مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران بررسی کرد
فراز و فرود تجارت غذا در ۷ سال
در این گزارش تراز تجاری محصولات کشاورزی و صنایع غذایی از سال ۹۰ تا ۹۷ بررسی شده است. این ارقام نشان میدهد ایران همواره طی این هفت سال، در این بخش دارای تراز تجاری منفی بوده؛ اگرچه فاصله صادرات و واردات در این سالها متغیر بوده، اما همچنان واردات توانسته از صادرات سبقت بگیرد. کمترین فاصله صادرات و واردات در سال ۹۵ اتفاق افتاد. بیشترین فاصله این دو بعد تجارت، طی این هفت سال نیز در سال ۹۲ ثبت شده است.
آمار تراز تجاری ایران در هفت سال گذشته حاکی از آن است که حجم صادرات این بخش در سال ۹۰ معادل ۳ میلیون و ۷۵۵ هزار تن به ارزش ۵ میلیارد و ۷۷۳ میلیون دلار بوده اما در مقابل ۱۳ میلیون و ۳۶ هزار تن کالا به ارزش ۹ میلیارد و ۹۸۹ میلیون دلار وارد کشور شده که تراز ارزشی منفی ۴ میلیارد و ۲۱۶ میلیون دلاری و تراز وزنی منفی ۹ میلیون و ۲۸۱ هزار تنی را رقم زده است. در سال ۹۱ نیز ۴ میلیون و ۵۵۳ هزار تن کالا به ارزش ۶ میلیارد و ۴۰۱ میلیون دلار به بازارهای هدف صادر شده و در مقابل، ۲۲ میلیون و ۸۹ هزار تن کالا به ارزش ۱۴ میلیارد و ۳۰۵ میلیون دلار به کشور وارد شده که تراز ارزشی منفی ۷ میلیارد و ۹۰۴ میلیون دلاری و تراز وزنی منفی ۱۷ میلیون و ۵۳۵ هزار تنی را به ثبت رسانده است.
صادرکنندگان در سال ۹۲ نیز توانستند ۴ میلیون و ۱۵۳ هزار تن کالا به ارزش ۵ میلیارد و ۴۶۸ میلیون دلار به مشتریان خود بفروشند و فروشندگان خارجی نیز ۱۸ میلیون و ۳۶۹ هزار تن محصولات کشاورزی و صنایع غذایی به ارزش ۱۳ میلیارد و ۳۹۸ میلیون دلار به ایرانیها فروختهاند. این آمار نشان میدهد در سال ۹۲ تراز وزنی منفی ۱۴ میلیون و ۲۱۶ هزار تنی و تراز ارزشی منفی ۷ میلیارد و ۹۳۰ میلیون دلاری در کارنامه تجارت صنایع غذایی و محصولات کشاورزی ثبت شده است. در سال ۹۳ حجم صادرات این گروه ۵ میلیون و ۸۱۱ هزار تن به ارزش ۷ میلیارد و ۵۴ میلیون دلار بوده است. همچنین واردات ۲۳ میلیون و ۴۱۸ هزار تن کالا به ارزش ۱۲ میلیارد و ۵۵۸ میلیون دلار نیز در سال ۹۳ رقم خورده است. تراز وزنی در این سال منفی ۱۷ میلیون و ۶۰۸ هزار تن و تراز ارزشی منفی ۵ میلیارد و ۵۰۴ میلیون دلار بوده است. حجم صادرات صنایع غذایی و محصولات کشاورزی در سال ۹۴ معادل ۵ میلیون و ۱۶۵ هزار تن بوده که ارزشی معادل ۶ میلیارد و ۱۲۶ میلیون دلار داشته است. حجم واردات در این سال نیز ۱۸ میلیون و ۷۷۱ هزار تن بوده که دارای ارزشی معادل ۹ میلیارد و ۲۶۱ میلیون دلار است. تراز وزنی در این سال منفی ۱۳ میلیون و ۶۰۷ هزار تن و تراز ارزشی نیز منفی ۳ میلیارد و ۱۳۵ میلیون دلار بوده است.
در سال ۹۵ فاصله صادرات و واردات، به کمترین میزان خود طی هفت سال مورد بررسی رسید. تراز ارزشی در این سال منفی ۲ میلیارد و ۶۸۱ میلیون دلار بود که صادراتی به ارزش ۶ میلیارد و ۴۰۶ میلیون دلار و وارداتی به ارزش ۹ میلیارد و ۸۷ میلیون دلار، این تراز را به ثبت رساند. حجم صادرات در این سال به لحاظ وزنی ۶ میلیون و ۱۵۶ هزار تن و حجم واردات ۱۷ میلیون و ۶۸۰ هزار تن بوده است. تراز وزنی در سال ۹۵ نیز منفی ۱۱ میلیون و ۵۲۵ هزار تن ثبت شده است. در سال ۹۶ صادرکنندگان ۶ میلیون و ۴۸۳ هزار تن محصولات کشاورزی و صنایع غذایی به ارزش ۶ میلیارد و ۵۳۳ میلیون دلار به بازارهای هدف صادر کردند و در مقابل نیز واردکنندگان، ۱۹ میلیون و ۴۸۰ هزار تن کالا به ارزش ۱۰ میلیارد و ۷۳۳ میلیون دلار به کشور وارد کردند. تراز ارزشی در این سال به منفی ۴ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار و تراز وزنی به ۱۲ میلیون و ۹۹۷ هزار تن رسید.
در سال ۹۷ صادراتی به وزن ۶ میلیون و ۹۵۶ هزار تن و به ارزش ۶ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار در کارنامه تجارت خارجی به ثبت رسیده است. همچنین واردات در این سال وزنی معادل ۲۰ میلیون و ۴۸۵ هزار تن و ارزشی معادل ۱۰ میلیارد و ۸۴۱ میلیون دلار داشته است. تراز وزنی سال ۹۷ رقمی معادل منفی ۱۳ میلیون و ۵۲۹ هزار تن بوده و تراز ارزشی آن نیز منفی ۴ میلیارد و ۴۴۱ میلیون دلار رقم خورده است.
اقلام عمده صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی شامل انواع میوههای درختی به ارزش یک میلیارد و ۴۵۹ میلیون دلار با سهم ۳۱ درصد، انواع سبزیجات و محصولات جالیزی به ارزش یک میلیارد و ۲۰۸ میلیون دلار با سهم ۷/ ۲۵ درصد، شیر و فرآوردههای آن به ارزش ۷/ ۶۰۴ میلیون دلار با سهم ۹/ ۱۲ درصد، زعفران ۵/ ۳۵۱ میلیون دلار با سهم ۴/ ۷ درصد و ماهی و میگو به ارزش ۷/ ۳۱۳ میلیون دلار با سهم ۷/ ۶ درصد از کل ارزش صادرات محصولات کشاورزی بوده است. بیشترین مقصد صادرات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی (ازنظر ارزش) به کشورهای عراق، افغانستان، امارات متحده عربی، پاکستان، فدراسیون روسیه، هند، ترکیه، ویتنام، ترکمنستان و آلمان صورت گرفته است که درمجموع ۸۰ درصد کل ارزش صادرات بخش کشاورزی کشورمان را به خود اختصاص دادهاند. براساس این گزارش، متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی بخش کشاورزی ۹۲۰ دلار بوده که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای صادراتی غیرنفتی کشور (۳۷۸ دلار) ۴/ ۱۴۳ درصد بیشتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی صادراتی در سال ۹۷ بالغبر ۵۹ هزار و ۴۸۴ ریال و متوسط ارزش گمرکی کل صادرات غیرنفتی کشور ۵۸ هزار و ۱۶۴ ریال بوده است. مقدار واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در سال ۹۷ بالغ بر ۲۰ میلیون و ۴۸۵ هزار تن با ارزش ۱۰ میلیارد و ۸۴۱ میلیون دلار بوده است که به ترتیب ازنظر وزن ۹/ ۶۳ درصد و از نظر ارزش ۴/ ۲۵ درصد کل واردات کشور را شامل میشود. ارزش واردات در این مدت یک درصد کمتر از سال قبل و درمجموع ۹/ ۸ درصد کمتر از میانگین سالهای برنامه پنجم توسعه بوده است. اقلام عمده وارداتی محصولات کشاورزی و صنایع غذایی در سال ۹۷، شامل ذرت به ارزش ۲ میلیارد و ۳/ ۱۱۵ میلیون دلار با سهم ۵/ ۱۹ درصد، برنج به ارزش بیش از یک میلیارد و ۶۲۸ میلیون دلار با سهم ۱۵ درصد، کنجاله دانههای روغنی به ارزش بیش از یک میلیارد و ۵۶۸ میلیون دلار با سهم ۵/ ۱۴ درصد، روغن نباتی به ارزش بیش از یک میلیارد و ۴۲۸ میلیون دلار با سهم ۸/ ۱۳ درصد، دانه سویا به ارزش یک میلیارد و ۱۶۱ میلیون دلار با سهم ۷۱/ ۱۰ درصد، گوشت قرمز به ارزش ۳/ ۷۸۶ میلیون دلار با سهم ۳/ ۷ درصد، جو به ارزش ۴/ ۶۰۳ میلیون دلار با سهم ۶/ ۵ درصد و انواع میوه به ارزش ۵/ ۳۹۵ میلیون دلار با سهم ۷/ ۳ درصد از کل ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی بوده که درمجموع حدود ۹۱ درصد ارزش واردات بخش کشاورزی و صنایع غذایی را شامل میشوند. متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی بخش کشاورزی در سال گذشته، ۵۰۱ دلار است که در مقایسه با متوسط قیمت هر تن کالاهای وارداتی کل کشور (۱۳۳۰ دلار) حدود ۶۲ درصد کمتر است. متوسط ارزش گمرکی هر دلار محصولات کشاورزی و صنایع غذایی وارداتی ۴۱۷۹۷ ریال و متوسط واردات کشور ۴۱۶۴۹ ریال بوده است. کشورهای عمده طرف معامله از نظر ارزش واردات محصولات کشاورزی و صنایع غذایی از آنها به ترتیب شامل هند (یک میلیارد و ۶۴۴ میلیون دلار)، سوئیس (یک میلیارد و ۳۷۴ میلیون دلار)، امارات (یک میلیارد و ۲۰ میلیون دلار)، انگلستان (۷۸۹ میلیون دلار)، هلند (۷۶۸ میلیون دلار)، سنگاپور (۷۵۵ میلیون دلار)، روسیه (۶۶۸ میلیون دلار)، ترکیه (۶۳۱ میلیون دلار)، برزیل (۴۳۶ میلیون دلار)، پاکستان (۳۰۹ میلیون دلار) و آلمان (۲۴۶ میلیون دلار) بوده که در مجموع ۸۰ درصد کل ارزش واردات کشورمان را به خود اختصاص دادهاند.
ارسال نظر