دام انحصار
احسان رحمانی از چالش‌های صنعت سیم و کابل می‌گوید
فعالیت شرکت «مسبارکاوه» و صنعت سیم و کابل و روند توسعه آن در دهه‌های اخیر چگونه بوده است؟
بنیانگذار این مجموعه مرحوم مهندس داود رحمانی بود. وی اولین خط تولید مفتول با تکنولوژی UPCAST کشور را اوایل دهه ۷۰ از فنلاند خریداری و در استان چهارمحال و بختیاری راه‌اندازی کرد. این اولین سرمایه‌گذاری توسط بخش خصوصی در صنعت مفتول مسی بود که با توسعه همین خط طی سال‌های بعدی، مجموع ظرفیت کارخانه را به ۱۲ هزار تن در سال افزایش داد. پس از آن، مجموعه مسبارکاوه با هدف رشد و توسعه صنعت برق در کشور و تکمیل زنجیره تولید مس برای تامین مواد اولیه تولیدکنندگان فعال در حوزه صنعت برق، اقدام به راه‌اندازی خط تولید سیم و تسمه و میلگرد و هادی افشان و نیمه‌افشان کرد. سپس درسال ۱۳۸۶ با توجه به نیاز شبکه توزیع و انتقال برق کشور به سیم‌های آلومینیومی، اقدام به راه‌اندازی خط تولید راد آلومینیوم خالص و آلیاژی و هادی‌های خطوط انتقال و توزیع کرد. این شرکت در حال حاضر توسط مدیران نسل دوم اداره می‌شود و استراتژی خود را توسعه محصولات در حوزه صنعت برق قرار داده است.
در حال حاضر این صنعت با چه مشکلاتی روبه‌رو است؟
بزرگ‌ترین مشکل صنعت برق کشور انحصار تامین مواد اولیه در شرکت‌های دولتی و خصولتی است. به‌رغم راه‌اندازی بورس کالا از سال ۱۳۸۰ و ورود این سازمان به منظور تسهیل در امر تامین مواد اولیه، در عمل آن سازمان نتوانست مشکلی از بخش خصوصی حل کند و حتی در دوره‌هایی به دلیل سیستم کند تصمیم‌گیری مشکلات تولید را نیز مضاعف کرد. تا زمانی که عرضه‌کنندگان در بورس کالا انحصاری باشند و شرایط فروش به صورت یک طرفه تعیین شود، به‌طور قطع شرایط به همین منوال ادامه خواهد داشت. در حال حاضر در صنف آلومینیوم، اغلب عرضه‌کنندگان کشور، کالای خود را از طریق بورس عرضه نمی‌کنند و با هماهنگی با واسطه‌ها و دلال‌ها، قیمت را در بازار آزاد به چندین برابر قیمت جهانی می‌رسانند. در چنین شرایطی شرکت‌های خصوصی نیز برای تامین مواد اولیه خود ناگزیر به خرید از واسطه‌ها شده و هزینه‌های هنگفتی بابت مواد اولیه توسط تولیدکننده واقعی پرداخت می‌شود. به نظر می‌رسد باید برای رفع این مشکلات ضمن جلوگیری از صادرات مواد اولیه از کشور، واردات را نیز در این بخش تسهیل و تعرفه‌های ورودی آن را صفر کنند تا شرکت‌های خصوصی بتوانند به راحتی مواد اولیه خود را تامین کنند. واردات زنجیره آلومینیوم ایران در سال ۱۳۹۶ برابر ۲۲۶ هزار تن به ارزش ۳۰۶ میلیون دلار بوده که سهم وزنی شمش آلومینیوم از آن ۵۰ درصد بوده است. در واقع ایران در حال صادر کردن شمش و وارد کردن محصول آلومینیوم است.
چالش‌ها و شرایط کنونی اقتصاد کشور چه تاثیری بر روند فعالیت شما داشته است؟
به دلیل ماهیت زمان‌بر چرخه تولید، زمان خواب سرمایه عموماً طولانی بوده و نیاز است دولت‌ها از طرق مختلف از جمله اعطای تسهیلات به تولیدکنندگان آنها را برای موفقیت در این فرآیند یاری کنند، اما متاسفانه به دلیل وضعیت نامناسب سیستم بانکی کشور، در عمل این تسهیلات در اختیار بخش خصوصی قرار نمی‌گیرد یا در صورت تامین اعتبار، با توجه به دریافت سودهای سنگین، هزینه تامین مالی شرکت‌ها بالا رفته و عملیات تولید، غیراقتصادی می‌شود. این موضوع به خصوص در حوزه مس و آلومینیوم که به دلیل قیمت بالای این دو فلز نیازمند سرمایه‌گذاری سنگینی برای تولید محصولات است، بیشتر مصداق پیدا می‌کند.
از طرف دیگر بروز تحریم‌های ظالمانه اخیر و نابسامانی‌های ارزی هم بار مضاعفی را بر مشکلات بخش خصوصی افزوده است، دولت به‌جای اینکه در این شرایط اقتصادی به کمک بخش تولید واقعی آمده و بتواند مشکلات این بخش را در تامین ارز و جابه‌جایی آن حل کند، با نگاه کوتاه‌مدت صرف با صدور بخشنامه‌های مختلف، اقدام به حل مشکلات خود از جمله مساله تامین بودجه می‌کند. این بخشنامه‌ها نه‌تنها هیچ مشکلی از چالش‌های بخش تولید را حل نمی‌کند، بلکه یک نوع خودتحریمی است که با ایجاد محدودیت‌های مختلف عملاً قدرت تصمیم‌گیری را از بخش خصوصی گرفته است. به طور مثال، در حال حاضر با وجود قطع ارتباطات بانکی با سایر کشورها، بانک مرکزی طی بخشنامه‌ای اعلام می‌کند که صادرکنندگان باید ارز خود را به سیستم نیما ارائه کنند.
این ارز باید از کدام بانک و از طریق کدام کشور وارد این سیستم شود؟ راهکار شما برای رفع این مشکلات چیست و چه انتظاری از مسوولان دارید؟
انتظار اولیه از مسوولان کشور اجرای صحیح سند توسعه‌ای کشور است که در صورت اجرای این سند، به‌طور قطع دولت باید نگاه خود را در حمایت از بخش خصوصی تصحیح کند و سیاست‌های کلان خود را در راستای تقویت بخش خصوصی قرار دهد. در هر حال با توجه به شرایط اقتصادی کشور و تحریم‌های ظالمانه، پیشنهاد می‌شود تبادلات ارزی برای واردات و صادرات آزاد شود تا بخش خصوصی بتواند مشکلات خود را در این بخش با ارتباط غیربانکی رفع کند، از صادرات مواد اولیه جلوگیری شده یا تعرفه اخذ شود، تسهیلات ارزان‌قیمت به منظور توسعه و سرمایه‌گذاری در اختیار فعالان صنعت قرار داده شود، برخی از هزینه‌های صادرات توسط دولت تامین شود، تعرفه گمرکی مواد اولیه موردنیاز صفر شده و ارز دولتی تخصیص داده شود، جهت تسهیل صادرات و استفاده از تعرفه‌های ترجیحی مذاکراتی برای ورود به کنوانسیون‌ها و توافقات منطقه‌ای انجام شود و هرچه سریع‌تر ارز تک‌نرخی شود.
چه طرح‌ها و برنامه‌هایی برای آینده مسبارکاوه دارید؟
شرکت مسبارکاوه تولیدکننده انواع تسمه، سیم‌های مفتولی و افشان مسی است که از سال ۱۳۸۰ برای تامین نیازهای صنعت برق کشور تشکیل شد. همچنین با توجه به راهبرد صنعت برق کشور در توسعه خطوط انتقال و توزیع برق، شرکت آلومینیوم کوهرنگ زاگرس به منظور تولید مواد آلومینیومی و آلومینیوم آلیاژی تاسیس شد. علاوه بر این با توجه به روند توسعه و بازسازی کشورهای منطقه مثل افغانستان، عراق و سوریه در سال‌های اخیر و پیش‌بینی افزایش صادرات به این کشورها در سال‌های آتی، بازاریابی خوبی در منطقه انجام شده که در صورت انجام حمایت‌های لازم از طرف دولت، صادرات به این کشورها افزایش می‌یابد. به این منظور، مجموعه ما پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده و اقدام به سرمایه‌گذاری و گسترش خط تولید مفتول و سیم‌ها و تسمه‌های مس خود کرده که ان‌شاءالله در سال‌جاری راه‌اندازی می‌شود.
ارسال نظر