مولدان انرژی | روزنامه شماره 6202

شنبه، ۲۲ دی ۱۴۰۳

معامله پرسود آب خاکستری

پساب به آرامی به یک کالای بسیار باارزش تبدیل می‌شود. در شرایطی که ایران با بحران کم‌‌آبی دست و پنجه نرم می‌کند، پساب به عنوان یک منبع استراتژیک آب در کانون توجه سیاستگذاران و فعالان صنعتی قرار گرفته است. آمارها نشان می‌دهد سالانه بیش از ۵ میلیارد مترمکعب آب در شهرهای کشور مصرف می‌شود که ۳.۶ میلیارد مترمکعب آن به شکل پساب بازمی‌گردد.
دبیر انجمن انرژی‏‏‌های تجدیدپذیر در گفت‏‏‌وگو با «دنیای اقتصاد» عنوان کرد

پیش‏‏‌نیاز جهش بزرگ تجدیدپذیرها

امروز در حالی صحبت از رشد چند برابری تولید برق تجدیدپذیر می‌شود که به‏‏‌گفته دبیر انجمن انرژی های تجدید‌پذیر، احداث نیروگاه برای تولید ۳۰ هزار مگاوات برق تجدید پذیر (که بخش عمده آن نیروگاه‏‏‌های خورشیدی است)، نیازمند ۱۸میلیارد دلار سرمایه‏‏‌گذاری است. در دهه‏‏‌های گذشته اما به‏‏‌دلیل حاکم بودن اقتصاد یارانه‏‏‌ای در صنعت برق و سرکوب قیمت فروش برق تولیدی در عمل توسعه انرژی‏‏‌های تجدیدپذیر جذابیتی برای بخش خصوصی نداشت و به همین دلیل توسعه این نوع انرژی در ایران حدود ۱۲۰۰ مگاوات بوده است. البته به کارگیری تدابیر ویژه نظیر راه‌اندازی تابلوی سبز و همچنین ماده ۱۶ قانون جهش تولید دانش‌بنیان برای جذاب کردن اقتصاد صنعت برق جذابیت‏‏‌ کافی برای ورود بخش خصوصی به این بخش را ایجاد کرده است. اخیرا نیز مصوبه‌ای از طرف دولت در مورد تسهیل امور احداث نیروگاه‌های تجدید‌پذیر صادر شده است که در صورت اجرا، می‌تواند بسیاری از موانع را از پیش پای سرمایه‌گذاران بردارد. اما با لحاظ جمیع جهات، اگر سرمایه‏‏‌گذار بخش خصوصی بخواهد وارد این گود شود، نهایتا توانایی تامین ۲۰ تا ۳۰ درصد سرمایه مورد نیاز برای این جهش را دارد و عمده این پول باید از طریق بخش‌های دیگر تامین شود؛ در واقع بانک‌ها، صندوق توسعه ملی، بازار سرمایه و سرمایه‌گذاری خارجی مجموع راه‌های تامین مالی هستند و به نظر می‌رسد تامین حدود ۱۴میلیارد دلار طی ۴سال برای این چهار بخش اگر نگوییم غیر ممکن، دست کم باید گفت بسیار سخت به نظر می‌رسد. متن پیش رو ما حصل گفت و گوی «دنیای اقتصاد» با محمد امین زنگنه، دبیر انجمن انرژی‌های تجدید‌پذیر است که در ادامه از نظر مخاطبان می‌گذرد.

چهارشنبه، ۱۹ دی ۱۴۰۳

موانع توسعه کسب‌وکارهای تولید انرژی تجدیدپذیر بررسی شد

بدون سود هرگز!

بهبود فضای کسب و کار در حوزه تولید انرژی‌‌های پاک ضامن تحقق برنامه‌‌ریزی دولت چهاردهم برای تولید ۳۰‌هزار مگاوات برق تجدیدپذیر است. دلالت طرح این موضوع، ضرورت تزریق بیش از ۱۵ میلیارد دلار سرمایه ظرف ۳ تا ۴ سال آینده به این بخش است که عمدتا باید از محل منابع بخش خصوصی تامین شود. طبیعی است وقتی پای بخش خصوصی به میان می‌‌آید، ایجاد یک بستر فراگیر اعم از حقوق مالکیت، قواعد تنظیم بازار، صدور مجوز، تامین مالی، واردات فناوری و... بسیار حیاتی است.
سرانه مصرف انرژی در ایران و اروپا یکسان است؛ تبرئه مشترکان خانگی از اتهامات قدیمی

واقعیت «شیطان ناترازی»

کمتر می‌توان خانواده‌‌‌ای را در کشور یافت که تجربه خاموشی‌‌‌های تابستان را نداشته باشد؛ چالشی که هر سال با گرم‌‌‌تر شدن هوا، بخش بزرگی از جامعه را درگیر می‌کند و امسال به دلیل افزایش ناترازی خاموشی‌‌‌های زمستان نیز امری پذیرفته شده است. اما آیا راه‌‌‌حل این معضل در کاهش مصرف خانگی نهفته است؟
نقش نیروگاه‌‌‌های تولید همزمان برق و حرارت (CHP) در رفع همزمان ناترازی برق و گاز

روند تولید، مصرف و بهر‌‌‌ه‌وری انرژی در کشور متناسب با توسعه کشور نبوده و موجب قطعی‌‌‌های بسیار برق و گاز و هدررفت سرمایه‌‌‌های کشور می‌شود. علاوه بر مشکل شدت بالای مصرف انرژی، کشور با چالش دیگری در زمینه انرژی دست و پنجه نرم می‌کند؛ ناترازی رو به گسترش میان عرضه و تقاضای انرژی.

شنبه، ۱۵ دی ۱۴۰۳

الزامات موفقیت کسب‌وکارها در برق سبز بررسی شد؛ درس‏‏‌های جهانی توسعه تجدیدپذیرها

حلقه مفقوده تولید انرژی پاک

تکیه بر تولید انرژی‏‏‌های پاک به یکی از دغدغه‏‏‌های اصلی جهانی در سال‌های اخیر بدل شده است. تامین مالی برای توسعه این بخش یکی از مهم‏‏‌ترین شاخصه‏‏‌های موثر بر رشد انرژی‏‏‌های پاک در دنیاست. این تامین مالی برای کشورهای در حال توسعه، به سادگی ممکن نیست. در این میان ایران به‏‏‌عنوان کشوری درحال توسعه و با تعاملات بین‌المللی محدود، با کمبود و فشار جدی‏‏‌تری در این بخش مواجه است. اما از سیاستگذاران کشور انتظار می‌رود ضمن توجه به بحران جدی انرژی در کشور، ضرورت تعامل با دنیا برای تامین انرژی را جدی بگیرند.
اقتصاد برق را احیا کنید، تجدیدپذیرها توسعه پیدا می‌کنند

فضای کسب و کار توسعه تجدیدپذیرها موضوعی است که از امروز برای آن باید چاره‌‌‌جویی کرد. از آنجا که قرار است در یک دوره زمانی فشرده و۴ساله حجم اقتصاد این بخش از حدود ۲۰‌هزار میلیارد تومان به بیش از ۴۰۰‌هزار میلیارد تومان (به نرخ‌های امروز برسد) به حجم عظیمی از نیروی کار، فناوری، زیرساخت، تحولات مالی و ابزارهای توسعه‌‌‌ای نیاز است تا بتوان رشد ۳۲ برابری این بخش را محقق کرد.
«دنیای‌اقتصاد» اثر ناترازی برق و گاز بر صادرات را بررسی کرد

فولاد در تنگنای انرژی

تحلیل‌‌‌ روند طی‌شده صنعت فولاد، نشان‌‌‌دهنده چالش‌‌‌های جدی این صنعت در حوزه‌‌‌های تولید، صادرات و تامین انرژی است. کاهش قیمت‌های جهانی، محدودیت‌های انرژی و موانع صادراتی از جمله عواملی هستند که بر عملکرد این صنعت تاثیر گذاشته‌‌‌اند. در این بین مساله انرژی معضلی است که می‌تواند مانع حرکت معمول صنایع فولاد در آینده باشد.

چهارشنبه، ۱۲ دی ۱۴۰۳

آینده دسترسی کسب‌وکارها به برق بررسی شد

دورنمای اقتصاد برق ایران تا ۱۴۰۷

طبق تازه‌‌‌ترین گزارش وزارت نیرو، بازار برق کشور در مرداد ماه ۱۴٠۳ با حدود ۱۸‌هزار مگاوات ناترازی مواجه بوده است. همچنین، در پیک روز حدود ۸٠‌هزار مگاوات نیاز مصرفی داشته که این عدد نسبت به مدت مشابه سال پیش ۸.۷درصد رشد داشته است. در چشم‌‌‌انداز قانون برنامه هفتم، تقاضای برق کشور ۸۵‌هزار مگاوات پیش‌بینی شده است. این مسأله نشان می‌دهد قانون برنامه هفتم نیاز مصرفی برق و در نتیجه نیاز به تولید برق کشور را به درستی پیش‌بینی نکرده است. اگر فرض کنیم نرخ رشد نیاز مصرفی برق کشور ثابت باشد (۸.۷درصد) و افزایش پیدا نکند، در پایان برنامه هفتم نیاز مصرفی کشور بیشتر از ۱۲۰‌هزار مگاوات خواهد بود.
چگونه انرژی‏‏‌های پاک جهان را متحول می‌کنند؟

انقلاب انرژی‏‏‌های سبز

در عصر حاضر، جهان با چالش‌‌‌های جدی زیست‌‌‌محیطی و تغییرات اقلیمی روبه‌رو است. افزایش دمای کره زمین، آلودگی هوا و وابستگی به سوخت‌‌‌های فسیلی، جامعه جهانی را به سمت جست‌وجوی راه‌‌‌حل‌‌‌های پایدار سوق داده است. در این میان، انرژی‌‌‌های پاک به عنوان یکی از مهم‌ترین راهکارهای مقابله با این چالش‌‌‌ها شناخته می‌‌‌شوند. این منابع انرژی که شامل انرژی خورشیدی، بادی، زمین‌‌‌گرمایی و سایر منابع تجدیدپذیر می‌‌‌شوند، نه تنها به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای کمک می‌کنند، بلکه می‌توانند استقلال انرژی کشورها را نیز تقویت کنند.
درمان ریشه‌‌‌ای برای ناترازی‌‌‌ها

یکم؛ ریشه ناترازی بخش انرژی را باید در پارادایم و نگاه دولت به این بخش جست وجو کرد. طی دهه‌های گذشته، با توجه به وفور درآمدهای بخش انرژی و حجم پایین مصارف داخلی نسبت به مجموع تولیدات، این تصور ایجاد شده بود که بخش انرژی به دلیل درآمدهای بالای خود، نیازمند افزایش تعرفه‌های فروش داخلی به منظور کسب درآمد نیست. تلاقی این نگاه در کنار تلاش دولت‌ها به منظور کسب مقبولیت اجتماعی بیشتر، موجب شد تا دولت‌ها همواره تلاش کنند که با پایین نگه داشتن تعرفه‌ها، حداقلی از رفاه را برای تمام خانوارها ایجاد کنند. طی این مدت، سرمایه‌گذاری در بخش انرژی وابسته به سرمایه‌گذاری‌های مستقیم و غیرمستقیم دولت‌ها بود. اما از اوایل دهه ۹۰ و پس از محدودیت درآمدهای دولت ناشی از تحریم صادرات نفت خام، بخش انرژی به دلیل پایین بودن تعرفه‌های خود امکان جذب سرمایه‌گذاری را نداشت همچنین دولت‌ها نیز به دلیل مشکلات اقتصادی موجود، به ندرت علاقه‌ای به اصلاح تعرفه‌ها داشتند. این مساله موجب کاهش سرمایه‌گذاری و در نتیجه بروز ناترازی گسترده در تمامی بخش‌ها شد.
موفقیت پتروشیمی خراسان در بازچرخانی ۵.۵ میلیون مترمکعب آب

دنیای‌اقتصاد: تصفیه خانه پساب صنعتی و شهری با هدف جمع‌‌آوری پساب شهر بجنورد و جلوگیری از ورود آن به رودخانه اترک و همچنین تصفیه و بهره‌‌برداری از پساب این مجموعه اخیرا با حضور رئیس جمهور به بهره‌‌برداری رسیده است. مدیرعامل پتروشیمی خراسان با اعلام این مطلب اظهار کرد: این پروژه با هزینه ١٢٠٠ میلیارد تومان از محل منابع داخلی این شرکت احداث شده و با خط انتقال ١١ کیلومتری پساب شهر بجنورد را به محل مجتمع این شرکت و این تصفیه خانه منتقل می‌کند.

شنبه، ۰۸ دی ۱۴۰۳

«دنیای اقتصاد» مسیر توسعه انرژی‏‏‌های تجدیدپذیر در ایران را بررسی کرد

گردنه گذار شرکت‌ها به انرژی پاک

احداث ۳۰‌هزار مگاوات ظرفیت جدید برق تجدیدپذیر شامل ۲۵‌هزار مگاوات نیروگاه خورشیدی و ۵۰۰۰ مگاوات نیروگاه بادی تا پایان دولت چهاردهم وعده‌‌‌ای است که توسط معاون وزیر نیرو و رئیس ساتبا مطرح شده است. وعده‌‌‌ای که تحقق آن نیازمند صرف هزینه ۱۵میلیارد دلاری است و با توجه به شرایط مالی دولت و تنگنای تحریمی کشور با واقعیت هماهنگ نیست. این در حالی است که حتی اگر بخش خصوصی به اندازه کافی انگیزه داشته باشد، امکان تامین این سرمایه در یک بازه زمانی ۴ساله وجود ندارد. کارشناسان حوزه انرژی با اشاره به ظرفیت‌‌‌سازی ۱۴۰۰ مگاواتی انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر ظرف یک بازه زمانی ۲۰ ساله در کشور، برنامه یاد‌شده را شعاری محقق‌‌‌نشدنی می‌‌‌دانند. توسعه انرژی‌‌‌های تجدیدپذیر در موقعیت کنونی کشور و با توجه به ناترازی‌‌‌های گسترده در حوزه انرژی، ضروری است. اما تحقق این ضرورت، نیازمند بازنگری جدی در ساختار سیاستگذاری کشور و ایجاد یک باند پرواز مناسب جهت ورود همه سرمایه‌‌‌گذاران به این بخش است.
«فارن پالیسی» پنج اولویت راهبردی در حوزه انرژی را بررسی کرد

انرژی پاک و امنیت ملی

دموکرات‌‌‌ها و جمهوری‌خواهان در بسیاری از جنبه‌‌‌های سیاست انرژی و اقلیم اختلاف‌نظر دارند. با این حال، دولت آمریکا این فرصت را دارد که مسیری را ترسیم کند که هر دو حزب را حول زمینه‌‌‌های اصلی توافق برای پیشبرد منافع ملی ایالات متحده متحد کند. فارن پالیسی در یک گزارش تحلیلی پنج اولویت را در جهت جلوگیری از تعمیق معضل تغییرات اقلیمی بررسی کرده است. تحلیلگران فارن پالیسی باور دارند که آمریکا برای حفظ جایگاه خود به عنوان یک ابرقدرت باید در حوزه تامین انرژی‌های نوین دست بالا را در اختیار داشته باشد؛ مساله‌ای که با میزان موفقیت این کشور در رقابت با چین برای دسترسی بهتر به مواد معدنی رابطه مستقیم دارد.

چهارشنبه، ۰۵ دی ۱۴۰۳

کاهش هدررفت انرژی در بخش کشاورزی، هدف کسب و کارها تا سال ۲۰۳۰ است

خط جدید تولید غذا

بخش غذا یکی از بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان انرژی در سراسر جهان است که تقریبا ۳۰‌درصد از کل مصرف انرژی را تشکیل می‌دهد. انرژی ‌برای انواع فرآیندهای مواد غذایی، از جمله گرم کردن، سرد کردن، خشک کردن، تبرید، پردازش، بسته‌بندی و حمل‌ونقل موردنیاز است. صنایع غذایی به دلیل طیف وسیعی از فعالیت‌های تولیدی، ارائه محصولات متنوع و نیازهای انرژی متفاوت برای تولید، از سایر بخش‌ها جداست. از سوی دیگر، صنعت غذا یک سیستم جهانی گسترده و پیچیده است که تولید، فرآوری، توزیع و مصرف محصولات غذایی را در بر می‌گیرد . این شامل طیف گسترده‌ای از مشاغل، از کشاورزان در مقیاس کوچک و بازارهای غذایی محلی گرفته تا شرکت‌های چند ملیتی و زنجیره‌های تامین جهانی است.بخش مواد غذایی نقش حیاتی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کند و برای حدود ۱.۱۵ میلیارد کارگر در سال ۲۰۲۲ اشتغال ایجاد کرده و ۸.۷ تریلیون دلار در سال ۲۰۲۲ درآمد تولید داشته است.
بازیگران صنعت و معدن برای توسعه نیروگاه‏‏‌های برق تجدیدپذیر خیز برداشته‏‏‌اند؛ تجدیدپذیرها درگیر تامین مالی

مانع نامرئی توسعه برق پاک

شواهد بسیاری وجود دارد که اقتصاد ایران تا اطلاع ثانوی توان خارج شدن از ناترازی را ندارد مگر اینکه بتواند با راه‌‌‌حل‌‌‌های میانبر بر چالش بزرگ کمبود برق فائق آید. از آنجا که در سال‌های اخیر حل معضل گاز برای توسعه نیروگاه‌‌‌های حرارتی و... میسر نشده است، نیروگاه‌‌‌های تجدیدپذیر تنها راه‌حل عبور اقتصاد ایران از ناترازی است منوط به اینکه چالش تامین مالی آن حل شود. «دنیای‌اقتصاد» که در روزهای گذشته چندین گزارش پیرامون راه عبور از ناترازی تهیه کرده، پس از بحث و تبادل نظر با طیف وسیعی از کارشناسان به یک نتیجه قطعی رسیده است؛ اینکه امکان حل ناترازی از طریق توسعه تجدیدپذیرها وجود دارد منوط به اینکه مساله تامین مالی این تحول حل شود.

شنبه، ۰۱ دی ۱۴۰۳

در یک گزارش تحقیقی بررسی شد؛ آیا استخراج رمزارز عامل ایجاد ناترازی در ایران است؟

مرگ خاموش صنایع بزرگ؟

کسب‏‏‌وکارهای صنعتی در حال دست‏‏‌وپا زدن هستند و برق و گاز ندارند اما شایعات بسیاری درباره ماینینگ رمزارز و استخراج این قسم از دارایی‏‏‌ها با هدایت بخش‏‏‌های خاصی از اقتصاد ایران به گوش می‏‏‌رسد. رضا اردکانیان وزیر اسبق نیرو در پایان دوره کاری خود در سال ۱۴۰۰ در گزارشی تاکید کرده بود که استخراج‏‏‌کنندگان رمزارز در پیک‏‏‌های مصرف برق و شدت گرفتن ناترازی، حدود ۲۸۰۰ مگاوت برق شبکه را به سمت خود می‏‏‌کشانند اما با شدت گرفتن تحولات قیمتی در بازار رمزارز، به نظر مصرف این بخش از اقتصاد کشور بالاتر رفته است. در واقع در روزهای اخیر با تشدید ناترازی برق و شروع مجدد خاموشی‏‏‌ها، گمانه‏‏‌زنی‏‏‌ها نسبت به چرایی وقوع بحران برق در کشور بالا گرفته است. برخی مسوولان، انگشت اتهام را به سمت استخراج‏‏‌کنندگان رمزارز نشانه رفته‏‏‌اند و آن را عامل اصلی ناترازی برق می‏‏‌دانند. اما آیا واقعا می‏‏‌توان استخراج رمزارز را عامل اصلی این بحران دانست؟
آب زیرزمینی؛ فراسوی مسائل

با توجه به افزایش افسارگسیخته جمعیت انسان روی کره زمین و تغییر سبک زندگی آن، در طول دو قرن اخیر، تقاضای آب در سراسر جهان به شدت افزایش یافته است. تقاضای آب هم از منابع آب سطحی و هم از منابع آب زیرزمینی افزایش پیدا کرده است. به‌‌‌طوری‌که این امر پیامدهای اقتصادی، اجتماعی و محیط‌‌‌زیستی بسیاری به همراه داشته است.

چهارشنبه، ۲۸ آذر ۱۴۰۳

چشم‌انداز دسترسی کسب‌وکارها به انرژی در ایران بررسی شد؛ پاسخ ۹ صنعتگر به«دنیای اقتصاد»

ناترازی تا ۱۴۲۰

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد سیاستگذار به خوبی از آینده دسترسی به انرژی در ایران آگاه است و دوره زمانی تداوم ناترازی را تا دو دهه آینده تخمین زده است. گزارشی که اخیرا در شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی ارائه شده است، شواهد روشنی درباره وضعیت ناترازی گاز تا سال۱۴۲۰ دارد؛ ضمن اینکه در بازه زمان ۱۴۰۳ تا ۱۴۰۷ به تخمین وضعیت دسترسی کسب‌وکارها به برق نکات مهمی را عنوان کرده است. در بخش گاز این گزارش نشان می‌دهد در افق ۱۴۲۰، شکاف میان عرضه و تقاضای گاز از محدوده کنونی به ورای ۵۰۰میلیون متر مکعب در روز می‌رسد. در شرایطی که زیان عدم تزریق گاز به صنایع داخلی تنها در بخش تولیدکنندگان متانول در صنعت پتروشیمی به ورای ۱۲میلیون‌دلار در روز و ۳۰۰میلیون دلار در ماه می‌رسد، آهنگ رشد تقاضا و افزایش سرمایه‌گذاری در بخش تولید برق نیز ناهمسان است. به شکلی که پیش‌بینی‌ها حکایت از روند رو به رشد ناترازی برق و افزایش شکاف میان عرضه و تقاضای برق در کشور می‌دهد.
هلدینگ خلیج‌فارس برای رفع ناترازی به کمک دولت می‌آید

مدیرعامل گروه صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس در اولین نشست خبری خود در آستانه برگزاری پتروفن۱۴۰۳ با اشاره کوتاهی به اهداف خود برای رسیدن به پتروشیمی سبز گفت: این گروه برای رفع ناترازی گاز به کمک دولت می‌آید. وی با تاکید بر اینکه استفاده از هوش مصنوعی برای هلدینگ خلیج‌فارس بسیار مهم است، افزود: باید استفاده جدی از این فناوری در صنعت پتروشیمی صورت گیرد.