جدل معاملاتی در بورس تهران

حمایت سهامداران عمده از سهام پالایشی‌

در جلسه معاملاتی روز گذشته بورس تهران، با وجود کاهش بهای نفت در بازارهای جهانی، پالایشی‌ها با حمایت محسوس معامله‌گران حقوقی بازار سهام رشد ملایم قیمتی را تجربه کردند.در شروع معاملات این هفته بازارهای جهانی، نفت خام به روند رو به افول روزهای اخیر خود ادامه داد. انتشار گزارش‌های جدید مبنی بر افزایش تعداد دکل‌های حفاری آمریکا در کنار مذاکرات عربستان و روسیه درخصوص افزایش تولید نفت، از جمله عوامل فشار بر قیمت نفت عنوان می‌شود. به این ترتیب موسسه بیکرهیوز در جدیدترین گزارش خود اعلام کرد تعداد دکل‌های حفاری نفت فعال در آمریکا طی هفته منتهی به ۲۵ مه، با افزایش ۱۵ دستگاه به ۸۵۹ رسیده است (اوج رقم ۳۸ ماه گذشته). هر حلقه اضافی چاه نفت شل در میدان نفتی پرمیان آمریکا روزانه تا ۶۵۰ بشکه نفت به تولید نفت آمریکا اضافه می‌کند که این موضوع سبب تشدید فشار بر بهای طلای سیاه شد.از سوی دیگر، عربستان و روسیه برای پاسخگویی به نگرانی‌ها در مورد کمبود عرضه در حال بحث در مورد افزایش حدود یک میلیون بشکه‌ای تولید نفت هستند. در این خصوص وزرای انرژی این دو کشور در پایان هفته، از حصول توافق برای افزایش تولید در نیمه دوم سال خبر داده‌اند.

بانک سرمایه‌گذاری گلدمن ساکس آمریکا در این خصوص نوشت: حتی با فرض اضافه کردن یک میلیون بشکه به تولید نفت اوپک مطابق اعلامیه کشورهای روسیه و عربستان، بازار نفت در سه ماه سوم ۲۰۱۸ شاهد کمبود عرضه است و نیازمند رشد تولید کشورها به منظور پاسخ‌دهی به تقاضا خواهد بود.به هر حال دو عامل مذکور، زمینه کاهش بهای نفت در بازار‌های جهانی را رقم زدند. به این ترتیب قیمت هر بشکه نفت برنت دیروز با یک دلار و ۱۰ سنت کاهش (معادل ۴/ ۱ درصد) به ۷۵ دلار و ۳۷ سنت رسید. بهای نفت خام آمریکا نیز روز گذشته با افت ۸/ ۱ درصدی، ۶۶ دلار و ۶۷ سنت قیمت خورد. با احتساب ریزش دیروز، قیمت نفت برنت و نفت خام آمریکا نسبت به اوایل ماه مه ‌به ترتیب ۴/ ۶ و ۹ درصد کاهش یافته است (قیمت‌ها در لحظه تنظیم این گزارش ساعت ۱۴ اعلام می‌شود).

سقوط قیمت نفت که از روزهای پایانی هفته گذشته آغاز شد، سبب شد تا فعالان تالار شیشه‌ای دیروز شاهد تشدید فشار فروش در میان نمادهای زیرمجموعه گروه فرآورده‌های نفتی باشند. با این حال حمایت حقوقی‌ها مانع از ریزش قیمت سهام پالایشی شدند. نگاهی به روند تغییر مالکیت روز گذشته صنایع بورسی نیز نشان از جابه‌جایی حدود یک میلیارد و ۹۰۰ میلیون سهم از سبد سهام معامله‌گران حقیقی به پرتفوی حقوقی‌ها دارد. این حمایت‌ها سبب شد تا نمادهای «شبندر» و «شپنا» در صدر نمادهای با بیشترین اثر مثبت در محاسبه شاخص کل بورس قرار گیرند.

فشار «خساپا»  بر شاخص سهام

نماگر بورس تهران که تا نیمه‌های معاملات خود رشد ناچیزی را تجربه می‌کرد، با بازگشایی نماد معاملاتی شرکت سایپا، در مسیر نزولی قرار گرفت. «خساپا» در حالی پس از اعلام زیان سنگین در اواخر اردیبهشت‌ماه متوقف شد که دیروز با انتشار شفاف‌سازی درخصوص علل زیان‌دهی در سال ۹۶ روی سامانه کدال و بعد از تعلیق ۵روزه نماد، با افت ۷ درصدی قیمت بازگشایی شد.نماد معاملاتی سایپا در ۳۰ اردیبهشت‌ماه، اقدام به انتشار گزارش عملکرد سال مالی منتهی به پایان اسفندماه ۹۶ کرد. این گزارش با تعدیل منفی سنگین هر سهم «خساپا» همراه بود، به‌طوری‌که پیش‌بینی سود ۱۱۳ ریالی هر سهم مزبور به زیان ۲۵۶ ریالی به ازای هر سهم تبدیل شد.

در گزارش شفاف‌سازی دیروز این شرکت روی سامانه کدال، معاون مالی و اقتصادی سایپا به ارائه توضیحات تکمیلی درخصوص دلایل این تعدیل منفی و رسیدن به زیان پرداخت و گفت: در سال ۹۶ عدم تخصیص ارز مبادله‌ای به قطعه‌سازان و نیز جهش قابل توجه نرخ ارز، تاثیر مضاعفی بر بهای مواد و قطعات مورد نیاز تولید به جا گذاشت. به‌طوری‌که میانگین بهای یورو معادل ۴۰ درصد، دلار معادل ۲۸ درصد و نقطه‌ای بالغ بر ۶۰ درصد افزایش یافت.

مهدی محمد رضایی در ادامه افزود: نهاده‌های تولید و بهای مواد اولیه نیز در سال گذشته با افزایش چشمگیری مواجه بوده است. این امر موجب شد تا با وجود افزایش ۱۰درصدی تیراژ تولید نسبت به سال قبل و همچنین تحقق ۱۰۷ درصدی بودجه، بهای تمام شده تولیدات به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای افزایش یابد و زیان قابل‌توجهی را به شرکت تحمیل کند.کاهش قابل ملاحظه حاشیه سود ناویژه «خساپا» به موجب ممانعت سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده از افزایش قیمت فروش خودروهای تولیدی این شرکت در داخل کشور متناسب با مولفه‌ها و شرایط روز با وجود افزایش هزینه‌های تولید و نرخ تورم و همچنین مشکل شدید نقدینگی و اتکای هر‌چه بیشتر به تسهیلات بانکی از دیگر عوامل افزایش هزینه‌های مالی این شرکت عنوان شده است.به هر حال بازگشایی «خساپا»، این نماد را در صدر نمادها با بیشترین تاثیر کاهنده در محاسبه شاخص کل قرار داد. در شرایط فعلی نیز افزایش نرخ ارز مبادله‌ای به ۴۲۱۲ تومان و همچنین خطر قطع همکاری شرکت‌های اروپایی پس از اعلام موضع آمریکا در قبلا برجام، نه‌تنها سایپا بلکه دیگر شرکت‌های خودروسازی را تهدید می‌کند.

رصد معاملات سهام کالایی

روز گذشته بورس فلزات لندن به دنبال تعطیلی رسمی بریتانیا به حالت متوقف سپری شد. توقف سه روزه معاملات فلزات سبب شد تا معامله‌گران بورس تهران نیز جنبه احتیاط را در معاملات خود لحاظ کنند. به این ترتیب دیروز نمادهای مربوط به بازارهای کالایی در محدوده منفی قیمتی مورد دادوستد قرار گرفتند. در گروه فلزات اساسی دیروز شاهد تشدید فشار فروش سهام بودیم. موضوعی که مانعی در برابر رشد قیمتی سهام مزبور شد. به این ترتیب روز گذشته حدود ۸۰ درصد از نمادهای زیرمجموعه گروه فلزات اساسی در محدوده منفی قیمتی مورد معامله قرار گرفتند. این در حالی است که سطوح فعلی قیمت‌ها در بازارهای جهانی و تداوم جذابیت این قیمت‌ها برای شرکت‌های مرتبط با بازارهای کالایی در کنار گزارش‌‌های مناسب ماهانه این شرکت‌ها، چشم‌انداز روشنی پیش‌روی این نماد‌ها قرار داده است. به‌عنوان نمونه «فولاد» طی دوره ۲ ماهه منتهی به اردیبهشت ماه موفق به تحقق ۳۳ هزار و ۲۳۱ میلیارد تومانی شد که افزایش ۳۵ درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته داشت. «فباهنر» نیز که در فروردین‌ماه ۱۰ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان فروخته بود، در اردیبهشت با جهش قابل توجهی ۴۲ میلیارد تومان فروخت و از ابتدای سال تا پایان اردیبهشت‌ماه به درآمد ۵۲ میلیارد تومانی رسید که حاکی از افزایش ۵۵ درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته است. «کاوه» نیز با افزایش ۹۲ درصدی درآمد فروش طی ۲ ماهه منتهی به اردیبهشت‌ماه نسبت به دوره مشابه سال گذشته عملکرد بسیار مطلوبی را ثبت کرد.

نیم‌نگاهی به گزارش‌ ماهانه ناشران

این روزها، سامانه کدال شاهد انتشار گزارش عملکرد ماهانه شرکت‌های بورسی بود. در این میان «رکیش» گزارش ماهانه خود در دومین ماه سال جاری را با درآمد ۳۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون ریالی روانه کدال کرد. این درآمد ۱۰ درصد بالاتر از فروردین ماه بوده و عمده بخش آن از کارمزد شاپرک و اجاره دستگاه‌های کارت‌خوان است. البته درآمد فروش شارژ تلفن‌همراه در فروردین ماه اندکی بالاتر محقق شده که تاثیر آن در رقم کلی ناچیز است. در عین حال درآمد تحقق یافته شرکت کارت اعتباری ایران‌کیش از میانگین درآمد ۱۲ ماهه ۹۶ نیز ۷ درصد بالاتر است. درآمد این شرکت در دوماهه جاری ۶۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان بوده که ۱۹ درصد نسبت به دوره مشابه سال قبل بالاتر است.

«شپترو» نیز در اردیبهشت ماه سال‌جاری مبلغ فروش خود را به ۲۶ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان رساند که نسبت به فروردین‌ماه با رشد ۲۸ درصدی و نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش ۱۸۹ درصدی را تجربه کرده است. با وجود کاهش قیمت سود سوزآور و پی‌وی‌سی نسبت به فروردین سال جاری، شاهد افزایش تناژ فروش این محصولات بودیم که سبب رشد مبلغ فروش پتروشیمی آبادان شده است.  «پکویر» نیز در تازه‌ترین گزارش عملکرد خود در اردیبهشت ماه، با وجود عدم تغییر در تناژ تولیدی، تناژ فروش را به ۲۱۸۲ تن، به ارزش ۲۹ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان رساند که نسبت به فروردین‌ماه با افزایش ۶۰ درصدی همراه شد. در گزارش اردیبهشت ماه «شکربن»، هر چند نرخ فروش دوده صنعتی با کاهش ۳ درصدی نسبت به فروردین‌ماه همراه شد اما افزایش ۹۵ درصدی تناژ فروش این محصولات در شرکت کربن‌ایران، سبب شد تا درآمد ماهانه این شرکت با رشد ۹۰ درصدی همراه شود. فولاد کاوه‌جنوب‌کیش در اردیبهشت ماه سال‌جاری توانست ۱۷۴ میلیارد تومان به فروش برساند. این در حالی است که نسبت به فروردین ماه سال جاری، تنها با رشد ۲ درصدی همراه شده است. «کسرا» نیز در اردیبهشت ماه، ۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان فروش داشته است که نسبت به فروردین‌ماه رشد ۷۸ درصدی را نشان می‌دهد.

معاملات روز گذشته از دریچه آمار

همانطور که اشاره شد روز گذشته بورس تهران با ثبت افت ۱/ ۰ درصدی، تا سطح ۹۵ هزار و ۵۳۰ واحدی عقب‌نشینی کرد. شاخص کل هم‌وزن (با اثرگذاری یکسان نمادها) نیز دیروز کاهش ۴/ ۰ درصدی را تجربه کرد. ارزش معاملات در این روز در سطح ۱۰۰ میلیارد تومانی (کمترین میزان در ۳ هفته اخیر) قرار گرفت.در میان معدنی‌ها، دیروز نمادهای سنگ‌آهنی «کگل» و «کچاد» با رشد اندک قیمت همراه شدند. در گروه روی اما تمامی نمادها با افت قیمت سهام خود مواجه شدند.  در مجموع، بررسی روند صنایع بورسی در روز گذشته نشان می‌دهد از ۳۸ ‌صنعت مورد بررسی، شاخص ۲۴ صنعت با افت همراه شد و تنها ۹ صنعت معاملات روزانه خود را با رشد پشت‌سر گذاشتند (شاخص ۵ صنعت بدون تغییر ماند). بیشترین بازدهی‌های دیروز بورس تهران (معادل ۶/ ۴ درصد) از آن صنعت محصولات چوبی با تک‌نماد «چفیبر» شد. در مقابل گروه وسایل ارتباطی با تک‌نماد «لپارس» در قعر جدول بازدهی روزانه قرار گرفت. روز گذشته خالص تغییر مالکیت میان بازیگران اصلی بازار، به نام سهامداران حقوقی بازار رقم خورد. به این ترتیب دیروز حدود ۲۴ میلیون سهم به ارزش ۷ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان از سبد سهام معامله‌گران حقیقی‌ به پرتفوی حقوقی‌ها منتقل شد.