۱۵ سال عقلانیت
دنیای اقتصاد ۱۵ ساله شد
تحلیلهای اقتصادی آن زمان بر اصول خاصی استوار نبود و مبنای علمی زیادی نداشت، مباحث اقتصادی به شکل عمیق تجزیه و تحلیل نمی‌شدند. بیشتر نقل اخبار، صفحات اقتصادی رسانه‌ها را پر می‌کرد. از طرفی به نظر می‌رسید همه به جریان رایج عادت کرده‌اند و کسی ریسک مقابله با آن را نمی‌پذیرفت. در این اتمسفر، به سراغ حرف تازه‌ای رفتن چالش‌برانگیز بود. حرف از اقتصاد رقابتی در آن زمان، می‌توانست به مانند یک چالش با رسانه‌های حاکم باشد. مقابله با تفکری که دولت را حلال تمام مشکلات اقتصادی می‌دید، چیزی نبود که به سادگی در آن زمان پذیرفته شود. اگر رسانه‌ای قصد حرکت در خلاف این مسیر را داشت، با موانع مالی زیادی هم مواجه می‌شد. کمتر روزنامه‌ای تصور می‌کرد که بتواند روی پای خودش بایستد و متکی به دولت نباشد.آن روزها شاید این تصور که از راه انتشار مطبوعات بتوان به حدی از درآمدزایی رسید که فعالیت‌های خود را در شاخه‌های دیگر نیز گسترش داد. کمی دور از ذهن به نظر می رسید.در چنین فضایی، «دنیای اقتصاد» متولد شد.
«دنیای اقتصاد» از روز اول سعی کرد با پافشاری بر اصول خود، به دنبال مخاطبان وفادار و پایدار باشد؛ سعی کرد هیچگاه برای رضایت مخاطب، تغییر موضع و چرخشی خلاف اصول اتفاق نیفتد. در مقابل تلاش بر این بود تا مخاطبان در جریان تحلیل‌ها و اطلاعات واقعی قرار گیرند؛ هدف این بود تا به روزترین اطلاعات و بررسی‌ها به مخاطبان روزنامه ارائه شود. «دنیای اقتصاد» در طول این سال‌ها سعی کرد این رویکرد را در جامعه نیز ترویج کند. رویکردی که اصرار دارد همواره باید تصمیم عقلایی ولو با هزینه بالا، اتخاذ شود. در مراسم ۱۵ سالگی «دنیای اقتصاد»، سیاستگذاران اقتصادی، فعالان بخش خصوصی و اقتصاددانان حضور داشتند. اهالی فن نظرات خود را در مورد این رسانه اعلام کردند؛ از موفقیت‌ها و راه پیموده شده تا نقشه راه آینده. نقاط اشتراک در صحبت‌ها کم نبود. بارزترین نکته این بود که تمامی صاحبنظران، بر نگاه حرفه‌ای «دنیای اقتصاد» اجماع داشتند.
نگاه حرفه‌ای به مسائل اقتصادی که در آن شائبه‌های سیاسی کمرنگ است. نگاهی که هیچگاه تحلیلهای تخصصی را قربانی جهت‌گیری‌های سیاسی نمی‌کند. نگاهی که جایگاه ملی روزنامه را به خانه یک حزب تنزل نمی‌دهد. نکته دوم در صحبت‌ها این بود که همگی از لحاظ فنی، مطالب «دنیای اقتصاد» را مفید و قابل استفاده ارزیابی می‌کردند. «دنیای اقتصاد» با بهره‌مندی از صاحبنظران برجسته کشور در زمینه اقتصادی، همواره سعی کرده تا بار علمی تحلیلهای خود را در سطح بالایی نگه دارد.
در جشن پانزدهم، صاحبنظران تاکید کردند که «دنیای اقتصاد» می‌تواند سه ضلعی تصمیم‌گیران، صاحبنظران و فعالان اقتصادی را بیش از پیش به یکدیگر نزدیک کند. نزدیکی که می‌تواند به حرکت اقتصاد کشور شتاب بخشد. کارشناسان اقتصادی، ایجاد زمینه برای اجماع در سطوح مختلف حاکمیت به منظور چیره شدن بر ابرچالش‌ها را در قامت این رسانه دیدند. اجماعی که بسیاری از اقتصاددانان آن را پیش‌شرط تمامی اصلاحات اقتصادی تلقی می‌کنند. وقوع تحول در فرهنگ نقد و بالابردن ظرفیت نقدپذیری، خواسته دیگری است که اقتصادانان از این روزنامه داشتند. حضور فعال و جدی در شرایط رکود اقتصادی و اجتماعی نیز به عنوان یک رسالت سنگین روزنامه خوانده شد. «دنیای اقتصاد» اکنون در سن بلوغ، مصر است تا دغدغه‌های گذشته را با قوت بیشتری پیگیری کند. این رسانه مصمم است تا با اتکا به تجربه اندواخته شده، فرهنگ عمومی اقتصادی را به سطح بالاتری برساند و مفاهیم اقتصادی را به رساترین زبان، به عموم مردم انتقال دهد.
مدیران رسانه
خط مشی «دنیای اقتصاد»
علیرضا بختیاری / مدیرمسوول گروه رسانه‌ای دنیای اقتصاد
در زمانی که انتشار «دنیای اقتصاد» را آغاز کردیم، خلأیی به این نام وجود داشت. در آن سال‌ها، خلأ روزنامه‌ای که دارای خط‌مشی مشخصی در اقتصاد باشد، حس می‌شد. روزنامه‌هایی هم که وجود داشتند، حداقل دارای این چارچوب نبودند، یا تاثیرگذار نبودند یا تیراژ لازم را نداشتند. ما با این نگاه وارد این عرصه شدیم تا روزنامه‌ای منتشر کنیم که چارچوب فکری مشخص داشته باشد. از روز اول، چارچوب فکری که مجموعه همکاران ما تدوین و مشخص کردند، این بود که روزنامه در قالب انتقال مفهوم اقتصاد رقابتی و آزاد، فعالیت کند. بنابراین مجموعه فعالیت‌های ما در این چارچوب قرار گرفت. از همان ابتدا ما سه گروه مخاطب را برای خودمان تعریف کردیم؛ گروه اول: اقتصاددانان، پژوهشگران، دانشجویان و اساتید این حوزه هستند. گروه دوم: سیاستگذاران و تصمیم‌گیران هستند که در مجلس، دولت، بخش خصوصی و جاهای مختلف حضور دارند. گروه سوم: «فعالان اقتصادی» هستند که عمده مخاطبان ما را تشکیل می‌دهند. این سه گروه کسانی بودند که درواقع مخاطبان اصلی دنیای اقتصاد هستند و تا الان هم با ما همراهی کرده‌اند.
اگر همراهی آنها نبود، پیمودن این مسیر نیز امکان‌پذیر نبود. روزی که ما شروع به کار کردیم، تیراژمان بسیار محدود و در مقابل، برگشتی بسیار بالا بود. ما مخاطبانمان را یکی یکی به دست آوردیم؛ از این جهت مخاطبان پایدار و وفاداری داریم که یکی از نقاط قوت روزنامه است. نوسان مخاطبان ما در طول روز با کمتر از 5 درصد ریزش یا رویش همراه است. مخاطبان ما، بدون اینکه به تیتر روزنامه توجه کنند، مخاطب ما هستند. ما تلاش کردیم که روزنامه، وابستگی سیاسی و جناحی نداشته باشد؛ در عین اینکه دارای دیدگاه، جهت و مواضع مشخص خصوصا در حوزه اقتصادی است، ولی به لحاظ جناحی و بحث‌های سیاسی که در کشور مطرح است، طرف‌گیری از جناح‌ها نکرده است؛ دلیل ما برای این رویکرد، جلب اعتماد فعالان اقتصادی است. اگر ما جهت‌گیری سیاسی به مفهوم رایج درکشور داشته باشیم، قطعا فعالان اقتصادی به ما اعتماد نخواهند کرد. ما سعی کرده‌ایم جهت‌گیری کاملا مستقلی داشته باشیم.
تاکنون نیز همین روال را طی کردیم و رشد روزنامه بر همین اساس آغاز شد. براساس برآوردهایی که وزارت ارشاد و نهادهای دیگر داشتند، در حال حاضر دنیای اقتصاد، دومین روزنامه مطرح کشور به لحاظ تاثیرگذاری، تیراژ و خیلی از پارامترهای دیگر است. در طی این سال‌ها، توسعه‌هایی نیز در کنار دنیای اقتصاد اتفاق افتاده است. ما اکنون علاوه بر روزنامه، نشریه «تجارت فردا» را داریم؛ نشریه‌ای که شاید از ۱۳۲ صفحه‌ای که منتشر می‌کند، حداکثر ۳ صفحه‌اش خبر باشد و بقیه محتوا، تولید و تحلیل است. جایگاه تجارت فردا به شکلی است که خیلی از فعالان و تحلیل‌گران اقتصادی معمولا آن را از دست نمی‌دهند. خلأ دیگری که با توسعه دنیای اقتصاد پر شد، روزنامه «فایننشال تریبون» بود. در کشور رفرنسی به زبان انگلیسی در حوزه اقتصاد وجود نداشت؛ به همین دلیل فایننشال تریبون را منتشر کردیم که اکنون تنها مرجع اقتصاد ایران به زبان انگلیسی است. توسعه‌ها در حوزه‌های دیگری چون انتشارات، همایش‌ها و دوره‌های آموزشی نیز اتفاق افتاده است.
شکل‌گیری جریان اصلاح‌طلبی اقتصادی
علی میرزاخانی/ سردبیر روزنامه دنیای اقتصاد
در پانزدهمین سالگرد تاسیس روزنامه «دنیایاقتصاد» قبل از همه باید به مخاطبان «دنیایاقتصاد» تبریک گفت؛ چراکه اگر شایستگی‌هایی در دنیایاقتصاد بوده یا ارزش‌هایی در این مجموعه مشاهده شده و احساس مسوولیتی وجود داشته یا ویژگی‌های مثبتی بوده؛ این مخاطبان دنیایاقتصاد بودند که به این ارزش‌ها بها دادند و باعث رشد و تقویت دنیایاقتصاد شدند تا این موفقیتی که اکنون شاهد آن هستیم، به‌دست بیاید. شاید بهترین کادویی که ما بتوانیم به مناسبت این تولد از مخاطبان خود دریافت کنیم این باشد که به ما کمک کنند تا به درک دقیق‌تری از این ارزش‌ها برسیم. من اینجا تحلیل خودم را بیان می‌کنم، «دنیایاقتصاد» برخلاف رویه‌های مرسوم نه بازوی تبلیغاتی جریان‌های سیاسی بوده و نه منتقد کور نظام تصمیم‌گیری؛ بلکه برای ایفای نقش مسوولیت اجتماعی راه سومی را انتخاب کرد . «دنیایاقتصاد» این راه را انتخاب کرد، نه به این دلیل که راه آسانی بود چراکه استقلال بهای سنگینی دارد؛ بلکه به این اعتقاد رسید که راه درست همین است.
دنیایاقتصاد یک تحریریه مستقر دارد بالغ بر ۹۰ نفر همراه با یک تحریریه بزرگ چندصد نفری در گوشه‌گوشه جهان شامل اساتید اقتصاد و فارغ‌التحصیلان اقتصادی که دلشان برای این مملکت می‌تپد. جاذبه‌های روزنامه‌نگاری «غیرمتعهد به مسوولیت اجتماعی» برای این عزیزان هم قطعا وجود داشته است؛ اعم از وسوسه محبوبیت ناشی از نقدهای هیجانی یا منافع ناشی از سکوت غیرمسوولانه؛ ولی این مخاطبان دنیایاقتصاد بودند که به ما کمک کردند «دنیایاقتصاد» در مسیر صحیح باقی بماند. مسوولیت اجتماعی تعریف‌شده در گروه رسانه‌ای «دنیایاقتصاد»، تعهد به پیشبرد پروژه اصلاحات اقتصادی با هدف بهبود عملکرد اقتصاد و رفاه مردم بوده است. خوشبختانه پشتوانه فکری این پروژه قبل از تاسیس دنیایاقتصاد توسط اساتید گرانقدر اقتصادی همچون دکتر غنی‌نژاد عزیز، دکتر طبیبیان، دکتر نیلی، دکتر بهکیش، دکتر عقیلی و سایر اساتید بسیار گرانقدر تدوین شده بود. تمام تولید محتوای دنیایاقتصاد براساس همین پشتوانه فکری بنا شده و پایه‌های این مکتبی که شکل گرفته روی این اصول بنا شده است. بنابراین هرچه حسن و کمال هست مربوط به نتیجه کار این عزیزان است و هر نقص و ایرادی هم اگر هست مربوط به ناتوانی‌های ما در پیاده‌سازی صحیح این مکتب است.
«دنیایاقتصاد» با تکیه بر این پشتوانه فکری و با تعهد به ایفای نقش مسوولیت اجتماعی توانسته است محفلی برای هم‌اندیشی سه‌ضلع غیرسیاسی دارای دغدغه ملی بشود که برای پیشبرد اصلاحات اقتصادی تلاش می‌کنند. شکل‌گیری مثلث جریان اصلاح‌طلبی اقتصادی، حاصل این تعامل بوده است که بستر اصلی پیگیری مطالبات کارشناسی از سوی سه ضلع صاحبنظران اقتصادی، بخش خصوصی سالم و سیاستگذاران دلسوز در حوزه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری اقتصادی است. مثلث اصلاح‌طلبی اقتصادی هم‌اکنون جبهه مقابل مثلث ضداصلاحات اقتصادی است که وضعیت کنونی اقتصاد ایران محصول ائتلاف نامیمون این سه ضلع یعنی اهالی رانت، پرچمداران فرهنگ چپ‌زده اقتصادی و بوروکراسی ذی‌نفع در اقتصاد رانتی است. به‌نظر می‌رسد ماموریت آینده «دنیایاقتصاد» باید شفاف‌سازی میدان این تقابل باشد تا معلوم شود هر فرد در کجای این صف‌آرایی ایستاده است. مخاطبان «دنیایاقتصاد» باید همانند گذشته به ما کمک کنند تا این شفاف‌سازی با منطق کارشناسی، عاری از هیجان و پرخاش و دوری از هتک حرمت نسبت به مخالفان فکری انجام شود. شفاف‌سازی این میدان تنها راه برای زدودن موانع از مسیر حرکت به وضعیت مطلوب اقتصادی است که متاسفانه اهالی رانت با لباس خیرخواهی، موانع فراوانی در این مسیر کار گذاشته‌اند. امیدواریم این ماموریت با هدایت و نظارت مخاطبان همانند گذشته با نمره‌ای قابل‌قبول انجام پذیرد و با عبور از موانع بتوانیم در آینده‌ای نزدیک شاهد خیز اقتصاد ایران و افزایش رفاه تک‌تک ایرانیان باشیم.
تحقق یک نهاد مدنی قوی
موسی غنی‌نژاد/ اقتصاددان
در طول 30 فعالیت نوشتاری، بیشترین دغدغه من معطوف به تقویت جامعه مدنی در مقابل دولت بوده است. چرا که معتقدم رستگاری انسان‌ها در دنیای مدرن، با بزرگ شدن جامعه مدنی و هم وزن شدن آن با دولت محقق می‌شود. متاسفانه اقتصاد و جامعه ما دولت زده است و هر عاملی که بتواند دولت را در مسیر صحیح کنترل کند، به پیشرفت کشور و جامعه کمک خواهد کرد. من همواره در نوشته هایم تاکید داشته‌ام که نهادهای جامعه مدنی که یکی از مهمترین آنها بازار است، باید تقویت شود تا سیطره دولت کمتر شود. دولت باید به وظیفه اصلی خود که حفاظت از انسان‌ها و حقوق شهروندان است بازگردد، نه اینکه بر فعالیت‌های اقتصادی، فعالیت‌های روزمره و فعالیت‌های فرهنگی وارد شود. اینها وظایف ذاتی دولت نیست، دولت در این زمینه‌ها باید کمک کند، اما نباید خود مستقیم وارد شود. بنابراین یکی از آرزوهای من در همه فعالیت‌هایی که کردم، تقویت جامعه مدنی و نهادهای جامعه مدنی است.
درست است که این آرزوی من در اقتصاد خیلی تحقق پیدا نکرده است؛ اما برخی نهادها ازجمله نهاد مطبوعاتی «دنیای اقتصاد» توانست جایگاه شایسته خود را در جامعه پیدا کند. اکنون می‌توانم ادعا کنم که حداقل یکی از آرزوهایم برآورده شده است که آن تحقق یک نهاد مدنی قوی در ایران است. نهادی که می‌تواند حرف خودش را بزند و تاثیرگذار باشد. در این خصوص وظیفه اخلاقی خودم می‌دانم از کسانی که بانی و موجب این کار خیر شدند، تشکر کنم؛ از دوست عزیزم جناب آقای بختیاری که واقعا اگر زحمات، پیگیری‌ها و تلاش‌های ایشان نبود، این مهم تحقق پیدا نمی‌کرد؛ از دوست عزیزم آقای علی میرزاخانی که واقعا دنیای اقتصاد را به لحاظ محتوایی به جایگاه فعلی رسانده است. این دو بزرگوار کسانی هستند که کمک کردند تا من به آرزوی قدیمی خودم برسم.
پل اقتصاددانان و مردم
محمد طاهری/ سردبیر تجارت فردا
کلید موفقیت نشریه دنیای اقتصاد پل‌زدن بین اقتصاددانان و مردم است. تجارت فردا یکی از طرح‌های توسعه بود که روی تنه روزنامه «دنیایاقتصاد» جوانه زد و امروز این نشریه به جایی رسیده است که خودش می‌تواند حرفی برای گفتن داشته باشد. این نشریه در حال‌حاضر مخاطبان خاص خودش را دارد و مجموعه‌های بسیار زیادی هر هفته این مجله را می‌خوانند و مشتاق خواندن مطالب آن هستند. رسالت این نشریه ایجاد ارتباط بین مردم و اقتصاددانان است،ما در حقیقت کاری نمی‌کنیم جز اینکه بین اقتصاددانان و مردم، و بین سیاستگذاران و اقتصاددانان پل بزنیم و به هر حال سعی می‌کنیم که این پل را تا جایی که می‌توانیم به‌خوبی بزنیم؛ طوری‌که مفاهیم، اطلاعات، داده‌ها و تحلیل‌ها منتقل شود. یکی از افتخارات ما این است که از وجود اقتصاددانان تحصیلکرده و سرشناس بهره‌مندیم که به مجموعه ما اعتماد کردند و با ما همکاری می‌کنند. ما هم از نظراتشان استفاده می‌کنیم و هم از نوشته‌های بسیار خوبشان بهره می‌گیریم.
سیاستگذاران اقتصادی
نزدیک شدن مثلث اقتصادی
محمد نهاوندیان/ معاون اقتصادی رئیس‌جمهور
بسیار خوشحالم از اینکه «دنیای اقتصاد» توانست در اقتصاد غیرقابل‌پیش‌بینی ایران، 15 سال سرپا بماند. اداره یک روزنامه، فهم و توان مدیریت اقتصادی خوبی نیاز داشت که آقای بختیاری و دوستانش به این امر موفق شدند. «دنیای اقتصاد» هم توانست بماند و هم توانست ببالد و رشد و توسعه یابد. مهم‌تر از اداره روزنامه، کار بزرگ «دنیای اقتصاد» در این ۱۵ سال، ارتقای فرهنگ عمومی اقتصادی بود. این مساله چه نزد کسانی که موافق فکر و جهت‌گیری «دنیای اقتصاد» هستند و چه مخالف آن، غیرقابل‌انکار است. این روزنامه به دیرپاترین روزنامه اقتصادی کشور تبدیل شده است؛ شاید عمر برخی روزنامه‌ها در پیش از انقلاب بیشتر بود، اما هیچ گاه به گستردگی دسترسی دنیای اقتصاد نمونه‌ای سراغ نداریم. به عقیده من، اثرگذاری روی فرهنگ عمومی، مهمترین کاری است که این روزنامه انجام داده است. دایره خوانندگان این روزنامه، فعالان اقتصادی، اقتصاددانان و مسوولان دولتی و نهادهای مدنی را در بر می‌گیرد. تنوع مخاطبی که «دنیای اقتصاد» پیدا کرده، یک توفیق بزرگ است.
در جهت‌گیری «دنیای اقتصاد» هم می‌توانم این تقدیر را داشته باشم که از آزادی اقتصادی همیشه دفاع کرده است. این نکته بسیار مهمی است، آزادی اقتصادی از باب رشد، رفاه و بهبود وضع اقتصاد کشور، پرچمی است که همه می‌توانند زیر آن جمع شوند. البته شاید برخی از طرفداران عدالت اقتصادی نظر دیگری داشته باشند. عیبی ندارد که این تنوع هم وجود داشته باشد، اما اینکه هم برای رشد اقتصاد و هم عدالت در اقتصاد، نیاز به آزادی اقتصادی داریم، یک اصل است. استقبال از تنوع آراء و افکار در «دنیای اقتصاد» نکته قوت دیگری است که من بر آن تاکید می‌کنم. «دنیای اقتصاد» باید چند مفهوم را به‌عنوان خط مشی خود حفظ کند، اما لازم نیست بر نسخه خاصی پافشاری کند. دولت‌ها می‌آیند و می‌روند؛ شرایط اقتصادی عوض می‌شود؛ تجارب مختلف نسخه‌های مختلف را به درجات مختلفی از توفیق می‌رساند؛ اما یک روزنامه و حتی یک نهاد علمی، نباید خودش را در گروگان یک نسخه خاص قرار دهد. ضمن اینکه روزنامه اصول و ارزش‌های اقتصادی از قبیل آزادی اقتصادی را دنبال می‌کند، باید تریبون آزادی برای بیان نسخه‌ها و تحلیلهای مختلف باشد. به‌نظر من، این رمز بقای «دنیای اقتصاد» بوده و در آینده هم باید همین‌طور بماند.
من از نزدیک شاهد پایداری و استقامت دوستان «دنیای اقتصاد» بوده‌ام. همیشه شرایط به کام آنها نبوده است. روزها و شب‌هایی را سپری کردند که مورد فشار و هجمه‌های گوناگونی بودند. اما نتیجه این پایداری، کامیابی بوده است. «دنیای اقتصاد» در طول این سالیان، به موضوعات متنوعی پرداخته است، هم مسائل کلان و هم مسائل خُرد. همین امر نیز باعث شده است تا تنوع مخاطب حاصل شود. توجهی که به مخاطب بین‌المللی در این رسانه شده است نیز گام بلندی بود که برداشته شد. امیدوارم «دنیای اقتصاد» در این فرآیند که نزدیک شدن مسوولان، مخصوصا مسوولان اقتصادی با صاحبنظران و فعالان اقتصادی را آغاز کرده، توفیق بیشتری پیدا کند. اگر بتوانیم این سه ضلع مثلث طلایی را نزدیک‌تر کنیم، توفیق ما در اقتصاد کشور بیشتر خواهد بود. امیدوارم روزنامه هم بتواند سهم خودش را در این نزدیکی و هم‌افزایی، هرچه بیشتر ایفا کند. برای دیگرانی هم که در دیگر نشریات اقتصادی کشور و در دیگر مراکز پژوهشی اقتصادی خدمت می‌کنند، توفیق بیشتر را طلب می‌کنم.
فضایی برای تضارب افکار
ولی‌الله سیف / رئیس کل بانک مرکزی
مسیری که «دنیای اقتصاد» طی این سال‌ها طی کرده، یک مسیر ارزشمند، اصولی و حرفه‌ای بوده است. این مساله دستاوردهای بزرگی را برای جامعه اقتصادی کشور داشته است. جایگاه مناسبی که این رسانه در مطبوعات کشور پیدا کرده، از حیث اثرگذاری قابل توجه است. به گزاف نیست اگر بگویم «دنیای اقتصاد» تنها روزنامه‌ای است که می‌توانم هر روز ببینم، بخوانم و چند صفحه‌ای ورق بزنم و بعضی از مقالاتش را انتخاب و از آنها استفاده کنم. خوشبختانه دوستانی هم که در آنجا قلم به دست دارند اهل فن، اهل علم و اهل دانش هستند و مقالات روزنامه «دنیای اقتصاد» بسیار ارزشمند هستند. من معتقدم فضای ایجاد شده در «دنیای اقتصاد» فضایی در جهت تضارب افکار است. در این رسانه، ایده‌های مختلف جولان می‌دهند و وجود افکار مختلف در این رسانه، یک نقطه قوت است. با وجود تمامی پیشرفت ها، من نقطه امروز را به هیچ وجه نقطه اوج «دنیای اقتصاد» نمی‌بینم. نقطه اوج «دنیای اقتصاد» می‌تواند در سال‌های آینده با ادامه افق امروز اتفاق بیفتد.
گفتمان «دنیای اقتصاد»
عباس آخوندی / وزیر مسکن راه و شهرسازی
«دنیایاقتصاد» نشریه‌ای است که از یک گفتمان مشخص تبعیت و آن را پیگیری می‌کند. امروز با چنین رویکردی در فضای اقتصادی کشور کمتر مواجهیم. از نظر من، مهمترین مساله‌ای که در حال حاضر در ایران داریم، گنگی گفتمان‌ها است. گفتمان معمولا همواره مورد غفلت قرار گرفته است. این مساله تبدیل به خلأئی شده که بسیاری از مسائل اقتصاد کشور از آن رنج می‌برند. مشخص نیست که ما از چه گفتمانی در مدیریت اقتصاد ملی پیروی می‌کنیم. حداقل این نشریه گفتمان خود را مشخص کرده که در پی اقتصاد آزاد و بازار رقابتی است. امیدوارم «دنیایاقتصاد» پایدار باشد و بتواند سالیان دراز برای آبادانی ایران فعالیت کند.
اقتصاددانان
گام رو به جلو «دنیای اقتصاد»
مسعود نیلی/ اقتصاددان
روزنامه «دنیای اقتصاد» با فاصله خیلی زیادی نسبت به دیگر روزنامه‌های اقتصادی کشور قرار دارد. این دستاورد، یک موفقیت بزرگ برای موسسه دنیای اقتصاد است که توانسته در حوزه‌های مختلف هم کار خود را بسط و نشر دهد. واقعا جای تقدیر و تشکر دارد، چرا که همه ما از استفاده‌کنندگان مطالبی هستیم که این روزنامه تولید می‌کند. کار سخت رسانه‌های اقتصادی، پل زدن بین مفاهیم پیچیده علم اقتصاد با مسائل اقتصادی روزمره مردم است. چرا که اقتصاد از یک طرف، از نظر تئوری با مسائل پیچیده‌ای سروکار دارد و در سمت دیگر، در زندگی روزمره مردم به شکل ملموس و خیلی ساده وجود دارد. اینکه رسانه‌های اقتصادی بتوانند بین مفاهیم پیچیده اقتصادی و آن بیانی که با زندگی واقعی مردم ارتباط برقرار می‌کند، پلی بزنند، کار بسیار سختی است که به‌نظر من روزنامه دنیای اقتصاد به میزان قابل‌توجهی موفق شده این کار را انجام بدهد. ترویج فرهنگ نقد زمینه‌ای است که «دنیای اقتصاد» می‌تواند با آن، یک گام رو به جلو بردارد.
موضوع نقد در کشور هنوز به یک جایگاه قابل‌قبول، سازنده و صریح در بین اهالی علم اقتصاد در عرصه رسانه و در عرصه فعالان اقتصادی نرسیده است. موضوع نقد جایی است که محل تلاقی اخلاق، علم و سیاست است. اینکه ما چطور بتوانیم اخلاق را مبنا قرار دهیم، شاید کار سختی باشد. اعتقاد من این است که این کار از عهده روزنامه «دنیای اقتصاد» برمی‌آید. باید به مرحله‌ای رسید که گاه همدیگر را نقد کنیم و با هم صراحتا مخالف باشیم، بدون اینکه با هم دشمنی داشته باشیم. باید فضایی ایجاد شود تا بتوان ضمن نقد صریح، هیچ عداوتی نیز به وجود نیاید. تا این اتفاق نیفتد، مسیر رشد، مسیر چندان مطمئنی نخواهد بود. امیدوارم که «دنیایاقتصاد» این مساله را در دستور کار خود قرار بدهد و بتواند مانند زمینه‌های دیگر که در ۱۵ سال گذشته با موفقیت گذرانده، تحولی در زمینه نقد به وجود بیاورد.
ترویج فضای عقلایی
محمد طبیبیان/ اقتصاددان
روزنامه «دنیایاقتصاد» طی این سال‌ها، نقش موثری در ایجاد فضای عقلایی در تفکر اقتصادی کشور داشته است. این روزنامه با مطالبه سیاست‌های درست اقتصادی، رویکرد درست را به جامعه معرفی کرده و سطح آگاهی را ارتقا داده است. در گذشته، سیاست‌گذاری اقتصادی از نبود یک دیدمان و نظریه علمی در صحن اجتماع بسیار رنج برده است. اما «دنیایاقتصاد» توانسته است در طول این سال‌ها، به سمت التیام این درد و پر کردن این خلأ حرکت کند.
یک هلدینگ مطبوعاتی
حسین عبده‌تبریزی / صاحب‌نظر در امور مالی
در دوره‌ای که تیراژ روزنامه‌ها در دنیا در حال کاهش و کسب و کار روزنامه‌ها در حال تضعیف است، دنیای اقتصاد از خود کارنامه خوبی را به جا گذاشته است. «دنیای اقتصاد» توانست در این دوره از نظر الکترونیکی نیز خود را تجهیز کند و به محصولاتش تنوع ببخشد. این رسانه علاوه بر اینکه در قالب کاغذی حضور دارد، در قالب الکترونیکی فعالیت خود را گسترش داده است. توزیع محصولات در قالب روزنامه، مجله، انتشارات، همایش‌ها و دوره‌های آموزشی، «دنیای اقتصاد» را به یک هلدینگ مطبوعاتی بدل کرده است. اداره روزنامه در کشورهایی از قبیل ما، که محدودیت‌ها و ملاحظات مختلفی بر آنها حاکم است، آسان نیست. ضرورت دارد که این آهنگ رشد در سال‌های آینده ادامه پیدا کند. امیدوارم با توجه به اینکه «دنیای اقتصاد» رقیب جدی و بزرگی ندارد، به تنهایی بتواند این خلأ را پر کند. در گذشته، در اقتصاد کمتر روزنامه نگار حرفه‌ای داشتیم. دنیای اقتصاد می‌تواند با استخدام تحصیلکرده‌های اقتصاد و آموزش روزنامه نگاری به آنها، یک کادر حرفه‌ای قوی در حوزه اقتصاد را شکل دهد. تربیت یک کادر حرفه‌ای روزنامه‌نگاری، رسالتی است که از عهده این روزنامه برمی‌آید.
رسالت سنگین «دنیایاقتصاد»
محمدمهدی بهکیش / اقتصاددان
مجموعه «دنیایاقتصاد» موفق‌ترین رسانه بخش خصوصی در دوران پس از انقلاب بوده است. در درجه اول، علت موفقیت این مجموعه، حرفه‌ای عمل کردن است. مالکان این مجموعه اجازه دادند تا افراد حرفه‌ای، کار را به عهده گیرند. در دنیایاقتصاد، اداره کار دست حرفه‌ای‌ها است و نه دست مالک یا مالکان. دومین علت موفقیت، اینکه یک نگرش پشت مجموعه فعالیت‌های این مجموعه وجود دارد. نگرشی که در آن مشخص است، رسانه قصد دارد چه پیام‌هایی را منتقل کند. با توجه به اینکه مجموعه این رسانه افراد حرفه‌ای هستند، نگرش خود را نیز با استدلال و دلیل پیگیری می‌کنند. عامل دیگری که توانسته به موفقیت مجموعه کمک کند، همکاری صمیمانه افراد متخصصی است که خود را نزدیک به دیدگاه «دنیایاقتصاد» می‌بینند. دنیایاقتصاد، پرسنل قابل اتکا و حرفه‌ای در خود دارد.
مجموعه دنیایاقتصاد هیچگاه خود را وارد چالش‌های سیاسی نکرده و همواره سعی کرده است به هدف خود متعهد بماند و به آن عمل کند. زمانی که نهادهای اجتماعی رنگ سیاسی به خود بگیرند، زوال آنها آغاز می‌شود. دنیایاقتصاد با استقلال و رویکرد حرفه‌ای خود، این حرفه را در کشور پراحترام کرده است. کسی فکر نمی‌کرد که در کشوری مانند ایران که خواننده کم دارد، یک روزنامه و مجله بتواند در این حد خواننده داشته باشد.
اما رسالت «دنیایاقتصاد» می‌تواند این باشد که جامعه را به جنبه انگیزشی، زنده نگه دارد. جامعه از نظر روحی و روانی، نوسان می‌کند. زمانی که امید و انگیزه وجود داشته باشد، خواننده مجله و روزنامه نیز افزایش می‌یابد. در این مواقع، نقش رسانه مهم است. رسانه باید خود را برای حضور جدی در این شرایط جامعه آماده کند. قطعا این کار تاکنون در «دنیایاقتصاد» انجام شده و باید با آگاهی بیشتری در آینده نیز پیگیری شود، باید بتواند حضور خود را در شرایطی که وضعیت اقتصادی خوب نیست، حفظ کند. فراتر از آن می‌تواند به جامعه انگیزه و انرژی دهد. یا می‌تواند حتی پتانسیل‌های ناشناخته را معرفی کند تا جامعه را از نگرانی بیرون بیاورد. مانند شرایط فعلی که جامعه نیاز به کمک دارد تا بتواند خود را دوباره تعریف کند. در کنار جامعه، دولت هم احتیاج به کمک دارد که بتواند خود را بازتعریف کند. «دنیایاقتصاد» برای چنین شرایطی، وظیفه سنگینی را برعهده دارد.
فعالان بخش خصوصی
ایجاد فضا برای اجماع
یحیی آل‌اسحاق / رئیس اتاق مشترک ایران و عراق
روزنامه «دنیای اقتصاد» حقیقتا یک روزنامه حرفه‌ای و موثر در حوزه اقتصاد است. تحلیل‌ها و مقالات روزنامه در شاخه‌های مختلف اقتصاد کلان، اقتصاد خرد، روابط بین‌الملل و اخبار به گونه‌ای است که فعالان عمده اقتصادی، حتی یک روز نیز «دنیای اقتصاد» را از دست نمی‌دهند. علت اصلی موفقیت این روزنامه، این است که یک اصل اقتصادی را رعایت می‌کند. در اقتصاد، یک فعالیت، یک موضوع یا یک روزنامه زمانی مفید است که بتواند رفع نیاز کند. هر رسانه‌ای به اندازه‌ای جایگاه دارد که بتواند رفع نیاز برای مجموعه مخاطبانش کند. «دنیای اقتصاد» این اصل را خوب درک کرده است. روزنامه به این درک رسیده است که در شرایط و مقاطع مختلف زمانی، مخصوصا در اقتصاد ما که نوسانات زیادی دارد و گاه در برخی از چالش‌ها و بحران‌های جدی قرار می‌گیرد، به نیاز مخاطبانش پاسخ مکفی دهد.
هر کس که روزنامه «دنیای اقتصاد» را باز کند، به تناسب حرفه و نیاز خودش می‌تواند از آن بهره گیرد. طیف مخاطبان، از مسوولان ارشد حاکمیتی تا فعالان اقتصادی در رده‌های گوناگون را دربر می‌گیرد. عامل دیگر موفقیت این روزنامه، به روز بودن آن است. هیچگاه اطلاعات ارائه شده چه در قالب اخبار و چه در تجزیه و تحلیل سوخته نیست. در کنار آن، این اطلاعات همراه با پیشنهاد و راه حل نیز است. نکته دیگری که راه موفقیت «دنیای اقتصاد» را هموار کرده است، حرفه‌ای نگاه کردن و دوری از نگاه سیاسی است. یکی از مشکلات کنونی اقتصاد ایران، سیاست زده بودن آن است. درست است که سیاست و اقتصاد مشترکاتی با یکدیگر دارند، اما اینکه تمامی شاخص‌های اقتصادی را با شاخص‌های سیاسی متر کنیم، یک معضل جدی است. «دنیای اقتصاد» ضمن اینکه آگاه به این مسائل است، اما هیچگاه تحلیل‌ها و موضع‌گیری‌های خود را آلوده به رنگ و بوی سیاسی نکرده است. به معنی دقیق‌تر هیچگاه خود را به عنوان ارگان یک حزب یا جریان خاص تقلیل نداده است.
اولویت اصلی «دنیای اقتصاد» در افق آینده، می‌تواند تشخیص اولویت های اصلی اقتصاد کشور باشد. «دنیای اقتصاد» باید بیش از پیش، جهت‌گیری‌های خود را با اولویت‌های اقتصادی همراه کند. علاوه بر این، در حال حاضر برای حل چالش‌ها و مشکلات اقتصادی کشور، نیاز به یک همدلی و هماهنگی در حوزه اقتصادی کشور وجود دارد. اگر «دنیای اقتصاد» بتواند این فضا را ایجاد کند و این ضرورت را به جامعه بگوید، هدف بزرگی را به انجام رسانده است.
دو دلیل برای جذابیت «دنیای اقتصاد»
علاءالدین میرمحمدصادقی/ نائب رئیس اتاق تهران
«دنیای اقتصاد» زمانی شروع به‌کار کرد که در فضای مطبوعاتی کشور، جریده اقتصادی نداشتیم. این خلأ به تدریج توسط دنیای اقتصاد پر شد. روش و منش دنیای اقتصاد باعث استمرار این نشریه در طول سالیان شده است. این روزنامه بی‌طرفی را رعایت می‌کند و دنبال دسته‌جات سیاسی حرکت نمی‌کند، همچنین تیزبینی این رسانه در موارد اقتصادی و تحلیل‌هایی که ارائه می‌دهد، مورد استفاده دست‌اندرکاران مسائل اقتصادی قرار می‌گیرد. برای شخص من، همواره در بین جراید کشور، انتخاب اول دنیای اقتصاد است، چراکه مطمئن هستم حتما مطلبی در روزنامه وجود دارد که مورد استفاده من قرار بگیرد، ضمن اینکه مطمئن خواهم بود که اثری از جهت‌گیری سیاسی در آن نیست. امیدوارم دنیای اقتصاد همین روش را ادامه دهد که مورد‌نیاز جامعه اقتصادی ما نیز است و استقبال مردم نیز هر روز از این نشریه بیشتر می‌شود. برای آینده، «دنیای اقتصاد» باید حمایت خود از بخش خصوصی و تصدی این بخش در فعالیت‌های اقتصادی را تقویت کند و فعالیت بیشتری را در این زمینه پی بگیرد. این رسانه می‌تواند افکار عمومی و احیانا افکار برخی از دولتمردان را که هنوز معتقد به تصدی دولت در مسائل اقتصادی هستند، روشن کند و فواید این مساله را تبیین کند.
خط اتصال بخش خصوصی و سیاستگذاران
غلامحسین شافعی / رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معاون و کشاورزی ایران
در طول 15 سال گذشته، «دنیای اقتصاد» حرکت بسیار خوبی را آغاز کرد؛ حرکتی که با سرعت و دقت همراه بود. این روزنامه در حال حاضر، وزین‌ترین روزنامه اقتصادی کشور است که تیراژ آن، گواهی بر این ادعا است. دنیای اقتصاد از نیروی کارشناسی بسیار خوبی برخوردار است و سراغ کارشناسان خبره‌ای رفته است. این رسانه کاملا هدف اقتصادی دارد. در دنیایاقتصاد کمتر دیده شده است که گرایشی به گروه‌های سیاسی خاصی در کشور وجود داشته باشد و صرفا، از دیدگاه اقتصادی، مسائل دنبال شده است. ما دنیای اقتصاد را حامی فعالان بخش خصوصی می‌دانیم. در اکثر انتشارات دنیای اقتصاد، ردپای خوبی از فعالان بخش خصوصی و اعمال نظرات آنها وجود دارد. این رسانه تحت هیچ شرایطی به‌دنبال تیترهای جنجالی در روزنامه‌نگاری نرفته است، در واقع به‌دنبال فروش روزنامه به واسطه تیتر نیست. رویکرد این رسانه کاملا حقیقت‌گرا است. برای فعالان بخش خصوصی در اتاق بازرگانی، جای خوشحالی است که «دنیای اقتصاد» و «تجارت فردا» از چنین خصوصیاتی برخوردار هستند. شخصا هر زمان که مشغله اجازه داده، «دنیایاقتصاد» و تجارت فردا را مطالعه کرده‌ام و معتقدم که مطالب آنها بسیار مفید و قابل استفاده است. امیدوارم که روند خوبی که در این دو نشریه وجود دارد، به سمت و سوی تعالی پیش برود.
چشم‌انداز روزنامه می‌تواند این باشد که فارغ از رضایت یا عدم‌رضایت خوانندگان، واقعیت‌ها و حقایق مسائل اقتصادی را به جامعه عرضه کند. روزنامه باید بتواند شفافیت اطلاعاتی را تا حد توان، به جامعه تقدیم کند. از طرف دیگر «دنیایاقتصاد» می‌تواند پل بسیار موثری بین فعالان بخش خصوصی و تصمیم‌گیران و سیاستگذاران باشد. صدای فعالان اقتصادی در همه مسائل به‌خوبی شنیده نمی‌شود و «دنیایاقتصاد» می‌تواند نقش پررنگی در انتقال نظرات بخش خصوصی به مجموعه تصمیم‌گیران کشور داشته باشد. این یک رسالت سنگین و موثر در مسائل اقتصادی کشور است که بر دوش این روزنامه است.
سیاست در عین غیرسیاسی بودن
محسن جلال پور/ رئیس سابق اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران
بیش از 20 سال از زندگی‌ام را در فعالیت‌های اجتماعی و مجموعه‌ای از کارهای متعدد حضور داشتم و خوب متوجه هستم که یک رسانه چه نقش بزرگی می‌تواند در راهبرد و سیاست‌گذاری درست هر بخش داشته باشد. پس از کناره‌گیری از مسوولیت‌ها در اثر بیماری و سپری شدن دوره درمان، احساس کردم جایی که شاید بتوانم تجربه اندک و دغدغه فراوان موجود در آن را منتقل کنم، همین رسانه وزین است. 15 سالگی «دنیای اقتصاد» یعنی سن بلوغ؛ این سن برای جوانان، فرزندان، بنگاه‌ها و برای مجموعه فعالیت‌هایی که در جامعه اتفاق می‌افتد، سن بالغ شدن است. اینکه «دنیای اقتصاد» توانست به‌عنوان یک رسانه اقتصادی در 15 سال گذشته، رو به جلو حرکت کند، خود جای خرسندی و خوشحالی دارد.
«دنیای اقتصاد» رسانه‌ای است هم سیاسی و هم غیرسیاسی؛ سیاسی از این جهت که چیزی سیاسی‌تر از اقتصاد کشور نداریم و غیرسیاسی از این جهت که وابسته به هیچ جناح، جبهه و گروه خاصی نیست. «دنیای اقتصاد» رسانه‌ای است که قدرت را به اهالی قدرت سپرده است، اما در عین حال، همه را به چالش کشیده و می‌کشد و مسیر درست در فضای اقتصادی کشور را مطالبه می‌کند. این رسانه مدافع عقلانیت، رقابت و بازار آزاد است؛ در این راه از کارهای حمایتی یک گام جلوتر گذاشته و نه تنها در بحث اقتصاد، بلکه حتی در انتشار رسانه و مطبوعات هم بحث رقابت و آزادی را دنبال می‌کند. «دنیای اقتصاد»، به دنبال پیگیری مدل‌های منطقی اقتصادی است. این رسانه بین دو لبه جدی تصمیم‌گیری منطقی برای سیاست‌گذار و تصمیم‌گیری بر پایه محبوبیت و مقبولیت، همواره از تصمیم‌گیری منطقی دفاع کرده و همه را به این مسیر هدایت کرده است. برای سال‌های آینده، «دنیای اقتصاد» می‌تواند ترویج و پیگیری مبارزه جدی با فساد را در برنامه خود داشته باشد.
نقش رسانه برای حل مشکلات اقتصادی
مسعود خوانساری/ رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران
«دنیای اقتصاد» در طول 15 سال گذشته نشان داد که کاملا حرفه‌ای عمل می‌کند. این روزنامه در حوزه فعالیت‌های خودش تلاش کرده با متخصصان اقتصادی ارتباط مستقیم داشته باشد. مباحثی که در روزنامه مطرح می‌شود، مباحث به روز و متناسب جامعه است. نقطه مثبت دیگر این است که خوشبختانه در هیجاناتی که در اجتماع به وجود می‌آید، کمتر خود را دخیل می‌کند. این رسانه به دور از جناح‌بندی‌های سیاسی که در کشور وجود دارد، سعی می‌کند در درجه اول مخاطبان خود را که فعالان اقتصادی هستند، مورد توجه قرار دهد و به نیازمندی‌های آنها پاسخ دهد.
باید قبول کنیم که اقتصاد کشور ما در حال حاضر دچار مشکل است. در این خصوص، رسانه‌ها می‌توانند کمک حال دولت و جامعه باشند. از این منظر که بتوانند نظرات متفاوتی را که کارشناسان در حوزه‌های مختلف دارند، منعکس کنند و نقد منصفانه‌ای را از عملکرد دولت، مجلس و دستگاه قضا به عمل بیاورند. با توجه به مشکلاتی که در حال حاضر در اقتصاد در زمینه نظام بانکی، صندوق‌های بازنشستگی، واقعی کردن نرخ ارز، قیمت حامل‌های انرژی و مبارزه با فساد وجود دارد، «دنیای اقتصاد» وظیفه مهمی را برعهده دارد. روزنامه می‌تواند با تشکیل میزگردهای تخصصی در این زمینه و با دعوت از افراد صاحب نظر و منتقد، نقشه راه و راهبردهایی را مشخص کند که نظام و دولت بتوانند از آن بهره‌مند شوند.
ارسال نظر