عباس کشاورز، معاون امور زراعت وزیر جهاد کشاورزی در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم درخصوص کارکردهای بورس کالای ایران برای بخش کشاورزی و حمایت از کشاورزان عنوان کرد: به‌طور کلی یکی از راه‌های علمی و صحیح شفاف‌سازی قیمت محصولات کشاورزی هم برای عرضه‌کنند و هم برای طرف متقاضیان، بهره‌گیری از ظرفیت‌های بورس کالا است. عموما کالاهایی که قابل نگهداری، استانداردپذیر و دارای تقاضای متنوع هستند، کالای بورسی به شمار می‌روند که بهترین راه برای ساماندهی بازار این محصولات، عرضه آنها در بورس کالاست. کشاورز افزود: از طریق این بستر معاملاتی هم عرضه‌کننده که صاحب کالا و تولید‌کننده است و هم مصرف‌کننده که متقاضی کالا است یا حتی بازرگانی که برای صنایع یا صادرات کالا می‌خواهد کالا را بخرد، در یک فضای رقابتی و شفاف و داشتن اطلاعات کافی از تولید‌کننده و کیفیت کالا اقدام به خرید می‌کنند. معاون امور زراعت وزیر جهاد کشاورزی گفت: امروز تجارت وارد لیبلینگ شده است به‌طوری‌که مصرف‌کننده حق دارد بداند که کالای مورد نیازش در کجا و با چه مشخصاتی تولید شده که در این زمینه بورس کالا بهترین بستر برای عملی کردن این اتفاق است و دنیا هم در مورد بسیاری از کالاهای کشاورزی با بورس عمل می‌کند.

حذف انحصار

وی گفت: از نظر کلی من فکر می‌کنم اگر شرایط اقتصادی را فراهم کنیم و بتوانیم کشاورزان را حمایت کنیم که بتوانند کالاهایشان را در بورس عرضه کنند، فضا برای افزایش رقابت و کاهش اختلاف قیمت محصول سر مزرعه با قیمت مصرف‌کننده فراهم می‌شود. در واقع با برنامه‌ریزی دقیق می‌توان به بخش کشاورزی و مبادلات محصولات در زمین بورس کالا سامان داد، چراکه عرضه محصولات در بورس، بازی برد-برد برای هر دو طرف معامله است. کشاورز ادامه داد: البته این رویکرد الزاماتی می‌خواهد؛ کشور ما سرزمین پهناوری است و تولیدکنندگان محصولات در فصول و مناطق مختلف عمدتا خرده‌مالک هستند، بنابراین فضا برای اینکه همه تولیدکنندگان بتوانند تولید خود را در بورس عرضه کنند وجود ندارد. در این حوزه یکی از راه حل‌ها این است که بتوانیم در یک پروسه ۴ تا ۵ ساله اقدام به عرضه فصلی محصولات در بورس کنیم چون فصل عرضه کالاها دائمی نیست.

وی افزود: همچنین خبرگانی برای تشخیص کیفیت محصولات وارد شوند تا محصول باکیفیت‌تر از ارزش بالاتری برخوردار باشد. به گفته وی، موضوع بعدی که در صورت رونق معاملات محصولات کشاورزی در بورس کالا مطرح است اینکه با رشد معاملات به نوعی انحصار در بازارها شکسته می‌شود. چراکه با ورود محصولات به تابلوی بورس، آمارهای حجم تولید شفاف می‌شود و متقاضیان می‌توانند با ذهن روشن‌تری تصمیم به خرید بگیرند. از طرفی به مرور تولیدکنندگان نیز از میزان تقاضای موجود در بازار مطلع می‌شوند. به این ترتیب ما لازم داریم در پشت صفحه مانیتور بورس کالا که اطلاعات قیمتی کالا ثبت می‌شود، حتما یک نظام سامانه اطلاع‌رسانی بین تولیدکنندگان داشته باشیم تا یک نظم اطلاعاتی و پایدار در بخش کشاورزی ایجاد شود. در صورت تحقق این موارد، در سال‌های آینده شاهد یک تولید هدفمند در تولیدات کشاورزی خواهیم بود. به‌طوری‌که برای مثال تولیدکننده گوجه فرنگی، سیب‌زمینی و پیاز می‌تواند براساس معاملات بورس کالا، میزان تولید خود را با تقاضای آینده تطبیق دهد و این اتفاق به نفع هر دو طرف معامله است. کشاورز ادامه داد: به این ترتیب نه انباشت و نه کمبود محصول بروز نمی‌کند و تولیدکننده، بازرگان و مصرف‌کننده از شرایط راضی خواهند بود. موضوع مورد اهمیت دیگر در تنظیم بازارها این است که نوسان قیمت به نفع هیچ کس نیست و در سال رونق تولید، پایداری و استمرار قیمت‌های منطقی می‌تواند بهترین اتفاق برای تولیدکننده باشد.

موفقیت طرح قیمت تضمینی

معاون امور زراعت وزیر جهاد کشاورزی درخصوص اجرای طرح قیمت تضمینی در بورس کالا نیز گفت: موضوع اجرای طرح قیمت تضمینی ذرت و جو از حدود سه سال پیش مطرح شد و آن زمان هم دوستان از بنده سوال کردند که آیا موافق طرح قیمت تضمینی هستید و من هم اعلام کردم این طرح، به نفع همه است. وی افزود: البته هر اقدامی در ابتدا با مشکلاتی روبه‌رو می‌شود چراکه باید انبارها استاندارد و کنترل می‌شدند اما خوشبختانه معاملات ذرت در بورس کالا آغاز شد و به سرعت با نمایان شدن مزایای آن، کل ذرت کشور در قالب طرح قیمت تضمینی در بورس عرضه شد. ماحصل این اقدام این است که امروز دولت دیگر نگرانی از بابت خرید تضمینی ذرت ندارد.

به گفته وی، در ادامه جو نیز به این دامنه پیوست و اگر بررسی کنید خرید تضمینی جو در سال زراعی گذشته به حداقل رسید. با این تفاسیر بورس اقدام مثبتی را در اجرایی کردن این طرح انجام داده و در مورد گندم هم توصیه بنده این است که حداقل واحدهای صنفی صنعتی از طریق بورس نیازشان را تامین کنند و من اصلا نگرانی برای ورود گندم به بورس ندارم؛ البته به‌طور طبیعی کل خرید ۱۱ میلیون تن گندم نمی‌تواند به یکباره وارد بورس شود و یک چنین ظرفیتی در کوتاه مدت وجود ندارد. اما تاکید می‌کنم که تقاضای صنفی صنعتی مانند تولیدکنندگان ماکارونی، شیرینی، بیسکویت و مصارف متعدد دیگر برای مصرف داخلی یا صادرات می‌تواند از طریق بورس خرید کنند. کشاورز معتقد است، با فراهم شدن شرایط و آشنایی بیشتر کشاورزان و حمایت دولت، به نظر می‌رسد که ظرف ۲ تا ۳ سال بتوان عمده گندم کشور را در بورس کالا عرضه کرد تا از فشار زیادی که دولت هر سال متحمل می‌شود نیز کاسته شود. معاون امور زراعت وزیر جهاد کشاورزی ادامه داد: نکته مهمی که درخصوص معاملات بورس کالا وجود دارد این است که محصولات با جزئیات و شناسنامه دقیق روی تابلو می‌روند و یک محصول با کیفیت‌های گوناگون از نرخ‌های متفاوتی برخوردار است.