به گزارش «ایسنا» در شرایطی که روز گذشته با باز شدن سقف رقابت قیمت محصولات فولادی، این بازار در مسیر واقعی شدن قدم برداشت اما بررسی‌ها نشان می‌دهد در حوزه بازار پتروشیمی اتفاق‌های دیگری در جریان است. معاملات امروز بازار سهام و نگاهی به گروه پتروشیمی بیانگر آن است که سرمایه‌گذاران این بخش، همگی به واقعی شدن قیمت محصولات فروخته شده شرکت‌های پتروشیمی در بورس کالا امیدوارند اما اظهار نظرهای چند تن از مسوولان صنعت پتروشیمی و وزارت صنعت، معدن و تجارت، از برخی تحرکات دیگر در این حوزه پرده بر می‌دارد. در همین راستا خبرگزاری صدا و سیما نیز دیروز در گزارشی از قول مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، اعلام کرد مقرر شده تا پس از شناسایی واحدهای تولیدی پایین دست از سوی وزارت صمت، محصولات پتروشیمی به‌طور مستقیم و طی قراردادی به این صنایع فروخته شود.

رضا نوروز زاده معتقد است؛ از زمانی که در سال ۹۶ قیمت ارز تغییر کرد تعداد متقاضیان گرفتن مواد اولیه پتروشیمی از ظرفیت تولید آن بیشتر شد. بعضا این چنین تصور شد که خیلی‌ها که خوراکی می‌گیرند تولید‌کننده نیستند بلکه کسانی هستند که در بازار عرضه می‌کنند و خریداران اینها را هم صادر می‌کنند. برای اینکه این روند سامان پیدا کند قرار شد وزارت صنعت این واحدهای تولیدی شناسایی کند و تولیداتشان راستی‌آزمایی شده و این واحد‌ها معرفی شوند و ما بتوانیم با واحدهای بزرگ در واحدهای تولیدی خودمان به‌طور مستقیم قرارداد ببندیم و معامله را در بورس ثبت کنیم ضمن آنکه واحدهای کوچک هم بعد از اینکه راستی‌آزمایی شدند مواد اولیه‌شان را از عرضه‌ای که در بورس داریم تهیه کنند.

رویکردی که با سیاست‌گذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها برای تامین مواد اولیه صنایع پایین‌دستی در تعارض است.  همچنین منصور معظمی، معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز به تازگی عرضه محصولات در بورس کالا در شرایط فعلی اقتصاد کشور را بی معنی خوانده است. معظمی در نشست اعضای شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خراسان رضوی با اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در مشهد گفت: عرضه کالا در بورس در شرایط فعلی اقتصادی کشور معنا و مفهومی ندارد و بیشتر برای شرایط رقابت مناسب است. وی همچنین گفته بود که در نشستی با حضور رئیس‌جمهوری، تصمیم خوبی برای شرایط بورس گرفته شد تا از این پس کالاها گزینش شده و به تشخیص وزارت صنعت، معدن و تجارت در بورس عرضه شود که با اجرایی شدن این تصمیم بخشی از نگرانی‌های تولیدکنندگان برطرف می‌شود.

لزوم فروش مستقیم محصولات پتروشیمی به پایین دستی‌ها

همچنین، دبیر کل انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی درباره فروش محصولات در بورس کالا، گفت: وزارت صنعت، معدن و تجارت سازوکاری برای فروش مستقیم برخی کالاهای حساس به تولیدکنندگان در دست تهیه دارد که براساس آن مواد اولیه پتروشیمی بر مبنای نرخ دلار ۴۲۰۰ تومانی به مصرف‌کنندگان فروخته شود. بر مبنای این طرح تولیدکنندگان پس از دریافت مواد اولیه پتروشیمی با دلار ۴۲۰۰ تومانی متعهد خواهند شد که کالاهای نهایی تولید شده را بر مبنای این نرخ ارز، به بازار عرضه کنند.  وی درباره فروش مستقیم به تعاونی‌ها و انجمن‌های صنفی و یا واحدهای تولیدی اظهار کرده که وزارت صمت باید چگونگی آن را مشخص کند که هنوز رایزنی‌ها در این باره ادامه دارد. به گزارش خبرگزاری صدا و سیما پدرام سلطانی نایب رئیس اتاق ایران می‌گوید؛ شفافیت در صنایع پتروشیمی همواره مورد سوال بوده و علامت سوال بزرگی در بالای آن قرار داشته است.

با مطالعات اتاق بازرگانی به این نتیجه رسیدیم از آنجا که تمایل پتروشیمی به صادرات بیشتر از ارائه به صنایع پایین‌دستی است به همین جهت از هر سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی سعی می‌کند مفری پیدا کند تا تولیدش را در حد زیاد به سمت صادرات سوق دهد و بازار داخلی را در حداقل ممکن تغذیه کند.  وقتی بدانیم پتروشیمی‌ها نیازمندی‌های خود از جمله خوراک را با ارز دولتی دریافت می‌کنند تمایلشان به عرضه در خارج از بورس کالا سوال‌برانگیز است.  بهرام پارسایی سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی می‌گوید: همه شرکت‌های بزرگ پتروشیمی که نیازمندی‌های خود از جمله خوراک را با ارز دولتی دریافت می‌کنند باید محصول را در بورس عرضه کنند. نمی‌شود از مزایای دولتی استفاده کرد اما محصول را در بازار آزاد فروخت.  نمایندگان ملت همچنین سوء استفاده‌های احتمالی را در رویکرد خروج از بورس کالا دور از ذهن نمی‌دانند.  محمدعلی پورمختار نماینده مجلس با بیان اینکه بورس تنها جایی است که رقابت به‌صورت واقعی و حداکثری و قیمت‌ها به‌صورت واقعی کشف می‌شود می‌گوید: در بورس خریدار و فروشنده با خیال راحت اقدام به معامله می‌کنند اما خروج از بورس به این معناست که آنها می‌خواهند مواد اولیه را به بازار سیاهی که خود ایجاد کرده‌اند عرضه کنند، بنابراین خروج آنها از بورس به صلاح نیست حتی آنهایی که در بورس نیستند نیز باید در آن حضور یابند.