در گفت‌وگوی «دنیای اقتصاد» با مدیرعامل بورس انرژی اعلام شد
عرضه یک میلیون بشکه نفت در بورس؛ فردا
فردا یک میلیون بشکه نفت خام سبک در بورس انرژی عرضه خواهد شد و حداقل محموله‌های خرید ۳۵ هزار بشکه است. ۲۰ درصد از ارزش معاملات ریالی و ۸۰ درصد دیگر آن ارزی تسویه خواهد شد و خریدار ۵۰ روز از زمان تحویل فیزیکی آن فرصت دارد تا وجه معامله را تسویه کند. در چارچوب قوانین بازار سرمایه، اطلاعات خریداران نیز محرمانه باقی خواهد ماند. این شیوه مبادله در رسانه‌ها به‌عنوان یکی از ابزارهای اجرایی برای دور زدن تحریم‌ها مطرح شده که البته توانمندی بالایی در این زمینه دارد ولی سال‌هاست که این بحث مطرح شده و اجرایی شدن آن یک الزام قانونی است. به احتمال قوی عرضه نفت خام صادراتی در بورس انرژی در هفته‌ها و ماه‌های آینده موفقیت‌آمیز باشد که به معنی یک ابزار بسیار قدرتمند برای دور زدن تحریم‌ها خواهد بود. این شیوه معاملات توانمندی جدیدی را در مسیر افزایش حجم صادرات نفت خام ایجاد خواهد کرد و به این معنی است که هر تقاضایی که در بورس انرژی به ثبت برسد از قابلیت تغذیه و ثبت معاملات برخوردار خواهد بود.
فروش نفت ملی شد
برای اولین بار عرضه نفت خام صادراتی در بازارهای مالی و رسمی کشورمان به ثبت خواهد رسید یعنی پس از سال‌ها داد‌و‌ستد نفت خام صادراتی نیز در بازارهای ایرانی صورت خواهد پذیرفت. شاید بتوان گفت پس از گذشت سال‌ها از ملی شدن صنعت نفت، این بار فروش نفت خام صادراتی نیز ملی شده است. این واقعیت به معنی سکوی پرش بسیار بزرگی برای فرآیندهای معاملاتی و تجاری نفت خام به شمار می‌رود و پتانسیل انعقاد قراردادهای مختلف و گسترده فیزیکی را به همراه خواهد داشت.
در صورت عرضه گسترده و موفق معاملات نفت خام صادراتی به‌صورت فیزیکی، پتانسیل تعریف ابزارهای مالی نوین بسیاری بر این دارایی پایه وجود دارد که به معنی آغاز به کار واقعی پنجمین بورس بزرگ نفت خام در جهان خواهد بود. توانمندی‌های تولیدی و صادراتی نفت خام و فرآورده‌های کشورمان به قدری گسترده است که قدرت‌نمایی این بازار در ابعاد جهانی چندان هم دور از ذهن نیست.
در گفت‌وگویی با دکتر سید‌علی حسینی، مدیرعامل بورس انرژی به بررسی اجمالی این شیوه معاملاتی پرداختیم. این متن به‌صورت همزمان امروز در دو روزنامه «دنیای اقتصاد» و فایننشال تریبون (Financial Tribune) منتشر می‌شود. در ابتدای این گفت‌وگو دکتر سید‌علی حسینی عنوان کرد: انتشار اطلاعیه عرضه نفت خام در بورس انرژی ایران نقطه عطفی در صنعت نفت و بازار سرمایه کشورمان است که آیندگان با مرور آن به خود خواهند بالید و تاریخ ایران اسلامی آن را بسان برگ زرینی در حافظه خود ثبت خواهد کرد و برای فرزندان ایران زمین به یادگار خواهد گذاشت.
فرهنگ ایرانیان در‌بر‌دارنده مثال‌ها و نمونه‌های بی‌شماری از تعامل با دنیا و دیگر مردمان است و در این رابطه خود را عضوی از آنها و آنها را عضوی از خود می‌دانند. ایرانیان همواره امکان بهره‌‌مندی دیگران را از مواهب خدادادی خود سخاوتمندانه فراهم کرده‌اند و در مسیر جاده ابریشم استوار قدم برداشته‌اند.
اینک توانمندی فکر و قوت تلاش ایرانیان پنجره دیگری از تعامل و ارتباط بین‌المللی را به روی جهانیان گشوده و امیدوار است در فضایی شفاف کالای راهبردی نفت خام را در یک بورس ملی به فروش برساند. به جرات می‌توان گفت با این رویداد مهم آخرین حلقه از زنجیره حاکمیت ملی بر این ثروت خدادادی کامل می‌شود. ملی شدن مالکیت ذخایر نفتی، اداره صنعت نفت به دست متخصصان ایرانی و اینک، فروش آن در یک بورس ملی. وی در ادامه به ضرب‌المثلی ایرانی اشاره کرد و گفت: به قول ایرانیان ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است. هر چند این بازار ملی و عرضه نفت خام باید سال‌ها قبل آغاز می‌شد، حداقل دو دهه قبل لیکن این آغاز دیر‌هنگام را باید به فال نیک گرفت و از آن به خوبی صیانت کرد. در این میان مروری بر قانون برنامه سوم توسعه، مصوبات متعدد دولت‌ها، سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی، قانون برنامه ششم توسعه و سرانجام مصوبات اخیر سران قوا، اهمیت و جایگاه استراتژیک این موضوع را به خوبی نشان می‌دهد. دیگر نباید توفیقات رقبای منطقه‌ای را صرفا نظاره‌گر باشیم و تاسف بر کم‌کاری و کوتاهی خود بخوریم. اکنون زمان همگرایی و حمایت از یک خواسته ملی و مشارکت در موفقیت ایران اسلامی و ایرانیان است. مدیرعامل بورس انرژی افزود: جا دارد که تلاش دست اندرکاران برای راه‌اندازی بازار ملی انرژی و برخورداری ایرانیان از مواهب آن، به‌دور از تعجیل با لحاظ تدبیر و صد البته با تلاش منظم و خستگی‌ناپذیر ادامه یابد و این تکلیف قانونی و برنامه راهبردی به نتیجه برسد. بورس انرژی ایران نیز در این راه حداکثر توان خود را به کار خواهد بست و با همکاری شرکت ملی نفت ایران تا حصول مقصود و بهینه کردن مدل عرضه دست از تلاش بر نخواهد داشت.
ویژگی‌های معامله
سید‌علی حسینی در پایان این گفت‌وگو درخصوص ویژگی‌های این معاملات عنوان کرد: اولین عرضه صادراتی نفت خام به‌صورت گسترده در فرآیند نوین آن در روز یکشنبه اجرایی خواهد شد. در این شیوه معامله عرضه این روز یک میلیون بشکه و حداقل محموله خرید ۳۵ هزار بشکه خواهد بود. لازم است خریدار ۱۰ درصد از ارزش قرارداد در زمان اجرای معاملات را نقدا پرداخت کرده و در صورت برنده‌شدن در فرآیند رقابت، ۱۰ درصد دیگر نیز به‌صورت ریالی پرداخت خواهد شد تا در نهایت ۱۰ درصد از ارزش قرارداد ریالی و ۸۰ درصد مابقی آن ارزی تسویه می‌شود. خریدار از این امکان نیز برخوردار است که تا گذشت ۵۰ روز از تحویل محموله نسبت به تسویه وجه معامله اقدام کند. درخصوص شرایط پرداخت هم شاهد انعطاف محسوس شرکت ملی نفت هستیم یعنی این امکان وجود دارد که به جز ۳ ارز یورو، یوآن و درهم که در اطلاعیه عرضه ذکر شده، خریدار بتواند با سایر ارزهای معتبر نیز اقدام به تسویه وجوه کند و محدودیت خاصی درخصوص تسویه وجوه وجود ندارد. در زمان موجود بین معامله و تحویل فیزیکی کالا با زمان تسویه نهایی یعنی ۵۰ روز ذکر شده، خریدار به منظور تضمین بازپرداخت، ضمانت‌نامه بانکی ارائه خواهد کرد.
به گزارش «دنیای اقتصاد» در اطلاعیه عرضه نفت خام صادراتی که در تاریخ ۲۳ مهرماه منتشر شد آمده است: متقاضیان شرکت در معامله، باید حداکثر تا ۲ ساعت قبل از شروع عرضه، معادل ریالی ۱۰ درصد ارزش سفارش که به شرح زیر محاسبه می‌شود را به حساب اعلامی شرکت سمات واریز کنند. قیمت پایه هر بشکه نفت‌خام توسط شرکت ملی نفت ایران به ارز دلار اعلام می‌شود و برابر با متوسط قیمت برنت (BWave) روزانه در ۱۰ روز کاری بین‌المللی پیاپی منتهی به ۲ روز تقویمی قبل از انتشار اطلاعیه عرضه با لحاظ اختلاف (دلتا) مندرج در OSP برای بازار مدیترانه در ماه متناظر با تاریخ انتشار اطلاعیه عرضه خواهد بود. متقاضیان باید در روز عرضه روی قیمت پایه مندرج در این بند رقابت کنند. این در حالی است که ماخذ قیمتی(Quotation) نفت خام برنت (BWave) روزانه در کلیه مراحل قیمت‌گذاری، قیمت منتشره برای نفت‌خام مذکور، مربوط به اولین ماه (نزدیک‌ترین ماه) در نشریهPlatt’s Crude Oil Marketwire است. نرخ تسعیر هر دلار جهت واریز پیش‌پرداخت معامله بر مبنای میانگین روزانه خرید و فروش اعلامی در سامانه سنا (اسکناس)، ۲ روز کاری قبل از تاریخ انتشار این اطلاعیه عرضه خواهد بود و البته در صورت در دسترس نبودن سامانه سنا مرجع جایگزین متعاقبا اعلام خواهد شد. قیمت مندرج در بند ۱-۱ صرفا برای پرداخت ۱۰ درصد ریالی جهت شرکت در معامله بوده و قیمت نهایی برای فروش، برابر قیمت نهایی(Pfinal) مندرج در صورتحساب موقت خواهد بود.
در صورتی که موضوع قرارداد توسط شرکت ملی نفت ایران از مبادی رسمی گمرکی صادر و اظهارنامه‌های گمرکی به نام شرکت ملی نفت ایران تنظیم شود، در این صورت به دلیل صادراتی بودن محموله مشمول وضع مالیات و عوارض بر ارزش افزوده نمی‌شود. محل تحویل محموله، محدوده مجاز برای انجام عملیات کشتی به کشتی (STS) در بندرگاه خارک بوده و کلیه هزینه‌ها و عوارض بندری و کشتی به کشتی (STS) به عهده خریدار است. محل انتقال ریسک و عنوان محموله، پس از عبور نفت خام (محموله) از فلنج کشتی حامل نفت خام (نفتکش مادر) خواهد بود.
ارسال نظر