ویژه نامه سراسری سمپوزیوم فولاد کیش

• آینده و فرصت‌های فولاد

  

  شواهد متعددی، نشان می‌دهد در صنعت فولاد کشورهای پیشرو، انقلاب صنعتی چهارم موضوعی کلیدی است و برنامه‌ها و اقدام‌های موثری در این ‌باره انجام داده‌اند و چشم‌اندازهای خود را نیز مبتنی بر این انقلاب ترسیم کرده‌اند. در حال حاضر، طرح جامع فولاد کشور در جایگاهی بین انقلاب صنعتی دوم و سوم قرار دارد. همچنین تمرکز این طرح بر برآورد میزان تولید ۵۵ میلیون تن فولاد در افق ۱۴۰۴ با توجه به عرضه و تقاضا و همچنین برون‌یابی سایر زیرساخت‌ها و نیازمندی‌های تولید مانند آب، برق، گاز، فناوری و... است

• گشایش سمپوزیوم و نمایشگاه بین‌المللی فولاد ۱۴۰۱

  بیست و چهارمین نمایشگاه بین‌المللی فولاد ایران ساعت ۱۷ امروز ۱۰ آبان‌ماه جاری گشایش می‌یابد. این نمایشگاه که تا ۱۲ آبان به مدت سه روز برپا خواهد بود، با حضور ۲۶۸ شرکت داخلی و ۲۷ شرکت خارجی از کشورهای آلمان، ایتالیا، هند، ترکیه، چین، سوئد، اسپانیا، یونان، روسیه در فضایی بالغ بر نوزده هزار مترمربع در جزیره کیش برگزار می‌شود.

• احترام به محیط زیست

  شرکت فولاد مبارکه متعهد به حفظ محیط‌ زیست، احترام به حقوق آیندگان، ذی‌نفعان، به حداقل رساندن ردپای محیط ‌زیستی خود در راستای دستیابی به صنعت سبز و توسعه پایدار است. آموزش، فرهنگ‌سازی، پایش و کنترل، به‌روزآوری تجهیزات، بهینه‌سازی فرآیندها و استفاده از فناوری‌های نو، با استفاده از توانمندی شرکت‌های دانش‌بنیان، همکاری با دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی جهت انجام پروژه‌های تحقیقاتی، تنظیم تعاملات محیط‌ زیستی از جمله رسالت‌ها و سیاست‌های این شرکت است. چشم‌انداز صنعت فولاد شامل: تامین نیاز داخلی، افزایش تنوع در تولید محصولات، استفاده از فناوری‌های نوین، تحقق بهره‌وری منابع انسانی و مصرف انرژی در سطح جهانی و رقابت‌پذیری در بازارهای جهانی است. با این حال به‌منظور توسعه بلندمدت صنعت فولاد کشور لازم است ابتدا ظرفیت موردنظر توسعه صنعت فولاد تعیین و راهکارهای لازم برای رسیدن به آن با شناسایی عوامل داخلی و خارجی تاثیرگذار ترسیم شود. فولاد مبارکه از تکنولوژی احیای مستقیم استفاده می‌کند که هیچ آلودگی ندارد. در دنیا این تکنولوژی به عنوان صنایع دوستدار محیط‌ زیست معرفی شده است. در فولاد مبارکه از کوره‌های قوس الکتریک استفاده می‌شود. مزایای کوره قوس برای حفاظت از محیط‌ زیست بیشتر است. در بحث حفاظت از محیط‌ زیست اقدامات خوبی در صنعت فولاد مبارکه انجام شده است. ما در تکنولوژی مورد استفاده در فولاد از تکنولوژی گران‌تری به نسبت کوره بلند استفاده کرده‌ایم که هدف نهایی ایجاد کمترین مخاطره برای محیط‌ زیست است.

• فرصت‌های یادگیری فناورانه

  یادگیری فناورانه و حرکت به سمت نوآوری در صنایع مختلف بر محوریت نقش شرکت‌ها و کسب دانش از منابع خارجی تاکید دارد. صنعت فولاد ایران نیز با توجه به فعالیت شرکت‌های بزرگ از یک‌سو و همکاری‌های بلندمدت تاریخی با شرکت‌های خارجی از سوی دیگر، می‌تواند مورد مناسبی برای مطالعه در این حوزه باشد. برخی از موفقیت‌های این صنعت نظیر پایداری در دوران تحریم، دومین منبع درآمد صادراتی کشور در محصولات غیرنفتی و برخی از موفقیت‌های اخیر نوآورانه به ویژه در ثبت برند فناوری پرد، نشان می‌دهد تلاش‌های یادگیری در صنعت فولاد تا حدودی موفق بوده است.

• پیشروان جهانی

  در جهان صنعتی فولاد، شرکت‌های مهمی وجود دارند که به صورت بین‌المللی در این حوزه فعالیت می‌کنند. درک آمار و ارقام این صنعت بدون بررسی این شرکت‌ها یا کشورهای توسعه‌دهنده آنان ممکن نیست. معاونت پژوهش‌های زیربنایی و امور تولیدی دفتر مطالعات انرژی، صنعت و معدن در مقاله‌ای به بررسی اقدامات شرکت‌های کلیدی و پیشرو جهانی در صنعت فولاد پرداخته است. در این مقاله آمده ظهور فناوری‌های نو در قالب انقلاب صنعتی چهارم، رقابت تنگاتنگی را میان بخش‌های مختلف صنعت و معدن برای بهره‌گیری از این فناوری‌ها در راستای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید ایجاد کرده است. کشورهای پیشرو در صنایع فولاد نیز راهبردهای مشخصی برای استفاده از دستاوردهای فناورانه تدوین کرده و برنامه‌هایی را بدین منظور اجرایی کرده‌اند. هدف از این گزارش ترسیم آینده صنعت فولاد از منظر استفاده از فناوری‌های نوین، بررسی اقدامات شرکت‌های پیشروِ جهانی در صنایع فولاد و جایگاه ایران در این حوزه است. کشورهای چین، ژاپن، کره جنوبی، هند، روسیه، اتحادیه اروپا، ترکیه و ایالات متحده آمریکا به‌عنوان تولیدکنندگان بزرگ فولاد در جهان گام‌های موثری در راستای بهره‌گیری از دستاوردهای انقلاب صنعتی چهارم برداشته‌اند.

• دستاورد عظیم حفظ رتبه

  تولید فولاد زنگ‌نزن (stainless steel)، حماسه‌ای بود که محقق شد. تولید این فولاد خاص به روش ریخته‌گری مداوم برای نخستین‌بار در منطقه غرب آسیا به وسیله فولاد مبارکه به دست پولادمردان بلندهمت ناحیه فولادسازی و ریخته‌گری مداوم این شرکت خلق شد. لازم است که توضیح دهم تولید این نوع فولاد به روش ریخته‌گری مداوم برای نخستین‌بار در منطقه غرب آسیا به وسیله فولاد مبارکه پس از تولید موفقیت‌آمیز فولاد API مخصوص تولید لوله‌های انتقال نفت و سیالات در محیط‌ترش و تولید فولاد الکتریکی موردنیاز تولید موتورهای الکتریکی، ژنراتورها و ترانسفورماتورها، حماسه دیگری است که به دست پولادمردان بلندهمت ناحیه فولادسازی و ریخته‌گری مداوم این شرکت خلق شد.

• مصرف ظاهری

  

  طبق آمار، در مجموع در شش‌ماه نخست سال ۱۴۰۱، همگام با افزایش تولید فولاد، بخش قابل توجه این تولید صرف مصارف داخلی شده و بخش کمتری به صادرات اختصاص یافته است. بر این اساس میزان آن نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد ۱۳ تا ۳۱درصدی را تجربه کرده است. بر اساس آماری که انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در اختیار خبرگزاری ایسنا قرار داده، از ابتدای سال جاری تا پایان شهریورماه بالغ بر ۵۳ میلیون تن انواع اقلام فولادی در کشور تولید شده است که از این میزان حدود شش میلیون تن صادر و باقی (بالغ بر ۴۸ میلیون و ۱۰۰ تن) صرف مصارف داخلی شده است.

• ضرورت تامین نیاز بازار داخلی

  با توجه به سیاست‌های دولت در بحث عوارض صادراتی زنجیره فولاد، پیش‌بینی می‌شود که روند نزولی صادرات محصولات فولادی در ماه‌های آتی ادامه یابد. زنجیره فولاد در کشور ما با هدف فروش، تامین نیاز بازار داخلی و همچنین فروش مازاد نیاز بازار داخلی به بازار جهانی توسعه یافته است، بر همین اساس نیز سرمایه قابل‌توجهی به این زنجیره جذب شده است.

• ارزش سرمایه‌گذاری

  

  تولید و مصرف فولاد امروزه، یکی از شاخص‌های اصلی توسعه‌یافتگی کشورها و جوامع به‌شمار می‌آید. حضور صنعت فولاد در یک منطقه بر فرآیند توسعه، فرهنگ، سطح دانش، اشتغال‌زایی، پژوهش، آموزش و تجارت آن منطقه تاثیر بسزایی دارد. زندگی روزمره بشر با فولاد آمیخته شده و صنایع فولاد در سازندگی، بازسازی و توسعه کشور سهم مهمی را ایفا می‌کنند.

• اصلاح نظام عرضه و تقاضا

  ایران دهمین تولیدکننده بزرگ فولاد دنیا و اولین تولیدکننده آهن اسفنجی بر پایه گاز در جهان است. تولید فولاد ایران در سال ۱۳۹۸ به میزان ۲/ ۲۷ میلیون تن بوده است. در حال حاضر، زنجیره ارزش فولاد حدود ۱۲ درصد ارزش صادرات غیرنفتی کشور را به خود اختصاص داده است، به‌طوری که علاوه بر تامین نیاز داخل کشور به محصولات زنجیره فولاد، امکان توسعه بازارهای صادراتی نیز به وجود آمده است. این در حالی است که در دهه ۸۰ شمسی، ایران یکی از واردکنندگان شمش فولاد و محصولات فولادی نظیر میلگرد ساختمانی بود.

• تبدیل «فولاد لجستیک» به بزرگترین شرکت حمل و نقل ریلی مواد اولیه معدنی کشور

  شرکت چند وجهی فولاد لجستیک در بهار سال ۱۳۹۸ با توجه به سیاست یکپارچگی شرکت فولاد خوزستان با برنامه‌ریزی لازم با ادغام شرکت فولاد ریل جنوب در بخش ریلی، شرکت گنجینه پردیس بخش جاده‌ای و شرکت لکو موتیو ریل اروند (پشتیبانی) در قالب یک شرکت واحد تشکیل گردیده که ماموریت لجستیکی ریلی، جاده‌ای و دریایی حمل و نقل مواد اولیه مورد نیاز از معادن مختلف کشور به مجتمع فولاد خوزستان و نیز حمل و نقل محصولات شرکت فولاد خوزستان به مشتریان داخلی و خارجی را دارد. این شرکت دارای ناوگان ریلی به تعداد ۲۰۰۰ واگن ملکی شامل واگن ها لبه بلند حمل مواد معدنی و واگن ها لبه کوتاه حمل محصول ونیز دارای ۳۰ دستگاه انواع تریلی های کشنده از نوع کمپرسی و لبه دار و غیره در ناوگان جاده می باشد. این شرکت در دو سال اخیر توانسته با برنامه‌ریزی جامع به اهداف تعیین شده با حمایت مدیر عامل فولاد خوزستان دست یابد. برای آشنایی با دستاوردها و عملکرد این شرکت با علی قبادی، مدیرعامل شرکت چند وجهی فولاد لجستیک، گفت و گو کرده ایم که مشروح آن را درا دامه می‌خوانید.

• راه نو

  در بازارها هر تولیدکننده‌ای که بتواند با قیمت تمام‌شده پایین‌تر وارد شود، قطعاً می‌تواند سهم بیشتری از بازار کسب کند. هر واحد تولیدکننده بازار هدفی دارد و برای آن برنامه‌ریزی می‌کند تا بر اساس تکنولوژی روز دنیا از تجهیزاتی استفاده کند که در قیمت تمام‌شده تاثیرگذار باشد. استفاده از تکنولوژی‌های مناسب به‌طور قطع در بهره‌وری موثر است به دلیل آنکه هم می‌توانیم از کیفیت بالاتر و هم بهره‌وری بیشتر استفاده کنیم. در شرایط کنونی واحدهای تولیدی باید به سمت تکنولوژی‌های نوین دنیا بروند و اگر به این سمت حرکت نکنند، قطعاً با مشکلات عدیده‌ای روبه‌رو خواهند شد.

• تصمیمات خلق‌الساعه

  زنجیره فولاد ایران با چالش‌های متعددی روبه‌رو است. ازجمله چالش‌های ساختاری این زنجیره می‌توان به عدم توازن زنجیره، ابهام در تحقق برنامه‌های توسعه صنعت فولاد، عقب‌ماندگی در زمینه اکتشافات معدنی و چالش تامین مواد اولیه، فراهم نبودن زیرساخت‌ها (تامین آب، بنادر، راه‌آهن و...)، ساختار معیوب تعیین قیمت حامل‌های انرژی، بهره‌وری پایین، بی‌توجهی به ارتقای فناوری و فقدان سامانه‌های آماری و اطلاعاتی جامع در زنجیره فولاد اشاره کرد.

• مصائب کمبود انرژی

  صنعت فولاد هم‌اکنون با یکسری چالش‌های جدی مواجه است که در سال‌های گذشته نیز با آن دست‌وپنجه نرم کرده و اگر فکر و چاره اساسی برای آن اندیشیده نشود، در سنوات آتی نیز این صنعت را دچار مشکلات به مراتب جدی‌تری خواهد کرد. موضوع اول، تامین منابع انرژی و عمدتاً برق و گاز است که در سال گذشته نیز لطمات جبران‌ناپذیری را به صنعت فولاد و شرکت فولاد مبارکه وارد آورد؛ این در حالی است که مشکل کمبود آب نیز یکی از چالش‌های صنایع فولادی است که البته این شرکت در سنوات گذشته تلاش کرده با اجرای پروژه‌های بازچرخانی آب و مدیریت مصرف، تامین آب را به خوبی انجام دهد و مشکل کمبود آب را کمرنگ‌تر از برق و گاز داشته باشد.

• افول جهانی فولاد

  قیمت آهن و فولاد خام در بازارهای جهانی، همواره یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در تعیین قیمت آهن، فولاد و محصولات فولادی مانند قیمت میلگرد آجدار، نبشی و انواع ورق‌های آهنی در بازار داخلی بوده است. بر همین اساس بررسی چشم‌انداز قیمت آهن و فولاد در بازارهای جهانی درک کاملی از فرصت‌های مختلف سرمایه‌گذاری به فعالان داخلی این صنعت ارائه می‌دهد. برای بررسی این بازار باید حوزه‌ها و بازیگران فعال این بازار را شناخت و برای درک آینده جهان فولاد باید به تغییرات رفتارهای آنان توجه کرد. از یک‌سو بازیگران حقیقی مثل اتحادیه اروپا، چین، روسیه و اوکراین بر بازار فولاد اثر گذاشته‌اند و از طرفی موضوعاتی مانند کاهش مصرف، تورم، رکود و نقش بازارهای متصل به فولاد اهمیت دارند. در زیر به اختصار درباره این عوامل صحبت شده است.

• چند تحول مهم تحولات بازار فولاد چه خواهد بود؟

  چین بزرگ‌ترین مصرف‌کننده فولاد جهان است و اگر بر مبنای قطب‌بندی باشد، اتحادیه اروپا را در پس خود می‌بیند که با اختلافی فاحش در حرکت است. مصرف چین در سال ۲۰۲۱ در حالی ۱۰۲۴ میلیون تن بوده که تا انتهای سال ۲۰۲۲ این رقم به ۱۰۳۵ میلیون تن خواهد رسید. این عدد بسیار قابل توجه است؛ پیش‌بینی می‌شود بقیه مناطق (جهان بدون احتساب چین) تا پایان سال جاری تا ۸۸۹ میلیون تن فولاد مصرف خواهند کرد. عددی که در سال ۲۰۲۱ حدود ۸۴۹ میلیون تن برآورد شده است. نکته جالب مصرف ۲۰۲۲، پیش‌بینی رشد ۵/ ۵درصدی تقاضا در آفریقاست که در همه جهان بی‌مانند است و خبر از تقویت رشد اقتصادی در این قاره می‌دهد.

• سومین رکورد ماهانه فولاد هرمزگان به ثبت رسید

  

  جدیدترین رکورد ماهانه تولید تختال در فولاد هرمزگان در حالی به ثبت رسید که حماسه‌آفرینان این شرکت در سایه الطاف الهی و با برنامه‌ریزی هوشمندانه، همدلی و انسجام مثال‌زدنی موفق شده بودند در ماه‌های فروردین و شهریورماه نیز رکوردشکنی کنند.