ترامپ سازمان ملل را وارد تاریک‌ترین عصر خود کرد
ویرانگر
او با رجزخوانی‌هایش اعلام کرد که آمریکا از قبل قوی‌تر و قدرتمندتر شده است: ارتش ما به‌زودی بسیار قوی‌تر از پیش خواهد شد. به عبارت دیگر ایالات‌متحده قوی‌تر، امن‌تر و ثروتمندتر از زمانی خواهد شد که من وارد دفتر کارم شدم. ما برای آمریکا و مردم آمریکا ایستاده‌ایم. او به‌طور مشخص دیدگاه خود را در مورد جهان نیز ابراز کرد: آمریکا همواره استقلال را به همکاری، حکمرانی، کنترل و تسلط جهانی ترجیح می‌دهد. او هر چقدر بیشتر صحبت می‌کند، لحنش نیز بدشگون‌تر می‌شود: ما هرگز برتری آمریکا را قربانی بوروکراسی غیرمنتخب و غیرپاسخگوی جهانی نخواهیم کرد. آمریکا به‌وسیله خود آمریکایی‌ها اداره می‌شود. ما ایدئولوژی جهانی‌گرایی را رد می‌کنیم و دکترین میهن‌پرستانه را به آغوش می‌کشیم.
ترامپ به روشنی بیان کرد که خوشحال است مردم جهان را به شکل ملل تفکیک‌شده و به شکل دوست و دشمن می‌بیند: ما نگاه سخت‌گیرانه‌ای نسبت به کمک‌های خارجی داریم که دست چه کشورهایی می‌رسد و آیا از صمیم قلب حافظ منافع ما هستند یا نه؟ ما به پیش می‌رویم و قصد داریم به کشورهایی کمک کنیم که به ما احترام می‌گذارند و صادقانه دوست ما هستند. این درحالی است که وی بر سر برخی دوستان خود فریاد زد و تعریف جدیدی از متحدان آمریکا ارائه داد و در این تعریف بسیاری جایگاه خود را از دست می‌دهند و حتی آلمان با اشاره مستقیم مورد انتقاد قرار می‌گیرد. در این شرایط اما در لیست کشورهایی که سال گذشته مورد حمله مستقیم ترامپ قرار گرفتند یک نام حذف شده بود و اشاره‌ای به اسم کره‌شمالی نشد.
ترامپ گفت: من به سنگاپور سفر کردم تا با کیم‌جونگ‌اون رهبر کره‌شمالی دیدار رودررو داشته باشم. از آن زمان ما شاهد اقدامات دلگرم‌کننده‌ای بودیم که کمتر قابل تصور بود. در این میان اما ژاپن و کره‌جنوبی جزو کشورهایی بودند که ترامپ بر سر آنها فریاد کشید. او اما عربستان سعودی را به‌عنوان یک متحد کلیدی معرفی کرد و از حاکمان مستبد آنجا، ملک سلمان و محمد بن‌سلمان دست به تمجید و ستایش زد. سایر کشورهای مستبد حاشیه خلیج‌فارس نیز جزو کشورهایی بودند که مورد تمجید ترامپ قرار گرفتند. او گفت: امارات‌متحده‌عربی، عربستان سعودی و قطر قول داده‌اند تا میلیاردها دلار به مردم سوریه و یمن کمک کنند. ترامپ از لهستان نیز تشکر کرد. کشوری که یک راستگرا به نام آندره دودا رئیس‌جمهورش است و چند روز پیش با ترامپ دیدار کرده بود. او به ترامپ گفته مایل است که آمریکا در لهستان یک پایگاه برقرار کند و حتی پیشنهاد داده است که نام این پایگاه را «دژ ترامپ» بگذارند.
این در شرایطی است که لهستان به خاطر اخراج قضات از مناصبشان از سوی اتحادیه اروپا تحت فشار است، زیرا این اتحادیه بر این باور است که دولت لهستان استقلال قوه‌قضائیه این کشور را نادیده گرفته است. با این حال آندره دودا و لهستان به‌شدت از سوی ترامپ مورد ستایش قرار گرفتند. ترامپ شرح می‌دهد که لهستان مورد توجه وی است، زیرا این کشور در برابر روسیه ایستاده است: ما به کشورهای اروپایی مانند لهستان برای هدایت و ساخت خط لوله بالتیک تبریک می‌گوییم و این، کشورها را از روسیه مستقل می‌سازد اما آلمان کاملا وابسته به تامین انرژی از سوی مسکو است و اگر رویه خود را تغییر ندهد، ضرر بیشتری می‌کند. ترامپ همچنین در بخشی از سخنرانی خود از رهبر سخت‌گیر هندوستان، نارندرا مودی نیز ستایش کرد.
ترامپ از مودی به‌دلیل اینکه با فقر در کشورش مبارزه می‌کند تمجید کرد، درحالی‌که مودی در بخش مبارزه با فرقه‌گرایی یک شکست خورده به حساب می‌آید. ترامپ در بخش دیگر از رژیم اسرائیل نیز تعریف و تمجید کرد و مدعی شد که اسرائیل با افتخار هفتادمین سال را به‌عنوان یک دموکراسی در سرزمین مقدس جشن می‌گیرد. البته ترامپ امسال سفارت آمریکا را از تل‌آویو به بیت‌المقدس انتقال داد و از اینکه پول کمک به فلسطینی‌ها را قطع کرده است، سخنی به میان نیاورد. برای این کار هم حتما دلیل منحصر به خود را دارد: اگر فلسطینی‌ها کمک‌هایشان را از دست می‌دهند، دوست ما نیستند، چراکه به ما احترام نمی‌گذارند. هر چقدر صحبت‌های ترامپ به پایان خود نزدیک می‌شد، افکار خود را بیشتر به یکدیگر متصل می‌کرد. فقط تنها چیزی که خیلی واضح نگفت این بود که ما مردمانی روی سیاره زمین هستیم که جدا از هم زندگی می‌کنیم: کل دنیا ثروتمندتر و انسانیت بهتر شده است. ملت‌ها همچون صور فلکی زیبا هستند، هر کدام خاص و منحصر به فرد و هر کدام در بخشی از این دنیا به زیبایی می‌درخشند.
یک ساعت پیش از سخنرانی ترامپ، آنتونی گوترش، دبیر کل سازمان ملل گویی از حضور ترامپ در این سخنرانی احساس خطر کرده بود. او گفته بود: امروز با تغییر توازن در قدرت روبه‌رو هستیم و خطر رودررویی افزایش یافته است. در ارزیابی شرایط امروز من آن را با جنگ‌های پلوپنزی مقایسه و نقل قولی از توسیدید می‌کنم: این ظهور آتن و ترسی بود که اندک‌اندک در اسپارتی‌ها قوت گرفت که جنگ اجتناب‌ناپذیر است. ترامپ یک جهان‌بینی متفاوتی ارائه داد که ملل را از هم جدا می‌سازد. در سخنان او جملاتی مانند «ما باید از بنیادهایی که ما را تعریف می‌کند دفاع کنیم» دیده می‌شود. به اعتقاد او آزادی در کشورهایی که مقتدر و مستقل هستند پا گرفته و رشد کرده است. برخی کسانی که امروز صدای ترامپ را می‌شنوند، پژواک صدایی از دهه ۱۹۳۰ است. طنز ماجرا این است که سازمان ملل به‌وجود آمد تا بر مشکلات و ترس‌های موجود در دنیا غلبه کند اما حالا خود وارد دوران تاریکی از عصر خود شده است.
اول آمریکا
ترامپ با سخنرانی خود نشان داد که همچنان به شعار اول آمریکا متعهد است. اما صحبت‌های او با عملکرد ۲۰ ماهه‌اش حکایت از این دارد که وی به دنبال از بین بردن نظم جهانی است. به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، اگر ترامپ تغییر کرده بود، مخاطبان وی نیز تغییر کرده بودند. اگر سال گذشته وی رهبر کره‌شمالی را مورد هدف قرار داده بود و از کیم‌جونگ‌اون به‌عنوان «مرد موشکی» یاد کرد، این‌بار وی روی سخنان تند و تیز خود را متوجه برخی کشورها از جمله ونزوئلا کرد و این کشور و سوسیالیسم را بازنده بزرگ خواند. در مقابل دشمن سال گذشته ترامپ، یعنی اون، به شریک جدید وی تبدیل شده است. ترامپ در حرف‌های خود سعی کرد به شعارش بسیار نزدیک باشد. شعاری که موجب شد وی رای بیاورد: «بیایید آمریکا را مجددا شکوهمند کنیم.» او انتظار داشت با این مقدار نخوت و غرور که از آمریکا حرف می‌زد، رقبایش برای وی «هورا» سر دهند. به ادعای نیویورک‌تایمز ترامپ همچنان صحنه‌گردان جهانی است و قادر است سیاست خارجی را از طریق توییتر تغییر دهد. اما بعد از یک سال سخنان گزاف، بسیاری از مخاطبان ترامپ در سازمان ملل، این‌بار او را مایه سبکسری تلقی کردند تا ترس.
در این راستا بسیاری از رهبران دنیا سعی کردند سخنان ترامپ را بی‌اهمیت جلوه دهند و به مقابله با وی برخیزند. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه در سخنرانی‌اش با اشاره به قرارداد آب و هوایی پاریس گفت: این قرارداد پابرجا می‌ماند، بی‌آنکه توجهی به ماندن یا رفتن آمریکا داشته باشیم. او همچنین تیر آخر را زمانی به ترامپ وارد کرد که گفت: بهتر است کشورها در قراردادهای جهانی، با کشورهایی که سر ناسازگاری دارند، وارد همکاری نشوند. در این راستا، روز دوشنبه فرانسه به آلمان و بریتانیا پیوست تا از قرارداد برجام در مقابل آمریکا محافظت به عمل آورد. آنها این کار را زمانی انجام دادند که ترامپ از کشورهای اروپایی و روسیه و چین خواسته بود ایران را منزوی کنند و حتی تهدید کرده بود، کشورهایی که با ایران وارد معامله شوند مورد مجازات واشنگتن قرار خواهند گرفت.
حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران نیز جزو رهبرانی بود که به صراحت پاسخ دونالد ترامپ را داد و وی را فردی «دورو» خواند. او گفت: طعنه‌آمیز است که ایالات‌متحده حتی نیت خود را از براندازی حکومت در ایران پنهان نمی‌کند اما آن را دعوت به مذاکره می‌کند. ترامپ در سخنرانی روز سه‌شنبه کشورها را عملا به دو دسته تقسیم کرد: آنهایی که با آمریکا هستند و آنهایی که همراه وی نیستند. در گروه دوم، حتی برخی از متحدان آمریکا قرار می‌گیرند. در این شرایط او نسبت به سال گذشته چرخشی اساسی نسبت به کره‌شمالی پیدا کرده بود و می‌گوید که از کیم‌جونگ‌اون رهبر کره‌شمالی بسیار متشکر است که قدم‌های اساسی برای حل مشکل برداشته است. او تصریح کرد: دیگر کسی شاهد پرواز موشک‌ها بر فراز شبه‌جزیره نیست. آزمایش‌های هسته‌ای متوقف شده است. برخی از پایگاه‌های موشکی این کشور منهدم شده است و گروگان‌های ما نیز از این کشور آزاد شده‌اند.
سخنان محبت‌آمیز ترامپ نسبت به اون با سخنان سال ۲۰۱۷، ۱۸۰ درجه چرخش داشته است. ترامپ نشان می‌دهد به‌عنوان یک معامله‌گر قهار می‌تواند دیدگاه‌های رادیکال خود را تغییر دهد. ترامپ همچون سال گذشته سخنرانی خود را با اتکا به مشاور ارشد خود استیفن میلر بیان کرد. او امسال نیز متن سخنرانی‌اش را تهیه کرده بود. استیفن میلر، جزو کسانی است که ترامپ را در باب مسائل ضد مهاجرتی مشاوره می‌دهد. بنا به توصیه او نیز ترامپ گفته بود که قصد دارد میزان کمتری از مهاجران را در ایالات‌متحده بپذیرد. یکی دیگر از کسانی که در سخنرانی امسال ترامپ تاثیرگذار بوده، جان بولتون است. این بولتون بوده که درخصوص ایران به ترامپ مشورت داده است.
نگاهی به دو رئیس‌جمهور آمریکا
اگر به سال ۲۰۰۹ برگردیم، سالی که اوباما تازه رئیس‌جمهور این کشور شده بود، متوجه می‌شویم که دیدگاه اوباما و ترامپ به‌شدت در تناقض با یکدیگر است. اوباما در آن سال از اقدامات جمعی و دیپلماسی و اجماع جهانی سخن گفت اما ترامپ برای دومین سال متمادی است که بیان می‌کند قراردادهای بین‌المللی برای وی ارزش و اهمیت چندانی ندارد و اولویت با آمریکا است. ترامپ روز سه‌شنبه دست به تمجید از میهن‌پرستی زد و جهانی‌گرایی را یک بوروکراسی نامطلوب خواند. این در حالی است که به گفته نیویورک‌تایمز تفاوت ترامپ و اوباما در این است که رئیس‌جمهوری فعلی آمریکا با چالش اساسی در سیاست خارجی روبه‌رو نبوده است. در سال ۲۰۱۴، داعش در عراق و سوریه سر برآورد اما ترامپ در زمانی به قدرت رسید که این گروه مخوف تروریستی به‌شدت ضعیف شده بود. این در حالی است که ترامپ خود را پیروز جنگ با داعش می‌داند و می‌گوید اوباما به جنگ با این گروه بی‌میل بوده است.
ترامپ خلاف جهت حرکت جهانی
در سخنرانی روز سه‌شنبه ترامپ مشخص شد که رئیس‌جمهوری آمریکا در جهت عکس رهبران دنیا حرکت می‌کند. او در زمینه مهاجرت، تعریف از متحدان و دوستانش دیدگاه‌های جدیدی ارائه داد. مایکل فوکس، تحلیلگر ارشد مرکز پیشرفت آمریکایی و معاون سابق شرق آسیا و اقیانوسیه در وزارت خارجه آمریکا در یادداشتی برای گاردین نوشت: ترامپ به هر چه در دنیا ارزش به‌حساب می‌آید، تاخته است. برای همین است که ترامپ درهای آمریکا را به روی پناهجویان می‌بندد، کودکان را پس از عبور از مرز آمریکا از والدینشان جدا می‌کند و به دنبال آن است تا مهاجرت قانونی را محدود کند. برای همین است که با وجود گرفتاری جهان در بدترین بحران آوارگان از زمان جنگ جهانی دوم، ترامپ مکررا تقلا می‌کند تا کمک مالی کشورش به هیات‌های بشردوستانه را کاهش دهد و از نقش رهبری آمریکا برای مدیریت بحران‌هایی از سوریه گرفته تا میانمار عقب‌نشینی کند. به همین علت است که ترامپ هشدارهای وزارت‌خارجه خودش را درباره پایان دادن به حفاظت موقت از صدها هزار شهروند از کشورهایی نظیر هندوراس و السالوادور نادیده می‌گیرد و این مساله می‌تواند موجب بی‌ثباتی آن کشورها شود و حتی مهاجرت غیر مجاز به ایالات‌متحده را تشدید کند.
این کارشناس در ادامه در این روزنامه بریتانیایی می‌نویسد: «فهرستی از سیاست‌های خارجی رئیس‌جمهوری آمریکا و راه‌هایی که آنها می‌توانند ویرانی به‌بار آورند، می‌تواند همچنان ادامه داشته باشد. ترامپ حتی یک‌بار هم به تغییرات آب و هوایی که دولتش از پذیرش وجود آن هم امتناع می‌کند و امروزه بزرگ‌ترین تهدید وجودی علیه کل جهان است، اشاره‌ای نکرد. شاید بتوان مهم‌ترین بخش از سخنرانی رئیس‌جمهوری آمریکا را فهرستی از کشورها و دولت‌هایی دانست که او در پایان سخنانش آنها را تحقق رویای مدلی از دولت‌هایی دانست که نسل جدید آن را به ارث خواهد برد.
ترامپ از عربستان سعودی به عنوان یک دیکتاتوری سرکوبگر خشونت‌طلب نام برد که زنان در آن حقوق اندکی دارند و جنگی در یمن دارد که بزرگ‌ترین فاجعه بشری جهان را به‌وجود آورده است. او لهستان، یکی از متحدان ناتو را ستایش کرد که نهادهای دموکراتیک آن تحت فشار دولت خودش هستند. و نهایتا او اسرائیل، متحد آمریکا را مورد تقدیر قرار داد که یک اشغالگری نظامی علیه مردم فلسطینی در کرانه باختری به راه انداخته است. چنانچه این دولت‌ها جزو ایده‌های ترامپ برای آینده‌ای هستند که می‌خواهیم برای کودکانمان بر جای بگذاریم، دیدگاه ترامپ برای ساخت چنین دنیایی که مد نظرش است، بسیار تیره است.»
ارسال نظر