گزارش دلواری

«انگلیسی‌ها پس از اینکه در جنگ خشکی با دلواریان مغلوب شدند، چهار فروند کشتی جنگی آنها در مقابل دلوار لنگر انداخت و چند روز متوالی علی‌الاتصال دلوار را گلوله‌باران کردند و متجاوز از هزار گلوله توپ به دلوار افکندند و ما یکی از گلوله‌ها را وزن کردیم، ۲۴ من بوشهر بود (تقریبا ۳۰ من تبریز) و چون از این کار سودی نبردند، ناچار یک عده هزار نفری تحت فرماندهی یک نفر سلطان (کاپیتان) انگلیسی پیاده و شروع به جنگ کردند و پس از کشته شدن صاحب منصب مذکور و نیمی از قشون آنها، بقیه فورا به کشتی پناهنده شدند. از ما معدودی بیش زخمی و تلف شده‌اند. حال که آنها در خشکی و دریا مغلوب شده‌اند دیگر نمی‌دانم این بار از کدام طرف حمله خواهند کرد. چیزی که هست از هرجا حمله آورند جز اینکه مغلوب و منکوب شوند چاره‌ای نخواهند داشت. اجساد مقتولان انگلیسی در خارج دلوار در گوشه باغ افتاده، اگر مایل باشید تشریف آورده ببینید.»

- نامه رئیسعلی دلواری به آیت‌الله مجاهد برازجانی، از کتاب «تجاوز نظامی بریتانیا و مقاومت جنوب»، گردآوری: سیدقاسم یاحسینی