سنتی‌ها یا مدرن‌ها؛ کدام برنده بازی خدمات سفر خواهند بود؟
گردشگری به‌عنوان یک خدمت لوکس، سطح درگیری بالایی را برای مخاطب دارد؛ میزان هزینه کرد بالا، ریسک بالا و عدم تضمین کیفیت، اتفاقات احتمالی گردشگری را به یکی از صنایع خدماتی با حساسیت بالا تبدیل می‌کند. این میزان رشد و حساسیت رقابت را در این صنعت بسیار سخت و پررونق می‌کند. این رونق باعث آن شده که این صنعت علاوه بر بازیگردانان سنتی خود که آژانسهای مسافرتی هستند، بازیگردانان جدیدی نیز پیدا کند که با دنیای دیجیتال و ابزارهای نوین وارد این صنعت شده‌اند. حاشیه‌های ایجادشده این روزها بر سر نرخ‌های بلیت بین سازمان هواپیمایی و بعضی سایت‌های آنلاین، بستن بسیاری از سایت‌های فروش بلیت به بهانه نداشتن مجوز صدور بلیت‌های هواپیمایی و بسیاری دیگر از حاشیه‌ها و رقابت‌ها بین این دو گروه خدمت‌دهندگان این رقابت را هر روز داغ‌تر می‌کند؛ اما سوالی که در ذهن ایجاد می‌شود این است که برنده نبرد بین این دو رقیب سنتی و مدرن کدام خواهد بود؟ برای پاسخ به این سوال می‌توان هزینه‌کردهای اصلی صنعت گردشگری را که توسط آژانسهای مسافرتی صورت می‌گیرد به ۵ گروه تقسیم کرد و رقابت این دو رقیب را در این موضوع مورد بررسی قرار داد.
خدمات حمل و نقل
گروه اول، خدمات حمل و نقل شامل بلیت‌های قطار و هواپیما است که زیرساخت اصلی حمل و نقل‌های گردشگری محسوب می‌شود. صدور بلیت سال‌ها توسط آژانسهای مسافرتی صورت می‌پذیرفت و حتی خود ایرلاین‌ها نیز به‌صورت مستقیم اقدام به فروش بلیت نمی‌کردند، اما به مرور زمان با ایجاد امکان فروش اینترنتی، این موضوع تغییر جدی کرد و خود ایرلاین‌ها هم رغبت بیشتری برای فروش مستقیم بلیت‌های شناور پیدا کرده‌اند. جالب است بدانید که آمارهای خرید اینترنتی بلیت هواپیما روز‌به‌روز در حال رشد است. در بعضی از کشورهای پیشرفته جهان، آمار خرید اینترنتی بلیت هواپیما به ۷۵ درصد می‌رسد؛ یعنی از هر ۴ مسافر، ۳ نفر از آنها از طریق اینترنت و به‌صورت آنلاین بلیت هواپیمایشان را می‌خرند. اما آمار جهانی چیزی حدود ۵۰ درصد خرید اینترنتی بلیت هواپیما در میان مسافران را نشان می‌دهد که هر سال این آمار بیشتر هم می‌شود.
همه این آمارهای رو به رشد، نشان می‌دهد سفر و گردشگری هم در عصر ارتباطات از قافله خرید‌های اینترنتی عقب نمانده و افراد زیادی هستند که با استفاده از اینترنت و خصوصا خرید اینترنتی بلیت هواپیما، سفری آسان و کم‌دردسر را انتخاب می‌کنند. در این قسمت موضوع بسیار مهمی که مطرح می‌شود این است که حجم زیادی از ترافیک هوایی متعلق به پروازهای چارتری است. پروازهای چارتری تنها در اختیار آژانس‌ها قرار می‌گیرد و سرویس‌های فروش اینترنتی در ایجاد آن نقش جدی ندارند و بعضا فروشنده مازاد ظرفیت آن هستند. البته تعدادی از مازاد این بلیت‌ها در ایام اخیر به این سایت‌ها اضافه شده و این به آن معناست که باز هم در این بازی هر دو طرف سود می‌برند. به علت ارائه شدن بسیاری از خدمات در این حوزه به‌صورت آنلاین بالطبع هزینه‌های تجهیز جا و نیروی انسانی نسبت به آژانس‌ها کمتر است و همین میتواند به آنها اجازه بازی بیشتری با قیمت بدهد. اما شاید در این بخش رقابت به علت پایین بودن سود فروش بلیت‌های هواپیما و نیازمندی به فروش تیراژ بالا برای سوددهی بزرگ، ورود خود خطوط هواپیمایی به فروش آنلاین و مستقیم، بلیت‌های چارتری و تعدد عرضه‌کنندگان محصول بتوان گفت این قسمت رقابت برنده جدی ندارد و هردو رقیب در شرایطی نزدیکی نسبت به هم به سر می‌برند.
طراحی تور
موضوع بعدی طراحی سفر یا طراحی تورهاست. این‌کار به‌عنوان یک کار تخصصی نیازمند دانش زیادی درباره مقاصد، وضعیت هتل‌ها، پروازها و برنامه‌ریزی است که این موضوع بعد از آن با انتخاب صحیح اقتصادی منجر به فرآیند پیش‌خرید گروهی یا چارتر می‌شود. چارتری بلیت و هتل‌ها محل سوددهی اصلی بسیاری از آژانسهای بزرگ است. این کار نیازمند سرمایه زیادی است و اگر انتخاب نادرستی صورت گیرد ریسک بسیار بالایی را میتواند برای آژانس داشته باشد. این پکیج‌های هتل و بلیت به اطلاعات سفر و ترانسفرها به‌عنوان تور به‌صورت مستقیم یا توسط آژانسهای دیگر فروخته می‌شود. انجام و برگزاری این تورها نیز عملیاتی کاملا تخصصی است که نیازمند تجربه، مجوز و اقدامات فیزیکی خواهد بود. این کار اغلب تنها توسط آژانس‌ها صورت می‌پذیرد و این بازار در اصل در اختیار آژانسهای بزرگ و توانمند مسافری است و در اصل در این قسمت از رقابت، سایت‌های آنلاین نقش جدی ندارند و شاید بتوان گفت برنده این قسمت، آژانسهای مسافرتی هستند.
در ادامه این بخش موضوع فروش تورها مطرح می‌شود. در فروش تورها سود اصلی برای برگزارکننده تور یا چارترکننده اصلی هتل و پرواز است که با هر نوع فروشی سود خود را دریافت می‌کند، این برگزارکننده‌ها باید آژانسهای مسافرتی دارای مجوز بند ب (مجوز مربوط به برگزاری و فروش تورهای سیاحتی) باشند و سود اصلی در این قسمت به آژانس‌ها تعلق می‌گیرد. سود دوم این قسمت نیز مربوط به کمیسیون فروش تور معروف به هزینه کانتر است که تور ایجادشده توسط یک آژانس توسط آژانسهای دیگر به فروش می‌رسد. این قسمت به علت نیازمندی‌های حقوقی و امضای قراردادی اگرچه به‌صورت آنلاین اطلاع‌رسانی، معرفی و بازاریابی می‌شود اما مجوز انجام و فروش آن با آژانس‌ها است و برنده این قسمت نیز به نظر می‌رسد آژانسهای مسافرتی هستند. با این‌همه سرویس‌های آنلاین تبلیغ و اطلاع‌رسانی یا معرفان تور به‌عنوان مجموعه‌های اینترنتی در این درآمد دارای سهم خواهند بود، این هزینه‌کرد تبلیغات پیش‌تر نصیب روزنامه‌ها و نشریات می‌شد و امروز به سرویس‌های اینترنتی می‌رسد و تاثیری در روال کسب و کار آژانس‌ها نداشته است.
خدمات ویزا
ارائه خدمات ویزا توسط آژانسهای مسافرتی صورت می‌پذیرد. این کار نیز کار تخصصی با ترفندهای خاص خود است. مسوولیت انجام این کار بسیار بالا است و معمولا نیازمند حضور فیزیکی است و چه از لحاظ میزان اعتماد و چه از لحاظ حساسیت شرایط خاص خود را دارد. این قسمت هم کمتر توسط خدمات‌دهندگان آنلاین صورت می‌پذیرد و برنده اصلی در این بخش نیز شاید آژانس‌ها باشند.
خدمات خارج از پکیج
خدمت آخر، رزرو مستقل هتل، قطارهای مسافربری، بلیت‌های تفریحی، بلیت نمایشگاه‌ها و سایر خدمات مکمل برای مسافران است که در دوران‌های قبل به‌صورت موردی و به ندرت توسط آژانس‌ها صورت می‌پذیرفت و امروزه توسط سایت‌های آنلاین به‌صورت مفصل برای هتل‌های داخلی و خارجی و موردی برای سایر امکانات صورت می‌پذیرد. این خدمات نیازمند مجوز خاصی نیست؛ چون واسطه‌گری فروش محسوب می‌شود، امکان آن برای سرویس‌های آنلاین چه از لحاظ راحتی مسافران و چه از لحاظ دسترسی فروش به مراتب راحت‌تر است و شاید بتوان گفت این قسمتی است که برنده اصلی آن سایت‌های آنلاین هستند.
در مجموع می‌توان گفت با گسترش جمعیت و بازار، هردو گروه در این بازی برنده هستند و هردو می‌توانند کسب و کار پر رونقی داشته باشند. اما دو واقعیت آینده این بازار را تعریف می‌کند؛ واقعیت اول، گسترش میل افراد به انتخاب‌های دقیق در فضای یک سفر است که آنها را به سمت خرید شخصی و مجزای بلیت هواپیما، هتل و سایر امکانات هدایت می‌کند. این روندی است که در فرهنگ آمریکایی رو به رشد است و قسمتی از جامعه مخاطبان ایرانی نیز به این سمت می‌روند. موضوع بعدی حساسیت و ریسک‌دار بودن انتخاب درست برای تنظیم یک تور مسافرتی است که بسیاری از افراد در دنیا بیشتر در کشورهای اروپایی و آسیایی هنوز حاضر به پذیرش آن نیستند و آن را به متخصصان امر یعنی آژانسهای مسافرتی واگذار می‌کنند؛ موضوعی که خود، ضامن حفظ این صنعت خواهد بود.
ارسال نظر