تکرار تجربه خارجی‌سازی اتوبوسرانی در پایتخت
ظاهر این اتوبوس‌های عمدتا دو کابین و با گنجایش بالای انتقال مسافر که به «آکاردئونی» معروف بودند، با سایر اتوبوس‌های فعال در ناوگان پایتخت متفاوت بود و به راحتی می‌شد آنها را از سایر اتوبوس‌ها تمیز داد. در آن سال‌ها تهران برای اولین بار صاحب اتوبوس برقی نیز شد. اتوبوس‌های برقی تهران که تعداد آنها به ۶۴ دستگاه می‌رسد با گذشت ۲۰ سال هنوز در تهران به فعالیت خود ادامه می‌دهند و با توجه به اینکه عمر فرسودگی آنها تا یک میلیون کیلومتر پیمایش است، قابلیت فعالیت آنها برای ۲۰ سال دیگر نیز وجود دارد. افزون بر اتوبوس‌های برقی، ۲۴ سال قبل ۶۴۰ دستگاه اتوبوس تک‌کابین و دوکابین تولید شرکت ایکاروس مجارستان نیز به ناوگان تهران تزریق شد. این تعداد اتوبوس ۱۵ درصد از کل ناوگان اتوبوسرانی پایتخت در آن سال‌ها را شامل می‌شد و سهم بالایی از جابه‌جایی‌های تهران داشت.
با توجه به اینکه اتوبوس‌های ایکاروس در زمره اتوبوس‌های خوب فعال در ناوگان به‌شمار می‌رفت، سرویس‌دهی آنها به مسافران درون‌شهری بیش از ۱۵ سال به طول انجامید و در نهایت به‌دنبال مصوبه هیات دولت که سن فرسودگی اتوبوس در کلان‌شهرها را هشت سال اعلام کرد، این اتوبوس‌ها در فاصله سال‌های ۸۵ تا ۸۷ از رده خارج شدند. اتوبوس‌های جدیدی که توسط ایکاروس با همکاری تولیدکننده داخلی تامین می‌شود نیز، برابر آخرین استانداردهای روز دنیا و قطعا واجد تغییرات اساسی در سیستم‌های موتور، ترمز، آرتیکولیت و... خواهد بود. تفاهم‌نامه تامین اتوبوس از کشور مجارستان از طریق گشایش فاینانس ۱۶۲ میلیون دلاری اگزیم بانک این کشور با عاملیت بانک شهر در ایران، هفته گذشته با حضور مدیرعامل شرکت ایکاروس و نمایندگان بانک عامل به امضا رسید و مقرر شد ظرف مدت دو سال، ۱۰۰۰ اتوبوس موضوع تفاهم، به‌عنوان بخشی از توافق وزرای‌اقتصاد ایران و مجارستان، به ناوگان تهران اضافه شود.
از آنجا که شهردار تهران روز گذشته از تامین ۴۰۰ اتوبوس جدید برای ناوگان تهران تا پایان سال‌جاری خبر داد، به‌نظر می‌رسد بخشی از این تفاهم‌نامه در ماه‌های باقی‌مانده از امسال عملیاتی خواهد شد. پیمان سنندجی، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران در این رابطه به «دنیای‌اقتصاد» گفت: پیرو توافق وزیر امور اقتصادی و دارایی با دولت مجارستان در زمینه بهره‌مندی از حمایت‌های مالی یکی از بانک‌های مجاری موسوم به «اگزیم‌بانک» و همکاری بانک‌های شهر و توسعه صادرات ایران، تفاهم‌نامه تامین ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس ایکاروس از طریق تولید مشترک با یکی از خودروسازان داخلی نهایی شده است. به گفته سنندجی، مطابق توافقات صورت‌گرفته میان دولت‌های ایران و مجارستان تامین ۱۰۰۰ دستگاه اتوبوس پیش‌بینی شده که همه این اتوبوس‌ها از سوی شرکت‌های بهره‌بردار تحت نظارت اتوبوسرانی تهران در بخش‌خصوصی، راسا خریداری خواهد شد؛ ضمن اینکه بانک شهر با یکی از شرکت‌های خودروساز داخلی برای تولید مشترک و خدمات پس از فروش نیز توافق کرده است.
وی خاطرنشان کرد: درحال‌حاضر به استناد مصوبات بالادستی مبنی بر خصوصی‌سازی اتوبوسرانی، حدود ۸۰ درصد از ناوگان اتوبوسرانی پایتخت در اختیار بخش‌خصوصی قرار دارد که از نظر تعداد مسافر حدود ۵۰ درصد از مسافران روزانه از طریق بخش‌خصوصی جابه‌جا می‌شود. بنابراین با توجه به تمرکز اتوبوسرانی بر خرید خدمت «حمل‌ونقل‌مسافر» از شرکت‌های بهره‌بردار تحت نظارت، مسوولیت تامین اتوبوس با شرکت‌های خصوصی است. مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران تاکید کرد: وضعیت فرسودگی ناوگان اتوبوسرانی در کنار عدم تحویل اتوبوس از سوی دولت به شهرداری از سال ۱۳۸۹، عدم اختصاص تسهیلات کم‌بهره در حوزه حمل‌ونقل عمومی و نیز محدودیت ورود اتوبوس کامل به کشور به‌صورت پیش‌ساخته (CBU)، موجب شد مدیریت شهری به موضوع تامین اتوبوس با همکاری تولیدکننده خارجی و مشارکت شرکت‌های داخلی روی بیاورد.
وضعیت اورژانسی ناوگان اتوبوسرانی
به گزارش «دنیای اقتصاد»، ناوگان اتوبوسرانی تهران درحال‌حاضر پرمصرف‌ترین مد حمل‌ونقل عمومی در این شهر است. اتوبوسرانی پایتخت این ظرفیت و قابلیت را دارد که در شرایطی که برای تجهیز مترو به هزینه‌های بسیار بیشتری مورد نیاز است که در شرایط کمبود اعتبار مدیریت شهری، تامین آن ساده نیست، با هزینه کمتر بخشی از نیاز حمل‌ونقلی شهروندان را پاسخ دهد و بخشی از جابه‌جایی‌ها را بدون نیاز به خودروی شخصی پوشش دهد. برای تحقق این هدف، شرکت واحد اتوبوسرانی تهران سراغ ایده تامین اتوبوس از مجارستان رفته که سابقه خوبی از آن در ذهن پایتخت‌نشینان و مدیران شهری وجود دارد. ناوگان اتوبوسرانی تهران درحال‌حاضر شامل حدود ۶۵۰۰ دستگاه اتوبوس است که تقریبا ۳۵۰۰ دستگاه از این تعداد به سن فرسودگی رسیده است.
این موضوع وضعیت اتوبوسرانی را با فرسودگی بیش از نیمی از ناوگان اورژانسی کرده است. هرچند اخیرا با تصمیم شورای ترافیک تهران مقرر شد از طریق نصب فیلتر جذب دوده، اتوبوس‌های بیش از هشت ساله در تهران، تا رسیدن به سن ۱۲ سال همچنان به فعالیت خود ادامه دهند. از سوی دیگر برابر برنامه میان‌مدت مدیریت شهری، اتوبوسرانی پایتخت در سال ۹۷ باید ۹۰۰۰ دستگاه اتوبوس کارآمد داشته باشد. به این ترتیب شهر تهران اکنون به حدود ۶۰۰۰ دستگاه اتوبوس نیاز دارد. آنگونه که سنندجی گفته است، چیزی که باعث شده وضعیت اتوبوسرانی تهران اورژانسی شود، عدم تحویل اتوبوس به شهرداری تهران از سوی دولت طی هفت سال گذشته است. وی توضیح داد: با توجه به اینکه دولت از سال ۸۹ تاکنون هیچ اتوبوسی در اختیار شهرداری قرار نداده است، اتوبوسرانی تهران الگوی جدیدی در پیش گرفت که در قالب آن نسبت به خرید خدمت براساس پیمایش اتوبوس‌هایی که در خطوط تحت نظارت شرکت واحد فعالیت می‌کنند، اقدام می‌کند. طبعا یکی از اقدامات در همین راستا، تامین اتوبوس از سوی بخش‌خصوصی فعال در خطوط است. درحال‌حاضر سهم اتوبوسرانی از پوشش سفرهای درون‌شهری برابر تازه‌ترین آماری که معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهردار تهران ارائه کرده، حدود ۱۰ تا ۱۱ درصد است که این رقم طبق برنامه باید در سال آینده به ۳/ ۲۹ درصد افزایش یابد.
ارسال نظر