شماره روزنامه ۵۹۷۵
|

جنگ سرد

جنگ سرد

  • جانشین پوتین چه کسی است؟

    دنیای اقتصاد-محمدحسین باقی: در سال۱۹۹۲، فرانسیس فوکویاما، عالِم و اندیشمند علوم سیاسی، کتاب بسیار محبوب و بسیار تاثیرگذار و پرفروش «پایان تاریخ و آخرین انسان» را منتشر کرد. او با خطر ساده‌‌سازی بیش از حد، اساسا استدلال می‌‌کرد که مبارزه بین ایدئولوژی‌‌ها به پایان رسیده و جهان پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان جنگ سرد، در آستانه لیبرال دموکراسی و بازار آزاد قرار گرفته است.
  • خاطرات میدانی یک عکاس اهل برلین شرقی

    هیچ دیواری آن‌قدر بلند نیست که نتوان آن را پایین آورد. آنگلا مرکل، صدراعظم وقت آلمان این جمله را در سی‌‌امین سالگرد فروریختن دیوار برلین گفت. دیواری که دور تا دور بخش غربی برلین (تحت حاکمیت آلمان غربی) کشیده شد و در سال‌های جنگ سرد میان دو بلوک سیاسی سرمایه‌‌داری و کمونیسم، به نمادی از جدایی و رویارویی این دو قطب تبدیل شده بود. اعتراض‌‌های مردمی و در نهایت فروریختن دیوار برلین در سال۱۹۸۹ مقدمه روندی بود که در نهایت به اتحاد آلمان شرقی و غربی و پایان حکومت کمونیستی در شرق این کشور انجامید.
  • امیرعبداللهیان: در عصر جدید حتی یک واحد سیاسی کوچک نیز می‌تواند یک بازیگر و کنشگر واقعی باشد

    انتخاب: رییس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: در دوران کنونی بر خلاف دوره جنگ سرد جهان که مبتنی بر دیپلماسی خطی بود، از کنشگری دو بازیگر قدرتمند، به کنشگران متعدد و متنوع رسیده ایم و در عصر جدید حتی یک واحد سیاسی کوچک نیز می تواند یک بازیگر و کنشگر واقعی باشد.
  • آغاز زندگی آخرالزمانی در آمریکا

    دنیای‌اقتصاد: روآن مک‌‌کنزی زن ۳۸ساله آمریکایی، ۴۵هزار دلار هزینه کرده است تا خانه‌‌اش را برای احتمال وقوع جنگ هسته‌ای یا هر فاجعه دیگری آماده کند. نیویورک‌‌پست در گزارشی نوشت: مک‌‌کنزی ۱۱ سال پیش با خرید مواد غذاییِ اضافه شروع کرد؛ اما حالا در زیر زمین خانه‌‌اش پناهگاهی مخفی با ذخیره غذایی دو ساله ساخته است.
  • چشم‌‌‌انداز روس‌‌‌هابه نظم بین‌الملل

    کلینتون ریچ/ موسسه رند
    پیش‌بینی در حوزه ژئوپلیتیک، هنری خام و نارس است. در طول جنگ سرد، شوروی با اطمینان زیاد تاکید می‌‌‌کرد که نیروهای سوسیالیسم بر مدل منحط و فاسد سرمایه‌‌‌داری پیروز خواهند شد؛ اما محاسبات همیشه مسیر خود را تغییر می‌دهد. زمانی رهبران آمریکا مطمئن بودند که اگر ویتنام کمونیست شود، ممکن است پایانی برای گسترش دموکراسی در منطقه و سراسر جهان باشد. به نظر می‌رسد، حتی زمانی که وضوح غیرمعمولی در مورد نیروهای شکل‌دهنده ژئوپلیتیک وجود داشته باشد، نتیجه‌‌‌گیری درست از شواهد ناممکن است. به‌رغم این…
  • رویارویی که یادآور جنگ سرد است!

    اقتصاد نیوز: ژائیر بولسونارو، رئیس جمهوری برزیل در جریان یک سخنرانی در ژوئن گذشته غرید و گفت طبقه جدیدی ظهور کرده که خواهان دزدیدن و غارت آزادی ما است.
  • عواقب جنگ سرد جدید پوتین در اوکراین

    اقتصاد نیوز: توماس فریدمن، ستون نویس نیویورک تایمز، با انتشار یادداشتی با عنوان «پوتین در زمستان امسال مردم را وادار می کند بین گرم کردن و غذا خوردن انتخاب کنند» این مسئله را مورد تحلیل قرار داده است.
  • دموکراسی لیبرال غربی؛ پشتوانه نظام تک‌قطبی!

    توسعه به مثابه مفهومی مدرن، قدمت چندانی ندارد و جست‌وجوی ریشه‌های آن ما را به سال‌های پس از جنگ جهانی دوم می‌‌رساند؛ هنگامی که اروپای ورشکسته از لحاظ اقتصادی و اجتماعی، به عرصه رقابت دو ابرقدرت ایدئولوژیک زمان، ایالات متحده آمریکا و شوروی سابق تبدیل شد و هر یک از این دو قدرت بزرگ جهانی با هدف نشان دادن برتری الگوی مورد نظر خویش برای رشد، اهداف و برنامه‌های مشخصی را برای تزریق خون تازه به بدنه اقتصاد در‌‌هم‌‌شکسته آن زمان طراحی کردند.
  • شوروی یک گورباچف‌‌ نداشت

    دنیای اقتصاد: مقامات و قانون‌گذاران روس چهارشنبه هفته گذشته در واکنش به مرگ میخائیل گورباچف با احتیاط رفتار کردند. درحالی‌که او را به‌خاطر نقشش در پایان دادن به جنگ سرد تحسین می‌‌کردند؛ اما از شکست او در جلوگیری از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی نیز ابراز تاسف کردند. در برنامه‌های تلویزیون دولتی که به مناسبت درگذشت گورباچف پخش شد؛ هرچند به او به‌عنوان یک شخصیت تاریخی ادای احترام شد، اما اصلاحات صورت پذیرفته در دولت آن زمان را برنامه‌‌ریزی ضعیفی توصیف ‌‌کردند و او را مسوول ناتوانی در حفظ منافع کشور در تقابل با…
  • بدرود رفیق گورباچف

    پویا جبل‏‌عاملی
    حتی شکاک‌ترین مقامات شوروی سابق نیز نمی‌توانستند باور کنند رفیق گورباچف که از همان ابتدا ایمان و اعتقاد خود را به استالین نشان داده بود و حزب کمونیست چنان به وی اطمینان داشت که در جوانی مجوز عبورش از پرده آهنین را چندین بار صادر و خرج سفرهایش به غرب را نیز تامین کرده بود تا دشمن را به خوبی بشناسد، با میراث لنین چنین کند.
  • پاشنه آشیل اقتصاد گورباچف

    دنیای اقتصاد - فاطمه نصیری: میخائیل گورباچف، مردی که نامش با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و پایان یافتن جنگ سرد گره خورده بود، درگذشت. در واقع همین فروپاشی بود که باعث شد نامش به عنوان آخرین رهبر حزب کمونیست شوروی در تاریخ ثبت شود. او به عنوان رهبری جوان، با هوای ایجاد اصلاحات اقتصادی به عضویت دفتر سیاسی حزب کمونیست شوروی درآمد. اما انجام نادرست همان اصلاحات اقتصادی در شرایطی که زمان زیادی برای پابرجایی شوروی باقی نمانده بود، دست به دست عوامل دیگری داد و موجب شد حکومت ۶۹‌ساله شوروی پایان یابد. با وجود آنکه تئوری‌های زیادی…
  • کودتای آگوست و استعفای گورباچف/ آخرین چراغ خاموش شد

    اقتصاد نیوز: گورباچوف متولد ۲ مارس ۱۹۳۱ (مصادف با ۱۱ اسفند ۱۳۰۹ هجری شمسی) بود. او از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۱ دبیرکل حزب کمونیست اتحاد جماهیر شوروی بود اما دسامبر ۱۹۹۱ بعد از یک کودتای داخلی موسوم به «کودتای آگوست» سرانجام استعفا داد و اتحاد جماهیر شوروی هم فروپاشید.
  • گورباچف؛ پایان،پایان‌دهنده جنگ سرد

    اکوایران: بیمارستان «کلینیک مرکزی» روسیه با انتشار بیانیه‌ای نوشته است که گورباچف «بعد از یک دوره طولانی بیماری سخت» شامگاه سه‌شنبه چشم از جهان فروبست.
  • آقای رئیسی در یک ایران زندگی می‌کند و ما مردم در یک ایران دیگر/ ما را هم به آنجا ببرید!

    شرق: آقای رئیسی لطفا یا مواردی را که نشست خبر گفتید در ایران پیاده‌سازی کنید یا مردم را به کشوری که درباره آن گفتید، ببرید.
  • ولفگانگ لئونارد، نویسنده و مورخ سیاسی آلمانی

    روح‌اله حاتمی: ولفگانگ لئونارد، نویسنده و مورخ سیاسی آلمانی در حوزه اتحاد شوروی، جمهوری دموکراتیک آلمان و کمونیسم بود. وی به‌عنوان یک کمونیست آلمانی که خانواده‌اش از آلمان هیتلری گریخته بودند و خود در شوروی تحصیل کرده بود پس از پایان جنگ جهانی دوم از موسسان و رهبران آلمان شرقی شد؛ اما به زودی امیدهایش به یأس گرایید و در ۱۹۴۹ از آنجا گریخت، ابتدا به یوگسلاوی رفت و در ۱۹۵۰ راهی آلمان غربی شد. بعدتر به بریتانیا رفت و در نهایت در ۱۹۵۶ راهی آمریکا شد؛ جایی که بدل به استادی محبوب و مشهور در دانشگاه ییل شد (۱۹۶۶ تا…
  • آمریکا تحریک کننده اصلی جنگ در اوکراین است

    ایرنا: ژانگ از سفر هفته گذشته نانسی پلوسی رئیس مجلس نمایندگان آمریکا به جزیره تایوان انتقاد کرد و گفت که واشنگتن در تلاش است تا تاکتیک‌های مشابهی را در اوکراین و تایوان برای احیای ذهنیت جنگ سرد، کنترل چین و روسیه و برانگیختن رقابت و تقابل قدرت‌های بزرگ»، به کار گیرد.
  • افزایش احتمال جنگ چین و آمریکا

    فرارو: مانور قدرت ۷۲ساعته چین احتمال نبرد نظامی پکن و واشنگتن را بر سر جزیره تایوان به‌شدت افزایش داده است. به باور نیویورک‌تایمز، این مانور نظامی جذابیت مشوق‌های اقتصادی در سیاست چین و تایوان را اکنون به پایین‌ترین حد خود پس از پایان جنگ سرد رسانده است. برخی کارشناسان هشدار می‌دهند تنش‌های کنونی می‌تواند در نهایت، پکن و واشنگتن را وارد درگیری همه‌جانبه کند.
  • بالاگرفتن منازعات شرقی-غربی در تجارت بین‌‌‌‌‌‌‌‌‌الملل

    دنیای‌اقتصاد: دوستی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های گذشته، دوستی‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی مربوط به دوران جنگ سرد که بیشتر مربوط به حافظه تاریخی ملت‌ها بود و گرد فراموشی بر آن می‌‌‌‌‌‌‌‌‌نشست گویی بار دیگر زنده می‌شود. کشورهای دوپاره جنوبی و شمالی، یکی از دوستان غرب و دیگری از رفقای شرق، مثلا دو کره‌جنوبی بار دیگر به صحنه نمایش سیاست بین‌الملل واردشده‌اند. همچنین به دیگر عرصه‌ها هم ورود کرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند از جمله اقتصاد بین‌الملل.
  • اولیانوف: تحریم روسیه دلیل مشکلات اتحادیه اروپا است

    فارس: «میخائیل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی مستقر در وین به اظهارات اخیر «اولاف شولتز» صدراعظم آلمان علیه روسیه پاسخ داد. شولتز یکشنبه هفته گذشته مدعی شده بود: «پوتین از انرژی به عنوان سلاح استفاده می‌کند، اقدامی که حتی اتحاد جماهیر شوروی نیز در دوران جنگ سرد آن را انجام نداد».
  • منطقه میزبان ائتلاف‌‌‌های نو ظهور

    سیاوش فلاح‌پور کارشناس مسائل منطقه در توییتی نوشت: در یکسو ائتلاف‌‌‌های دیرین سست می‌شود و در سوی دیگر ائتلاف‌‌‌های نوظهور، مستحکم. آینده این مسیر چیست؟ آنچه روشن است؛ خاورمیانه و بازیگرانش وارد مسیر جدیدی شده‌‌‌اند و نظمی که پس از جنگ سرد در این منطقه برقرار شده بود در حال تغییر است.
  • مهمات غرب در حال اتمام است؟

    ایرنا: فایننشال تایمز به نقل از «آلکس ورشینین» کارشناس تسلیحات آمریکا، شرایط کنونی کمبود مهمات در غرب را به بحران کمبود مهمات در جنگ جهانی اول تشبیه کرد و نوشت: کمبود تسلیحات در غرب ممکن است برتوانایی دفاعی اوکراین تاثیر بگذارد. کل تولید گلوله ۱۵۵ میلی متری توپخانه در آمریکا فقط برای کمتر از ۲ هفته جنگ اوکراین کافی است.
  • استاد بازی‌‌ها: هنری کیسینجر و هنر دیپلماسی خاورمیانه‌‌ای

    مارتین ایندیک ترجمه: محمدحسین باقی
    جلسه‌‌‌‌ شورای امنیت ملی اولین فرصت را به کیسینجر داد تا به‌طور رسمی درباره سیاست خاورمیانه ابراز نظر کند. کیسینجر در یکی از اولین مواضع خود در برابر نیکسون، از موضع راجرز انتقاد کرد: او گفت اگر مذاکرات دو قدرت پیشرفت کند، اتحاد شوروی نزد اعراب اعتبار خواهد یافت و اگر آنها شکست بخورند، ایالات‌‌‌‌متحده مقصر شناخته می‌‌‌‌شود. در مذاکرات چهار قدرت- با توجه به حمایت شوروی، فرانسه و بریتانیا از اعراب- ایالات‌‌‌‌متحده احتمالا خود را در حمایت از اسرائیل تنها و منزوی خواهد یافت. کیسینجر گفت که آنچه در…
  • جنگ ارزی کلید خورد +فیلم

    اکو ایران: جنگ روسیه و اوکراین، جنگ سرد، جنگ‌های احتمالی آینده به وفور در اخبار منعکس می‌شوند و سیاستمداران هم بر آتش این قبیل اخبار می‌دمند، ولی اتفاقات مهم جنگ‌ها معمولا در سکوت خبری اتفاق می‌افتد. چه تعداد از مردم جهان از جنگ ارزی بین کشورها آگاهی دارند؟ جنگ ارزی اتفاقی است که شاید بیشتر از جنگ روسیه و اوکراین زندگی مردم را تحت تاثیر قرار داده است. اکو ایران در این گزارش جنگ ارزی میان کشورها را بررسی می کند.
  • عبور جهان از نظم پسا جنگ سرد

    نویسنده: دا وِی ترجمه: محمدحسین باقی
    چند ماه پس‌‌ازآنکه ولادیمیر پوتین، رئیس‌‌جمهور روسیه، در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ دستور حمله نظامی در شرق اوکراین را صادر کرد، واضح است که پیشرفت نظامی در طرف روسی به‌‌خوبی پیش نمی‌‌رود. مقاومت اوکراین، با حمایت غرب، بسیار چشمگیر بوده است. «دا وِی» استاد دپارتمان روابط بین‌‌الملل در دانشگاه «تسینگوا» و مدیر مرکز امنیت و استراتژی بین‌‌المللی (CISS)، در مقاله‌‌ای که در «موسسه مطالعات بین‌‌المللی شانگهای SIIS» و «مرکز امنیت استراتژی بین‌‌المللی تسینگواCISS» انتشار یافت نوشت، طی چند ماهی که از جنگ می‌‌گذرد،…
  • انقلاب در ناتو

    دنیای‌اقتصاد: «ینس استولتنبرگ» دبیرکل ناتو گفت که این ائتلاف نظامی در راستای بخشی از پاسخ به «عصر رقابت استراتژیک» تعداد نیروهای واکنش سریع خود را تقریبا هشت برابر کرده است و به ۳۰۰هزار سرباز خواهد رساند. نیروی واکنش ناتو در حال حاضر حدود ۴۰هزار سرباز دارد. اقدام برای گسترش نیروهای ناتو بخشی از «بزرگ‌ترین اصلاحات اساسی دفاع جمعی و بازدارندگی از زمان جنگ سرد» است.
  • شراکت استراتژیک دو قدرت شرق

    مارک چمپیون/ بلومبرگ
    روابط چین و روسیه در ماه‌‌‌های اخیر، تغییرات نسبتا بزرگی داشته است و به نظر می‌رسد، این تغییرات ادامه پیدا خواهد کرد. این دو کشور در سده‌های اخیر، رقیب هم بوده‌اند؛ اما در ماه فوریه، قبل از حمله روسیه به اوکراین، شی‌جین پینگ، رئیس‌جمهور چین و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در یک دیدار گفتند که شراکت آنها «نامحدود» است. پیوندهای نظامی، اقتصادی و سیاسی بین دو حکومت خودکامه طی دودهه اخیر، توسعه پیدا کرده و این تحول سبب نگرانی‌های عمیق در دموکراسی‌‌‌های غربی و نیز ژاپن شده است. روسیه و چین قصد…
  • دومین جنگ سرد؟

    گیدون راخمان/فایننشال‌تایمز
    تردیدی وجود ندارد که جنگ روسیه علیه اوکراین، اثرات پایداری بر ساختارهای سیاسی و اقتصادی جهان خواهد گذاشت و ابعاد این تاثیرات تنها با گذشت زمان مشخص خواهد شد. از پیش، به دلیل این جنگ، اختلال‌ها در زنجیره‌های تامین شدت پیدا کرده و بر فشارهای تورمی افزوده شده است. اما در ابعاد بزرگ‌تر، به نظر می‌رسد جهان در آستانه «دومین جنگ سرد» قرار دارد: مشاهده می‌کنیم که بار دیگر، ایالات‌متحده در حال تلاش برای ایجاد ائتلافی از دموکراسی‌ها برای مقابله با محور روسیه-چین است و بار دیگر، ریسک شروع جنگ هسته‌ای در…
  • جنگ سرد در سازمان ملل به وقوع می پیوندد؟

    ایرنا: گوترش در حالی در خصوص بروز جنگ سرد در جهان هشدار داده است که از ابتدای سال میلادی تاکنون کره شمالی دست‌کم ۱۶ موشک آزمایش کرده است.
بیشتر