کیوان جعفری طهرانی به روند قیمت‌گذاری سنگ‌آهن در سال‌های گذشته اشاره کرد و گفت: طی سال‌های گذشته، قیمت‌گذاری سنگ‌آهن به‌صورت دستوری؛ همواره باعث شده است سرمایه‌گذاری در حوزه اکتشاف این محصول مخصوصا از سوی بخش خصوصی به‌طور جدی صورت نگیرد و بخش خصوصی به جای سرمایه‌گذاری در این بخش در حوزه‌های دیگری سرمایه‌گذاری کند.وی به عرضه سنگ‌آهن، گندله و کنسانتره در بورس کالای ایران اشاره کرد و توضیح داد: برای حل مشکلات مطرح شده، عرضه سنگ‌آهن، گندله و کنسانتره در بورس کالا می‌تواند کشف قیمت واقعی و مناسب را برای این محصول و سایر فرآورده‌های آن عملیاتی کند.جعفری طهرانی اضافه کرد: تولید‌کنندگان سنگ‌آهن عموما به جای اینکه ریسک صادرات و نوسانات نرخ ارز را تقبل کنند، راحت تر هستند که محصولات خود را به خریداران داخلی و فولاد سازان بفروشند به شرطی که هیچ نگرانی بابت پرداخت طولانی مدت صورت‌حساب خود نداشته باشند که این نگرانی‌ها با عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا تا حدود زیادی برطرف می‌شود.

هدفمند کردن صادرات با عرضه در بورس

وی در پاسخ به این سوال که آیا بورس کالا در راستای اجرای ماده ۳۷ قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر، امکان صادرات هدفمند محصولات صنعتی و معدنی و تاثیرگذاری بر قیمت‌های منطقه‌ای را به مرور زمان داراست، تصریح کرد: در حال حاضر مشکل اساسی، تحریم‌ها و محدودیت‌های مربوط به مراودات مالی و بانکی است؛ اگر این موانع برطرف شود بورس کالا می‌تواند با متصل شدن به بورس‌های جهانی امکان صادرات هدفمند و تاثیر گذار را فراهم کند.وی درخصوص روند قیمت‌گذاری سنگ‌آهن افزود: همواره قیمت سنگ‌آهن از جمله کنسانتره و گندله با شمش رابطه داشته است؛ در صورتی که در دنیا رابطه قیمت سنگ‌آهن و فولاد رابطه عرضه و تقاضا است. برای مثال در بازار بزرگی همچون چین همواره با افزایش قیمت فولاد، قیمت سنگ‌آهن افزایش نمی‌یابد.

جعفری طهرانی ادامه داد: پیش از این دولت در راستای تحقق اهداف فولادی خود نسبت به قیمت‌گذاری سنگ‌آهن اقدام می‌کرد، این درحالی است که دستیابی به تولید ۵۵ میلیون تنی فولاد به رشد تولید و پیش بینی و برنامه برای اکتشاف و استخراج سنگ‌آهن نیاز دارد.کارشناس ارشد بازارهای بین‌المللی و داخلی سنگ‌آهن و فولاد افزود: به دلیل اینکه بورس کالای ایران در حوزه کشف قیمت مناسب و شفاف، موفق عمل کرده است، بنابراین عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا می‌تواند برای این صنعت مفید باشد چرا که کشف قیمت واقعی صورت می‌گیرد و در صورت وجود مشتری داخلی، این محصول در داخل کشور به فروش می‌رسد، در غیر این صورت مازاد بر نیاز داخل صادر می‌شود.

جعفری طهرانی عنوان کرد: با عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا، فولاد سازان و کنسانتره سازان می‌توانند نیاز خود را با حضور در بورس کالا تامین کنند و این بهترین پاسخی است که می‌توان به بحث‌های مطرح شده درخصوص چرایی صادرات سنگ‌آهن با وجود نیاز داخلی، ارائه داد.وی تاکید کرد: بنابراین به جرات می‌توان گفت عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا باعث می‌شود که قیمت‌های واقعی برای بازار داخلی کشف شده و همه در جریان قیمت قرار بگیرند؛ در اینجا مصرف‌کنندگان داخلی اقدام به خرید سنگ‌آهن از بورس می‌کنند و اگر این محصول در تالار بورس خریداری نداشته باشد، صادرات به شیوه‌ای هدفمند صورت می‌گیرد.

کیوان جعفری‌طهرانی پیشنهاد کرد: در این روش بهتر است تا سنگ‌آهن به جای سه بار عرضه بدون مشتری، یکبار در بورس کالا عرضه شده و در صورت نبود خریدار داخلی اجازه صادرات داده شود، زیرا عرضه با فواصل زمانی مختلف باعث می‌شود تا قیمت‌های جهانی تغییر کند یا خریدار خارجی برای این محصول وجود نداشته باشد.وی با بیان اینکه عرضه پر حجم سنگ‌آهن در بورس کالا قابل توسعه بوده و باعث رفع نیاز داخل کشور می‌شود، عنوان کرد: اگر عرضه سنگ‌آهن در بورس کالا آغاز شود و برای معادن بخش دولتی و نیمه دولتی تعمیم پیدا کند، روشی به سود صنعت سنگ‌آهن و منافع ملی خواهد بود که برای تسهیل شرایط و سرعت گرفتن این طرح تاکید می‌کنم، سنگ‌آهن بهتر است یک بار در بورس عرضه شود و در صورت نبود مشتری مجوز صادرات را دریافت کند.

عوارض صادرات سنگ‌آهن

وی درخصوص تعیین عوارض صادراتی بر صادرات سنگ‌آهن نیز اظهار کرد: بحث تعیین عوارض روی صادرات سنگ‌آهن به‌طور معمول در سه ماه سوم یا چهارم هر سال مطرح می‌شود و این امر طی ۴ یا ۵ سال گذشته همواره مطرح بوده است. بیان اینگونه از مسائل تاثیر قابل توجهی را بر روی برنامه‌ریزی معادن جهت توسعه زیرساخت‌ها و همچنین صادرات به ویژه معادن بخش خصوصی می‌گذارد؛ علاوه بر این، از محل صادرات است که سرمایه مورد نیاز طرح‌های توسعه‌ای شرکت‌ها حاصل شده است.وی افزود: درست است که معادن کشور تامین نیاز صنایع داخلی را باید در اولویت خود قرار دهند اما بررسی روند صادرات سنگ‌آهن نشان می‌دهد دولت وقت در سال ۸۰ برای توسعه صادرات سنگ‌آهن، جایزه صادراتی در نظر گرفت. توجه داشته باشیم که عمده صادرات سنگ‌آهن کشور از سوی معادن بخش دولتی و نیمه خصوصی کشور است و بخش خصوصی سهم بسیار کمی دارد.طهرانی تصریح کرد: در افق ۱۴۰۴ ایران برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد نیازمند حدود ۱۶۰میلیون تن سنگ‌آهن کلوخه است و علاوه بر سنگ‌آهن در سایر محصولات زنجیره نیز به نسبت دچار کسری است و اگر با همین روند که تولید سنگ‌آهن صورت می‌گیرد پیش رویم از برنامه عقب خواهیم ماند.

خودتحریمی با ساختن دیوار تعرفه

به گفته وی، دیوار تعرفه به گونه‌ای خود‌تحریمی محسوب می‌شود و روی سرمایه‌گذاری‌ها در زنجیره تاثیرگذار است و بهترین راهکار در مقابل موضوعی نظیر اعمال تعرفه، عرضه محصول در بورس کالا است تا اگر مازادی در کشور به چشم می‌خورد پس از عرضه در بورس و نبود مشتری، صادر شود.وی تاکید کرد: نباید طوری عمل کرد که سرمایه گذاران بخش خصوصی و معدود سرمایه گذاران خارجی علاقه‌مند، تمایل خود به سرمایه‌گذاری را از دست دهند و در نتیجه ما را از اهداف تولیدی فولاد کشور دور کرده و با کسری بیشتر مواجه کند.