ویژه نامه

• بهسازی مناطق نابسامان شهری اولویت سیاستگزاران و قانون گزاران توسعه شهری

  

  یکی از اتفاقات رخ داده در وزارت راه و شهر سازی در دولت یازدهم، تلاش برای تغییر انگاره ها و آموزه های نادرست در مواجهه با مسئولیت ها و ماموریت های خود در حوزه های مختلف بوده است. یکی از این مقولات موضوع احیاء، بازسازی و نوسازی بافت های هدف، شامل بافت‌های تاریخی، بافت های میانی و تلاش جهت نوسازی و توانمند سازی سکونتگاه‌های غیر رسمی بوده است؛ موضوعی که ذیل راهبردکلی این دولت مبنی بر احترام به حقوق شهروندی و کرامت انسانی شهروندان میهن اسلامی، حفظ هویت تاریخی و فرهنگی شهر ها در عین رعایت اصل برابری و عدالت را سرلوحه اقدامات خود در این زمینه قرار داده است.

• سیستم پولی کشور به کمک برنامه‌های بازآفرینی شهری بیاید

  دکتر سعید اسلامی بیدگلی عضو هیات مدیره طی دو سالی که از روی کار آمدن دولت تدبیر و امید گذشته است، تفاوت رویکردهای دولت جدید در حوزه شهرسازی با دولت پیشین نمایان شده است. در حالی که دولت گذشته توسعه مسکن مهر را در پیشانی برنامه‌های خود قرار داده و برنامه‌های کالبدی بیشترین منابع برنامه‌ریزی را صرف خود کرده بود، دولت جدید به توسعه درونی شهرها، احیای هویت شهری و برنامه‌های اجتماعی توجه دارد. همین توجه دولت و وزارت راه و شهرسازی به مسایل هویت و توسعه اجتماعی، وظایف شرکت عمران و بهسازی را سنگین‌تر کرد و فعالیت‌های این شرکت جزو الویت‌های برنامه‌های توسعه شهری وزارت‌خانه قرار گرفت.

• سند ملی، مرجع رسمی در بازآفرینی بافت‌های شهری

  

  مهندس مجید روستا عضو هیات مدیره نظر به اینکه در اصول مختلف قانون اساسی و سند «چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۴۰۴» دستیابی به عدالت اجتماعی مورد تاکید قرار گرفته و مبارزه با فقر و محرومیت از اولویت‌های دولت است، کم‌توجهی به سرنوشت بخشی از شهرنشینان کشور که از مسکن نامناسب، کمبود خدمات و زیرساخت‌های شهری و فقدان محیط اجتماعی سالم رنج می‌برند و با فقر نسبی و بیکاری گسترده مواجه هستند، فاقد هرگونه توجیه منطقی است. به همین دلیل دولت جمهوری اسلامی ایران گام‌های بلندی در جهت احیاء بهسازی و نوسازی بافت‌های نابسامان شهری برداشته است.

• عزم دولت در اعطای تسهیلات نوسازی

  مهندس سعید اسدی محجوب سرپرست اداره کل تجهیز منابع مالی، فنی و اقتصادی و املاک حدود ۱۳۰ هزار هکتار از مساحت بافت‌های شهری کشور را بافت‌های فرسوده، ناکارآمد و غیر رسمی تشکیل می‌دهند که جمعیتی بالغ بر ۱۹ میلیون نفر در آنها ساکن هستند. این محدوده‌ها با معضلات پیچیده‌ای از جمله فقر شهری، عدم ایمنی و امنیت محیط زندگی و هویت نازل اجتماعی - فرهنگی مواجه‌اند. تحلیل نتایج عملکرد گذشته نشان داده است که به‌رغم تلاش‌های صورت گرفته، منابع لازم برای توسعه خدمات، ارتقای زیرساخت‌ها و تسهیلات به ساکنان و مالکان تخصیص نیافته و این محدوده‌ها در تله فقر شهری گرفتار شده‌اند.

• برنامه‌های نرم‌‌افزاری

  

  مهندس سمانه خبیری کارشناس دفتر مطالعات و امور ترویجی با شروع کار دولت تدبیر و امید در سال ۱۳۹۲، و با آسیب‌شناسی و بازنگری در مجموعه سیاست‌ها و اقدامات بهسازی و نوسازی شهری، الزام تغییری بنیادی در انگاره‌های ذهنی حاکم بر برنامه‌های بهسازی و نوسازی شهری پیش روی شرکت مادر قرار گرفت. بر این اساس، به نظر می‌رسید که تاکید بر برنامه‌ها و پروژه‌های سخت‌افزاری با توجه صرف به ابعاد کالبدی و بی‌توجهی به برنامه‌های نرم‌افزاری، پاسخگوی نیاز محدوده‌‌های هدف در تحقق بازآفرینی شهری نبوده و سرعت بازتولید فرسودگی در فرایندهای توسعه شهری از سرعت و اثربخشی اقدامات سخت‌افزارانه پیشی گرفته است.

• برنامه بازآفرینی محلات

  

  مهندس ماندانا ملک معاون دفتر راهبری و هدایت طرح های بازآفرینی شهری طرح احیا و بهسازی گذر آب انبارنو ساری گذر آب انبارنو در شهر ساری با حفظ نسبی صورت تاریخی خود از بناهای ارزشمندی است که از حاشیه و حوزۀ نفوذ برخوردار است و ظرفیت فوق العاده ای را برای سرزندگی گذر ارائه می نماید. فرسودگی بسیاری از ابنیۀ موجود در این گذر، اعمال ضوابط شهری نامناسب در گذشته، تغییر سبک زندگی و گرایشهای عمومی، نوسازی های بی رویه و نظایر آن باعث شده است که توان بالقوۀگذر به منصۀ ظهور نرسیده و شهر از استفاده از راسته ای پرنشاط، فعال، جذاب و زیبا محروم ماند.

• ماموریت‌های عمران و بهسازی شهری در چارچوب سیاست بازآفرینی شهری پایدار

  

  شرکت عمران و بهسازی شهری ایران شرکت مادرتخصصی عمران و بهسازی شهری ایران با ماموریت سیاستگذاری برای ارتقای کیفیت زندگی ساکنان در محدوده ها و محله های ناکارآمد شهری ، اقدامات و فعالیت های خود را در سه دسته عمده به شرح ذیل متمرکز نموده است. این دسته بندی ضمن پاسخ گویی به مأموریت ها و وظایف قانونی این مجموعه برآمده از چند مولفه اصلی می باشد که عبارتند از: درس آموزی از تجربیات برنامه ای و اجرایی متعدد در زمینه احیا، بهسازی، نوسازی و توانمند سازی بافت های هدف در سراسر کشور، رویکردها و سیاست های دولت تدبیر و امید در راستای احقاق حقوق شهروندی و بسط عدالت اجتماعی، تعامل و بهره گیری از تجارب جهانی به ویژه در مقیاس منطقه ای.

• تشکیل ستادهای ملی، استانی وشهرستانی بازآفرینی پایدار محدوده ­ها و محله‌های هدف

  مهندس نریمان مصطفایی مدیرکل دفتر ستاد ملی بازآفرینی شهری پایدار از سال ۱۳۸۰ به بعد برنامه های پیشرویی با رویکرد توانمندسازی و با بهره گیری از تجارب جهانی در قالب طرح بهسازی شهری واصلاحات بخش مسکن (پروژه همکاری مشترک دولت جمهوری اسلامی ایران با بانک جهانی )توسط شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران وزارت راه وشهرسازی به نمایندگی از دولت با همکاری سازمانهای مرتبط آغاز شد که در نهایت منجر به تهیه و تصویب سند ملی توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی (مصوبه هیأت محترم دولت در تاریخ ۱۹/ ۱۱/ ۱۳۸۲) گردید.

• سرزندگی محله‌ها و محدوده‌های هدف با بهره برداری مجدد از آثار ارزشمند

  

  مهندس حمیدرضا سپهری مشاور مدیرعامل شهرنشینی شتابان و گسترش لجام گسیخته و ناموزون شهر‌ها در دهه‌های اخیر موجب بروز مسائل و مشکلات عدیده‌ای به ویژه تغییر نقش و عملکرد مراکز شهر‌ها و افت منزلت اجتماعی- مکانی این محدوده‌ها شده است. این مراکز به ‌رغم برخورداری از ظرفیت‌های مناسب توسعه مورد بی‌توجهی نظام برنامه‌ریزی شهری قرار گرفته‌اند. وجود ساختمان‌های ارزشمند، محلات و فضاهای شهری با هویت، مراکز اصلی فرهنگی-مذهبی شهر و مجموعه‌های تاریخی بی‌بدیل، مراکز شهر‌ها را به استراتژیک‌ترین عرصه شهری برای ایفای نقش اصلی به عنوان قلب تپنده شهری بدل کرده است.

• اسکان پایا رویکرد نوین در بازآفرینی محلی

  مهندس کاوه حاجی علی اکبری معاون توسعه محلی شرکت نوسازان شهر تهران برنامه اسکان پایا با هدف فراهم نمودن بستر همکاری مشترک میان مدیریت ملی، استانی و شهری و استفاده از ظرفیت های بخش دولتی، عمومی و خصوصی در مدیریت و هدایت برنامه‌های بازآفرینی محدوده های هدف طرح های احیاء، بهسازی و نوسازی از طریق الگوسازی و اجرای پروژه های مسکونی نمونه با مشارکت ساکنین و تامین خدمات و زیرساخت های شهری شکل گرفته ‌است. راهبردهای برنامه راهبردهای موضوعی برنامه در ابعاد مختلف به صورت زیر قابل تعریف می‌باشد: مسکن: ارتقای کیفیت سکونت، بهبود کیفیت ساخت و ساز و پرهیز از جابجایی جمعیت بومی؛ خدمات: تامین خدمات بر اساس نیاز ساکنان(رویکرد نیاز-سو) و عدالت در دسترسی بهه خدمات محلی؛ بهسازی محیطی: ارتقای کیفیت محیط عمومی و ایجاد سرزندگی در فضاهای شهری ؛ توانمندسازی اجتماعی و اقتصادی: آموزش ساکنان، آموزش و تقویت نهادهای محلی (در راستای اهداف برنامه)، افزایش سطح مشارکت محلی و کاهش آسیب های محلی؛ اقدامات پشتیبان: تقویت همکاری‌های بین بخشی (بین دستگاه‌های بخش عمومی جهت دستیابی به مدیریت هماهنگ برنامه‌های بازآفرینی)، هدایت منابع عمومی به ایفای وظایف بخش عمومی در محدوده‌های هدف، تسهیل و تسریع در نوسازی مردمی از طریق کاهش مشکلات مربوط به مالکیت و تدوین، تصویب و پیاده‌سازی مشوق‌های نوسازی مسکن (بخشودگی در هزینه عوار، تسهیلات ساخت و اسکان موقت ارزان‌قیمت، تسریع در فرآیندهای اداری و .

• دستورالعمل ارزیابی صلاحیت اشخاص حقیقی و حقوقی صادر شد

  مهندس محمد مهدی نوروزیان مدیر کل دفتر راهبری و هدایت طرح‌های بازآفرینی دستورالعمل تعیین صلاحیت اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع ماده ۴ قانون حمایت از احیاء، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری تدوین و ابلاغ شد . طبق ماده ۴ قانون حمایت از احیاء، بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری ، مجریان طرحهای احیاء، بهسازی و نوسازی (وزارت مسکن و شهرسازی و شهرداری ها) می توانند قسمتی از اختیارات خود را به شرکتها یا سازمان های وابسته به خود و یا اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی صاحب صلاحیت فنی ، مالی و اجرایی واگذار نمایند .

• تغییر رویکرد "فرسودگی" به "ناکارآمدی" در فرایند بازآفرینی شهری

  دکترمنا عرفانیان سلیم مدیرکل دفتر مطالعات کاربردی و امور ترویجی محدوده های گسترده ای از شهرهای کشور به ویژه کلان شهرها، با مسایل و معضلات پیچیده ای در زمینه فقر شهری، بحران هویت و منزلت اجتماعی، عدم ایمنی، کمبودهای خدماتی و زیر ساختی و نهایتاً ناپایداری بافت روبرو هستند. با وجود تهیه طرح های متعدد و تلاش های متعدد دولت و مدیریت شهری ، متاسفانه روند افت منزلت مکانی، اجتماعی و اقتصادی در این پهنه های شهری رو به افزایش است. اکنون شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران، به عنوان متولی ارتقای کیفیت حیات شهری در محدوده های مذکور، در تلاش است با تغییر رویکردها و تدقیق سیاست های بهسازی و نوسازی شهری به کارآمدکردن اقدامات و هدفمندکردن برنامه های دستگاه های مختلف و ذیربط نایل گردد.

• بهسازی و نوسازی شهری ایران از آغاز تا سال ۱۳۹۲

  

  دکتر محمد سعید ایزدی معاون وزیر، رییس هیات مدیره و مدیر عامل شرکت عمران و بهسازی شهری ایران سیاست ها و برنامه های بهسازی و نوسازی شهری در ایران طی سه دهه گذشته روند تکاملی را پیموده است. این روند اگر چه بطئی و گاه با تقابل‌های رویکردی روبه رو بوده، اما منجر به اقداماتی اجرایی در محلات هدف این برنامه ها شده است. در این میان دولت و شهرداری ها هر یک نقش ویژه ای در تکامل این فرایند داشته و برنامه های متعددی را مدیریت و اجرا کرده‌اند. آغازگر این اقدامات برنامه های موضعی با دخالت حداکثری دولت و شهرداری ها و اغلب به شکل پراکنده در برخی شهرهای کشور بوده است.

• تغییر رویکرد "فرسودگی" به "ناکارآمدی" در فرایند بازآفرینی شهری - ۲۱ اردیبهشت ۹۴

  دکترمنا عرفانیان سلیم مدیرکل دفتر مطالعات کاربردی و امور ترویجی محدوده های گسترده ای از شهرهای کشور به ویژه کلان شهرها، با مسایل و معضلات پیچیده ای در زمینه فقر شهری، بحران هویت و منزلت اجتماعی، عدم ایمنی، کمبودهای خدماتی و زیر ساختی و نهایتاً ناپایداری بافت روبرو هستند. با وجود تهیه طرح های متعدد و تلاش های متعدد دولت و مدیریت شهری ، متاسفانه روند افت منزلت مکانی، اجتماعی و اقتصادی در این پهنه های شهری رو به افزایش است. اکنون شرکت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری ایران، به عنوان متولی ارتقای کیفیت حیات شهری در محدوده های مذکور، در تلاش است با تغییر رویکردها و تدقیق سیاست های بهسازی و نوسازی شهری به کارآمدکردن اقدامات و هدفمندکردن برنامه های دستگاه های مختلف و ذیربط نایل گردد.