گام بلند ایران به سمت خودروساز شدن

پلت‌فرم به زبان ساده، از مجموعه زیر بندی و جلوبندی،مجموعه شاسی و سیستم تعلیق و همچنین محل قرارگیری موتور تشکیل می‌شود که می‌توان بدنه‌های مختلف با طراحی متفاوت را روی آن سوار کرد. ازآنجاکه یکی از ضعف‌های اصلی خودروسازی ایران، نداشتن پلت‌فرم اختصاصی است، ایران‌خودرویی‌ها در اردیبهشت امسال قراردادی ۱۰ جانبه را با چند شرکت مطرح دنیا به امضا رساندند تا در مسیر دست یافتن به یکی از فاکتورهای اصلی «خودروساز شدن» قرار گیرند.

این قرارداد بدون شک در‌صورتی‌‌که در مسیری مناسب هدایت شده و درگیر حواشی سیاسی و مدیریتی نشود، می‌تواند پلی باشد برای «خودروساز شدن» کشور به معنای واقعی. در کنسرسیومی که به همین منظور میان ایران خودرو و شرکای خارجی تشکیل شده، شرکت‌های «بنتلر» آلمان، «پانچ» بلژیک، «هیوندای پاورتک» کره جنوبی، «ماهله» آلمان و «پینین فارینا» ایتالیا حضور دارند و از آن سو ایران‌خودرو، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دانشگاه صنعتی شریف، معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری و انجمن قطعه‌سازان نیز طرف‌های ایرانی آن به‌شمار می‌روند.

نشست دیروز طرفین قرارداد مربوطه نیز به این منظور برگزار شد که روند اجرایی آن اعلام و از برنامه‌های در نظر گرفته شده برای پلت‌فرم موردنظر، رونمایی شود. اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، تا کمتر از دو سال و نیم دیگر، خودروسازی ایران صاحب پلت‌فرمی اختصاصی شده و به‌واسطه آن می‌تواند چند  محصول جدید و به روز روانه بازار کند. به اعتقاد کارشناسان، طراحی پلت‌فرم اختصاصی برای خودروسازی ایران، گام بزرگی است در راستای خودروساز شدن کشور به معنای واقعی کلمه، چه آنکه در حال حاضر ایران تنها نام خودروساز را یدک می‌کشد، اما فرسنگ‌ها با آنچه در صنعت خودرو جهان می‌گذرد، فاصله دارد.بر کسی پوشیده نیست که خودروسازان بزرگ دنیا همه دارای پلت‌فرم اختصاصی هستند و به‌واسطه همین پلت‌فرم‌ها، هر ساله محصولاتی جدید و به روز را روانه بازار می‌کنند؛ بنابراین داشتن پلت‌فرم اختصاصی، یکی از اصول اولیه خودروسازی به‌شمار می‌رود و حالا صنعت خودرو ایران در مسیر دستیابی به این فاکتور مهم قرار گرفته است.

اما یکی از نکات مثبت قرارداد ۱۰ جانبه ایران خودرو، حضور شرکت‌های مطرح دنیا در حوزه طراحی، در قرارداد مربوطه است که کمک می‌کند محصول نهایی از سطحی جهانی و به روز برخوردار باشد. به‌عنوان مثال، حضور شرکتی مانند پینین فارینا که در عالم طراحی بسیار شهره است و با بزرگان خودروسازی جهان مشارکت دارد، در پروژه موردنظر، می‌تواند تضمینی باشد بر طراحی قابل‌قبول و عامه‌پسند و به روز پلت‌فرم مربوطه و اتاقک‌هایی که بناست روی آن سوار شوند.یا مثلا وجود ماهله آلمان با تجربیات جهانی در حوزه موتور و همچنین هیوندای پاورتک به‌عنوان یک گیربکس ساز مشهور جهانی، این امیدواری را به وجود آورده که بازار خودرو کشور در آینده شاهد عرضه محصولاتی در سطح جهانی خواهد بود. با همه اینها اما یک نگرانی بزرگ نیز در مورد این پروژه وجود دارد و آن، احتمال تغییر سیاست‌های خودروسازی کشور در صورت جا‌به‌جایی مدیران است. به‌عبارت بهتر، با توجه به اتفاقاتی که در گذشته رخ داده، بیم آن می‌رود در صورت تغییر مدیران خودروسازی، تفکر ساخت پلت‌فرم اختصاصی نیز تغییر کرده و مدیران جدید وقعی به قرارداد فعلی نگذارند.

در این صورت، پروژه ای به این بزرگی که می‌تواند آینده خودروسازی کشور را به نوبه خود تضمین و رضایت مشتریان را در پی داشته باشد، به محاق رفته و کلی هزینه و وقت نیز تلف خواهد شد؛ بنابراین شرایط باید به شکلی پیش برود که حتی اگر مدیران خودروسازی کشور نیز تغییر کردند، پروژه ساخت پلت‌فرم اختصاصی، سر جای خود مانده و اصل آن دچار تعلیق و نابودی نشود.اما در نشست مشترک دیروز، برخی مسوولان و مدیران پروژه طراحی پلت‌فرم اختصاصی ایران خودرو، از روند اجرای آن صحبت به میان آورده و همچنین به تشریح برنامه‌های پیش‌رو پرداختند. در این بین، حسین نجاری، مدیرعامل ساپکو از برنامه‌ریزی برای عرضه اولین خودرو  تولیدی با پلت‌فرم جدید در سال ۲۰۲۰ خبر داد و گفت: این محصول، یک خودرو سدان خواهد بود. وی گفت: در قالب پروژه موردنظر، خودروهای برقی و هیبریدی را تولید و در این راستا با برخی سازندگان خارجی و داخلی همکاری خواهیم داشت.

وی با بیان اینکه برنامه جدید ایران خودرو از مرحله کانسپت تا تولید را شامل می‌شود، افزود: طراحی و تولید ۴ مدل بدنه خودرو سدان،‌هاچ بک، اس یو وی و همچنین وانت در این پروژه پیش‌بینی شده است. نجاری ادامه داد: در این طرح از همکاری سازندگان جهانی برخوردار می‌شویم و با بیش از ۶۰۰ شرکت زنجیره خودروسازی کشور  نیز همکاری خواهیم داشت. به گفته وی، دستیابی به تولید ۸۵۰ هزار دستگاه خودروی برقی، هیبریدی و دوگانه سوز در این پروژه پیش‌بینی شده و اولین محصول تولیدی یک خودروی سدان  (صندوق‌دار) خواهد بود که سال ۲۰۲۰ به بازار عرضه می‌شود.نجاری همچنین میانگین قیمت این خودرو را حدود ۱۵ هزار دلار عنوان کرد و گفت: در طرح جدید ایران خودرو، صادرات ۳۰ درصدی و داخلی‌سازی ۷۰ درصدی پیش‌بینی شده است.

اما کامران سپهری رئیس مرکز تحقیقات ایران خودرو نیز با بیان اینکه میزان تولید خودرو در ایران تا سال ۲۰۲۵ به ۳ میلیون دستگاه خواهد رسید، گفت: تقاضای بازار داخلی در آن سال ۵/ ۲ میلیون دستگاه خواهد بود و بقیه تولیدات باید به کشورهای دیگر صادر شود.وی دسترسی به منابع انسانی با قیمت پایین،‌ تقاضای بالا برای خرید خودرو در آینده، دستیابی به انرژی ارزان‌ قیمت، مواد خام و منابع معدنی در ایران را از جمله مزیت‌های کشور برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی عنوان کرد و افزود: موانعی در گذشته برای حضور سرمایه‌گذاران وجود داشت، ولی حالا برطرف شده و انگیزه بیشتری برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی در ایران وجود دارد.رئیس مرکز تحقیقات ایران خودرو با اشاره به پیش‌بینی صادرات ۳۰ درصدی تولیدات ایران خودرو در پروژه پلت‌فرم جدید این شرکت، تاکید کرد: طراحی این پلت‌فرم از سه ماه پیش کلید خورد و مذاکره با سازندگان خارجی صورت گرفته است.