شماره روزنامه ۶۴۵۲
|

یک اقتصاددان با نگاهی انتقادی، اثر مشهور توماس پیکتی را بررسی کرد؛

اگر کسی بخواهد یک کارزار سیاسی را به‌عنوان یک تکنوکرات آرمان‌گرای چپ‌گرا هدایت کند، این کتاب دقیقا همان مانیفستی است که باید بنویسد یا از آن بهره بگیرد. «تاریخ مختصر برابری» اثر توماس پیکتی تلاشی است برای آن‌که سال‌ها پژوهش را در قالب نوعی مانیفست ــ هرچند منتشرشده توسط انتشارات دانشگاه‌ هاروارد…

تحول اقتصادی عصر جدید دیگر تنها نتیجه رفتار انسان‌ها نیست؛ بخش مهمی از تصمیم‌ها، انتخاب‌ها و واکنش‌های اقتصادی امروز را «الگوریتم‌ها» می‌سازند. از تعیین قیمت کالاها تا هدایت رفتار مصرف‌کنندگان؛ از تحلیل بازار سرمایه تا ساخت الگوهای جدید مصرف محتوا. هوش مصنوعی به صورت آرام و بی‌سر و صدا اما…

اخبار اندیشه

    دوشنبه، ۲۰ مرداد ۱۴۰۴
  • ایدئولوژی چگونه سرتاسر طیف‌های فکری اقتصاد را در برگرفته است؟

    روزنامه شماره ۶۳۵۹

    ایدئولوژی آری ؛ دگماتیسم نه!

    دنیای اقتصاد - کیوان حسین‌وند: در یادداشت گذشته با عنوان «ایدئولوژی به مثابه هوا»، به بررسی تنش ذاتی بین رویکرد هنجارگرا (ارزش‌محور) و اثبات‌گرا (واقعیت‌محور) در علم اقتصاد پرداخته شد و پرسش اصلی آن بود که آیا اقتصاد می‌تواند فارغ از ایدئولوژی و ارزش‌گذاری باقی بماند یا خیر.
  • وزیر سابق خزانه‌داری آمریکا هشدار داد؛

    روزنامه شماره ۶۳۵۹

    برنده چینی سیاست‌های ترامپ

    لارنس سامرز، وزیر خزانه‌داری اسبق آمریکا، هشدار داد که سیاست‌های دونالد ترامپ ممکن است این کشور را در مسیری مشابه با آرژانتین پس از جنگ قرار دهد؛ کشوری که از یک ملت توسعه‌یافته و نسبتا پیشرفته، به یک عقب‌مانده اقتصادی تبدیل شد.
    شنبه، ۱۸ مرداد ۱۴۰۴
  • پاسخی تازه به پرسشی قدیمی: چرا انتخاب‌های ما همیشه عقلانی نیست؟

    روزنامه شماره ۶۳۵۷

    قدرت پنهان خطاهای ذهنی

    در قرن بیستم، اقتصاددانان مدل‌هایی ارائه کردند که بر پایۀ فرضِ انتخاب‌های عقلانی انسان‌ها استوار بود. در این چارچوب، افراد به گونه‌ای انتخاب می‌کنند که بیشترین مطلوبیت را برای خود در طول زمان به دست آورند.
  • یادداشت جدید یک برنده نوبل؛

    روزنامه شماره ۶۳۵۷

    وقتی رئیس‌جمهور زیر میز می‌زند

    گروهی از کودکان پنج‌ساله را تصور کنید که مشغول یک بازی تخته‌ای هستند. قوانین روشن است، هدف منصفانه، و یکی از بچه‌ها در حال پیشی گرفتن است تا اینکه ناگهان، کودک دیگری در آستانه باخت قرار می‌گیرد.
    پنجشنبه، ۱۶ مرداد ۱۴۰۴
  • آیا جهان در آستانه نظمی نوین قرار دارد؟

    روزنامه شماره ۶۳۵۶

    فرسایش امپراتوری دلار از درون

    «دلار ما، مشکل شماست.» این جمله که جان کانلی، وزیر خزانه‌داری آمریکا، نیم قرن پیش به همتایان اروپایی خود گفت، امروز دیگر یک واقعیت اقتصادی صرف نیست، بلکه به کانون یک بحران ژئوپلیتیک فزاینده تبدیل شده است.
    چهارشنبه، ۱۵ مرداد ۱۴۰۴
  • آیا رونالد ریگان همانند شهرتش بازارگرایانه عمل می‌کرد؟

    روزنامه شماره ۶۳۵۵

    افسانه ریگانومیکس

    متن پیش‌رو نگاهی انتقادی به کارنامه اقتصاد رونالد ریگان در هفت سال نخست ریاست‌جمهوری خود است. نویسنده خود از طرفداران سرسخت سیاست‌های اقتصادی بازارگرا است و این مطلب را در سال ۱۹۸۷ به نگارش درآورده است. ترجمه بخش‌های مهمی از مقاله The myth of Reaganomics‌ از موری روتبارد است.
    سه‌شنبه، ۱۴ مرداد ۱۴۰۴
  • چرا رویکردهای رایج اقتصادی دیگر پاسخگوی مشکلات دنیای امروز نیستند؟

    روزنامه شماره ۶۳۵۴

    معماران گمشده اقتصاد

    بسیاری از مبرم‌ترین چالش‌های جهانی امروز، از رشد راکد گرفته تا تغییرات اقلیمی، مستلزم سیاستگذاری‌های بلندپروازانه و نوآورانه هستند. با این حال، علم اقتصاد از حل خلاقانه مسائل فاصله گرفته و به رویکردی محدود روی آورده است که از ارائه راه‌حل‌های عملی برای مشکلات پیچیده دنیای واقعی ناتوان است.
  • تعرفه‌گذاری بی‌سابقه پس از روزولت

    تلاش‌های دونالد ترامپ برای بازگرداندن مشاغل تولیدی تاکنون پیشرفت چشم‌گیری نداشته و رقابت‌پذیری ایالات متحده را به خطر می‌اندازد. چنانچه دولت او به مسیر کنونی خود ادامه دهد، ایالات متحده احتمالا با افول اقتصادی بی‌سابقه‌ای روبه‌رو خواهد شد.
    دوشنبه، ۱۳ مرداد ۱۴۰۴
  • پیامدهای انسداد در فضای علمی بررسی شد؛

    روزنامه شماره ۶۳۵۳

    کالبدشکافی مهاجرت نخبگان

    در سال‌های اخیر، موضوع مهاجرت نخبگان علمی و دانشگاهی بیش از هر زمان دیگری در کانون توجه عمومی و سیاستگذاری قرار گرفته است.
  • رونالد ریگان، یک بازنگری

    همه آمریکایی‌ها رونالد ریگان، رئیس‌جمهور سابق را دوست دارند. این موضوع از سرمقاله‌ باراک اوباما در روزنامه USA Today که ریگان را به خاطر «توانایی منحصر به فردش در الهام بخشیدن به دیگران برای رسیدن به عظمت» ستایش می‌کرد، کاملا مشخص است.
    شنبه، ۱۱ مرداد ۱۴۰۴
  • یک استاد اقتصاد به کاستی‌های کتب درسی دانشگاهی پرداخت؛

    روزنامه شماره ۶۳۵۱

    اهمیت تدریس مقدمات اقتصاد

    انتقادی رایج (و به عقیده من عجیب) در مورد کلاس‌های مقدماتی در دانشگاه‌ها وجود دارد. این انتقاد در تمامی رشته‌ها فراگیر به نظر می‌رسد. اساسا این انتقاد بر این است که دروس مقدماتی بیش از حد ساده هستند.
    پنجشنبه، ۰۹ مرداد ۱۴۰۴
  • کتاب «نظریه و تاریخ» میزس درباره تکامل اجتماعی و اقتصادی چه می‌گوید؟

    روزنامه شماره ۶۳۵۰

    جست‌وجوی پیشران تاریخ

    در کتاب «نظریه و تاریخ»، لودویگ فون میزس در تقابل با دیدگاه مارکسیستی (که تحولات تاریخی را ناشی از تضادهای مادی و ابزار تولید می‌داند)، استدلال می‌کند که «ایده‌»های انسانی محرک اصلی تکامل تمدن و شکل‌دهنده نهادهای اجتماعی هستند.
    چهارشنبه، ۰۸ مرداد ۱۴۰۴
  • چرا نظریه مدرن پولی را نباید جدی گرفت؟

    روزنامه شماره ۶۳۴۹

    سنجش کیمیاگری با پول

    نظریه پولی مدرن یا MMT، به یکباره با جلب توجه چهره‌های برجسته سیاسی همچون برنی سندرز و الکساندریا اوکاسیو-کورتز و حامیان رسانه‌ای‌شان، وارد گفتمان عمومی شد.
  • بریتانیا و هلند چگونه بنیان‌گذار قدرت مشروط شدند؟

    روزنامه شماره ۶۳۴۹

    پیشگامان مهار قدرت سیاسی

    در تاریخ اندیشه سیاسی، مهار قدرت و تحدید اختیارات حاکم، یکی از محورهای بنیادین تحول به‌سوی نظم‌های حقوق‌محور و مردمی بوده است. دو سند مهم و پیشرو در این مسیر—دادخواست حقوق (Petition of Right) انگلستان در ۱۶۲۸ و قانون ترک فرمانبرداری (Plakkaat van Verlatinghe) هلند در ۱۵۸۱—نقشی اساسی در شکل‌گیری مفهوم مشروعیت سیاسی ایفا کردند.
    سه‌شنبه، ۰۷ مرداد ۱۴۰۴
  • کتاب «تعارض بینش‏ها» درباره ایدئولوژی‏ درهم‏آمیخته چه می‌گوید؟

    روزنامه شماره ۶۳۴۸

    نبرد فروتنان با بلندپروازها

    توماس سول در کتاب «تعارض بینش‌ها» (۱۹۸۶) دو چارچوب فکری را برای تحلیل اختلافات سیاسی معرفی می‌کند: «بینش مقید» که بر محدودیت‌های ذاتی بشر، ضرورت بده‌بستان‌ها (trade-offs)، و برتری دانش فرهنگی نهفته در نهادها و سنت‌های تکامل‌یافته تاکید دارد، و «بینش نامقید» که قائل به حل کامل مشکلات از طریق عقلانیت صریح، برنامه‌ریزی عقلانی و دانش نخبگان روشن‌اندیش است.
    دوشنبه، ۰۶ مرداد ۱۴۰۴
  • اتحاد جماهیر شوروی ۱۱ سال تعطیلات آخر هفته را حذف کرد؛

    روزنامه شماره ۶۳۴۷

    بحران تعطیلات در دوره استالین

    در بازه ۱۹۴۰-۱۹۲۹، شوروی تعطیلات آخر هفته را حذف کرد. این کشور با ابداع بازه‌های کاری ۵روزه و تعطیلات چرخشی، بزرگ‌ترین شیفت کاری تاریخ را به اجرا درآورد که اهدافی چون مبارزه با خانواده و آیین‌های مذهبی را دنبال می‌کرد. در نهایت پرونده این طرح به شکست ختم شد.
  • کتاب «ریاضت: چه زمانی کار می‌کند و چه زمانی نه» بررسی شد؛

    روزنامه شماره ۶۳۴۷

    چو دخلت نیست خرج آهسته‌تر کن

    در گفتمان اقتصادی معاصر، کمتر واژه‌ای به اندازه «ریاضت» مناقشه‌برانگیز بوده است. از زمان بحران مالی ۲۰۰۸ و به‌ویژه بحران بدهی حوزه یورو، این مفهوم به موضوعی کلیدی مباحثات سیاستی تبدیل شده است؛ از یک سو، حامیانش آن را راهکاری ضروری برای خروج از بحران بدهی‌های دولتی می‌دانند و از سوی دیگر، منتقدان، آن را عامل رکود، بیکاری گسترده و نابرابری اجتماعی می‌خوانند.
    یکشنبه، ۰۵ مرداد ۱۴۰۴
  • چرا تصور ما از دموکراسی بر پایه یک رویای دست‌نیافتنی بنا شده‌است؟

    روزنامه شماره ۶۳۴۶

    فراتر از آرمان آتن

    تصور ما از دموکراسی، عمیقا وام‌دار الگویی است که آتن کلاسیک بنا نهاد به‌ویژه تصویر شهروندانی که در «آگورا»، یعنی میدان عمومی مرکزی شهر، گرد هم می‌آمدند تا درباره امور عمومی گفت‌وگو کرده و تصمیمات جمعی اتخاذ کنند.
    پنجشنبه، ۰۲ مرداد ۱۴۰۴
  • موفقیت سیاست‌های لیبرترین در مهار تورم و احیای رشد، اجماع جهانی علیه نئولیبرالیسم را به چالش می‌کشد

    روزنامه شماره ۶۳۴۴

    درس‌های آرژانتین برای جهان

    به نظر می‌رسد در دهه گذشته، یکی از معدود حوزه‌های مورد اجماع دو حزب در آمریکا این ایده بوده که اقتصاد بازار آزاد (یا به اصطلاح «نئولیبرالیسم») شکست خورده و نظام اقتصادی کشور نیازمند یک بازنگری اساسی است.
    چهارشنبه، ۰۱ مرداد ۱۴۰۴
  • اقتصاد به‌مثابه یک علم چگونه تبیین می‌شود؟ (قسمت اول)

    روزنامه شماره ۶۳۴۳

    لباس علم بر قامت اقتصاد

    مطالعه اقتصاد با هدف دستیابی به پاسخ‌‌‌های آماده برای پرسش‌‌‌های اقتصادی صورت نمی‌گیرد، بلکه برای کسب توانایی تحلیل انتقادی و اجتناب از فریب خوردن توسط اقتصاددانان به کار می‌‌‌رود.
    سه‌شنبه، ۳۱ تیر ۱۴۰۴
  • چرا آمریکا در برابر مدل نوآوری دولتی چین شکست خواهد خورد؟

    روزنامه شماره ۶۳۴۲

    نبرد یانکی‌ها در زمین نادرست

    نخستین‌باری که چین اقتصاد ایالات متحده را دگرگون کرد، بین سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۷، نزدیک به یک چهارم از کل مشاغل تولیدی این کشور را از میان برد.
    دوشنبه، ۳۰ تیر ۱۴۰۴
  • راست جدید آمریکایی چگونه می‌اندیشد؟

    روزنامه شماره ۶۳۴۱

    دفترچه راهنمای «ووکیسم» راست

    جیمز لیندزی به واسطه انتشار یک مقاله تقلبی در ژورنال علمی مطالعات جنسیت و نشان دادن ضعف‌های علمی و سلطه ایدئولوژیک در برخی رشته‌های علوم انسانی به شهرت رسید.
    یکشنبه، ۲۹ تیر ۱۴۰۴
  • چرا تاثیر نهایی هوش‌مصنوعی بر اقتصاد و جامعه هنوز یک پرسش باز است؟

    روزنامه شماره ۶۳۴۰

    هوش مصنوعی در مرحله دورخیز

    در چشم‌انداز اقتصادی امروز، کمتر موضوعی به اندازه هوش مصنوعی (AI) توانسته است چنین دوگانگی عمیقی از خوش‌بینی افراطی و تردید آماری ایجاد کند. از یک سو، ما با هجوم بی‌وقفه نوآوری‌هایی روبه‌رو هستیم که مرزهای ممکن را جابه‌جا می‌کنند.
    شنبه، ۲۸ تیر ۱۴۰۴
  • ضرورت فراغ‌بال سیاستگذار پولی بررسی شد؛

    روزنامه شماره ۶۳۳۹

    استقلال فدرال رزرو از افسانه تا واقعیت

    این روزها استقلال بانک مرکزی آمریکا (فدرال رزرو) دوباره خبرساز شده؛ مخصوصا با اختلاف‌های گاه‌و‌بی‌گاه میان رئیس‌جمهور ترامپ و رئیس فدرال رزرو، جروم پاول. بسیاری از اقتصاددان‌ها بی‌درنگ هشدار می‌دهند که استقلال فدرال رزرو در خطر است.
    پنجشنبه، ۲۶ تیر ۱۴۰۴
  • چرا کارنامه موضع‌گیری‌های جوزف ‌استیگلیتز قابل دفاع نیست؟

    روزنامه شماره ۶۳۳۸

    سرگذشت نوبلیست حامی چاوز

    جوزف استیگلیتز، نماد یک آکادمیسین موفق است. او در ۲۶سالگی موفق به کسب درجه استادتمامی شده است و نوبل اقتصاد را در کارنامه دارد. با این حال موضع‌گیری‌های او چنگی به دل نمی‌زند؛ حمایت از دیکتاتورها و پیش‌بینی‌های نادرست از بحران‌های اقتصادی بخشی از کارنامه اوست.
    چهارشنبه، ۲۵ تیر ۱۴۰۴
  • چگونه سود و کارآفرینی در سایه عدم قطعیت معنا می‌یابد؟

    روزنامه شماره ۶۳۳۷

    پاداش سفر به قلب ناشناخته‌ها

    فرانک نایت، اندیشمند نامدار مکتب شیکاگو، در اثر تاثیرگذار خویش «ریسک، نااطمینانی و سود» (۱۹۲۱) مبانی نظری‌ای را بنیان نهاد که تا به امروز سنگ محک اندیشه در باب ماهیت مخاطرات اقتصادی و سرچشمه‌های سود محسوب می‌گردد.
  • تجربیات تاریخی چگونه جامعه را بازی جمع صفر ترسیم می‌کند؟

    روزنامه شماره ۶۳۳۷

    اقتصاد از پشت عینک بدبینی

    این روزها با نگاهی به اخبار یا شبکه‌های اجتماعی، می‌توان به الگویی تکرارشونده پی برد. داستان‌ها اغلب درباره گروه‌هایی در تضاد با یکدیگرند که بر سر منابع محدود رقابت می‌کنند و در این میان، دستاوردهای یک گروه به منزله زیان گروهی دیگر قلمداد می‌شود.
    سه‌شنبه، ۲۴ تیر ۱۴۰۴
  • چرا سیاستمداران، راه‌حل آسان امروز را به بهای بحران قطعی فردا می‌خرند؟

    روزنامه شماره ۶۳۳۶

    عشق بدهی در دولت‌های مدرن

    بدهی در جهان در حال رکوردشکنی است و به نظر نمی‌رسد دولت‌ها قصد متوقف کردن روند صعودی آن را داشته باشند. این ابزار تامین مالی در گذشته به شکلی محدودتر مورد استفاده قرار می‌گرفت، اما اکنون به ابزار محبوب دولت‌ها تبدیل شده؛ علاقه‌ای که در دموکراسی‌ها شدیدتر است.
    دوشنبه، ۲۳ تیر ۱۴۰۴
  • چرا پرتغالِ پیشگام قافیه را به همتایان اروپایی خود باخت؟

    روزنامه شماره ۶۳۳۵

    نفرین طلایی لیسبون

    یک قرن زمان نیاز بود تا پرتغال از بالاترین سطوح سرانه درآمد در قاره اروپا به فقیرترین کشور این ناحیه تبدیل شود. کشف طلا در برزیل و سرازیر شدن آن به پرتغال نقش نفرین منابع را بازی کرد و به بیماری هلندی در اقتصاد منجر شد.
    شنبه، ۲۱ تیر ۱۴۰۴
  • چگونه اثر شبکه‌ای، منطق سنتی مبارزه با انحصار را به چالش می‌کشد؟

    روزنامه شماره ۶۳۳۳

    وقتی انحصار به نفع ماست

    به‌طور سنتی، انحصار به عنوان یک تهدید برای اقتصاد بازار در نظر گرفته می‌شود. انحصار را مقصر سرکوب رقابت، افزایش قیمت‌ها، کاهش کیفیت، محدود کردن انتخاب مصرف‌کننده، جلوگیری از ورود رقبای جدید و متمرکز کردن قدرت اقتصادی و اغلب سیاسی در دست عده‌ای معدود می‌دانند.