«دنیای اقتصاد» معرفی می‌کند
بزرگ‌ترین صادرکنندگان غذای جهان
در سال ۲۰۱۷، مجموع صادرات محصولات غذایی ایالات‌متحده ارزشی نزدیک به ۷۵ میلیارد دلار داشت، حجمی که بیانگر سهمی ۳ درصدی از کل صادرات کالایی این کشور است. در میان بزرگ‌ترین مقاصد صادرات این کشور، به ترتیب کشورهای کانادا، مکزیک، ژاپن و چین قرار دارند. در این باره، سهم عمده صادرات مواد غذایی این کشور را محصولات کشاورزی قبضه کرده‌اند. البته در دو دهه اخیر، دوره‌هایی بوده است که مجموع صادرات این کشور روندی کاهشی داشته باشد. همچنین در دوره‌هایی صادرات برخی محصولات این کشور رشد چشمگیر یافته است. معروف‌ترین محصولات صادراتی این کشور عبارتند از ذرت، سویا و مغزهای آجیلی. در ۲۰۱۷، صادرات دانه‌های روغنی سویای این کشور به تنهایی ارزشی بالغ بر ۶/ ۲۱ میلیارد دلار داشت. در رده دوم محصولات صادراتی این سال آمریکا، ذرت با ۱/ ۹ میلیارد دلار قرار داشت. سایر محصولات صادراتی متداول آمریکایی‌ها شامل گوشت قرمز، گندم، غذاهای آماده، محصولات لبنی، میوه‌های تازه، نیشکر و سیب‌زمینی می‌شود.
پس از آمریکا، دومین کشور بزرگ صادرکننده موادغذایی جهان از اروپا است: آلمان. در سال ۲۰۱۷، ژرمن‌ها بالغ بر ۴/ ۳۶ میلیارد دلار محصولات غذایی صادر کردند. ۱۱ کشور بزرگ واردکننده موادغذایی از این کشور، همگی از اروپا هستند: هلند، فرانسه، انگلیس، ایتالیا، اتریش، لهستان، بلژیک، اسپانیا، دانمارک، سوئیس و جمهوری چک. سومین کشور بزرگ صادرکننده موادغذایی جهان نیز از اروپا است: انگلیس. انگلیسی‌ها در ۲۰۱۷، بیش از ۳۰ میلیارد دلار محصولات غذایی به نقاط مختلف جهان صادر کردند. ایرلند، آمریکا، فرانسه، آلمان و هلند بزرگ‌ترین مقاصد صادرات موادغذایی انگلیس در این سال بودند.
بر‌اساس آمارهای ۲۰۱۷ «بانک جهانی»، دیگر صادرکنندگان بزرگ موادغذایی جهان به ترتیب عبارتند از: چین با ۳/ ۲۷ میلیارد دلار، فرانسه با ۴/ ۲۵ میلیارد دلار، هلند با ۶/ ۲۴ میلیارد دلار، کانادا با ۴/ ۲۲ میلیارد دلار، ژاپن با ۲/ ۲۰ میلیارد دلار، بلژیک با ۳/ ۱۷میلیارد دلار و ایتالیا با ۷/ ۱۴میلیارد دلار. در این سال ایران نیز با صادرات ۲/ ۲ میلیارد دلار موادغذایی در رده ۵۲ بزرگ‌ترین صادرکنندگان این محصولات قرار داشت. بر‌اساس این آمارها، رتبه‌بندی مناطق نیز ارائه شده است. در ۲۰۱۷، بزرگ‌ترین مناطق صادرکننده مواغذایی جهان به ترتیب عبارت بودند از: اروپا و آسیای مرکزی با ۲/ ۲۸۰ میلیارد دلار، آسیای شرقی و پاسیفیک با ۷/ ۱۲۵میلیارد دلار، آمریکای شمالی با ۴/ ۹۷میلیارد دلار، خاورمیانه و شمال آفریقا با ۴۲میلیارد دلار و آمریکای لاتین و کارائیب با ۳۴میلیارد دلار.
چشم‌انداز ۲۰۱۹
در نوامبر (آبان) گذشته، «سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد» (فائو) در گزارش ۶ماهه خود پیش‌بینی‌هایی از وضعیت بازار ۸ گروه کالایی ارائه کرد. بر اساس این گزارش، در سال زراعی ۱۹-۲۰۱۸ تولید گندم جهانی کمتر از مصرف آن باشد، در حالی که ذخایر این محصول نیز در این سال ۵/ ۴ درصد کمتر از رکوردی که در آغاز سال تجربه شد، قرار خواهد گرفت. این کاهش عمدتا در کشورهای اصلی صادرکننده همچون روسیه و اتحادیه اروپا خواهد بود که افزایش کشورهای چین و هند را خنثی خواهد کرد. بر خلاف پیش‌بینی‌های ماه جولای و به‌رغم رکوردی که در دو فصل گذشته تجربه شد، تجارت این محصول در سال ۱۹-۲۰۱۸ برآوردی کاهشی دارد. بر این اساس، مجموع صادرات گندم جهان با کاهشی ۹/ ۱ درصدی نسبت به حجم ۶/ ۱۷۶ میلیون تنی سال ۲۰۱۷ به ۲/ ۱۷۳ میلیون تن در سال ۱۹-۲۰۱۸ خواهد رسید. در میان واردکنندگان، پیش‌بینی می‌شود کشورهای الجزایر، هند و آفریقای جنوبی تحت‌تاثیر بهبود برداشت داخلی سطح واردات خود را کاهش دهند. در میان صادرکنندگان نیز صادرات گندم روسیه روندی کاهشی خواهد داشت. به علاوه انتظار می‌رود صادرات گندم استرالیا، اتحادیه اروپا و اوکراین نیز کاهش یابد، وضعیتی که بر پیش‌بینی بهبود فروش کشورهای آمریکا، کانادا و آرژانتین سایه انداخته است.
درخصوص غلات دانه‌درشت، انتظار می‌رود تقاضای قدرتمند برای خوراک و مصارف صنعتی در چین و ایالات‌متحده استفاده از ذرت را به رکورد جدیدی برساند. در این باره محدودیت عرضه جو، سورگوم (ذرت خوشه‌ای) و گندم مربوط به خوراک حیوانات به پیش‌بینی افزایشی مصرف ذرت کمک کرده است. در نتیجه این وضعیت ذخایر غلات دانه درشت برای اولین بار از سال ۲۰۱۲ کاهش خواهد یافت. بخش عمده این کاهش مربوط به ذخایر ذرت کشورهای صادرکننده و همچنین چین است. در سال ۱۹-۲۰۱۸ با توجه به افزایش تجارت ذرت و کاهش سورگوم پیش‌بینی می‌شود تجارت این محصولات نزدیک به سطح ۱۸-۲۰۱۷ باقی بماند (حدود ۱۹۵ میلیون تن).
در بازار برنج، در میان صادرکنندگان اصلی، هند و آمریکا احتمالا فصل برداشت خود را با ذخایر بالاتر به پایان می‌رسانند. بر اساس پیش‌بینی‌ها البته تجارت بین‌المللی برنج احتمالا در سال ۲۰۱۹ با کاهشی ۳/ ۱ درصدی به سطحی می‌رسد که هنوز نیز سومین رکورد تاریخی خواهد بود. این روند عمدتا ناشی از کاهش تقاضای واردکنندگان بزرگ این محصول نظیر چین، اندونزی و بنگلادش است. در مقابل اما انتظار می‌رود واردات کشورهای آفریقایی تقویت شود، در حالی که ایران، برزیل و فیلیپین خرید بیشتری خواهند کرد. کاهش فروش خارجی کشورهای تایلند و پاکستان موجب کاهش صادرات جهانی این محصول خواهد شد.به گزارش «فائو»، در سال ۱۹-۲۰۱۸ انتظار می‌رود تجارت بین‌المللی روغن‌های گیاهی پس از عملکرد منفعل فصل گذشته، بهبود یابد. سرعت این بهبود اما تحت‌تاثیر نااطمینانی‌های ناشی ازجنگ تجاری آمریکا و چین آهسته خواهد بود. این نااطمینانی‌ها در کنار چشم‌انداز مثبت تولید در ماه‌های اخیر اثرات کاهشی بر قیمت این محصولات داشته است.
در بازار شکر، کاهش قیمت‌های بین‌المللی این محصول افزایش واردات این محصول را در سال ۱۹-۲۰۱۸ به همراه خواهد داشت. به علاوه این وضعیت تحت‌تاثیر خرید بیشتر واردکنندگان سنتی این محصول به خصوص چین -که انتظار می‌رود عنوان بزرگ‌ترین خریدار شکر جهان را مجددا تصاحب کند- حمایت خواهد شد. ایجاد مشوق‌های صادراتی در برخی کشورهای صادرکننده نیز افزایش حجم تجارت شکر را در پی دارد. در این رابطه انتظار می‌رود حجم بارگیری‌ها در دومین و چهارمین صادرکنندگان بزرگ جهانی شکر (به ترتیب تایلند و هند) افزایش یابد، در حالی که روندی کاهشی برای صادرات شکر اتحادیه اروپا پیش‌بینی می‌شود.
در سال زراعی ۱۹-۲۰۱۸، پیش‌بینی می‌شود صادرات این محصول با افزایشی ۶/ ۲ درصدی، رکوردی جدید را به ثبت برساند (۵/ ۳۳ میلیون تن). این افزایش صادرات عمدتا در آمریکا، استرالیا، آرژانتین، تایلند و اتحادیه اروپا خواهد بود و کاهش واردات هند، برزیل و آفریقای جنوبی را جبران خواهد کرد. در طرف تقاضا نیز انتظار می‌رود واردات گوشت کشورهای چین، ژاپن، مکزیک و کره‌جنوبی افزایش و در روسیه، عربستان، مصر و سنگاپور کاهش یابد.
بر‌اساس برآوردهای «فائو»، تجارت جهانی محصولات لبنی نیز با افزایشی ۵/ ۲ درصدی به سطح ۵/ ۷۴ میلیون تن خواهد رسید، افزایشی که برای تمامی محصولات اصلی نظیر کره، پنیر، پودر شیر کم‌چرب و پودر شیر کامل رخ خواهد داد. این افزایش تجارت عمدتا از مبدأ آمریکا، مکزیک، نیوزیلند، آرژانتین، اروگوئه و استرالیا است. همچون اتحادیه اروپا (بزرگ‌ترین عرضه‌کننده جهان)، در سال ۱۹-۲۰۱۸ چشم‌انداز صادرات محصولات لبنی کاهشی خواهد بود و زیر سطح ۲۰۱۷ قرار خواهد گرفت (در راستای چشم‌انداز کاهشی تولید). این در حالی است که واردات این محصولات افزایش خواهد یافت، افزایشی که عمدتا از جانب کشورهای مکزیک، الجزایر و ویتنام است.
در نهایت در سال پیش‌رو تجارت بین‌المللی غذاهای دریایی نیز در این سال افزایشی ۵/ ۷ درصدی را تجربه خواهد کرد. این وضعیت نتیجه کاهش ارزش دلار آمریکا، قیمت بالای برخی گونه‌ها و شرایط اقتصادی مساعد در بازارهای اصلی است. تشدید تنش‌های تجاری آمریکا و چین نیز که نتیجه آن افزایش تعرفه‌های محصولات دریایی برای هر دو کشور است، پیامدهایی برای بازار محصولات دریایی در پی خواهد داشت.
ارسال نظر