نرخ‌ها در بازار املاک پایتخت به روز شد
عاملان سبقت تورمی در بازار زمین
متوسط قیمت زمین در شهر تهران براساس معاملات خرید املاک کلنگی در تابستان امسال ۱۰ درصد نسبت به بهار افزایش پیدا کرد. تغییرات فصلی متوسط قیمت مسکن و همچنین متوسط اجاره‌بها نیز به ترتیب نرخ‌های ۵/ ۴ درصد و ۸درصد را تجربه کردند. به این ترتیب کمترین تورم فصلی در بازار املاک تهران در تابستان ۹۸ برای خرید آپارتمان و بیشترین نرخ نیز برای بازار زمین به ثبت رسید. پیشرو بودن تورم مسکن به لحاظ بیشترین نرخ رشد قیمت طی سال ۹۷ باعث شده در تابستان امسال این حوزه از بازار ملک رشد قیمت کمتری نسبت به دو حوزه دیگر بازار به خود ببیند.
با این حال اگر چه تغییرات صعودی قیمت زمین نیز به فاصله کوتاهی بعد از رشد قیمت مسکن در سال ۹۷ شروع شد اما طی این مدت، شیب رشد قیمت زمین به مراتب بیشتر از قیمت مسکن بوده است. بهار امسال متوسط قیمت مسکن در تهران حدود ۱۰۶ درصد نسبت به بهار سال گذشته جهش کرد اما جهش قیمت زمین در این فاصله ۱۷۴ درصد گزارش شد. دو علت درباره سبقت تورمی بازار زمین از بازار مسکن مطرح است. دلیل اول کمبود نسبی ملک کلنگی قابل مشارکت در بازار ساخت و ساز است و دلیل دوم نیز به جنس خریدهای غیرمصرفی در این بازار مربوط می‌شود. اگرچه در مناطق مختلف تهران، ساختمان مسکونی قابل تخریب از نظر شهرداری وجود دارد و برای تخریب و مشارکت به‌راحتی از طرف شهرداری مجوز داده می‌شود اما برخی مالکان ساختمان‌های کلنگی در ماه‌های اخیر با مطالبه نرخ‌های بالا برای مشارکت از یکسو و درخواست دریافت مبالغ بلاعوض بیشتر نسبت به گذشته عملا شرایط توافق و مشارکت با سازنده‌ها را سخت و غیرممکن کردند. در این میان غالب سازنده‌ها نیز با بررسی چشم‌انداز بازار فروش آپارتمان‌های نوساز از یکسو و افزایش هزینه ساخت ناشی از رشد قیمت مصالح ساختمانی از سوی دیگر، در ماه‌های اخیر به خواسته‌های جدید مالکان این ساختمان‌ها «نه» گفتند. تعداد قراردادهای مشارکت در ساخت در شهر تهران طی ماه‌های اخیر کاهش چشمگیری پیدا کرده است. حتی حجم فروش املاک کلنگی در پایتخت نیز در تابستان امسال ۴۹ درصد نسبت به بهار امسال و ۵۵ درصد نسبت به تابستان سال قبل کاهش پیدا کرده است. وضع موجود در بازار زمین - رشد قابل توجه قیمت به‌رغم افت چشمگیر معاملات - بیانگر عرضه کم ملک کلنگی و تقاضای بیشتر از آن است. بخشی از تقاضای خرید زمین در یک سال گذشته در پایتخت را «غیر سازنده‌ها» تشکیل دادند.
تقاضای سرمایه‌ای ملک که از سال گذشته در پی انتظارات تورمی شکل گرفت، بخشی از آن در بازار خرید آپارتمان و بخشی دیگر در بازار زمین دست به کار شد. تقاضای سرمایه‌ای در بازار زمین (تقاضای غیرمصرفی در این بازار در مقایسه با تقاضای مصرفی که از سمت سازنده‌ها وجود دارد)، به مراتب بیشتر از تقاضای سرمایه‌ای آپارتمان، از بنیه مالی بالا برخوردار است. بنابراین طبیعی است اثر خریدهای سرمایه‌ای در بازار زمین نیروی بیشتری برای جهش قیمت در مقایسه با اثر خریداران سرمایه‌ای بازار مسکن، وارد کند. به گزارش «دنیای اقتصاد»، فصل گذشته متوسط اجاره‌بها در تهران به ۴۳ هزار و ۵۰۰ تومان در هر مترمربع رسید که ۳۱ درصد بیشتر از اجاره‌بهای میانگین در تابستان سال ۹۷ بوده است.
