خلأ دانشی معضلات مالی
سهیل یزدان‌بخش از مشکلات صنعت قطعه‌سازی ایران می‌گوید
کارشناسان یکی از مهم‌ترین پیش‌نیازهای ظهور صنعت خودرو قدرتمند و به‌روز در ایران را داشتن یک صنعت قطعه‌سازی پیشرو و توانمند عنوان می‌کنند. در وضعیت فعلی چه موانعی موجب شده تا به‌رغم همه پیشرفت‌ها، صنعت قطعه‌سازی ایران در رسیدن به مرزهای جدید با مشکل مواجه شود؟
مهم‌ترین موضوعی که در حال حاضر صنعت قطعه‌سازی ایران را با مشکل مواجه کرده، مشکل نقدینگی و مانعی به نام تامین مالی است که باعث شده روند رشد و توسعه این بخش کمی کند شود. این مشکل که ریشه آن در واقع به خلأ تامین نقدینگی بخش صنعت در اقتصاد ایران مربوط می‌شود، موضوعی فراگیر است و تنها به قطعه‌سازی خلاصه نمی‌شود. این موضوع باعث شده تا هزینه‌های ما در این بخش سال به سال رشد داشته و قطعه‌سازی ایران را با شرایط دشوارتری در بخش خرید مواد، چه از بخش‌های داخلی و چه از کشورهای خارجی، روبه‌رو سازد. در واقع وقتی در یک صنعت مشکل تامین مالی و نقدینگی وجود دارد، می‌توان گفت ما در آستانه بحرانی قریب‌الوقوع قرار داریم که لازم است هرچه زودتر حل شود.
گویا خوشبختانه به چند راه‌حل عملیاتی هم در این حوزه دست پیدا کرده‌اید و با تمرکز روی بحث ال‌سی داخلی، گویا مشکلات در شرف حل یا کاهش هستند. در این باره تاکنون به چه توافقی دست یافته‌اید؟
بله، خوشبختانه با پیگیری انجمن و نیز همراهی خودروسازان در حال کار روی بحث تسهیل شیوه پرداخت مطالبات قطعه‌سازان و تامین نقدینگی برای واحدهای مختلف هستیم. البته این موضوع مدت‌هاست مطرح شده ولی اخیراً پس از مذاکرات گسترده با برخی طرف‌ها و مطرح شدن موضوع گشایش ال‌سی داخلی از سوی خودروسازان برای قطعه‌سازان، احتمالاً بخشی از معضلات کاهش می‌یابد. در این شیوه قرار است پرداخت‌ها از محل ال‌سی بلندمدت خودروسازان برای قطعه‌سازان صورت بگیرد و پرداخت به صورت هر یک ماه در ازای کالاهای تولیدشده باشد. مشکلی که در ابتدا وجود داشت بحث محدودیت‌های قانونی کار بود که گشایش ال‌سی داخلی را منوط به حضور یک طرف دولتی کرده بود که پس از نامه‌نگاری خودروسازان با بانک مرکزی این مشل حل شده منتها به دلیل مشکلات موجود در حوزه اعتبارات بانکی، لازم است از طریق خودروسازان داخلی کارگروه‌هایی در راستای تصویب چند مصوبه همسو با بحث ایجاد شود که مشکلات موجود به نحو احسن تسهیل شود. در این بین نباید این موضوع را از نظر دور داشت که خودروسازان با این طرح با خیال آسوده‌تری می‌توانند به برنامه‌ریزی برای آینده اقدام کنند و داشتن ال‌سی داخلی تضمین‌شده از منابع بانکی می‌تواند بسیاری از مشکلات موجود را به راحتی حل کند.
پس در آستانه خیز بخش قطعه‌سازی ایران برای همسو شدن با انتظار بازار و میل جامعه به ایجاد رشد اقتصادی در کشور هستیم. پیش‌نیاز این حرکت جدید چیست؟
اشاره کردم که بحث کمبود نقدینگی و تامین مالی باید حل شود. در آن صورت می‌توان گفت پیش‌نیازهای رشد صنعت قطعه‌سازی ایران فراهم شده و با رفع این مشکلات می‌توان به احیای صنعت قطعه‌سازی امیدوار بود. این بخش از صنعت ایران حتماً لازم است احیا شود تا نسبت به مطالبه امروز مردم و نیاز بازار که همان بحث ورود خودروهای جدید و محصولات تازه است بتواند به خوبی نقش خود را ایفا کند. در عین حال نباید فراموش کرد که احیای صنعت قطعه‌سازی با توجه به تغییر تولیدات و نیاز به ساخت قطعات جدید خودروهای تازه یک پیش‌درآمد دارد و آن سرمایه‌گذاری برای راه‌اندازی خطوط تولید قطعات تازه است. خاطرم هست که وقتی رنو اقدام به تاسیس خطوط تولید محصولات خود در ایران کرد، با کمک به قطعه‌سازان راه آنان را برای تولید قطعات جدید هموار می‌کرد اما فعلاً و در دوره جدید این اتفاق نیفتاده و روال قبلی که مفید هم بود، تکرار نشده است.
گویا در برخی از واحدهای کوچک که توان کمتری برای رقابت دارند، مشکلاتی وجود دارد و انجمن قطعه‌سازان دغدغه این واحدها را دارد. چطور می‌توان این واحدها را با کمترین مشکل به سمت رشد فزاینده و همساز شدن با مسیر جدید صنعت خودرو ایران همراه کرد؟
بله، این دومین مشکل صنعت قطعه‌سازی ایران است. متاسفانه برخی از واحدهای کوچک‌مقیاس ما دچار مشکل هستند و لازم است با کمک به این واحدها زمینه بروز مشکلات بیشتر را از بین برد. نباید فراموش کرد که شیوه اداره درست یک محیط اعم از اقتصادی، فرهنگی یا سیاسی همین است و در هر جامعه‌ای که به بخش‌های ضعیف‌تر برای توانمند شدن کمک می‌کنند قطعاً توان کلی جامعه برای رسیدن به اهداف خود بیشتر می‌شود. در قطعه‌سازی هم اگر به پایین‌ترین حلقه‌ها توجه نشود، زنجیره قطعه‌سازی با مشکل مواجه شده و کل صنعت را با مشکل درگیر می‌کند. تلاش ما در مجموعه انجمن این است که در یک روند تعاملی با خودروسازان به عنوان کسانی که در یک بازی برد-برد، دارای منافع مشترکی هستند، چالش‌های قطعه‌سازان کوچک‌تر را هم حل کنیم. برداشت من است که ظرف ماه‌های آینده نتیجه مذاکرات و تعاملات دو طرف به شکلی ملموس مشخص خواهد شد.
به نظر می‌رسد انجمن در دوره جدید، تلاش خود را روی بهبود فضای کسب‌وکار در صنعت قطعه‌سازی متمرکز کرده و به موفقیت‌هایی هم نائل آمده است. مهم‌ترین مشکلات فضای کسب‌وکار در این بخش چیست؟
برخلاف باور عمومی فضای خیلی دشواری در تاسیس کسب‌وکارهای قطعه‌سازی وجود ندارد اما خب موانع بسیاری که در این بخش وجود دارد باعث شده تا روند ایجاد شرکت‌های جدید کمی کند شود. من باور دارم که بخش قطعه‌سازی ایران به راحتی می‌تواند بسیاری از قطعات تکنولوژیک را با کیفیتی بالا تولید کند اما برای حل انبوه معضلات این حوزه باید هم‌اندیشی صورت گیرد و مشکلات به شکلی ریشه‌ای حل شود. از آنجا که فرآیند تولید خودرو یکی از پیچیده‌ترین بخش‌ها در بین صنایع مختلف است و هرچه این رویه طولانی‌تر شود، بر پیچیدگی کار افزوده می‌شود از این‌رو لازم است برای حل مشکلات بخش قطعه‌سازی با توجه به زمینه‌ها و بسترهای این بخش به پیش رفت وگرنه راه‌حل‌ها مقطعی بوده و پایداری نخواهند داشت. دوگانه راه‌حل‌های کوتاه‌مدت و روش‌های بلندمدت می‌تواند ما را به نقطه مطلوب برساند، نقطه‌ای که در آن ما با فراغ بال می‌توانیم ضمن پاسخ به نیازهای امروز، چشم‌انداز مناسبی هم به آینده داشته باشیم. اگر راه‌حل‌های کوتاه‌مدت را در قالب همان بحث قبلی یعنی گشایش ال‌سی داخلی و رفع مشکلات قطعه‌سازان کوچک ببینیم، روش بلندمدت نیز قطعاً گام برداشتن در مسیر تحقیق و توسعه و دستیابی به دانش طراحی است.
به نقش تحقیق و توسعه در رشد و توسعه صنعت قطعه‌سازی به درستی اشاره کردید. این موضوع تا چه اندازه نیازمند توجه در صنعت قطعه‌سازی ایران است و انجمن در این راستا چه برنامه‌هایی را دنبال می‌کند؟
ما در انجمن قطعه‌سازان ایران عمیقاً باور داریم که باید دانش در این بخش نهادینه شود چراکه ویژگی اصلی دانش که از قضا مثل کوه یخ بخش عمده آن مستور است، توجه به آینده است. دانش واقعی این چیزی نیست که ما را قادر به تولید قطعاتی برای امروز صنعت خودرو ایران می‌کند، بلکه دانش بایستی ما را در مقابل نیازهای آینده توانمند و آگاه ساخته، و قدرت آفرینش و ابداع را در صنعت قطعه‌سازی ما شکل دهد.
ارسال نظر