شرایط سخت
آیا می‌توان به احیای رشد اقتصادی امیدوار بود؟
سال ۱۳۹۸ را باید سال شوک‌های ویرانگر دانست. تنها در اسفندماه، اقتصاد ایران با دو شوک شیوع ویروس کرونا و سقوط قیمت نفت مواجه شد. با وجود شوک‌های سیاسی و بین‌المللی که در تمام سال به این اقتصاد وارد شد و با وجود تشدید تحریم‌ها و قطع ارتباط مالی با جهان و همه بیماری‌های مزمنی که اقتصاد ایران را گرفتار کرده، کرونا و سقوط قیمت نفت، شوک‌های غیرمنتظره آخر سال بودند که اقتصاد ایران را کاملاً غافلگیر کردند. ارزیابی اقتصاددانان این است که هم سقوط قیمت نفت و هم شیوع بیماری کرونا می‌توانند متغیرهای اصلی اقتصاد ایران از جمله رشد اقتصادی را تحت تاثیر قرار داده و بر عمق مشکلات موجود بیفزایند. بزرگ‌ترین نگرانی این است که در یک دهه گذشته، متوسط نرخ رشد اقتصاد ایران نزدیک به صفر بوده اما بر جمعیت کشور افزوده شده در نتیجه درآمد سرانه کاهش یافته و ایران در حال تبدیل شدن به یک کشور با درآمد پایین است. تداوم این شرایط در سال ۱۳۹۹ و احتمالاً ۱۴۰۰ می‌تواند نامطلوب‌ترین دوره اقتصاد ایران را از زمانی که آمارهای اقتصادی موجود است، رقم بزند. اکنون که به سمت کاهش رفاه حرکت می‌کنیم و فقیرتر شدن جامعه ایران محتمل است، آیا می‌توان به احیای رشد اقتصادی امید داشت؟
