«دنیای اقتصاد» عدم قطعیت‌ها در صنایع بازار سهام را بررسی می‌کند
ریسک‌های غیرسیستمی در بورس تهران
در این میان رویه نزولی قیمت‌ها در بازار جهانی نیز دلیلی بر افزایش تمایل بازار به خرید نمادهای غیرکالایی شده است. در این گزارش به نگرانی‌های موجود درخصوص صنایع مختلف پرداخته شده است. در این خصوص علت تردیدهای فراوان در نمادهای بانکی با وجود اخبار مثبت از نگاه بازار جالب توجه است. در صنعت خودرو نیز بعضا اعداد رویایی برای سودآوری خودروسازان مطرح می‌شود که به نظر می‌رسد از واقعیت به دور است. در صنایع کالایی نیز باید به وضعیت بازار جهانی و تشدید عدم قطعیت‌ها توجه ویژه داشت.در بازار داخلی نیز روند نرخ دلار جالب توجه است. در گزارش هفته گذشته «دنیای اقتصاد» با عنوان «نقشه راه بازار سهام پس از فروکش هیجان» به انتظار برای ریزش حدود ۳۰ درصدی قیمت دلار اشاره شده بود. دلار در هفته گذشته افت حدود ۱۶ درصدی را تجربه کرد.
موعد تصمیم‌گیری مقام ناظر پولی
شاخص صنعت بانکی بورس تهران از میانه مرداد تا پایان هفته گذشته رشد بیش از ۶۵ درصدی را تجربه کرده است. با این حال این صنعت در هفته گذشته با افت ۲/ ۲ درصدی مواجه شد. برخی از شایعات و در ادامه تشدید تردیدها درخصوص نمادهای این صنعت بر قیمت سهام این گروه فشار وارد کرد. البته فضای بازار نیز در تشکیل چنین فضایی بی‌تاثیر نبود اما در نگاه دقیق‌تر مشاهده می‌شود که بانک‌ها لیدری بازار را در دست داشتند و نوسانات قیمتی این نمادها به کل بازار سرایت می‌کرد. در هفته گذشته ارزش معاملات این صنعت بیش از ۸۳۲ میلیارد تومان بود. بالا بودن ارزش معاملات نشان از پویایی معاملات و تمرکز نقدینگی بر این گروه دارد. گرچه معاملات این گروه رونق دارد اما این موضوع به تنهایی نمی‌تواند ضامن رشد قیمتی سهام بانکی باشد. شاید مهم‌ترین نکته‌ای که در این گروه مورد توجه است و تقریبا تمامی اهالی بازار از آن با خبر هستند انتظار برای افزایش سرمایه سنگین در شرکت‌های زیرمجموعه این گروه است. البته همچنان اخبار نهایی از این موضوع منتشر نشده است اما بازار به پیشواز این موضوع رفته است. احتمالا کمتر کسی در بازار سهام مشغول فعالیت است و از علل داغی نمادهای بانکی بی‌خبر است. احتمال افزایش سرمایه سنگین از تجدید ارزیابی برای بانک‌هایی که زیان سنگین دارند و همچنین افزایش سرمایه سنگین از سود حاصل از تسعیر مازاد دارایی‌های ارزی، دو نکته‌ای است که معاملات سهام این گروه را داغ نگه داشته است.
با این حال نمی‌توان این موضوع را منکر شد که کشور با بحران بانکی مواجه است. بر این اساس این موضوع که می‌توان به بهبود وضعیت مالی بانک‌ها در آینده نزدیک امیدوار بود تا حدود زیادی خوشبینانه است. البته در این خصوص فرصت‌هایی در شرایط کنونی با توجه به وضعیت تورمی کشور وجود دارد که بعضا در صورت‌های مالی بانک‌ها نیز رصد می‌شود. البته سیاست‌گذار پولی می‌تواند با تصمیمی مانند افزایش نرخ سود چشم‌انداز کنونی بهبود سیستم بانکی کشور را تیره‌کند. با این حال وضعیت نابسامان اقتصادی می‌تواند میزان مطالبات غیرجاری بانک‌ها را افزایش دهد. برای مثال درخصوص بانک تجارت شاهد افزایش میزان وجه التزام بر تسهیلات هستیم. در این خصوص به نظر می‌رسد سهم وجه التزام بر مطالبات از دولت بخش زیادی از سود شناسایی‌شده در این بخش را به خود اختصاص داده است. این سود بر اساس حسابداری تعهدی برای مطالبات جاری و غیرجاری به غیر از مطالبات مشکوک‌الوصول در سودآوری بانک منعکس می‌شود، بر این اساس نمی‌توان درخصوص کیفیت تسهیلات اعطایی یا امکان نقد شدن این مطالبات اظهارنظر کرد. با این حال در نگاه کلان بانک‌ها در سال‌های متمادی در حال پرداخت سودهای بالا بودند که در اقتصاد توجیهی برای آن وجود نداشت. حال اینکه تسهیلات نیز با فاصله نسبت به سود جذب سپرده به بخش‌های مختلف اقتصادی کشور اعطا شده است، نقطه در نتیجه باید درخصوص امکان وصول مطالبات تردید داشت.
جولان پول داغ در سهام خودرویی
صنعت دیگری که در هفته‌های اخیر به دنبال انتظار برای افزایش قیمت خودرو در کانون توجه بازار قرار گرفته، گروه خودرو است. زیان سنگین خودروسازان هشداری بود به سیاست‌گذار تا متوجه شود اگر از سیاست‌های اشتباه خود در اقتصاد پا پس نکشد، یکی از بزرگ‌ترین صنایع کشور را به تعطیلی سوق می‌دهد. با این حال به نظر می‌رسد انتظار برای افزایش قیمت خودرو با برداشت اشتباه فعالان بازار سهام همراه بوده است. افزایش قیمت خودرو در شرایط کنونی شاید راهی برای نجات صنعت خودرو باشد که مشکلات بنیادی عمیقی دارد.
تحلیل‌های گمراه‌کننده در این خصوص می‌تواند ریسک آینده سهام خودرویی را افزایش دهد. نگاهی اجمالی به عملکرد تابستان می‌تواند این موضوع را روشن سازد. در این خصوص خودروسازان زیان سنگینی را در نیمه نخست سال تجربه کرده‌اند. یکی از مسائل نگران‌کننده جهش هزینه مالی در تابستان برای شرکتی مانند ایران‌خودرو است که نشان از مشکلات نقدینگی این شرکت به دنبال جلوگیری از اصلاح نرخ فروش بر اساس قیمت بازار است. رشد محسوس هزینه‌های تولید در کنار جهش هزینه‌های تامین مالی و همچنین نگرانی از کاهش تولید از مصائب خودروسازان در ادامه سال است. امید به بهبود رویه با افزایش نرخ فروش وجود دارد. با این حال نمی‌توان از معضلات آتی به دنبال فضای تورمی اقتصاد کشور در ماه‌های اخیر چشم‌پوشی کرد. بر این اساس ضعف قدرت خرید در جامعه از جمله مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. در این شرایط انتظار برای اعلام نرخ فروش خودرو در هفته جاری از سوی سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان وجود دارد با این حال باید توجه داشت که این خبر پیش از این در صنعت پیش‌خور شده است و بعضا مشاهده می‌شود که واکنش فراتر از انتظارات را به این موضوع نشان داده است. تنها امید خودروسازان به کنترل هزینه‌های تولید و دیگر هزینه‌ها مانند هزینه تامین مالی است که با توجه به فضای تورمی موجود در نگاه اول چندان امکان‌پذیر به نظر نمی‌رسد. البته اظهارنظر دقیق در این خصوص نیازمند بررسی عملکرد تولیدی و همچنین بررسی دقیق‌تر آخرین وضعیت صورت‌های مالی این شرکت‌ها است.
نگاهی اجمالی به دیگر صنایع
سایر صنایع بورسی نیز با مشکلات قابل توجهی در ماه‌های باقیمانده از سال ۹۷ مواجه هستند. برای مثال صنعت سیمان که عملکرد نسبتا مناسبی به خصوص در بخش فروش صادراتی داشت با افت نرخ دلار در بازار آزاد و همچنین فصل سرمای پیش رو احتمالا با مشکل فروش مواجه خواهد شد. در این خصوص احتمال افت تولید ناشی از کمبود گاز در شرایط افزایش مصارف گرمایشی نیز وجود دارد که باید به عملکرد شرکت‌های سیمانی مختلف در فصول سرد سال طی سال‌های گذشته توجه داشت. در صنعت پتروشیمی مصرف‌کنندگان گاز طبیعی به‌عنوان خوراک، با ریسک افزایش نرخ گاز طبیعی در بازار جهانی مواجه هستند (به‌عنوان بخش اثرگذار بر فرمول تعیین نرخ خوراک). در این خصوص از سمت تقاضا نیز افت قیمت نفت می‌تواند بر قیمت محصولات پتروشیمی فشار وارد کند. در این خصوص در سایت «دنیای بورس» به بررسی معمای نفت-گاز بر متانول‌سازان پرداخته شده است.
در صنعت پالایشی اختلاف قابل توجهی بین نرخ بنزین و گازوئیل در بازار آسیا مشاهده می‌شود. سیاست‌های ترامپ در تحریم کشورها برای خرید نفت از ایران در کنار سایر تغییرات سمت عرضه در ایجاد فاصله قیمتی محسوس بین دو محصول پالایش نفت موثر بوده است. در این خصوص بالا ماندن قیمت نفت نگرانی از ضعف تقاضا را برای محصولات نهایی پالایشی و کاهش کرک اسپرد ایجاد کرده بود و در شرایط کنونی پایین ماندن قیمت نفت نگرانی از تغییر رویه نرخ‌گذاری توسط پالایش و پخش را به وجود آورده است. در این میان نزول کرک اسپرد به‌صورت سنتی در فصل سرما نیز مورد توجه است.
ارسال نظر