فعالان گردشگری همزمان با آغاز موج مسافرت‌های داخلی در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» تاکید کردند
توصیه‌هایی برای سفرهای نوروزی
«دنیای‌اقتصاد» روز گذشته و در گزارشی ۱۰ مقصد بکر داخلی که پیشنهاد ایرانگردان حرفه‌ای بود را برای سفر نوروزی توصیه کرد که به هرکدام از این مقاصد می‌توان به وسیله تورهای گردشگری یا وسایل حمل و نقل عمومی بین‌شهری یا وسایل نقلیه شخصی سفر کرد. اما آیا می‌توان هدف از سفر را صِرف رسیدن به این مقاصد خلاصه کرد؟ جای چه فاکتورها و معیارهایی در سفر عموم گردشگران ایرانی خالی است و به چه طریق می‌توان از سفرهای نوروزی تجربه‌ای عمیق‌تر و ماندگارتر ساخت؟ بدون شک مقوله سفر و تجربه‌ای که به‌جا می‌گذارد امری مهم در زندگی انسان به‌شمار می‌رود و در کنار ایجاد ایامی فرحبخش و به دور از دغدغه‌های زندگی روزمره، مرحله‌ای از یادگیری و تکامل شناخت انسان از دنیای پیرامون خود به‌شمار می‌رود و رعایت برخی نکات می‌تواند پیامدهای مثبت و درخشان این تجربه را به حداکثر میزان خود برساند.
در همین خصوص کارشناسان گردشگری و راهنمایان حرفه‌ای گردشگری کشور در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» به ایرانگردان ایام نوروز توصیه‌هایی برای سفرهایشان داشته‌اند تا هم لذت این سفرها دوچندان شود، هم به واسطه سفر تجربیاتی جدید و هیجان‌انگیز را پشت‌سر بگذارند و هم رخدادهای منفی احتمالی که طی این سفرها ممکن است حادث شود، به حداقل برسد. شاید بدیهی‌ترین نکته رعایت مسائل ایمنی و امنیتی حین سفر و به‌خصوص هنگام رانندگی در جاده‌ها باشد که مورد تاکید تمام این افراد قرار گرفته؛ اما آنچه که قریب به‌اتفاق این صاحب‌نظران در خصوص سفرهای نوروزی گردشگران توصیه می‌کنند، لزوم «مسیرمحور بودن» سفرها در مقابل «مقصدمحور بودن» آنها است که به موجب آن مسافران قدری از مقاصد همیشگی و عمده سفر فاصله بگیرند و تلاش کنند نقاط جذاب و کمتر دیده‌شده گردشگری کشور را کشف کنند.
سفر به نقاط جدید
در ایران همواره مقاصدی عمده و سنتی همچون نواحی شمال کشور، اصفهان، شیراز و مشهد برای سفر وجود دارد که در فصول اوج سفر و تعطیلات بلندمدتی همچون ایام نوروز با هجوم و ازدحام گردشگران مواجه هستند. آنچه کارشناسان سفر به مسافران نوروزی توصیه می‌کنند این است که این‌بار به‌جای مراجعه به این مقاصد تکراری و شلوغ، دست به تجربیات جدید بزنند و مقاصد کمترشناخته شده را برای سفر نوروزی خود انتخاب کنند. در همین خصوص یک فعال گردشگری و راهنمای تور در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اظهار می‌کند: «آنچه در این مورد می‌تواند به گردشگران کمک کند، سفر کردن با نقشه است. انواع نقشه‌ها همچون نقشه راه‌های کشور و نقشه‌های گردشگری، نقاط بکر و کمتر دیده شده‌ای را پیش چشم گردشگران می‌آورد که می‌تواند به آنان برای انتخاب مقصد ایده بدهد.»
آرش نورآقایی می‌افزاید: «آنچه اهمیت دارد این است که رویکرد سفر گردشگران از «مقصدمحور بودن» به «مسیرمحور بودن» تغییر پیدا کند؛ به این معنی که برای مثال گردشگری که می‌خواهد از تهران به خوزستان سفر کند، تنها بر مقصد خود متمرکز نشود و با کمک گرفتن از نقشه‌ها و مطالعه مسیر، از سایر شهرها و جذابیت‌هایی که طی راه از آنان عبور می‌کند نیز بازدید داشته باشد.» همچنین عباس پیرمرادیان، رئیس هیات‌مدیره جامعه راهنمایان ایران، نیز تصریح می‌کند: «در ایام نوروز شهرهای توریستی کشور همچون شیراز، اصفهان و یزد با مازاد گردشگر روبه‌رو هستند و به‌دلیل محدودیت زیرساخت‌های موجود، بسیاری از گردشگران آن کیفیت مطلوب از سفر را کسب نمی‌کنند و در صورتی که در انتخاب مقصد انعطاف نشان دهند، تعطیلات خود را در ترافیک‌های جاده‌ای و در ازدحام اماکن گردشگری سپری نخواهند کرد.»
برنامه‌ریزی و زمان‌بندی مناسب
اما مدیر یکی از آژانس‌های طبیعت‌گردی در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد»، علاوه‌بر تاکید بر توزیع مکانی سفرها و تشویق مردم به بازدید از شهرهای جدید همچون نواحی مرزی کشور و استان‌های ایلام، خوزستان، خراسان، سیستان و بلوچستان و جزایر جنوب کشور، از لزوم توزیع زمانی سفرها در طی تعطیلات سخن می‌گوید. سهند عقدایی می‌افزاید: «در روزهای ابتدایی و انتهایی نوروز تعداد سفرها بسیار زیاد است و در این دو بازه مقاصد گردشگری شاهد بیشترین ازدحام و جاده‌ها نیز شاهد بیشترین حجم ترافیک هستند؛ درحالی‌که این شلوغی در روزهای میانی نوروز به‌مراتب کمتر است و به گردشگران توصیه می‌شود به نحوی برای سفر خود برنامه‌ریزی کنند که از خلوتی نسبی بازه میانی ایام نوروز بهره ببرند و بخشی از سفرهای خود را در این بازه زمانی بگنجانند.»
همچنین عضو هیات‌مدیره فدراسیون جهانی راهنمایان گردشگری، گردشگران را به برنامه‌ریزی مناسب پیش از آغاز سفر تشویق و خاطرنشان می‌کند: «به همراه داشتن مدارک احراز هویت، کلید، شارژر، وجه نقد، کارت بانکی، لباس مناسب، لوازم بهداشتی، عینک آفتابی و کلاه و به‌طور کلی بستن یک چمدان با پیش‌بینی ملزومات سفر نیازمند تهیه یک لیست است تا چمدان‌ها در لحظه آخر و با عجله بسته نشده و همراه داشتن برخی وسایل ضروری فراموش نشود.» محسن حاجی‌سعید می‌افزاید: «خرید تورهای مسافرتی نیز از سردرگمی، خستگی رانندگی، پیدا کردن اقامتگاه مناسب، تامین امنیت خودرو و دیگر مشکلات سفرهای شخصی جلوگیری می‌کند. چنانچه گردشگر بودجه لازم برای خرید بسته‌های سفر را دارد، می‌تواند از سفرهای گروهی که با خدمات از قبل پیش‌بینی شده همراه است، لذت بیشتری ببرد.»
وی تصریح می‌کند: «بررسی شرایط آب‌و‌هوایی مقصد بسیار ضروری است و برخی مواقع سفر به مقصد با شرایط آب‌و‌هوایی نامناسب موجب هدر رفتن زمان و بودجه و بعضا بروز خطراتی در طول مسیر خواهد شد.» البته برخی فعالان گردشگری نیز یادآوری می‌کنند که در ایام نوروز و در ورودی هر شهر، کمپ‌های هلال‌احمر مستقر است و بروشورها و اطلاعات لازم را در خصوص مقصد سفر در اختیار گردشگران قرار می‌دهد تا مسافران بتوانند با اطلاعات بیشتر و برنامه‌ریزی دقیق‌تری سفر کنند. فعالان گردشگری همچنین توصیه می‌کنند که مسافران شماره‌های ضروری برای تماس با نهادهایی را که در حوزه ارائه خدمات سفر فعال هستند همیشه به همراه داشته باشند.
سفر ایمن
اما رعایت موارد ایمنی در طول سفر و پرهیز از خطر را شاید بتوان اساسی‌ترین نکته‌ای دانست که گردشگران پیش از هرچیز باید آن را مدنظر قرار دهند. حاجی‌سعید در این‌خصوص نیز تصریح می‌کند: «رعایت نکات ایمنی در رانندگی و سرحال بودن راننده مهم‌ترین توصیه به مسافرانی است که با خودروی شخصی سفر می‌کنند. این افراد در ۱۵ کیلومتر ابتدایی و انتهایی مسیر خود باید بیش از سایر نقاط دقت کنند. یک نفر وظیفه نقشه‌خوانی را برعهده بگیرد تا راننده سرگرم پیدا کردن مسیر با GPS نشود و امنیت سرنشینان به‌خطر نیفتد. همچنین به محض اینکه راننده احساس خواب‌آلودگی کرد باید خودرو را متوقف کند، به اندازه کافی استراحت کند و سپس به مسیر ادامه دهد.» این راهنمای گردشگری تاکید می‌کند که معمولا رانندگان حرفه‌ای خطاهای جبران‌ناپذیری را در رانندگی انجام می‌دهند و تبحر در رانندگی به‌هیچ عنوان امنیت سرنشینان خودرو را به‌هنگام خستگی و خواب‌آلودگی راننده تضمین نخواهد کرد.
توصیه‌های فرهنگی
اما یک جنبه بسیار مهم سفر و گردش در شهرهایی که هرکدام برای صدها و هزاران سال سکونتگاه اقوام و فرهنگ‌های مختلف بوده‌اند، دستاوردهای فرهنگی آن است. مسافرت‌ها نباید منحصر به جابه‌جایی و توقفی چندروزه در اقامتگاه‌ها باشد. گردشگران برای عمق بخشیدن به سفر خود و ماندگاری آن باید در جوامع محلی حضور پیدا کرده و بومیان هر منطقه ارتباط برقرار کنند. عقدایی از تجربه لذت‌بخش اقامت در اقامتگاه‌های محلی می‌گوید و توصیه می‌کند: «گردشگران تا جای ممکن از پارک‌خوابی و چادرخوابی فاصله بگیرند و سعی کنند با مراجعه به جوامع محلی، در آنجا اقامت داشته باشند. هزینه اقامت در چنین اماکنی بسیار پایین است صرف چنین هزینه‌هایی باید جزئی از فرهنگ سفر ایرانیان شود.» همچنین حاجی‌سعید به گردشگران توصیه می‌کند: «از جوامع محلی خرید کنید و از بومی‌ها و راهنمایان گردشگری برای درک بهتر و عمیق‌تر جاذبه‌های مقصد کمک بگیرید. راهنمایان گردشگری مفسران تاریخ و فرهنگ کشورشان هستند و بنابراین اگر به دنبال شناخت پیچ‌و‌خم‌های ناشناخته فرهنگی، معماری، هنری یا آیینی مقصد هستید از راهنمایی آنان بهره‌مند شوید.»
وی تصریح می‌کند: «گردشگران در نظافت مقاصد و خصوصا جاذبه‌های طبیعی کشور باید کوشا باشند. حتی‌المقدور از پلاستیک استفاده نکنند و برای خرید از یک ساک‌دستی پارچه‌ای استفاده کنند. حفاظت از محیط‌زیست وظیفه‌ای همگانی است و شاخصه مهمی در رشد فرهنگی یک جامعه به شمار می‌رود.» نورآقایی نیز از لزوم مطالعه پیش از سفر می‌گوید و تاکید می‌کند که مسافرت صرفا به جاده زدن و رسیدن به مقصد نیست. وی آشتی با موزه‌ها را به‌عنوان گنجینه‌ای غنی از فرهنگ هر منطقه به گردشگران توصیه و گردشگران را به نوشتن سفرنامه دعوت می‌کند: «در این دوره ایرانیان با نوشتن میانه خوبی ندارند؛ اما نوشتن سفرنامه می‌تواند این طلسم را درهم بکشند. گردشگران ثبت رویدادهای سفر را به عکس گرفتن محدود نکنند و با نوشتن تجربیات شخصی خود و به‌اشتراک گذاشتن آن تولید محتوا کنند؛ امری که در صورت تحقق می‌تواند از هر گردشگر یک مبلغ ایرانگردی بسازد.»
ارسال نظر