«دنیای اقتصاد» طرح ورود گردشگر از کشورهای همسایه در نوروز را بررسی می‌کند
انتقاد از شتاب‌زدگی در بسته رونق بخشی گردشگری
اما این طرح درحالی اعلام می‌شود که کمتر از یک ماه تا آغاز این فصل از سفر باقی مانده و هنوز اسامی بنگاه‌هایی که در این طرح مشارکت خواهند داشت اعلام نشده است؛ امری که نگرانی برخی از کارشناسان را برانگیخته و به اعتقاد آنها زمان باقی مانده برای اجرایی کردن چنین طرحی بسیار اندک است و به عملیاتی شدن غیرعجولانه آن چندان خوش‌بین نیستند. در همین خصوص رئیس اتحادیه هتلداران تهران در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید که سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به‌عنوان پیشنهاددهنده این طرح هیچ دخالتی در انتخاب بنگاه‌های شرکت‌کننده نداشته و فهرست هتل‌هایی که در این طرح مشارکت دارند از طرف اتحادیه هتلداران و مراکز اقامتی استان تهران تهیه و ارائه شده است.
محمدعلی فرخ‌مهر در مجموع نگاه مثبتی به این طرح دارد و معتقد است در کنار بازاریابی و تبلیغاتی که به موجب این طرح صورت خواهد گرفت، ضریب اشغال هتل‌های تهران نیز در ایام نوروز افزایش خواهد یافت و بخشی از هزینه‌های جاری هتل‌ها جبران خواهد شد. در همین حال، معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری در این خصوص گفته است: «سفر با ۴۵۰دلار به تهران حداکثر قیمت است و به‌عنوان مثال گردشگران عراقی با پرداخت ۳۸۰ دلار می‌توانند در نوروز ۹۷ به ایران سفر کنند. در واقع این یک شروع است و می‌تواند زمینه رشد و توسعه گردشگری خارجی ما را فراهم کند.» محب خدایی خاطرنشان کرد: «باتوجه به ظرفیت‌های سایر استان‌های کشور در طول سال، در حال برنامه‌ریزی برای اجرای این بسته‌های ارزان‌قیمت سفر در دیگر ایام سال هستیم و بعد از ۱۵ فروردین می‌توان این بسته‌ها را اجرایی کرد.»
فرصتی برای تبلیغ
اما در خصوص نحوه عملیاتی شدن این طرح و انتخاب بنگاه‌های عامل، رئیس اتحادیه هتل‌ها و مراکز اقامتی استان تهران در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اظهار می‌کند: «با مطرح شدن این پیشنهاد از طرف سازمان میراث فرهنگی، اتحادیه هتلداران از اعضای خود خواست که در صورت تمایل به شرکت در این طرح و با توجه به ضوابط آن، اعلام آمادگی کنند. به این ترتیب در تهران تعدادی هتل ۳، ۴ و ۵ ستاره آمادگی خود را اظهار داشتند و با نظارت نهایی اتحادیه که با حذف برخی از این هتل‌ها همراه بود که به لحاظ کیفیت خدمات در سطح مطلوبی قرار نداشتند، فهرستی تهیه و برای اقدامات نهایی به سازمان میراث فرهنگی اعلام شد. طی فرآیند انتخاب سازمان میراث فرهنگی هیچ دخالتی نداشت.» محمدعلی فرخ‌مهر می‌افزاید: «به‌طور کلی و به‌دلیل قرار گرفتن در فصل غیراوج سفر، هتل‌های تهران در طول ایام نوروز به تمام گردشگران داخلی و خارجی ۴۰ درصد تخفیف ارائه می‌کنند و این رقم برای فرهنگیان ۵۰ درصد است.
اما به موجب این طرح مقرر شده برای گردشگرانی که در قالب این تورها از کشورهای آذربایجان، ترکیه و عراق به تهران سفر می‌کنند، هتل‌های ۳ ستاره ۶۰ درصد و هتل‌های ۴ و ۵ ستاره ۷۰ درصد تخفیف قائل شوند.» وی در خصوص کیفیت عملیاتی شدن این طرح و نقش سازمان میراث فرهنگی در آن ادامه می‌دهد: «پیشنهاد کلی از جانب سازمان میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مطرح شد، اما اقدامات اجرایی از طرف اتحادیه هتل‌ها، آژانس‌های مسافرتی و گردشگری و خطوط هوایی پیگیری شده و جزئیات برنامه‌ها را این ۳ نهاد با همفکری یکدیگر انجام داده‌اند. گویا مقرر شده سازمان از محل بودجه و اعتبارات خود به خطوط هوایی که در این طرح مشارکت دارند کمک‌های مالی ارائه کند، اما بنا نیست یارانه یا کمک مالی خاصی به هتل‌ها اختصاص پیدا کند.»
رئیس اتحادیه هتل‌ها و مراکز اقامتی استان تهران در خصوص توجیه اقتصادی این طرح تصریح می‌کند: «آنچه بیشترین اهمیت را دارد این است که مقصدی همچون تهران در بهترین بازه زمانی خود که وضعیت هوا، شلوغی، ترافیک و سطح آلاینده‌ها در سطح مطلوبی قرار دارند تبلیغ می‌شود و تبلیغات منفی موجود در خصوص این شهر از بین خواهد رفت. تحقق این امر موجب می‌شود گردشگران بیشتری در سایر ایام سال به این مقصد مراجعه کنند و این مساله موجب سوددهی بیشتر بنگاه‌های گردشگری فعال خواهد شد. همچنین در بازه‌ای مانند تعطیلات نوروز که هتل‌های تهران عمدتا خالی هستند، حضور بیشتر گردشگر و افزایش ضریب اشغال هتل‌ها با این قیمت‌های پایین شاید سوددهی نداشته باشد، اما موجب خواهد شد بخشی از هزینه‌های جاری هتل‌ها جبران شود.»
چالش‌های عملیاتی شدن
اما یک عضو جامعه تورگردانان ایران اعتقاد دارد این برنامه بسیار عجولانه طرح‌ریزی شده است و به موفقیت آن چندان خوش‌بین نیست. مصطفی شفیعی شکیب در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» اظهار می‌کند: «انتخاب تهران در این بازه از ایام سال به‌دلیل خلوتی انتخاب درستی است، اما شهرهای همدان و تبریز کم‌وبیش با مازاد گردشگر روبه‌رو هستند. در هتل‌های این ۲ شهر و در ایام نوروز به‌سختی اتاق خالی پیدا خواهد شد و با توجه به فرصت زمانی محدودی که تا شروع تعطیلات باقی مانده، مشخص نیست این معضل مهم چگونه قرار است رفع شود.» وی می‌افزاید: «سازمان گردشگری، هماهنگی و مشورتی با جامعه تورگردانان ایران در خصوص این طرح انجام نداده و از آنجا که این برنامه به ورود گردشگر به کشور مربوط است و در حوزه فعالیت آژانس‌های فعال در تورهای ورودی قرار می‌گیرد، مسوولیت اجرایی آن باید به آژانس‌های باتجربه در این حوزه سپرده شود تا خدمات باکیفیتی به گردشگران ارائه شود؛ در غیر این‌صورت چنین طرحی می‌تواند تبدیل به ضدتبلیغ برای گردشگری ایران شود.»
این عضو جامعه تورگردانان ایران ادامه می‌دهد: «اگرچه این طرح در ذات خود طرح بسیار خوبی است و در صورت اجرای موفق، پیامدهای مثبتی در خصوص جذب بیشتر گردشگر به دنبال خواهد داشت، اما تا آغاز آنچه که برای آن برنامه‌ریزی شده فرصت زمانی بسیار کمی باقی‌مانده و این در حالی است که اجرای چنین اقداماتی نیاز به کارشناسی دقیق و برنامه‌ریزی منسجم دارد.» شفیعی‌شکیب خاطرنشان می‌کند: «باید مشخص شود هدف ایجاد تحول در تراز گردشگری کشور است یا ارائه تعداد محدودی تور ارزان‌قیمت به برخی از ساکنان کشورهای همسایه. اجرای موفق این طرح به‌منظور ایجاد تحولی مثبت نیاز به جذب مشتری و بازاریابی دارد که بازه زمانی باقی‌مانده تا نوروز به هیچ عنوان پاسخگوی آن نیست و به‌نظر می‌رسد به‌رغم انتظارات، طرح پیشنهاد شده، عجولانه طراحی شده باشد.»
دو نقطه قوت طرح
کارشناسان یک راه مناسب برای ارزان‌سازی سفر و رونق بخشیدن به گردشگری را توزیع سفرها در طول ایام سال می‌دانند که یکی از روش‌های تحقق این امر ارائه بسته‌های سفر زیر قیمت تمام‌شده در فصول غیراوج سفر است. به این ترتیب ایامی از سال وجود خواهد داشت که سفر ارزان‌تر بوده و گردشگر انگیزه بیشتری برای سفر خواهد داشت. علاوه‌بر آن، تمرکز بر جذب گردشگر از کشورهای همسایه، دستاوردهای قابل‌توجهی در جذب گردشگر داشته‌اند و براساس گزارش‌های جهانی، تقریبا تمامی کشورهای جهان بیشترین گردشگران خود را از کشورهای همسایه و هم‌منطقه‌ای‌های خود جذب می‌کنند. برهمین اساس، صاحب‌نظران و فعالان گردشگری کشور اعتقاد دارند در مجموع می‌توان این تصمیم سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کشور را مثبت ارزیابی کرد و این طرح ظرفیت آن را دارد تا مقاصد داخلی را به گردشگران کشورهای همسایه معرفی کند و سفر به ایران را در سبد سفر آنان بگنجاند؛ به‌خصوص که معاون گردشگری کشور تاکید کرده است که این سیاست محدود به ایام نوروز نخواهد بود و برای دیگر فصول غیراوج نیز چنین برنامه‌هایی در نظر گرفته شده است.
با این حال برخی نکات همچنان مبهم هستند. تجربه سایر کشورها نشان داده می‌دهد با پیش‌گرفتن چنین برنامه‌هایی و ارائه بسته‌های سفر زیرقیمت تمام‌شده در فصول غیراوج از طرف بنگاه‌های گردشگری، نهاد مدیریت گردشگری آن کشور باید حمایت‌های لازم را برای بازگشت سرمایه و سودآوری بنگاه‌های خصوصی گردشگری انجام دهد. باید دید چالش اجرای صحیح این طرح آیا مرتفع خواهد شد یا اجرای نادرست و ناقص چنین طرحی، به ضدتبلیغ بدل خواهد شد؟
ارسال نظر