواهد شد.

 با توجه به اینکه الان در شرایط تحریم به سر می‌بریم، این صنعت با چه مشکلاتی مواجه شده و در تولیداتی که شما دارید چقدر تاثیر گذاشته است؟

ثقفی: ایران، یک دور با تحریم‌های شدیدی مواجه شد و ۳۰-۴۰ سال هم هست که این اتفاق دارد می‌افتد. به طور قطع، ایران تجربه کافی برای رو‌به‌رو شدن با این معضل را دارد و راه‌حل‌ مقابله با آن ایجاد خواهد شد و تاکنون با ارائه راهکارها به تولیدکننده در این زمینه کمک فراوانی کردند در مورد مادیران نیز از ابتدای سال تا کنون بدون هیچ توقفی کالا تولید و عرضه کردیم و حتی از سال گذشته نیز فروش بیشتری داشتیم. مادیران یک شرکت بورسی بوده و گزارش‌هایمان در بورس قابل رویت است.

قهاری: تحریم‌ها تاثیر زیادی بر واردات داشته است. مادیران در زمینه ورود ماشین‌آلات برای تولید جنس با کیفیت با مشکل مواجه شد، زیرا بهترین ماشین‌آلات نیز اروپایی (آلمان و ایتالیا) هستند و به ایران جنس نمی‌دهند. مشکلات تامین مواد اولیه، انتقال پول و تخصیص ارز را نیز باید در نظر بگیریم. ‌بعضی از شرکت‌ها به‌طور مستقیم به ایران جنس نمی‌دهند و ما باید راهکاری برای واردات این ماشین‌آلات بیابیم. بخشنامه‌ای نیز صادر شده مبنی بر اینکه کسانی که سال گذشته جنس وارد نکردند الان قادر به ثبت‌سفارش نیستند و این در حالی است که کارخانه ما در حال احداث است و هیچ راهی برای این شرایط در نظر نگرفته‌اند.

 صنعت لوازم خانگی با چه مشکلات و چالش‌های دیگری روبه‌روست و برای برون‌رفت از این مشکلات و معضلات چه راهکارهایی ارائه می‌دهید؟

قهاری: با وجود اینکه ما تولیدکننده‌های خوبی در داخل داریم و محصولات تولیدی مادیران نیز از لحاظ کیفیت کاملا می‌تواند با برندهای دیگر رقابت کند، مردم به برند ایرانی هنوز اعتماد کافی ندارند. یکی از دلایل عدم اعتماد مردم، تبلیغات با حجم بسیار بالا توسط شرکت‌های خارجی در ایران است و تولیدکننده داخلی آن قدرت لازم را برای تبلیغات در اختیار ندارد و باید تسهیلاتی برای این موضوع در نظر گرفته شود. مشکل دیگر کمک به صادرات است و هر چقدر شرکت‌ها تبدیل به شرکت‌های بین‌المللی شوند از لحاظ قیمت تمام‌شده و کیفیت به سودآوری‌ بیشتری دست یافته و به استقبال از بازار داخلی نیز کمک شایانی می‌شود.

ثقفی: همه باید به این درک برسند که برندهای داخلی منافع مستقیم برای کشور دارند و سربازان اقتصادی کشور هستند که می‌توانند در بازارهای خارجی حضور یابند و تاثیر سربازان اقتصادی ماندگار است. برندسازی نیازمند حوصله، صبر، حمایت، پشتکار، ارائه کالای خوب و باکیفیت و درک این موقعیت است که این تبدیل به یک جایگاه بسیار ویژه برای آینده می‌شود و برای کشور ایجاد شغل  می‌کند. بعضی از کالاهای ایرانی کیفیت مناسبی ندارند و از طرفی به اسم کیفیت، راه واردات برای برندهای خارجی باز است. بارها از شرکت‌های خارجی‌ شنیدم که ایران از لحاظ تبلیغات برایشان بسیار ارزان است ولی برای تولیدکننده ایرانی بسیار گران تمام می شود. این دو مبنای متفاوت برای رقابت در عرصه تبلیغات و برندسازی است.

 در زمینه تبلیغات چه انتظاری از دولت دارید؟

ثقفی: به‌طور مثال برای حضور در نمایشگاه‌ها باید برای تبلیغ و معرفی برندمان هزینه بالایی پرداخت کنیم در‌صورتی‌که این موضوع باید برعکس شود و این درک به‌وجود آید که تولیدکننده یک سرباز اقتصادی است و نمی‌توان از این سرباز اقتصادی هزینه گرفت. درست است که پشت تولیدکننده، سرمایه‌گذاری وجود دارد، ولی برای برندسازی و فروش نیاز به زمان دارد تا به نتیجه مطلوب دست یابد. همچنین، دولت مابین کشورها یک نوع قرارداد ایجاد کند، دولت می‌تواند در بسیاری از کشورها تاثیرگذار بوده و به برندسازی و صادرات کمک کند. دولت به تولیدکننده بگوید قصد انجام کار در چه زمینه‌ای دارد و برای ما چارچوب تعیین کرده و بگویند در ایران چه مزیت‌هایی وجود دارد و اگر شما در این مزیت همکاری کنید ما می‌توانیم به شما خدمات بهتری ارائه دهیم؛ این را دولت باید به ما بگوید.