نگاه دیگران-بخش‌صد‌و‌سی‌و‌پنجم
استاد بازی‌‌ها: هنری کیسینجر و هنر دیپلماسی خاورمیانه‌‌ای
فصل ۱۰/ «زمانی برای صلح»
سازمان‌دهی کنفرانس صلح خاورمیانه اقدامی بسیار سخت و غیرقابل کنترل است. پس از شکست صدام‌حسین در جنگ اول خلیج‌فارس در سال۱۹۹۱، «جیمز بیکر»، وزیر امور خارجه، هشت سفر رفت و برگشتی چندماهه داشت تا بتواند کنفرانس صلح مادرید را تشکیل دهد که به گشایش مذاکرات مستقیم بین اسرائیل و همسایگان عربِ «شامی»اش یعنی اردن، فلسطین، سوریه و لبنان یاری رساند. هنری کیسینجر در سال۱۹۷۳ کار آسان‌تری داشت؛ زیرا فوریت‌هایی که اعراب و اسرائیلی‌ها احساس می‌کردند بسیار بیشتر بود. در جنگ خلیج‌فارس آنها با یکدیگر نجنگیده بودند. در واقع، با اصرار ایالات‌متحده، اسرائیل از جنگ خارج شده بود؛ هرچند که توسط موشک‌های صدام حسین مورد حمله قرار گرفت. در جنگ یوم کیپور، جبهه‌های سوریه و مصر به طرز خطرناکی ناپایدار بود.
اگر آتش‌بس کیسینجر برقرار می‌شد و دیپلماسی آمریکایی فرصتی برای جلب‌توجه داشت، او باید نیروها را از هم جدا می‌کرد. برای راه‌اندازی این روند، او [کیسینجر] نیاز به تشکیل سریع کنفرانس ژنو داشت. کیسینجر با شوروی برای تعیین تاریخ ۱۸دسامبر۱۹۷۳ به توافق رسیده بود. اکنون او دومین سفر خود را به خاورمیانه آغاز کرد تا موافقت شرکت‌کنندگان کلیدی -اسرائیل، مصر، سوریه و اردن- را تضمین کند و ملک فیصل را متقاعد سازد که تحریم نفتی را هنگام تشکیل کنفرانس لغو کند. در راستای آماده‌سازی، کیسینجر موفق شد دوبرینین و فهمی را به این توافق برساند که کنفرانس زیر نظارت سازمان ملل و ریاست مشترک ایالات‌متحده و اتحاد جماهیر شوروی برگزار می‌شود.
اما در ۱۰دسامبر، زمانی که کیسینجر برای نشست ناتو در مسیر خاورمیانه توقفی در بروکسل کرد، دینیتز به اسکوکرافت اطلاع داد که اگر مذاکرات زیر نظارت سازمان ملل باشد، اسرائیل در آن شرکت نخواهد کرد. نخست‌وزیر مایر که ذاتا به سازمان ملل مشکوک بود، با اکثریت اتوماتیک ضد اسرائیلی‌اش، حاضر به پذیرش هیچ نقشی از سوی سازمان ملل نبود؛ نقشی که به این سازمان اجازه‌ی دخالت در دیپلماسی پس از جنگ را بدهد.
موضوع مهم دیگر، نمایندگی فلسطین بود، چیزی که همچنان هجده سال بعد موجب به ستوه آوردن تلاش‌های بیکر می‌شود. فهمی در ابتدا پذیرفته بود که فلسطینی‌ها می‌توانند در مراحل بعدی به مذاکرات بپیوندند و تنها «مساله» مشارکت فلسطین باید در جلسه افتتاحیه کنفرانس مورد بحث قرار گیرد. بااین‌حال، در اجلاس سران اتحادیه عرب در الجزیره در ۴دسامبر، رهبران عرب مخفیانه (در حضور یاسر عرفات) به این تصمیم رسیدند که ازاین‌پس با PLO به‌عنوان «تنها نماینده ملت فلسطین» از سوی اعراب رفتار می‌شود. بر این اساس، پس از بازگشت فهمی از الجزیره به قاهره، مصر خواستار آن بود که «زمان‌بندی» مشارکت فلسطینی‌ها در کنفرانس در اولین جلسه آن مورد بحث و بررسی قرار گیرد و به این ترتیب روشن شود که «اصل» حضور فلسطینی‌ها پیش‌تر توسط سایر شرکت‌کنندگان پذیرفته شده است.
