مزایای رقابتی صادرات برق و ایجاد ‌هاب منطقه‌ای

اتصال شبکه برق کشور به دیگر مناطق جهان، نظیر خطوط انتقال به سمت روسیه، اروپا، شمال آفریقا و شکل‌گیری مستمر تبادل انرژی الکتریکی و صادرات برق، شرایط سیاسی و امنیتی پایدار و به دور از تنش‌های حاد سیاسی را برای ایران و دیگر همسایگان در بر داشته و این‌گونه ارتباطات باعث دوستی بیشتر بین کشورها و به الزاماتی برای رعایت حقوق متقابل همسایگی و منطقه‌ای تبدیل شده و ثبات سیاسی وامنیتی کشور‌های منطقه را پایدار خواهد کرد. ایران کشوری است با ذخایر عظیم نفت و گاز که از نظر طول مرز و تعداد کشورهای همسایه و قرار گرفتن در مسیر جاده ابریشم موقعیت منحصر به فردی در منطقه آسیا و خاورمیانه ایجاد کرده و این وضعیت برای صادرات و تبادل برق شرایط ویژه‌ای است. در حال حاضر ایران با تمامی کشورهای همسایه (به استثنای کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس) دارای ارتباط الکتریکی است. علاوه بر آن وجود نیروی انسانی متخصص و ماهر و بالا بودن سطح خوداتکایی در صنعت برق و ساخت تجهیزات برق در منطقه خاورمیانه و آسیای میانه از برتری نسبی برخوردار است.

موارد ذکر شده شرایط و قابلیت‌هایی را در بخش برق برای کشور ایجاد کرده که امکان جذب سرمایه خارجی، افزایش تولید و افزایش همکاری‌های فنی، اقتصادی را در منطقه فراهم خواهد کرد. در بخش گاز طبیعی ایران با داشتن حدود ۳۴ تریلیون مترمکعب ذخایر گازی، دومین دارنده این ذخایر و با تولید روزانه ۸۰۰ میلیون مترمکعب گاز، سومین تولیدکننده گاز در جهان به شمار می‌رود. بر اساس اظهارات مسوولان وزارت نفت قرار است با تکمیل طرح‌های افزایش تولید فازهای باقیمانده پارس جنوبی میزان تولید گاز کشور تا پایان برنامه پنج‌ساله ششم دو برابر ‌شود و در این صورت امکان صادرات گاز تا ۳۶۵ میلیون مترمکعب در روز فراهم خواهد شد. مقایسه تغییرات قیمت گاز و برق صادراتی در سال‌های اخیر در کشور، همچنین بررسی‌های پارلمان اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که قیمت گاز در مقایسه با قیمت برق وابستگی بیشتری به قیمت جهانی نفت دارد و در نتیجه درآمد‌های حاصل از صادرات برق پایدارتر از درآمدهای صادرات گاز است. با توجه به اختلاف موجود بین وزارت نیرو و وزارت نفت برای تعیین قیمت سوخت نیروگاه‌های‌خصوصی و حمایت از صادرکنندگان خصوصی برق برای رفع تنگناهای حضور بخش خصوصی لازم است ریاست جمهوری به تشکیل کمیته هماهنگی صادرات برق و گاز طبیعی اقدام کرده تا با هماهنگی بیشتر بین وزارتخانه‌های نفت و نیرو از فرصت‌های موجود حداکثر منافع کلان اقتصادی برای کشور ایجاد شود و صادرات این دو کالا به‌صورت دو کالای مکمل در کشور افزایش یابد.