همه ما داستان بیماری هلندی را می‌دانیم؛ افزایش درآمدهای نفتی، تقویت پول ملی، ارزان شدن واردات و حرکت منابع از بخش‌های قابل تجارت به بخش غیر‌قابل تجارت و در نهایت صنعتی‌زدایی، اما آیا چیزی تحت‌عنوان بیماری هلندی معکوس وجود دارد؟ آیا کاهش درآمد منابع می‌تواند منابع را به بخش‌های تولید صنعتی و کشاورزی هدایت کند؟ پاسخ به این سوال‌ها تا حدود بسیاری به هزینه‌های تجارت بستگی دارد که می‌تواند در نتیجه تحریم، منفک‌شدن از تجارت‌جهانی به دلیل مسائل ژئوپلیتیک یا درگیری‌های داخلی باشد. هزینه‌های تجاری بالا حتی در صورت کاهش درآمد منابع می‌تواند مانع از معکوس‌شدن روند بیماری هلندی شود.

دنیای‌اقتصاد: بر مبنای خبر جدیدی که توسط سایت اتاق ایران منتشر شده‌است، این‌بار به‌طور رسمی و در نتیجه همکاری اتاق و مجلس شورای‌اسلامی، گزارش تحقیق و تفحص مجلس نشان می‌دهد که شایعاتی که پیرامون اتاق در چند سال‌اخیر مطرح‌شده، صحت ندارد و این گزارش ‌بار دیگر شفافیت این اتاق را به اثبات می‌رساند. در این خبر آمده است که گزارش تحقیق و تفحص از اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران در صحن علنی مجلس قرائت شد تا عملا خط بطلانی بر شایعه‌‌‌‌‌‌‌سازی‌‌‌‌‌‌‌ها و دروغ‌‌‌‌‌‌‌پردازی‌‌‌‌‌‌‌هایی باشد که طی چند سال‌اخیر از سوی برخی افراد و گروه‌ها علیه پارلمان بخش‌خصوصی مطرح‌شده بود. باید توجه شود که بخش‌خصوصی موتور محرک رشد اقتصادی در هر کشوری است و حفاظت از حقوق مالکیت این بخش از مهم‌ترین وظایف دولت است.

دنیای‌اقتصاد: براساس گزارش «ایسنا» در جدید‌ترین خبری که توسط ریاست محترم گمرک ابلاغ شده‌است، ایشان از رشد ۸‌درصدی صادرات محصولات پتروشیمی در ۲ماهه اول امسال خبر داده‌اند. محصولات پتروشیمی ۴۴‌درصد از ارزش صادرات غیرنفتی کشور را در دو ماهه اول امسال به خود اختصاص داده‌اند.

دنیای اقتصاد: ظهور چین در عرصه تجارت جهانی موجی از نگرانی را در بین کشورهای اروپایی و آمریکایی و حتی برخی رقبای آسیایی از جمله ژاپن ایجاد کرده است. از منظر اتحادیه‌ اروپا، سیاست‌های تجاری چین از جمله یارانه به صنایع که حتی باعث ایجاد ظرفیت اضافه شده است، منجر به صنعتی‌زدایی در قاره سبز خواهد شد. اما این تهدید تنها مختص اقتصاد و صنایع اروپا نیست، زیرا گزارش‌ها و داده‌های جدید نشان می‌دهد که ورود چین به زنجیره تجارت جهانی و توسعه صادرات کالاهای صنایع سبک باعث شده کشورهای آفریقایی دوباره به سمت صادرات و فرآوری کالاهای خام پرتاب شوند. این گزارش همچنین با تاکید بر اینکه نوع کالایی که هر کشوری صادر می‌کند، تعیین‌کننده پتانسیل آن کشور برای رشد اقتصادی در طولانی‌مدت است، نشان می دهد که عمده بازندگان این بازی کشورهایی هستند که نتوانسته‌اند در تولید کالاهای پیچیده به موفقیت دست یابند.

دنیای‌اقتصاد: اعضای کمیته ارزی اتاق ایران در اولین نشست این کمیته، با انتقاد از ابلاغ دستورالعمل‌‌‌های متعدد و گاهی متناقض در حوزه ارز و تجارت، درخواست کردند که دولت در حال حاضر درباره این مسائل تصمیم جدیدی نگیرد.

دنیای اقتصاد-گروه صنعت و معدن: کارشناسان حاضر در میزگرد تخصصی «چالش‏‏‌ها و فرصت‏‏‌های صنایع فلزات غیرآهنی در ایران» در دومین رویداد جامع معدن و صنایع معدنی که به کوشش تیم رسانه‏‏‌‏‏‌‏‏‌ای «دنیای‌اقتصاد» برگزار شد، به بررسی مشکلات و فرصت‏‏‌های پیش‌روی حوزه‏‏ معدن پرداختند. به باور کارشناسان، ایران به‌رغم اینکه رتبه‏‏ پنجم ذخایر معدنی جهان را به خود اختصاص داده است، جایگاه ویژه‏‏‌ای در میزان تولید و تجارت این بخش ندارد. بررسی‏‏‌ها نشان می‌دهد که اتخاذ سیاست‏‏‌های کوتاه‌مدت، تصدی‏‏‌گری دولتی و دخالت‏‏‌های غیرکارشناسی سیاستگذار و تصویب قوانینی در راستای محدودیت صادرات از مشکلات اصلی این بخش محسوب می‌شود و در سال گذشته صادرات بخش معدن تا ۶۰‌درصد کاهش داشته است.

دنیای اقتصاد: هفته گذشته وزارت صمت مصوبه‌ای را در کانال اطلاع‌رسانی سامانه جامع تجارت منتشر کرد که بر اساس آن، انحصار واردات در اختیار آن دسته از شرکت‌های تولیدی قرار می‌گیرد که برنامه تولید خود را در وزارت صمت مورد تصویب قرار داده‌اند. بر اساس متن اولیه، حتی شرکت‌های بازرگانی نیز از امکان ثبت‌سفارش واردات محروم شده‌بودند. از همان ساعات ابتدایی انتشار این مصوبه، فعالان بخش‌خصوصی به‌شدت نسبت به این مصوبه، موضع‌گیری کرده و این مصوبه را غیرکارشناسی و مخرب برای اقتصاد کشور دانستند. همین واکنش‌ها باعث شد تا وزارت صمت در ساعات ابتدایی روز شنبه متن این مصوبه را از کانال اطلاع‌رسانی سامانه جامع تجارت حذف و در عصر همین روز با تغییراتی دوباره منتشر کند.

دنیای‌اقتصاد: صادرات اتحادیه اروپا به ایران در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۴ با رشد ۱۰‌درصدی نسبت به مدت مشابه سال‌قبل، از یک‌میلیارد یورو گذشت. به گزارش «ایرنا» آمار منتشرشده از سوی مرکز آمار اتحادیه اروپا (یورو استات) نشان می‌دهد مبادلات تجاری ایران و ۲۷عضو این اتحادیه در سه‌ماهه نخست سال‌جاری میلادی با رشد ۸‌درصدی نسبت به مدت مشابه سال‌قبل مواجه شده‌است. مبادلات دو طرف در سه‌ماهه نخست ۲۰۲۳ بالغ بر یک‌میلیارد و ۱۸۰‌میلیون یورو بوده که این رقم در سه‌ماهه نخست امسال به یک‌میلیارد و ۲۷۶‌میلیون یورو رسیده‌است.

دنیای اقتصاد: بررسی رابطه تجاری ایران با برخی از شرکای خاص نشان می‌دهد که ما با ۱۵کشور عدم توازن تجاری قابل توجهی داریم؛ به این صورت که اختلافی در حدود ۱۵میلیارد دلار در صادرات و واردات وجود دارد. ایران در سال۱۴۰۲ به میزان ۹میلیارد دلار به عراق صادرات داشته، درحالی‌که میزان واردات عراق از ایران ۵۸۲ میلیون دلار بوده است. اگرچه در کوتاه‌مدت بتوان این بازار صادراتی را به‌دلیل زیرساخت‌های ضعیف کشورهای مقصد حفظ کرد، اما برای بلندمدت نیاز است که تمهیداتی اندیشید.

دنیای اقتصاد: بهبود محیط کسب‌وکار از نظر فعالان اقتصادی در زمستان ۱۴۰۲ نسبت به فصل قبل از آن یعنی پاییز، به سمت بدتر‌شدن رفته‌است. نکته قابل‌توجه در بررسی شاخص محیط کسب‌وکار به تفکیک مولفه‏‏‏‏‌های پیمایشی و سه اتاق بازرگانی، تعاون و اصناف حاکی از آن است که از بین سه اتاق، این شاخص در اتاق بازرگانی، بیشترین تغییر به سمت بدتر‌شدن وضعیت را در فاصله دو فصل داشته‌است، درحالی‌که شاخص کسب‌وکار به‌طور کلی ۰.۵۳‌درصد به سمت بدتر‌شدن وضعیت پیش رفته‌است، این شاخص از نظر فعالان اقتصادی زیرمجموعه اتاق بازرگانی، به میزان ۱.۱۵‌درصد در فاصله دو فصل بدتر شده‌است. شاخص محیط کسب‌وکار از نظر فعالان اقتصادی زیرمجموعه اتاق اصناف ایران، ۰.۰۹‌درصد به سمت بدتر‌شدن رفته‌است. وضعیت محیط کسب‌وکار از نظر فعالان اقتصادی اتاق تعاون ایران اما‌ به میزان ۱.۶۱‌درصد بهبود داشته‌است.

دنیای‌اقتصاد: مدیرکل دفتر محیط‌زیست، توسعه پایدار و امور فناوری وزارت جهادکشاورزی بیان کرد: مدیریت و استفاده از پسماندهای سرشاخه‌‌‌‌‌های نیشکر، ضایعات موز، شکمبه دام‌های سنگین ذبح شده در کشتارگاه‌‌‌‌‌ها، تولید خوراک‌دام از هسته خرما و تولید بیوگاز، از جمله هدف‌گذاری‌های دفتر محیط‌زیست، توسعه پایدار و امور فناوری وزارت جهادکشاورزی در سال‌جاری است.

دنیای‌اقتصاد: ابهامات ایجادشده در رابطه با مصوبه وزارت صمت باعث‌شده تا این وزارتخانه اطلاعیه قبلی خود را تعدیل کند. بر اساس آخرین اطلاعیه سامانه جامع تجارت، امکان اخذ ثبت‌سفارش جدید صرفا برای واحدهای تولیدی وزارت صنعت، معدن و تجارت که برنامه تولید سال‌۱۴۰۳ خود را در بخش تجارت داخلی ثبت کرده باشند و این برنامه به تایید سازمان صنعت، معدن و تجارت استان و دفتر تخصصی مربوطه رسیده باشد، امکان‌پذیر خواهد بود.

دنیای‌اقتصاد: چهارمین نشست مشترک اجرای تفاهم‌نامه اتاق بازرگانی تهران و گمرک ایران با حضور فرود عسگری، معاون گمرک و جمعی از مدیران‌‌‌‌‌‌کل این سازمان و بهمن عشقی، دبیرکل اتاق تهران، به‌همراه روسا و نمایندگان تشکل‌های عضو اتاق تهران، برگزار شد.

دنیای‌اقتصاد: محمدرضا توکلی‌زاده، رئیس اتاق مشهد می‌گوید: همکاری نهادها برای کاهش رویه‌‌‌‌های مخل کسب‌وکار که منجر به تسهیل‌گری در محیط کسب‌وکار می‌شود، اقدام مثبتی است که باید در همه بخش‌ها ادامه پیدا کند. رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی مشهد گفت: همکاری‌های مشترک نهادها که منتج به تسهیل رویه‌‌‌‌ها و کاهش موازی‌‌‌‌کاری‌‌‌‌ها می‌شود، اقدامات مثبتی در جهت تسهیل‌گری در محیط کسب‌وکار به‌شمار می‌آیند و امیدواریم این رویکرد در سایر بخش‌ها نیز موردتوجه و اقدام قرار بگیرد.

دنیای‌اقتصاد: محمدرضا صفا، رئیس اتاق بندرعباس، اجرای مصوبات شورای گفت‌‌‌‌‌‌وگو را برای فعالان اقتصادی امیدبخش عنوان کرد و این شورا با تسهیل پیگیری مسائل، مسیر امیدبخشی پیش‌روی فعالان اقتصادی می‌گذارد.