احداث نخستین ایستگاه ریلی باری کشور با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی
مرتضی رجبی، مدیرعامل این شرکت با اعلام این مطلب در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» گفت: با توجه به هدف‌گذاری ما برای حمل ریلی بیش از ۵۰ درصدی مواد معدنی منطقه سال گذشته تفاهم نامه‌ای با شرکت راه‌آهن منعقد کردیم که بر اساس آن باید تا ۲۰۰ میلیارد تومان برای ساخت و بهره‌برداری از ایستگاه بزرگ سنگان سرمایه‌گذاری کند. ایستگاه سنگان باید قابلیت قبول و ارسال بیش از ۸ تا ۱۰ میلیون تن بار در سال را داشته باشد.این پروژه به تازگی کلنگ زنی شده و قرار است ظرف ۸ ماه به بهره‌برداری برسد.وی با اشاره به اهمیت کاهش هزینه حمل در تولیدات معدنی افزود: این پروژه به‌عنوان اولین پروژه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی داخلی در شبکه ریلی در قالب BOT انجام می‌پذیرد که درصورت حمایت مناسب توسط دولت می‌تواند به‌عنوان الگوی موفقی از تعالی و رشد بازار حمل ریلی و جذب سرمایه در راه آهن کشور معرفی شود.
رجبی با اشاره به پتانسیل‌های منطقه معدنی سنگان گفت: این منطقه در شرق کشور به‌عنوان مرکز محصولات معدنی و نهمین منطقه معدنی جهان، به‌صورت بالفعل حدود ۱۳ میلیون تن و تا دو سال آینده بیش از ۱۸ میلیون تن انواع سنگ آهن و مشتقات آن را استخراج و تولید می‌کند. رجبی در ادامه گفت: با توجه به اینکه ساخت خطوط فرعی در شبکه ریلی کشور آنچنان توسعه نیافته، مجبور بودیم بار را حد فاصل محل بارگیری تا ایستگاه راه آهن از طریق جاده حمل کنیم. متاسفانه در کشور تنها تعداد معدودی کارخانه هستند که واگن‌ها داخل کارخانه وارد شده و کار تخلیه و بارگیری را تمام ریلی انجام می‌دهند. به همین منظور در سال ۹۶، فاصله حدود ۸ کیلومتری ایستگاه فعلی سنگان تا قلب کارخانه شرکت سنگ آهن احیاء سپاهان(متعلق به هلدینگ احیاء سپاهان) را با سرمایه‌گذاری خود مجموعه خط ریلی احداث و بهره‌برداری کردیم. مدیر عامل شرکت احیاء ریل ایرانیان گفت: ساخت این پروژه به یکی از نقاط قوت ما در زمان مشکلات و اعتصابات حمل جاده‌ای در سال‌های ۹۶ و ۹۷ بدل شد و به همین دلیل جزو معدود شرکت‌هایی در کشور بودیم که با برنامه‌ریزی حمل ۱۰۰ درصدی بار توسط ریل، هیچ‌کدام از تعهدات ما به مشتریان داخلی و خارجی به تعویق نیفتاد. وی با اشاره به مشکلات صنعت حمل و نقل ریلی افزود: شبکه ریلی کشور آمایش نشده و بسیاری از مراکز مهم صنعتی به خطوط ریلی متصل نبوده یا از خطوط ریلی فاصله دارند. این موضوع باعث می‌شود که حمل و نقل ریلی از توجیه خارج شده و صاحبان کالا ترجیح دهند بار خود را به‌صورت جاده‌ای حمل کنند. تکمیل نبودن خطوط فرعی در کل شبکه ریلی، از مهم‌ترین معضلات پیش روی شرکت‌های حمل‌و‌نقلی ریلی کشور در جذب بار و بهبود عملکرد است. مدیرعامل شرکت احیای ریل ایرانیان با اشاره به مشکلات حمل ریلی مواد معدنی گفت: شرکت‌های ریلی حجم عمده بار را به مقصد بندرعباس حمل می‌کنند ولی ظرفیت پایین تخلیه باعث کند‌شدن چرخه بازرگانی واگن‌ها می‌شود و حملونقل ریلی را بعضا از حالت سود‌دهی به زیان‌دهی بدل می‌سازد. شرکت احیای ریل ایرانیان برای رفع این مشکل با سازمان بنادر و دریا‌نوردی برای احداث یک ایستگاه تخلیه مکانیزه ریلی موادمعدنی به‌صورت مشارکتی در بندرعباس در حال مذاکره است. وی در ادامه گفت: یکی از دغدغه‌های کلی شرکت‌های فعال در حمل و نقل ریلی، عدم اجرای کامل انتقال امور تصدیگری به بخش خصوصی در زیر بخش ریلی است. هنوز در فعالیت‌های اصلی منتج به بهره‌وری شبکه ریلی که می‌توان از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کرد، به مثابه امور حاکمیتی در اختیار شرکت راه‌آهن قرار دارد، از این‌رو فعالیت‌های مهمی در امور سیرو حرکت مثل مانور و آرایش قطارها تا اعزام و سیر و حرکت قطارها در اختیار شرکت راه‌آهن بوده و عملا شرکت‌های ریلی هیچ نقشی در اجرا و در نتیجه بهبود آن ندارند. این درحالی است که واگذاری کامل تصدیگری به بخش خصوصی همواره مورد تاکید مسوولان عالی‌رتبه نظام است و حتی در سند‌های بالادستی نظیر اصل ۴۴ نیز مورد اشاره قرار گرفته است. رجبی افزود: حتی ۲۰ درصد بهره‌برداری از ایستگاه‌ها هم قرار بود واگذار شود اما هیچ‌کدام از این موارد اتفاق نیفتاده و متاسفانه در حال‌حاضر ۷۵ درصد لکوموتیو‌های کشور در اختیار شرکت راه‌آهن است. وی در ادامه با اشاره به مشکل رقابت ناعادلانه میان حمل و نقل جاده‌ای و ریلی افزود: تخصیص یارانه سوخت بدون هدفمندی و عدم تعیین استراتژی درست حمل جاده‌ای باعث شده تقریبا ۹۰ درصد حمل بار کشور از بخش جاده انجام پذیرد که این موضوع علاوه بر مشکلات عدیده زیست‌محیطی و انسانی (نظیر آلودگی هفت برابری حمل جاده‌ای نسبت به حمل ریلی و نیز آمار بالای تلفات انسانی در جاده‌های کشور) ناخودآگاه یکی از بزرگ‌ترین مزیت‌های حملونقل ریلی که مصرف پایین سوخت است را زیر سوال می‌برد. علاوه بر این حمل جاده‌ای به غیر از هزینه محدودی که بابت عوارض جاده‌ای پرداخت می‌شود، هزینه خاص دیگری ندارد اما از شرکت‌های حمل ریلی تمام هزینه‌های شبکه ریلی با عنوان حق دسترسی به شبکه ریلی کشور دریافت می‌شود. وی افزود: مشکل دیگر نبود معافیت‌ها و مشوق‌های کافی در زمینه تسهیلات و یارانه‌ها است. در ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید اشاره شده با توجه به صرفه‌جویی مصرف سوخت در حمل ریلی برابر سرمایه‌گذاری در ورود هر واگن نو، سرمایه‌گذار به میزان ۳/ ۱سنت به ازای هر تن-کیلومتر به‌صورت یارانه پرداخت شود اما متاسفانه هنوز شرکت‌ها از این محل دریافتی نداشته‌اند و پس از پیگیری‌های بسیار و گذشت زمان قابل ملاحظه از ابلاغ این قانون نیز هم‌اکنون اعلام شده تنها بخشی از مبلغ صرفه جویی سوخت قابل پرداخت است. مدیرعامل شرکت احیای ریل ایرانیان گفت: این درحالی است که سرمایه‌گذار با امید به اجرای کامل همین قوانین و مشوق‌ها نسبت به تامین سرمایه و خرید واگن اقدام می‌کند. از طرف دیگر در دستور‌العمل‌های مرتبط به ماده ۱۲قانون رفع موانع تولید در بحث سرمایه‌گذاری لکوموتیو و زیرساخت اصلا تعریف کامل و شفافی برای سرمایه‌گذار تدوین نشده و فقط درباره نوسازی و خرید واگن آیین‌نامه‌ها ابلاغ شده است. رجبی در تشریح عملکرد شرکت احیاء ریل ایرانیان نیز گفت: در سال گذشته حدود ۵ میلیون تن بار را به‌صورت فورواردری حمل کردیم که ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تن آن از منطقه سنگان و یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن از سایر نقاط به مقاصد مختلف حمل کرده‌ایم. در سال گذشته تقریبا ۱۰ درصد عملکرد شرکت راه آهن را به‌صورت فورواردری (خدمات کامل حمل شامل انتقال از معدن به ایستگاه، بارگیری در مبدأ، حمل ریلی، تخلیه در ایستگاه مقصد، انتقال به انبار مقصد و حتی اقدامات انتقال و بارگیری به کشتی به مشتریان) را به عهده داشته ایم و در ارزیابی سال ۹۷ شرکت راه‌آهن به‌عنوان فورواردر برتر ریلی کشور انتخاب شدیم.
وی درباره برنامه‌های آتی شرکت گفت: برای سال ۹۸ تلاش داریم بتوانیم ۵۰ درصد بار منطقه سنگان را به‌صورت ریلی حمل کنیم. در حاضر در منطقه سنگان ۳۰ درصد بار به‌صورت ریلی و بقیه آن به‌صورت جاده‌ای حمل می‌شود. تقریبا با جمیع شرایط برنامه ما در سال ۹۸، حمل ۷ میلیون تن بار به‌صورت فورواردری است.وی درباره توسعه ناوگان شرکت نیز افزود: در حال حاضر ۳۰۰ دستگاه واگن ملکی، حدود ۴۵۰واگن اجاره‌ای و ۱۱۰۰دستگاه واگن نیز به‌صورت مدیریت بهره‌برداری در اختیار داریم. برای توسعه ناوگان تا ۳ سال آینده برنامه خرید یک هزار دستگاه واگن جدید و ۲۰ دستگاه لکوموتیو اصلی و ۱۰ دستگاه لکوموتیو مانوری داریم.
ارسال نظر