جمعه‌نامه

• دفاع از بازار آب

  

  داستان تراژیک آب در ایران از دهه ۴۰ با رشد اقتصاد بر پایه صادرات نفت آغاز شد. نردبان نفتی، اقتصاد آب را به حاشیه برد و روزبه روز مشارکت بهره‌برداران در مراحل تامین تا مصرف بیشتر آب می‌رفت. نادیده انگاشتن ارزش آب طی ۶ دهه آب را به یک «کالای واسطه‌ای رایگان» تبدیل کرد. سکانس نخست دسترسی آسان به منابع آب زیرزمینی و بهره‌برداری غیرمجاز فعالیت‌های اقتصادی از همین نقطه آغاز شد. سیاست‌های ناکارآمد در ادامه به کاهش بازده اقتصادی و بهره‌وری آب در اکثر مصارف دامن زد. این نارسایی در کنار اعطای یارانه پنهان آب، پازل فرآیند «تعرفه آب کمتر از هزینه تمام‌شده» را کامل کرد. تعرفه نازل آب باعث شده استقبال سرمایه‌گذاران از طرح‌های توسعه منابع آب اندک و از طرف دیگر، شرکت‌های متصدی بخش آب قادر به تامین مالی برای نگهداری و بهره‌برداری و مدیریت مطلوب نباشند. داستان ناکامی صنعت آب در ایران البته سر دراز دارد، در کنار سناریو‌نویسی‌های ناکارآمد برای بخش آب، تغییرات اقلیم، قرار گرفتن ایران در منطقه گرم و خشک و مشکلات زیست‌محیطی پیکره‌های آبی و آلودگی منابع آب، راه به اشتباه رفته سیاست‌گذاران را هموارتر کرده است. تنش‌های آبی، کسری سنگین منابع آب زیرزمینی، هدررفت آب و... را هم به این لیست اضافه کنید. «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگو با قاسم تقی‌زاده خامسی، معاون وزیر نیرو در امور آب و آبفا سرنوشت بخش آب در ایران و آینده این کالای استراتژیک را بررسی کرده است. به اعتقاد خامسی «تثبیت کیفیت آب‌های سطحی و زیرزمینی»، «برداشت آب زیرزمینی با رعایت حفظ سطح سفره‌های آب زیرزمینی»، «برداشت از منابع آب سطحی با رعایت الزامات زیست محیطی» و «حداکثرسازی بازده اقتصادی آب مصرفی» شروط چهارگانه دست‌یافتن به توسعه پایدار آب در ایران هستند.

• فاجعه قتل دختر ۱۳ ساله تالشی در خانه پدری

  

  قتل رومینا اشرفی دختر ۱۳ ساله تالشی به دست پدرش در این هفته احساسات عمومی را به‌شدت جریحه‌دار کرد و واکنش‌های زیادی در شبکه‌های اجتماعی برانگیخت. رسانه‌های محلی در شرح این ماجرا نوشتند که پدر رومینا به‌دلیل ترس از آبروریزی ناموسی، گردن دخترک نوجوان را در خواب توسط داس کشاورزی بریده است. برخی رسانه‌ها نوشتند که او دلباخته یکی از پسرهای همشهری شده و از آنجا که با مخالفت‌های شدید پدر برای ازدواج با او به‌دلیل تفاوت‌های فرهنگی و مذهبی روبه‌رو شده به فکر فرار از منزل افتاده است. اما عموی رومینا از اغفال دخترک و تهدید و ارعاب رومینا توسط جوان دلباخته و فراری دادن او خبر داده است.

• تشنگی مردم غیزانیه در سرزمین آب و میادین نفتی

  

  ماجرای بی‌آبی و مشکلات مردم محروم بخش غیزانیه اهواز طی روزهای گذشته بازتاب‌های بسیار زیادی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی داشته است. در سالروز فتح خرمشهر، اعتراض برخی از مردم این منطقه به مشکلات بی‌آبی و بهداشتی موجب شد تا عده‌ای از اهالی صدای تشنگی‌شان را با بستن مسیر اهواز به رامهرمز به گوش مسوولان امر برسانند. مسیری که اهمیت ترانزیتی بالایی دارد و از همین رو تجمع معترضان با واکنش پلیس روبه‌رو شد و تعدادی از اهالی منطقه با تیرهای پلاستیکی و ساچمه‌ای زخمی شدند. پس از درگیری با پلیس، تصویر نوجوان زخمی شده‌ای در فضای مجازی وایرال شد که توجه رسانه‌ها و فعالان اجتماعی و مجازی را به این ماجرا جلب کرد. خیلی زود برخی از رسانه‌های خارج از کشور به این موضوع ورود کردند و در نهایت با ورود مسوولان رده‌بالاتر و حضور قدرتمند فضای رسانه‌ای، دستور ویژه‌ای برای حل مشکل صادر شد. غیزانیه بزرگ‌ترین بخش شهرستان اهواز است با ده‌ها روستا و دو دهستان که یکی نامش غیزانیه است و دیگری مشرحات.

• اسکورت نفتکش‌های ایرانی در آب‌های ونزوئلا

  

  انتشار فیلمی از اسکورت هوایی نفتکش ایرانی «فارست» در آب‌های منطقه اقتصادی ویژه ونزوئلا که در آن دست‌کم پنج جت نظامی دیده می‌شوند، این هفته واکنش‌های زیادی در فضای مجازی برانگیخت. کاربران شبکه‌های اجتماعی که پیش‌تر حضور نفتکش‌های ایرانی در دریای کارائیب را به پای اقتدار ایران در جهان گذاشته بودند این هفته هم با هشتگ‌های #با_پرچمی_برافراشته و نیز #ایران_ونزوئلا، به استقبال اسکورت نفتکش‌های ایرانی در ونزوئلا رفتند.

• داغ‌ترین‌های هفته

• سیاست‌های اقتصاد برانداز

  

  کتاب: «اقتصاد ایران به روایت اسناد در قرن نوزدهم» گردآوری و ترجمه دکتر احمد سیف، شامل گزارش‌ها و مستنداتی درباره اقتصاد ایران است که کنسول‌‌‌‌‌‌های انگلیسی در شهرهای مختلف ایران نوشته‌‌‌‌‌‌اند. بخش اساسی اسنادی که در این دفتر آمده از اسناد رسمی وزارت امورخارجه انگلستان انتخاب شده‌‌‌‌‌‌اند که شامل چند گزارش کنسولی درباره گیلان، آذربایجان، استرآباد، کرمان، فارس، کرمانشاه و کشت و تجارت تریاک در ایران است. کنسول‌‌‌‌‌‌ها و دیگر نمایندگان دولت بریتانیا در سراسر قرن نوزدهم، به فراخور قابلیت‌‌‌‌‌‌های خویش یا ضرورت‌‌‌‌‌‌های دیپلماتیک، گزارش‌‌‌‌‌‌های گوناگونی از اوضاع ایران تنظیم می‌‌‌‌‌‌کردند. کنسول‌‌‌‌‌‌ها، که در شهرهای اصلی ایران ساکن بودند، وظیفه داشتند هر ساله گزارشی از وضعیت تجارتی محل ماموریت خویش تنظیم و از طریق وزارت امورخارجه به پارلمان انگلستان عرضه کنند. این گزارش‌‌‌‌‌‌ها معمولا پس از بررسی در پارلمان انگلستان به‌صورت «مجموعه‌های سالانه گزارش‌‌‌‌‌‌های کنسولی و دیپلماتیک درباره تجارت و مالیه» منتشر می‌‌‌‌‌‌شدند. دکتر احمدسیف در گفت‌وگویی با «تاریخ ایرانی» به مسائل آن دوره اقتصاد ایران پرداخته است. در این جا بخش‌هایی از آن گفت‌وگو را می‌خوانید:

• اقتصاد برای همه

  

  «استاد فقید جوآن رابینسون که در دانشگاه کمبریج کرسی استادی داشت در کنار هزارویک سخن نغز، درباره چرایی آموزش اقتصاد دیدگاه زیبایی دارد. به باور استاد رابینسون «هدف» اصلی از اینکه آدم باید «اقتصاد» بیاموزد، این نیست که «برای پرسش‌های اقتصادی» جواب‌های ساده و سرراست پیدا کند. بلکه «هدف» اصلی این است که «آدم بیاموزد تا چگونه اقتصاددانان فریبش ندهند.»

• بازآفرینی مشاغل قدیمی شرق گیلان

  

  تالاب کیاکلایه لنگرود یکی از تالاب‌های بزرگ ایران است که از دیرباز محل پناه گرفتن پرندگان مهاجر در فصل سرد زمستان بوده و چند سالی است در بهار و تابستان رویش گل نیلوفر مرداب جلوه‌ای دیگر به این مرداب داده است. مستند فیلم «سل تی تی» از این تالاب قدیمی و بکر غرب آسیا کیاکلایه می‌گوید و در همین رابطه به ساحل چمخاله و روستاهای بکر اطراف سفر می‌کند و درباره مشاغل از یاد رفته قدیمی می‌گوید. در بخشی از این فیلم ورزش کشتی گیله مردی هم به تصویر کشیده شده است. این ورزش هم از آن رسم‌هایی است که هر سال در یک فصل در نقاط مختلف گیلان برگزار می‌شود. تلاش کردیم در این فیلم تصاویر بکر و متنوع را با موسیقی تلفیق کنیم و در دسترس مخاطبان قرار بدهیم تا لذت بصری و شنیداری برای تماشاگر به وجود بیاید.

• مهاجرت پرماجرای یک خانواده به تهران

  

  مجموعه‌هایی که من تا به امروز تولید کرده‌ام با محوریت تعلیم و تربیت است و این سریال هم از کارهای قبلی‌ام مستثنی نیست؛ زیرا این موضوع دغدغه ذهنی من است و علاقه‌مندم در این حوزه کار کنم؛ و این بار نوبت خانواده‌ها بود. بنابراین در سریال تلویزیونی «پرگار» به نقش خانواده و تاثیرگذاری آنها بر فرزندان پرداخته‌ایم. اینکه خانواده تا چه میزان می‌تواند بر شخصیت فرزندان تاثیرگذار باشد. البته این امر متقابل است و مخاطبان با تماشای این سریال می‌توانند واکنش شخصیت‌ها را نسبت به یکدیگر در موقعیت‌های متفاوت ببینند.

• در هوای کوهستان‌های بختیاری

  «بارون» مجموعه‌ای از تصنیف‌ها و آواز و ترانه‌های شاد و متنوع بختیاری است و احساساتی را که از دل طبیعت بر آمده‌اند و نشانگر امید و زندگی و شور و نشاط در ایل بختیاری است، بازنمایی می‌کند. این اثر ۱۰ قطعه با عناوین بارون، آواز دلروا، افتو، آواز دنگ، خوش خط و خال، مالمیر، کوگ خوش خون، احوال دل، صیادی، گرمسیری است و اشعار آن را کوروش کیانی قلعه سردی، ربیع فرهمند، وحید کیانی قلعه سردی، بهروز موسوی گورابی، مهدی بندانی درویش و من سروده‌ایم‌‎.

• روزمرگی‌های هنرمندان

  از مدتی پیش تصمیم گرفتیم به روزمرگی‌های هنرمندان در طول یک هفته بپردازیم. معمولا از هنرمند انتظار می‌رود که در آتلیه مشغول کار باشد؛ اما می‌بینیم که هنرمندان گاه در فضای دیگری مشغول به کار می‌شوند یا قرنطینه باعث شده است نحوه کار خود را تغییر دهند. ۱۰ هنرمند را که با گالری والی کار کرده‌اند یا برای سال جدید برنامه نمایشگاهی داشتند در نظر گرفته‌ایم و هر هفته به یک هنرمند می‌پردازیم.

• بازخوانی حادثه سقوط ۶۴

  

  سینمای مستند ما در سال‌های اخیر توانسته با انتخاب موضوعاتی خاص و جنجالی دوران نوزایی را برای خود بازتعریف کند. رشد و تعالی این حوزه در یک دهه اخیر به خوبی توانسته محبوبیت و جذابیت سینمای مستند را در میان عامه سینمادوستان ایرانی بیش از پیش کند. گسترش استقبال از جشنواره فیلم‌های مستند و همچنین توجه به این‌گونه از فیلم‌های سینمایی در جشنواره‌های بزرگی مثل فجر، مصداق توجه عموم به این‌گونه سینمایی است.

• ارومیه شهری در حوالی دریاچه

  

  نام ارومیه که می‌آید در ذهن همه ما دریاچه‌ای نقش می‌بندد که دهه‌هاست به همین نام خوانده می‌شود، دریاچه ارومیه. دریاچه‌ای که نگران خشک شدن آن بودیم و هستیم اگرچه در این یکی دوسال به‌نظر می‌رسد دوران بحرانی خود را پشت‌سر گذاشته اما همچنان نگاه به آسمان دارد تا بارانی ببارد و آن شوره‌زارهای انباشته از نمک را از آب پر کند. اما فراتر از این دریاچه، ارومیه نام شهری است در شمال غرب ایران.

• فرمان برگزاری جشن «سده»

  وزیر میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی مراتب ثبت «جشن سده» در فهرست میراث‌فرهنگی ناملموس را به ۳۱ استاندار کشور ابلاغ کرد.

• ویروس کرونا و ثبات مالی

  

  شیوع ویروس COVID-۱۹ باعث کاهش فعالیت‌های اقتصادی در سراسر جهان شده و ممکن است خطرات جدیدی را برای ثبات مالی در پی داشته باشد. صاحب‌نظران به فوریت اتخاذ راهبردهای هدفمند برای کاهش شیوع این بیماری مسری در سطح اروپا اشاره دارند و پیشنهاد می‌کنند اقداماتی به طور هماهنگ در موسسات پولی به منظور تامین نقدینگی برای شرکت‌های آسیب‌دیده در بخش خصوصی انجام شود. در غیر این صورت، قطع جریان نقدینگی (سرمایه در گردش) منبعث از شیوع ویروس، می‌تواند به یک بحران جدید و حاد بانکی منجر شود. تاثیراقدامات سیاست پولی برای کاهش کسری نقدینگی پول در سطح بنگاه‌های انفرادی(جداگانه) بعید به‌نظر می‌رسد. اقدامات هماهنگ در سطح اروپا برای جلوگیری از زائل شدن اعتماد به بازار در برابر تاب‌آوری بانک‌ها، به‌ویژه در کشورهایی که ظرفیت مالی محدود دارند، تعیین کننده است. برخلاف بحران یورو در سال ۲۰۱۱، علت بحران فعلی به بازارهای مالی برنمی‌گردد؛ بنابراین مخاطره اخلاقی برای بانک‌ها یا ایالت‌ها کم است.

• کرونا؛ بحران عمومی، کالای عمومی

  شاید مهم‌ترین درس اقتصادی کرونا برای ما درک بهتر موضوع «اثرات خارجی» باشد. در دانش اقتصاد، بازار ساز و کاری است که ارزش کالاها و خدمات را براساس تعادل عرضه و تقاضا معین می‌کند.

• خدمتگزار دولت یا شهروندان؟

  مدیریت شهری پایتخت در برخی حوزه‌ها به‌گونه‌ای خدمات‌رسانی می‌کند که مشخص نیست آیا مخاطب اصلی «سرویس‌های شهرداری»، دولت است یا شهروندان!

• بازگشت آلودگی به تهران با سیطره «ازن»

  به‌دنبال افزایش غلظت آلاینده ازن در شهر تهران در چند روز گذشته، شرکت کنترل کیفیت هوای تهران اعلام کرد که با اطمینان می‌توان افزایش غلظت این آلاینده را به تغییرات الگوی ترافیک شهر به‌دلیل عدم اجرای طرح ترافیک و طرح کاهش مرتبط دانست.

• نقش کمرنگ شهروندان در توسعه محلات پایتخت

  توسعه محلات یکی از مهم‌ترین برنامه‌های مدیریت جدید شهری است و اعتباراتی هم در بودجه امسال برای این هدف در نظر گرفته شده، اما آیا نهادهای محلی در زمان بحران کرونا توانستند نقشی را که برای آنان تعریف شده به خوبی ایفا کنند؟

• عرضه فایل‌های معیوب به بازار مسکن

  درحالی‌که بازار معاملات خرید وفروش واحدهای مسکونی در روزهای اخیر شرایط متفاوتی را نسبت به گذشته تجربه می‌کند هم‌اکنون بازار از ناحیه عرضه فایل‌های معیوب به خریداران و سمت تقاضا، قابل بررسی است.

• رقابت در گوشه رینگ

  

  گوشی‌های جدید یکی پس از دیگری از گوشه رینگ بازارهای جهانی خود را بالا می‌کشند تا در رکود اقتصادی بی‌سابقه بتوانند برای بالا رفتن درآمد شرکت‌های خود تلاش کنند. از میان محصولات جدیدی که در هفته‌های گذشته رونمایی شدند گوشی‌های موبایل شانس بیشتری برای قدرتنمایی داشتند چراکه خطوط تولید در این زمینه فعالیت خود را با سرعت بیشتری در پیش گرفته‌اند. ال‌جی و هوآوی توانستند در هفته‌های اخیر محصولات جدیدی را به رخ رقبایشان بکشند. در ادامه با برخی ویژگی‌های دو محصول جدید این دو کمپانی آشنا می‌شوید.

• Gboard کیبورد همه کاره

  

  برنامه جیبورد (Gboard) کیبوردی جدید از سوی گوگل است که تمام چیزهایی را که از یک کیبورد عالی انتظار دارید برآورده می‌کند؛ تصاویر GIF، ایموجی‌ها و تایپ پیوسته با قابلیت سوایپ، به‌علاوه جست‌وجوی گوگل. دیگر نیازی نیست اپلیکیشن را تغییر دهید؛ در هر اپلیکیشنی که هستید با استفاده از کیبورد خود در گوگل جست‌وجو کنید و نتیجه را بلافاصله برای دیگران بفرستید.

• حرفه‌ای اسکایپ کنید

  

  جلسات ویدئوکنفرانس یا تماس‌های ویدئویی یکی از رایج‌ترین کارهایی است که این روزها و در شرایط مراقبت از ابتلا به ویروس کرونا مشغول به آن هستیم. یکی از محبوب‌ترین برنامه‌ها برای تماس تصویری برنامه اسکایپ است که از گذشته تاکنون یک برند معتبر برای داشتن یک تماس با کیفیت و مطلوب محسوب می‌شود. اگر شما هم جزو آن دسته از افراد هستید که از این برنامه استفاده می‌کنید در ادامه برخی از ترفندهای استفاده از ابزارهای این پلت‌فرم محبوب آمده است.

• مصائب خرید اینترنتی

  سال ۶۱ که خودرو توسط «کمیته توزیع عادلانه خودرو» قرعه‌کشی می‌شد در غیاب اینترنت و فضای مجازی مردم برای دریافت فرم قرعه‌کشی به دکه‌های روزنامه فروشی مراجعه می‌کردند چراکه فرم ثبت‌نام در دو روزنامه اطلاعات و کیهان آن زمان منتشر می‌شد. اما اسامی برندگان بخت‌آزمایی خودرو هم در این دو روزنامه منتشر و هنگام انتشار این اسامی صف‌های طویلی در کنار دکه‌های روزنامه‌فروشی تشکیل می‌شد.

• قرعه‌کشی خودرو آغاز شد

  

  قرعه‌کشی خودرو با شروط وزارت صمت آغاز شد. قرعه‌کشی برای خرید خودرو مسبوق به سابقه است و پیش از این نیز مسوولان صنعتی کشور برای پاسخگویی به تقاضای موجود در بازار اقدام به قرعه‌کشی کرده‌اند.ماجرای قرعه‌کشی خودرو در کشور از جایی شروع شد که همراه با توقف واردات خودرو،خودروسازان داخلی پاسخگوی تقاضای بازار نبودند و نهاد متولی وقت، یعنی وزارت صنایع سنگین برای حل گرفتاری‌های بازار، کمیته توزیع عادلانه خودرو را تشکیل داد و سازوکاری درنظر گرفت تا مردم بتوانند با قرعه‌کشی، خودرو بخرند.

• چهار قرعه‌کشی دیگر در راه است

  با رونمایی از قیمت هفت محصول سایپا و چهار محصول ایران‌خودرو در هفته جاری، اولین فروش فوق‌العاده خودروسازان کلید خورد. هر چند پیش از این اعلام شده بود که ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان، تعیین‌کننده قیمت خودرو در سال ۹۹ هستند و شورای رقابت پیشنهاددهنده است، اما در آخرین جلسه ستاد تنظیم بازار ورق برگشت و این شورا تعیین‌کننده و تصمیم‌گیر اصلی قیمت‌ها شد.

• بیف استروگانف راحت و سریع

  

• خوراک گوشت گاو و سبزیجات

  

• دیپ اسفناج

  

• لیموناد

  

• قاب هفته

  نماز عید سعید فطر امسال با وجود شیوع بیماری کرونا، با رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی، همزمان با سراسر کشور، در محلات مختلف تهران از جمله شهرک اکباتان در فضای باز برگزار شد. / عکاس‌: امیر پورمند

• دیوید تپر

  

  دیوید الن تپر، موسس صندوق پوشش ریسک آپالوسا (Appaloosa Management)، یکی از موفق‌ترین این نوع صندوق‌ها در دنیا است. او یکی از بزرگ‌ترین مدیران صندوق پوشش ریسک در نسل خود محسوب می‌شود و در سال‌های اخیر همواره تجربه موفقی در بازگرداندن پول سرمایه‌گذاران داشته است. او با ۱۲ میلیارد دلار ثروت در لیست ثروتمندهای مجله فوربس در سال ۲۰۲۰ رتبه ۱۰۱ را دارد.

• شیو نادار

  

  دیدن موفقیت کارآفرینانی که همه‌چیز را خودشان از اول شروع کرده‌اند و به پیشرفت رسیده‌اند، جالب و الهام‌بخش است. شیو نادار (Shiv Nadar)، یکی از این افراد است که وقتی وارد بخش IT هند شد که این کشور هنوز بازاری فرعی در دنیای تکنولوژی برای خودش ایجاد نکرده بود.

• استارت‌آپ نوبار؛ اثاث کشی هوشمند

  نوبار یک استارت‌آپ جوان در زمینه اثاث‌کشی و باربری تخصصی است که با بیش از یک سال تحقیق در این حوزه و بررسی مشکلات آن، راه‌حل خود را در قالب یک اپلیکیشن و سایت ارائه کرده و تا این لحظه توانسته از کاربران خود میانگین امتیاز ۲/ ۹ از ۱۰ را بگیرد. نوبار در سال ۱۳۹۶ با هدف تحول در صنعت اثاث‌کشی کار خود را آغاز کرد. در ۶ ماه اول مراحل امکان‌سنجی و نظرسنجی را طی کرده و رسما در تیر ماه ۱۳۹۷ فعالیت خود را آغازکرده است. نوبار در آبان ۱۳۹۸ موفق به جذب سرمایه از دو سرمایه‌گذار مجزا شد. نوبار دارای ارزش‌های پیشنهادی و مزیت‌های رقابتی جذابی است که در این مطلب به آنها می‌پردازیم.

• تورم دیرتر از معمول به نرخ هدف برمی‌گردد

  

  رئیس بانک مرکزی کانادا اعلام کرد: تورم شاید دیرتر از معمول به نرخ هدف برگردد. رئیس بانک مرکزی کانادا می‌گوید که چارچوب سیاست پولی این نهاد به اندازه‌ای انعطاف‌پذیر است که شرایط را برای رسیدن نرخ تورم به تورم هدف یعنی دو درصد با سرعتی آهسته‌تر فراهم می‌آورد.

• رقص مرگبار ویروس و سیاست‌های دولتی