ویژه نامه سراسری صنعت پخش

• نقشه‌راه

  

  حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، مقام معظم رهبری، در یکی از مهمترین دیدارهای خود با فعالان اقتصادی، کارآفرینان و تولیدکنندگان کالا و خدمات که حدود یک‌سال قبل در آبان ماه ۹۸ و به صورت حضوری برگزار شد، سخنان مهمی خطاب به حاضران گفتند که می‌تواند همچنان مدنظر قرار گیرد.

• نیاز به تحول

  صنعت پخش در ایران، نه تازه‌کار است و نه ضعیف. اگر عوامل بیرونی و بی‌ثباتی‌های کلان اقتصاد و البته برخی عوامل پیش‌بینی‌نشده مانند همه‌گیری کرونا، اجازه دهند، این صنعت می‌تواند هم ارزش افزوده بالا و هم اشتغال ایجاد کند.

• پایان عصر سنت

  صنعت پخش در ایران هنوز اول راه است. در حالی که دنیا به سمت مدرنیزه شدن در بخش توزیع کالا پیش رفته، اما در ایران همچنان نظام توزیع با ساختاری سنتی در حال فعالیت است.

• پل میان تولید و عرضه

  

  طی یک دهه گذشته نرم‌افزارهایی که در حوزه پخش ایجاد شده اصولاً توسط کشورهای اروپایی طراحی شده‌اند و با بومی‌سازی‌های مختصری که در آنها ایجاد شده در کشور ما به کار گرفته شده‌اند اما اخیراً نوآوری خاصی در آنها ایجاد نشده و حداقل نیازمندی‌های شرکت‌های استفاده‌کننده در آنها لحاظ شده که البته از کارایی مورد انتظار دور هستند. با این حال برخی شرکت‌های پخش تیم برنامه‌نویس خود را استخدام و تلاش کرده‌اند ساختار مدل کسب‌وکار خود را به کار گیرند.

• صنعت پخش سودده نیست

  

  توزیع در کشور ما نه‌تنها سنتی نیست، بلکه بر اساس سه استاندارد پیشرفته محسوب می‌شود. اگر منظور از پیشرفته بودن توزیع به‌روزرسانی با استفاده از امکانات امروزی دنیا که در برخی شرکت‌ها مانند آمازون به کار گرفته می‌شود باشد، خیر، این سیستم در ایران دیده نمی‌شود با این حال در مقایسه با ۱۰ سال قبل در حوزه نرم‌افزاری کشور باید بگوییم که امروز با جهش در این بخش روبه‌رو هستیم و توسعه‌یافته‌ایم.

• پخش سیستماتیک، راز موفقیت

  

  عوامل متعددی باعث موفقیت شرکت پگاه شده که به جرات می‌توان گفت سیستماتیک بودن شرکت پخش پگاه، مهم‌ترین ویژگی این شرکت است که ساختاری بوروکراتیک ندارد و همه فعالیت‌ها و فرآیندهای اجرایی و کنترلی به‌ صورت سیستماتیک انجام شده که این باعث متمایز بودن می‌شود. این در شرایطی است که هزینه‌های پخش در کشور بالاست اما شرکت پخش پگاه دارای هزینه‌های پخش قابل‌قبول است زیرا هر نوع هزینه‌ای در این شرکت دارای استاندارد مشخص و معین بوده و تجربه مدیران و استفاده از سیستم‌های یکپارچه باعث کاهش هزینه و نظارت لحظه‌ای بر عملکرد شرکت می‌شود.

• درمان مشکلات دارو

  

  صنعت دارو دارای دو بخش تامین‌کننده و داروخانه است که پخش، مرکز نقل کالا و پول است. پخش کالا را از تامین‌کننده دریافت و به داروخانه منتقل می‌کند و در این رابطه حق‌السهم خود را دریافت می‌کند بنابراین ورود به پخش مکانیزه آن‌طور که در اروپا شاهد آن هستیم باید روزانه و با استفاده از سیستم‌های هوشمند صورت گیرد اما چند نکته اصلی را باید در نظر بگیریم؛ اولاً فرهنگ خرید روزانه در داروخانه‌های کشور وجود ندارد.

• ادامه راه ابریشم

  بازرگانی را دیدم که ۱۵۰ شتر زیر بار داشت و ۴۰ بنده خدمتکار. شبی در جزیره کیش مرا به حجره خویش برد و همه شب نیارامید از سخنان پریشان گفتن که فلان انبارم به ترکستان است و فلان بضاعت به هندوستان و این قبال فلان زمین است و فلان چیز را فلان‌کس ضمین. گاه گفتی که خاطر اسکندریه دارم که هوایی خوش است و باز گفتی نه، که دریای مغرب مشوش است.

• مغزافزار به جای سخت‌افزار

  

  محمداسماعیل قدس چهره نام‌آشنا و موفق صنعت پخش متولد سمنان و فارغ‌التحصیل دانشگاه تهران است. دانش تخصصی و تجربه چندین دهه تلاش و کوشش بی‌وقفه سرمایه عمر پرثمر قدس است.چهره ماندگار صنعت پخش است و از سوی بلژیک به او لقب شوالیه صنعت پخش داده‌اند. از فروشندگی جزء در شرکت مینو آغاز کرد و تا رده مدیرفروش همان شرکت پیش رفت. شرکت پخش پگاه را برای توزیع شیر و فرآورده‌های لبنی در تهران ایجاد کرد و تا سال ۱۳۶۹ محصولات کارخانه شیر پاستوریزه تهران و شرکت می‌ماس و کره‌وپنیر کوپنی وزارت بازرگانی را توزیع می‌کرد. در سال ۱۳۶۹ پخش شیر و لبنیات را کنار گذاشت و به توزیع محصولات کارخانه‌های کوچک روی آورد. بعد از یک سال عزمش را برای تولید کالاهای خودش جزم کرد و در سال ۱۳۷۰ شرکت کدبانو را خریداری و به توزیع محصولات برند دلپذیر که در آن زمان چندان شناخته شده نبود و تنها کمپوت و کنسرو تولید می‌کرد، پرداخت. به تدریج تغییراتی در محصولات و فرآیندهای تولید کارخانه کدبانو و برند دلپذیر ایجاد شد، از جمله اینکه تولید انواع سس‌ها مد نظر قرار گرفت و عملاً تولید کمپوت کنار گذاشته شد. واردات آدامس اربیت و صابون‌های داو و لوکس و... نیز در دستور کارشان قرار گرفت. در سال ۱۳۷۸ به عنوان یکی از پیشگامان عرصه پخش، اولین جلسه مجمع صنعت پخش را در محل شرکت پخش پگاه برگزار کرد و با انتخاب هیات مدیره و تاسیس انجمن، گام‌های بعدی را برداشت.

• فنون چابکی توزیع

  متعارف‌ترین و رایج‌ترین کانال توزیع برای کالاهای مصرفی در دنیا، کانال «تولیدکننده- عمده‌فروش-خرده‌فروش-مصرف‌کننده» است. در این میان شرکت‌های پخش کالا به عنوان پل میان تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان، با بهره‌گیری از امکانات و تجهیزات مورد نیاز نگهداری و حمل، کالا را از مبادی تولید یا واردات تهیه و بلافاصله به واحدهای خرده‌فروشی در محل این واحدها تحویل می‌دهند.

• «مرکز سود» نه «مرکز هزینه»

  

  جهان، در میان همه‏گیری ویروس کرونا، خود را در آب‏های متلاطم می‏بیند. در این میان صنعت توزیع یا پخش در شرایط پیچیده رقابتی امروز که فاصله مراکز تولید تا اماکن مصرف نهایی بسیار طولانی شده، یکی از حساس‏ترین مراحل در مدیریت بازاریابی و کالارسانی است که در عصر کرونا نقش موثری هم ایفا می‏کند. پیچیدگی‏های عملیات بازاریابی امروز، مفهوم توزیع را وسعت داده و ارتباط توزیع با خرید و تدارکات از یک‌سو و انبارداری و نگه‏داری از سوی دیگر مفهوم وسیع و فراگیر و فراگیر لجستیک و مدیریت زنجیره تامین را جایگزین ساخته است. از جانب دیگر، ایجاد و تاسیس شرکت‏های پخش کالا و شیوع فعالیت‏های پخش مویرگی در کشور، از یک طرف برای نیروی انسانی جوان و آماده کار، اشتغال ایجاد کرده و از جانب دیگر بر سرعت ارتباطات و کالارسانی افزوده است و به همین علت، مقوله توزیع روزبه‏روز اهمیت بیشتری می‏یابد. پیتر دراکر که به پدر علم مدیریت معروف است، مهم‏ترین چالش بازاریابی در هزاره سوم را چالش پخش و توزیع می‏داند. در تاریخ تکامل بازاریابی نیز نخستین زمینه مهم و مورد بحث در بازاریابی محصولات، در نیمه قرن بیستم، فعالیت‏های توزیع ذکر شده است. اما در شرایط فعلی اقتصادی کشور، توزیع‏کنندگان، اعم از اینکه توزیع‏کننده کالاهای صنعتی یا مصرفی یا واسطه و مواد اولیه باشند، در یک محیط پویای رقابتی و تحت تاثیر چندین نیرو و چالش قرار دارند. در گفت‏وگو با سهراب کارگر، رئیس هیات مدیره انجمن ملی صنعت پخش ایران آخرین وضعیت صنعت پخش و مسیرهای توسعه این صنعت در شرایط فعلی اقتصاد کشور مورد بررسی قرار گرفته است.

• بند و بست‌های یک صنعت

  

  حدود ۹ درصد از تولید ناخالص داخلی کشورها را صنعت پخش به‌خود اختصاص می‌دهد که نشان‌دهنده اهمیت اقتصادی این صنعت است. صنعتی که رشد آن می‌تواند با تسهیل ارتباط تولیدکننده و مصرف‌کننده، زمینه جهش تولید را به شکل مطلوب‌تری فراهم کند. با این حال صنعت پخش در ایران دچار گرفتاری‌هایی همچون نظام مقرراتی، ناوگان حمل‌ونقل و... است. «دنیای‌اقتصاد» برای بررسی ابعاد این ماجرا، میزگردی با حضور غلامرضا ملکی مدیرکل تشکل‌های اتاق بازرگانی تهران، سهراب کارگر رئیس هیات‌مدیره انجمن ملی شرکت‌های صنعت پخش ایران، محمداسماعیل قدس پیشکسوت و از موسسان انجمن، محمدرضا مرادی عضو هیات‌مدیره انجمن و وفا تقی‌پوریان عضو هیات‌مدیره و خزانه‌دار انجمن برگزار کرد که مشروح آن از نظر می‌گذرد.

• ایستاده در غبار

  کرونا، زلزله‌ای با قدرت مثال‌زدنی است که دنیا را تکان داده است. حال دیگر کمتر کشوری می‌تواند ادعا کند که بحران را در اقتصاد خود حداقل در هفته‌های ابتدایی شیوع این ویروس به خوبی مدیریت کرده و آنچه از علم و تجربه آموخته را توانسته به خدمت بگیرد تا از گزند این ویروس نادر و البته کوچک در امان باشد.

• پوست‌اندازی در شبکه توزیع کالا

  

  صنعت پخش در دنیا روزهای متفاوتی را می‌گذراند. روزهای تلخ و شیرینی که تجربیات جدیدی را برای فعالان این عرصه رقم زده و کار را به شکلی پیش برده که گویی تجربیاتی که در این مدت به دلیل شیوع ویروس ناشناخته‌ای در دنیا برای آنها حاصل شده است، بیش از هر زمان دیگری به کارشان می‌آید. نکته حائز اهمیت البته این است که فعالان این صنعت طی ماه‌های اخیری که با فضای کرونایی دست‌و‌پنجه نرم کرده‌اند، به این نتیجه رسیده‌اند که باید تغییر مسیر دهند و برای یک زندگی کاری جدید آماده شوند؛ بلکه بتوانند به حیات خود ادامه داده و توفیقات جدیدی را کسب کنند. در واقع، این صنعت اکنون با چشم‌اندازهایی مواجه شده است که دیگر نمی‌تواند نسبت به آنها بی‌تفاوت باشد و باید کار را به نحوی پیش ببرد که از کنار تحولاتی که حادث شده، به راحتی عبور کند؛ چراکه ممکن است حیات خود را از دست بدهد. سید ابراهیم هاشمی، عضو هیات‌مدیره انجمن شرکت‌های صنایع پخش ایران، می‌گوید که شیوع ویروس کرونا آنها را با مشکلات جدی مواجه ساخته ولی در مقابل این تهدیدها، فرصت‌های بی‌نظیری را پیش‌روی آنها قرار داده است که می‌تواند راه درازی را که باید صنایع پخش کشور طی سال‌های متمادی سپری می‌کردند، با سرعت بیشتری پیش ببرند. او به این نکته هم اشاره می‌کند که حیات شرکت‌های پخش به شیوه فعلی امکان‌پذیر نیست و بنابراین باید هر‌چه سریع‌تر خود را با تغییرات ناشی از شیوع ویروس کرونا وفق دهند.

• وجود مراکز خدماتی در کشور ضروری و نیاز کشور است

  

  شرکت فولاد متیل ۲۹سال پیش با هدف توزیع عادلانه ورق در سطح کشور توسط شرکت فولاد مبارکه تاسیس شد. هرچند برنامه‌های عملیاتی این شرکت طی اقتضای زمان‌های مختلف با تغییراتی مواجه شد، اما هدف اصلی آن که همواره توزیع ورق در کشور بود، دنبال شد. متیل شرکتی مبتنی بر نیروی انسانی پویا و رقابتی که یکی از یکصد شرکت برتر ایران با سوددهی بالا برای سهامداران و ارتباط نزدیک با فولاد مبارکه اصفهان است، این شرکت به عنوان بنگاه اقتصادی مستقل از طریق ارائه خدمات و ایجاد ارزش افزوده بر محصولات فولادی و همچنین انجام عملیات بازرگانی و توزیع گسترده محصولات فولادی تخت با تمرکز بر تولیدکنندگان نهایی و با تاکید بر افزایش سطح رضایت مشتریان و کارکنان ضمن کسب سود مناسب در بازار فولاد پیشرو است. پیش از آنکه ورق فولاد مبارکه در بورس کالا عرضه شود، عمده توزیع آن بر عهده شرکت «متیل» بود، اما پس از ورود ورق مبارکه در بورس کالا، ورق‌های فولاد مبارکه توسط سرویس سنترها عرضه نشد؛ بر این اساس، ورق‌هایی که قابلیت عرضه در بورس نداشتند به‌صورت خیلی محدود به سرویس سنترها ارسال و آنها وظیفه توزیع آنها را برعهده داشتند.

• ضرورت توسعه‏ شرکت‏های پخش‏های استانی و منطقه‏ای

  

  یکی از عوامل مهم بازاریابی که نقش تعیین‌کننده‌ای در موفقیت تولیدکنندگان در بازارهای جهانی دارد، توزیع مویرگی است، با توجه به رقابتی شدن صنایع، نیاز به سیستم توزیع یکپارچه و هماهنگ بیش از گذشته احساس می‌شود، فرایند توزیع و پخش فرایند پیچیده‌ای نیست ولی این فرایند از حساسیت بالایی برخوردار است، چراکه روش پخش، زمان تحویل کالا و حضور فعال و پررنگ در بازار باعث می‌شود تا یک برند در ذهن مشتری ثبت شود.

• افق‌های ساپ در حوزه نرم افزار

  

  با ورود اولین دستگاه کامپیوتر به کشور در سال ۶۵ که توسط هلدینگ دلپذیر صورت گرفت شرکت سامانه اندیشمند پگاه (ساپ) فعالیت خود را در واحد آی تی هلدینگ آغاز کرد و در آن دوره با نوشتن برنامه های مختلف فعالیت خود را به پیش برد ولی در نهایت در سال ۹۶ این شرکت مستقل شد و نرم افزارهای تولیدی خود را وارد بازار کرد و پس از تکمیل به مشتریان ارایه کرد که این نرم افزارها در حوزه ERP و بر مدیریت برنامه ریزی منابع استوار است که کلیه ماژول های تولید، توزیع، فروش، لجستیک، بازاریابی، منابع انسانی، مالی و ... را پوشش می دهد و برای شرکت های مختلف در صنایع گوناگون مناسب است.