گلایههای بخش خصوصی تکراری شده است و هر رویدادی فرصتی برای یادآوری مشکلات و چالشهای بنگاههای اقتصادی است تا دولتمردان برای رفع مشکلات صنایع برنامهریزی کنند. طی چند هفته گذشته مراسم تقدیر از صادرکنندگان در استانها بهانهای برای بیان مشکلات صادرکنندگان بود. هر چند در برنامه سوم توسعه، سیاستگذاری برای حمایت از صادرکنندگان انجام شده است و جوایز صادراتی و تسهیلات کمبهره از جمله حمایتهایی است که برای حمایت از صادرکنندگان در نظر گرفته شده بود. اما فراموشی و بیتوجهی به این موضوعات صادرکنندگان را مایوس کرده است.
در جوامع پیشرفته امروزی، با توجه به ناکارآمد بودن بخشهای اقتصاد دولتی و تعاونی، توجه به بخش اقتصاد خصوصی مورد تایید قرار گرفته است. نظر به وجود محدودیتها و ارتباطات بینالمللی ایران و همچنین بروز مسائل و مشکلات بوروکراسی از ناحیه دولت، بحث واگذاری شرکتها و طرحهای مختلف نیمه تمام از دولت به بخش خصوصی، بسیار حائز اهمیت و همچنان در کانون توجه است.
کهگیلویه و بویراحمد به مرکزیت یاسوج، استانی است که یک درصد جمعیت و یک درصد مساحت کشور را دارد. اقلیم چهار فصل این استان موجب شده تا از مواهب متنوع و گوناگونی برخوردار باشد؛ سرزمینی بسیار غنی که بین ۱۷ تا ۲۵ درصد نفت و گاز، ۱۰ درصد آب کشور و ۸.۸ درصد جنگلهای کشور را داراست. همچنین بیش از یکهزار و ۲۰۰ گونه گیاهان دارویی و همچنین اکوتوریسم بسیار زیبایی در جنوب کشور در کوهپایه دنا دارد. دنا با چهل قله بالای ۴ هزار متر، سرزمینی مناسب برای گیاهان و جانوران و منطقهای زیبا برای مقاصد گردشگری است. در این گفتوگو به بررسی جایگاه، پتانسیلها، توانمندیهای بالقوه و بالفعل کهگیلویه و بویراحمد و همه آنچه که برای رسیدن به توسعه پایدار، صادرات گسترده و جذب سرمایهگذار نیاز دارد، میپردازیم. در این راستا جبار کیانیپور، رییس اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی استان و نایب رییس کمیسیون خدمات فنی و مهندسی اتاق ایران پاسخگوی سوالاتمان است.
بیکاری یکی از بزرگترین معضلاتی است که باعث ایجاد بحرانهای متعدد در عرصههای اجتماعی، اقتصادی، روانی و سیاسی میشود و میتوان گفت، بیکاری، شاهراه اصلی معضلات و ناهنجاریهای اجتماعی است و حل آن بسیاری از مشکلات اجتماعی، روانی، اقتصادی جامعه را برطرف میکند. براساس آمارهای اتخاذ شده از مرکز آمار ایران استان کرمان در سال ۱۳۹۰ دارای جمعیتی حدود ۲ میلیون و ۴۰۵ هزار و ۱۷۲ نفر بوده است که در طی ۵ سال ۱۵۳ هزار و ۶۴۰ نفر به جمعیت آن اضافه شده است، بهگونهای که در سال گذشته جمعیت استان کرمان به ۲ میلیون و ۵۵۸ هزار و ۸۱۲ نفر رسید، اما از سوی دیگر نرخ بیکاری این استان در سال ۹۰ حدود ۱۸/ ۲۶ درصد بوده که در سال گذشته به ۱۱/ ۵۱ درصد رسیده است، بنابراین سالانه نرخ بیکاری استان کرمان در این مدت بهطور متوسط ۳۵/ ۱ درصد کاهش داشته است؛ اما به اعتقاد سید مهدی طبیب زاده رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان اگرچه نرخ بیکاری استان در سال ۹۵ برابر با ۵/ ۱۱ درصد بود؛ اما به لحاظ تعریفی که از بیکاری میشود، اشتغال مولد که حکایت از رونق تولید داشته باشد، چندان موثر نبوده و در ماههای اخیر شاهد تعطیلی کارخانههایی هستیم که متاسفانه اگر فکری نشود، خالص شغل ایجاد شده چه بسا صفر یا منفی شود.
استان کهگیلویه و بویراحمد با دارا بودن مساحتی حدود ۱۵ هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع در جنوب غربی کشور واقع شده است. قرارگرفتن استان کهگیلویه و بویراحمد در کریدور شمال جنوب، این استان را در یک موقعیت استراتژیک قرار داده است. اختلاف ارتفاع از سطح دریا با حداقل ارتفاع از سطح دریا حدود ۴۰۰ متر در منطقه گچساران و حداکثر ارتفاع از سطح دریا حدود ۴۴۰۰ متر (قله معروف دنا) تغییرات دما و میزان بارندگی و ایجاد تنوع گیاهی و جانوری در دو ناحیه اقلیمی کاملا متمایز سردسیری و گرمسیری را در این استان به وجود آورده است؛ وجود معادن متعدد هم مزیت دیگر این استان به شمار میرود. با توجه به پتانسیلهای طبیعی این استان به بررسی ظرفیتهای متعدد آن میپردازیم. گفتوگوی ما را با دکتر چنگیز هاشمی، نایب رییس اول اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی یاسوج میخوانید.
استان کهگیلویه و بویراحمد در جنوب غرب ایران پهناور با قدمتی کهن و هویتی دیرینه قرار دارد که برخی تاریخدانان آن را دروازه پارس نامیدهاند. کشف صدها قبرستان کهن، تپههای باستانی، دیرینگی و تنوع میراث فرهنگی و آثار به جا مانده، نشان از اصالت، هویت و شخصیت مردمانش دارد. کهگیلویه و بویراحمد همیشه به عنوان یکی از قطبهای جغرافیایی خاص در جنوب غرب فلات ایران و محل استقرار و سکونتگاه جوامع اولیه انسانی به شمار آمده است.
بسیاری از پروژههای بزرگ عمرانی باقیمانده از دولت دهم در کهگیلویه و بویراحمد با پایان یافتن دولت یازدهم همچنان سرانجام مبهمی دارند. پروژههایی مانند بیمارستان ۲۰۰ تختخوابی یاسوج، ورزشگاه ۱۵ هزار نفری، جاده پاتاوه به دهدشت، راهآهن یاسوج به اقلید، پل سوم بشار، مجتمع بزرگ فرهنگی یاسوج و چند پروژه بزرگ دیگر بر جای مانده است. سرانجام همه این پروژهها بلاتکلیفی بوده است. در حالی که این استان برای افزایش سطح زندگی مردم و بهبود کیفیت آن به اتمام این پروژههای عمرانی و در دستور کار قرار دادن پروژههای جدید نیاز دارد تا عنوان محروم بودن از پیشانی این استان گوهر بار و غنی برداشته شود. همه اینها در حالی است که اسفند ماه سال گذشته استاندار کهگیلویه و بویراحمد خبر از اختصاص یکهزار و ۲۲۴ میلیارد تومان اعتبار عمرانی در سال ۹۶ به این استان داده و گفته بود: «زیرساختهای کهگیلویه و بویراحمد نسبت به دیگر استانها مشکلات بیشتری دارد و به دلیل وضعیت نامطلوب مالی دولت، سرمایهگذاری در استان کاهش پیدا کرده است و بخش خصوصی نیز در استان توانمند نیست.» تقویت زیرساختها، حمایت از بنگاههای تولیدی و اقتصادی و جذب سرمایهگذاران میتواند زمینه توسعه همه جانبه استان را فراهم کند، اما اینکه با توجه به وضعیت حاکم بر استان چقدر توانستهایم در تقویت زیرساختها و جذب سرمایهگذاران عمرانی موفق باشیم نکتهای است که در این گفتگو به آن میپردازیم. وضعیت عمرانی استان را در گفتوگو با عبدا... قبادی نایب رییس دوم اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی یاسوج و عضو کمیسیونهای صنعت و معدن و فنی مهندسی و عمران بررسی میکنیم.
قالی کرمان و فرش کرمان بدون شک گنجینه ارزشمندی از طرحها و هنر ایران زمین است. این هنر- صنعت که بدون شک، ارزش افزوده بسیار زیادی را برای این سرزمین به همراه دارد طی چند سال گذشته تحت تاثیر تحریمهای اعمال شده با چالشهای فراوانی در عرصه بینالمللی مواجه شد تا جایی که فضای خالی برای رقبای صنعت فرش در کشورهای چین و هند را ایجاد کرد. با این همه اتخاذ سیاستهای مناسب اقتصادی در داخل در صدر درخواستهای فعالان حوزه فرش ایران قرار دارد. برای اینکه فرش دستباف ما همچنان رقابتی باشد باید نرخ ارز ما در داخل واقعی باشد تا صادرکننده فرش بتواند در کنار سیستم تولید داخل باقیمانده و از آن حمایت کند. صنعتی که مبتنی بر احیای وقت مرده روستاییان و گروههای آسیبپذیری است که اگر در این صنعت شاغل نباشند به دلیل مهارت پایین در هیچ صنعت دیگری به عنوان نیروی کار پذیرفته نخواهند شد. با این همه صنعت فرش برای افزایش سهم در درآمدزایی نیازمند توجه دولت به کارآفرینان و تولیدکنندگان خود است. فخریالله توکلی، رییس کمیسیون قالی و صنایع دستی اتاق بازرگانی کرمان در این گفتوگو به چالشها و مشکلات صنعت فرش اشاره کرده، مشکلاتی که اگر از این مسیر برداشته شوند، بازده دو چندانی را نصیب این صنعت خواهد کرد.
گردشگری کرمان هنوز تا رسیدن به جایگاه واقعی فاصله دارد و با وجود پتانسیلهای بسیار حوزه گردشگری هنوز نتوانسته به سهم واقعی خود در اقتصاد این استان دست یابد. استان کرمان از استانهای مهم و تاریخی کشور به حساب میآید و به نوعی مرجع صنعتی، فرهنگی، کشاورزی و دانشگاهی-علمی در میان استانهای جنوب شرق کشور است که بیش از ۶۶۰ اثرملی ثبت شده دارد. همچنین استان کرمان سه اثر ثبت شده در میراث جهانی یونسکو دارد. استان کرمان استان موزههاست و صنایع دستی کرمان که مورد توجه گردشگران است، آوازه جهانی دارند .این در حالی است که همچنان بخش های صنعت و معدن این استان پیشتازان اقتصاد کرمان هستند، اما فعالان بخش خصوصی و اتاق بازرگانی کرمان برنامههای ویژهای برای توسعه گردشگری کرمان در دست اقدام دارند. در ادامه گفت و گوی ما را با مهدی سیاوشی، رییس کمیسیون گردشگری اتاق کرمان میخوانید.
بهبود فضای کسب و کار بدون شک از عوامل مهم در جذب سرمایهگذار و به خصوص سرمایهگذار خارجی است؛ این موضوع که ایران به لحاظ فضای کسب و کار رتبه چندان مطلوبی ندارد، موضوعی است که طی سالیان اخیر با تحولات منطقهای و نیز شرایط اقتصادی داخلی همچنان پابرجا مانده است. به اعتقاد کارشناسان رفع موانع تولید از عواملی است که بهبود فضای کسب و کار را در پی دارد و میتواند رتبه ایران را در ارزیابی بانک جهانی برای تعیین سطح فضای کسب و کار ارتقا دهد. امری که بدون شک رغبت سرمایهگذاران را برای ورود به بازار ایران دوچندان خواهد کرد و دستاوردهای بزرگی را در پروژههای عمرانی به همراه خواهد داشت. استان کرمان نیز با جلسات مستمر در کمیسیون بهبود محیط کسب و کار سعی در ارائه تصویر بهتر از چالشهای بنگاههای اقتصادی دارد. آرش علوی، رییس کمیسیون بهبود محیط کسب و کار اتاق بازرگانی کرمان در این گفتوگو به ارائه تصویری از فعالیت اقتصادی در استان کرمان و اقدامات لازم برای بهبود فضای کسب و کار در این استان پرداخته است.
استان صادرات محور کرمان در حالی شاهد حضور و فعالیت بخش خصوصی در زمینههای مختلف است که به اعتقاد رییس کمیسیون زیربنایی اتاق کرمان زیرساختهای فکری و مالی در این استان برای جذب سرمایهگذار چندان مهیا نیستند. حمید عزتآبادی با اشاره به اینکه استان کرمان بین مرحله تامین زیرساختها و توسعه صنعتی قرار دارد، تاکید دارد اصلاح نگرش مسوولان و مردم به موضوع سرمایهگذاری، توزیع بهینه منابع و استفاده از ظرفیتهای بخشخصوصی توانمند میتواند راه را برای حرکت سریعتر در این مسیر هموار سازد. کمیسیون زیربنایی اتاق کرمان با فعالیت در موضوع کلیدی سرمایهگذاری سعی دارد تا شرایط را برای بهبود فضای کسب و کار در استان کرمان مهیا سازد. مشروح این گفتوگو با حمید عزتآبادی رییس کمیسیون امور زیربنایی و سرمایهگذاری اتاق کرمان را میخوانید:
براساس سیاستهای کلی برنامه ششم توسعه ابلاغی مقام معظم رهبری برای داشتن اقتصادی شتابان و پایدار در طول این برنامه (۱۳۹۶-۱۴۰۰) متوسط رشد اقتصادی ۸ درصد تعیین شده است. بیشک تحقق این رشد مستلزم برنامهریزی و اقدامات صحیح و اصولی توسط دولت محترم و کلیه دستگاههای مرتبط با محیط کسب و کار است که اگر به درستی و در زمان خود انجام نشود قطعا تحقق این رشد اقتصادی را با مشکل روبهرو خواهد کرد. بخش صنعت و معدن به عنوان یکی از بخشهای پیشران اقتصاد که در سیاستهای اقتصاد مقاومتی و همچنین در سیاستهای کلی بخش معدن نیز به آن توجه ویژه شده است، وظیفه سنگینی به دوش دارد. در این نوشتار سعی شده است به اقدامات اساسی که نیاز است صورت گیرد تا امکان رسیدن بخش صنعت و معدن به رشد مورد نظر فراهم شود، پرداخته شود.
استان کهگیلویه و بویراحمد یک ناحیه کشاورزی و دامپروری به شمار میآید و بعد از دامداری و کشاورزی، صنایع استخراج نفت، کارخانه قند و تولید انواع لولههای پلیمری از اهمیت ویژهای برخوردار است، ولی بااینحال فعالیتهای صنعتی و معدنی در این استان نسبت به سایر مناطق کشور، رشدنیافته و رونق چندانی ندارد. بهطورکلی صنایع موجود در این استان به دو گروه تقسیم میشوند که عبارت هستند از صنایعدستی و ماشینی. بزرگترین صنعت استان، صنعت نفت است و در زمینه معادن نیز این استان دارای معادن بوکسیت، مس، فسفات، گوگرد و ... است؛ اما بهطورکلی وضعیت صنعت در این استان از جایگاه مطلوبی برخوردار نیست. در این خصوص وحید گرجی رییس کمیسیون صنعت و معدن معتقد است: مهمترین عاملی که باعث تاخیر روند توسعه استان شده است، بیتوجهی به فرهنگ کارآفرینی است؛ استانی که از اینهمه ذخایر خدادادی بهرهمند است، شایسته نیست که ساکنان آن در تنگدستی به سر ببرند.