با گشایش مجدد درهای اقتصاد ایران در فضای پسابرجام و رفع تحریمهای صورت گرفته، تولیدکنندگان و بنگاه داران بزرگ دولتی و خصوصی کشور تلاش میکنند از تازهترین فناوریهای روز جهان برای رشد و نوسازی صنایع خود استفاده کنند و با ارائه کالای باکیفیت و پردوام و برقراری خدمات مناسب پس از فروش، هرچه بیشترهموطنان را به خرید کالای ایرانی ترغیب نمایند. در این میان، صنعت لوازم خانگی ایران که سابقهای بس دیرینه دارد و در سالهای دور از مقبولیتی چشمگیر و نام و آوازهای درخور برخوردار بوده است، تلاشی دوچندان برای بازگشت به روزگار خوش گذشته دارد.
سعیده نبی زاده
«تولید ایرانی، افتخار ملی» اگر چه شاید در سالهای اخیر تنها یک شعار محسوب میشد، اما هم اکنون با تلاش صنعتگران و تولیدکنندگان داخلی به هدفی بزرگ تبدیل شده است؛ ارادهای قوی در مسیر رسیدن به خودکفایی. در این میان تولیدکنندگان صدها برند و نشان تولیدی و تجاری داخلی در حوزه لوازم خانگی شاید از سالهای قبل و حتی زمانی که شعار تولید ایرانی، افتخار ملی به صورت کنونی مطرح نبود، از پیشتازان عرصه خودکفایی در تولید کالای باکیفیت ایرانی بودهاند. پیشتازان تولید باکیفیت ملی اگر چه از گذشته رقبایی بزرگ در حوزه فعالیت خود و سایر صنایع تولیدی کشور داشتند، هم اکنون نیز به رغم افزایش رقبا و ایجاد رقابت تنگاتنگ برای تولید کالای باکیفیت و در عین حال ارزانتر نسبت به نمونههای مشابه، همچنان از پرچمداران و اولینهای مسیر خودکفایی صنعتی و تولیدی ایران محسوب میشوند.
رئیس خانه صنعت، معدن و تجارت ایران با تشریح چشمانداز ۱۰ ساله صنعت لوازم خانگی کشور، موانع پیشرو در مسیر تولید باکیفیت کالاهای داخلی و بی نیازی از واردات محصولات مشابه از خارج را تشریح کرد. سید عبدالوهاب سهل آبادی در گفت و گو با دنیای اقتصاد خاطرنشان کرد: اگر چه در شرایط فعلی تولیدکنندگان کشور توان پاسخگویی به نیازمندیهای داخلی در صنعت لوازم خانگی را دارند، اما تولیدات داخلی هنوز موفق به جلب رضایت و اعتماد صددرصدی مصرف کنندگان داخلی نشده است.
صنعت لوازم خانگی با وجود سهم قابل توجه اش در اشتغالزایی و انتقال فناوری در اقتصاد کشور، آنگونه که باید مورد توجه و حمایت مسئولان قرار ندارد و با مشکلات عدیدهای دست و پنجه نرم میکند.
رسول کوهستانی پزوه
مدیرکل سابق دفتر بررسی و تعیین ارزش و عضو سابق کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی
اخیراً بحث استفاده از خدمات شرکت های بازرسی مطرح شد و رئیس کل گمرک اعلام کرد " اطلاعات شرکتهای بین المللی بازرسی کالا جایگزین ارزیاب گمرک خواهد شد. این شرکتها مورد قبول سازمان استاندارد بوده و مؤسسات استاندارد با این شرکتها در زمینه بازرسی کالا طبق مقررات مربوطه به ارزیابی کمی و کیفی کالا میپردازند. بانک مرکزی و سیستم بانکی از شرکتهای بازرسی کالا در زمینه تطبیق ارز پرداختی به کالاها و گشایش اعتبار به عنوان معتمد و ارزیاب همکاری دارند و بانکها اگر بخواهند بابت کالایی ارز پرداخت کنند، به وسیله این شرکتها کالای مورد نظر را بررسی و ارزیابی میکنند.
آرمان خالقی
عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت و دبیر انجمن صنفی کارفرمایی تولیدکنندگان لوازم خانگی ایران
مراجعه به پیشینه صنعت لوازم خانگی در قیاس با سابقه صنعتی ایران و آنچه در حافظه تاریخی ما نقش بسته، نشان میدهد این صنعت از سالهای دور شروع خوبی داشته و با توجه به روزآمدی و مطلوبیت، جایگاه قابل توجهی هم نزد مصرف کنندگان داشته است. اما پس از آغاز جنگ تحمیلی و محدودیتهای اعمال شده و تغییراتی که در مدیریت واحدهای تولیدی لوازم خانگی از بدو انقلاب به وجود آمد و نیز کاهش واردات محصولات خارجی،گزینههای محدود و الزام مصرف کنندگان ایرانی برای خرید کالاهای داخلی که به صورت حوالهای و صف خرید عرضه میشد، بتدریج تولیدکنندگان ایرانی دچار روزمرگی شدند و نتوانستند هماهنگ با فناوریهای روز دنیا خطوط تولید خود را روزآمد کرده و نوآوری و ارتقای کیفیت را در محصولاتشان اعمال کنند.
دبیر کل و عضو هیات مدیره خانه صنعت، معدن و تجارت جوانان ایران مشکلات و موانع فعلی در مسیر تولید کالاهای باکیفیت داخلی را تشریح کرد. رضا امیدوارتجریشی به دنیای اقتصاد گفت: لازم است تمام نهادهای تاثیرگذار اعم از دولت، رسانهها و سایر نهادهای اجتماعی برای نهادینه سازی خرید کالاهای باکیفیت ایرانی مشارکت کنند. وی همچنین به صنعتگران و تولیدکنندگان ایرانی توصیه کرد برای ارتقای تولید داخلی، کیفیت کالاهای خود را به گونهای افزایش دهند که قابلیت رقابت با کالاها و صنایع مطرح دنیا را داشته باشد. مشروح گفت و گو با وی را در ادامه میخوانید:
یکی از عوامل موثر در ارتقای صنعت و تولید داخلی حمایت از تولیدات داخلی به ویژه فرهنگ سازی در جامعه به منظور خرید کالای باکیفیت ایرانی به جای نمونههای مشابه خارجی است.
امیدوار است و پر از ایده. از روزهایی میگوید که صنعت لوازم خانگی ایران یکبار دیگر شانس خود را برای موفقیت در بازارهای جهانی میآزماید. معتقد است که برندهای ایرانی با گرفتن شرکای خارجی قادرند بازار ۴۰۰ میلیونی منطقه را تحت پوشش قرار دهند. از نظر دکتر حبیب الله انصاری، قاچاق سازمان یافته لوازم خانگی، تولید را در کشور فلج کرده و به جایی رسانده که واحدهای تولید کننده با ظرفیت کمتر از ظرفیت واقعی خود محصولاتشان را وارد بازار میکنند. بنابر این اگر عزمی جدی برای مبارزه با قاچاق به وجود بیاید، این صنعت با رشد قابل توجهی همراه خواهد شد.
مدیرعامل شرکت ایلیا استیل، شرط اصلی رسیدن به خودکفایی صنعتی در کشور را حمایت از تولیدکنندگان داخلی میداند. علی مالامیری، مدیرعامل گروه صنعتی فردوسکاران امید با نام تجاری ایلیا استیل، معتقداست: تولیدکنندگان داخلی به شرط برخورداری از حمایتهای دولت قادر به تامین تمام نیازمندیهای مردم در تامین و تولید کالا هستند و در صورتی که دولت حمایتهای لازم را از آنها به عمل آورد، دیگر نیازی به واردات کالاهایی که توان تولید آنها در داخل کشور وجود دارد، نخواهد بود. وی اولویت ساخت کالاهای باکیفیت را از دیگر شروط اصلی رسیدن به خودکفایی در عرصه تولید و صنعت در کشور دانست و تاکید کرد که تولیدکنندگان داخلی باید کیفی سازی کالاها را سرلوحه فعالیتهای خود قرار دهند.
پیشینه شرکت البا گاز به سال ۱۳۶۷ و به کارخانه تولیدی- صنعتی عادل گاز بر میگردد؛ کارخانهای که توسط حاج حسین شعبانی، در منطقه صنعتی جاجرود تاسیس شد و محصولات آن شامل انواع اجاق گازهای فردار و طرح فر با برند « لو - فرا » بود. در سال ۱۳۸۳ شرکت البا گاز با پشتوانه تولیدی مجموعه عادل گاز، توسط فرزندان شعبانی در ناحیه صنعتی دماوند ( آئینه ورزان ) تاسیس شد و محصولات خود را با برند « آلتون» به بازار عرضه کرد. از سال ۱۳۸۹ دو مجموعه تولیدی عادل گاز و البا گاز با هم ادغام شدند و محصولات خود را با کیفیتی فراتر از گذشته و توان تولیدی دو چندان، تولید و عرضه میکنند.
زیر لوگویشان نوشته شده ۱۸۸۱؛ یعنی از ۱۳۵ سال پیش در تولید انواع ظروف فعالیت داشتهاند. قصاع در فرهنگ لغت به معنای جام، قدح و ظرف بزرگ است. خاندان قصاعی در سه نسل به تولید ظروف چینی و سرامیک در این شغل خانوادگی مشغول بوده و نزدیک به یک قرن و نیم از آن حراست کردهاند. عباسعلی قصاعی، نسل سوم این خانواده و بنیانگذار چینی زرین ایران است که این واحد تولیدی را با صدها کارگر سرپا نگه داشته. او از جمله صنعتگرانی است که توانسته محصولی را با تکیه بر دانش و توان ایرانی تولید کرده و در بازارهای جهانی به فروش برساند.
وارد سایت پارس خزر که میشوی، میبینی نوشته : «لوازم خانگی پارس خزر برای یک عمر». یعنی با خرید محصولات این برند قدیمی حداقل تا پنج دهه نیاز به تعویض و نوسازی آن ندارید. نه اینکه فناوری امروز با پنجاه سال آینده فرقی نداشته باشد، بلکه قوام و کارکرد محصولی به رخ کشیده میشود که از سوی فکر و سرمایه ایرانی به تولید رسیده و تا سالها کارایی خود را حفظ خواهد کرد. پارس خزر در حالی به پنجاه سالگی رسیده که همتی مدیر عامل آن در گفت و گو با دنیای اقتصاد، میگوید: با توجه به سرمایه گذاریهای صورت گرفته، این برند حداقل تا صد سال آینده نیز به فعالیت خود ادامه داده و به برگی از کتاب تاریخ صنعتی این مملکت تبدیل خواهد شد.
میگوید، اگر بناست دولت در ظاهر از تولید داخلی حمایت کند بهتر است در عمل هم با قوانین و مقررات ضد تولید، زمینه را برای رقابتی شدن اقتصاد کشور فراهم کند. سلطانحسین فتاحی بنیانگذار شرکت امرسان، بر این باور است که صنایع پایین دستی با ایجاد انحصار نمیتوانند محصولی تولید کنند که از نظر قیمت با همتای خارجی خود رقابت کند. به اعتقاد این کارآفرین، الزام تولیدکنندگان به خرید مواد اولیه داخلی آن هم با قیمتی بالاتر از قیمتهای جهانی و موانع تعرفهای از ورود مواد اولیه خارجی به کشور، سبب شده صنعت لوازم خانگی ایران که مشتقات نفتی و فولادی بیشترین قطعاتش را تشکیل میدهد، نتواند به سادگی با همتایان خارجی به رقابت پرداخته و محصولی را روانه بازار کند که نظر مساعد مصرف کننده داخلی را جلب کند.