تعداد توریست‏‏‌ها در فصل اول ۲۰۲۳، به سطح ۸۰درصد پیشاکرونا رسید

تابستان داغ در انتظار گردشگری جهان

دنیای اقتصاد : سال ۲۰۲۳ با بهبود وضعیت «خاورمیانه» با قدرت شروع شده و توانست گردشگری را در مسیر بهبودی کامل قرار دهد، به طوری که برآوردها حاکی از آن است که گردشگری بین‌المللی باتوجه به تابستان داغ توریسم، به سطح قبل از همه‌گیری بازمی‌گردد. با این حال، باید نسبت به چالش‌‌‌هایی همچون ناامنی ژئوپلیتیکی، کمبود نیروی انسانی و تأثیر بالقوه بحران هزینه زندگی بر گردشگری هوشیار بود.

سازمان جهانی گردشگری در جدیدترین آمار خود از وضعیت گردشگری بین‌المللی، از نزدیک شدن به سطح پیشاکرونا خبر می‌‌‌دهد که ورود گردشگران بین‌المللی در سه‌ماه اول سال 2023 به 80‌درصد از سطوح قبل از همه‌گیری رسید. تخمین زده می‌شود که در سه ماه اول، 235 میلیون گردشگر به خارج از کشور سفر کردند که بیش از دوبرابر مدت مشابه سال 2022 است. ورود گردشگران بین‌المللی در سه‌ماه اول سال 2023 توانست با جهشی قابل‌توجه به‌‌‌ویژه پس از اعلام سازمان بهداشت جهانی مبنی بر پایان همه‌گیری، تنها به 20درصد کمتر از سه‌ماهه 2019 برساند که عمده دلیل آن، نتایج قوی در اروپا و خاورمیانه است. گردشگری در سال 2022، مقاومت خود را برای تسریع روند بهبودی نشان داده است به‌طوری که براساس داده‌‌‌ها، بیش از 960 میلیون گردشگر در سراسر جهان سال گذشته به خارج از کشور سفر کرده‌‌‌اند و این به آن معناست که دو سوم (66درصد) از سطح قبل از همه‌گیری بهبود یافته‌‌‌اند.

همچنین، آمارهای سازمان جهانی گردشگری نشان می‌‌‌دهد که گردشگری بین‌المللی در سه‌ماهه اول 2023 در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته 86‌درصد رشد داشته است که این امر آغاز قدرتمند سال 2023 را نشان می‌‌‌دهد. گردشگری بین‌المللی در زمینه درآمدی نیز به رشد قابل‌توجهی دست یافت و براساس آمارهای ارائه شده، درآمدهای گردشگری بین‌المللی در سال 2022 به یک تریلیون دلار رسید که در مقایسه با سال 2021 به صورت واقعی 50‌درصد رشد کرد و توانست به 64‌درصد سطوح قبل از همه‌گیری برسد. (یعنی تنها 36درصد کمتر از سطح 2019). اروپا در سال 2022 با نزدیک به 550 میلیارد دلار درآمد گردشگری (520 میلیارد یورو)، یا 87‌درصد از سطوح قبل از همه‌گیری، بهترین نتایج را به ثبت رساند. آفریقا 75‌درصد از دریافتی‌‌‌های قبل از همه‌گیری، خاورمیانه 70‌درصد و قاره آمریکا 68‌درصد درآمد خود را بازیابی کردند. اما اوضاع برای آسیا و اقیانوسیه چندان خوشایند نبوده و به‌‌‌دلیل تعطیلی طولانی‌مدت مرزها، مقاصد آسیایی حدود 28‌درصد درآمد از درآمد خود را بازگرداندند.

از نظر درآمدهای گردشگری بین‌المللی، «پاکستان» بیشترین میزان رشد را تجربه کرد که در مقایسه با سه‌ماه اول 2019، میزان درآمد آن «سه برابر» شد و براین اساس بیشترین میزان رشد درآمدی در سه‌ماهه اول را در جهان ثبت کرد. پس از آن در کشورهای رومانی، صربستان و ترکیه درآمدها بیش از دو برابر شد. همچنین دریافتی‌‌‌ها در این سه‌ماهه در مراکش (52درصد)، پرتغال (40درصد)، موریس (32درصد)، اردن (31درصد)، فرانسه (26درصد)، بلغارستان (21درصد)، مکزیک (20درصد)، مغولستان (19درصد)، قبرس و اسپانیا (هر دو 15درصد) از سطح قبل از همه‌گیری فراتر رفت.

این بهبود گردشگری برون مرزی را می‌توان در هزینه‌‌‌های بین‌المللی قوی در سال 2022 از بازارهای اصلی مشاهده کرد. پرتغال (8درصد)، اتریش (6درصد)، عربستان سعودی (6درصد)، آلمان (2درصد) و فرانسه (بدون رشد) سطوح مخارج پیش از همه‌گیری را بهبود دادند. ایالات متحده (13-درصد)، ایتالیا، هلند، سوئد (همه 8-درصد) و بلژیک (7-درصد) همگی به سطح سال 2019 نزدیک شدند. گردشگری داخلی نیز به حمایت از بهبود در چند مقصد، به‌ویژه آنهایی که بازارهای داخلی بزرگی دارند، ادامه می‌‌‌دهد. در چین، وزارت فرهنگ و گردشگری گزارش داد که 274 میلیون سفر داخلی در طول تعطیلات روز کارگر (29 آوریل تا 3 مه) ثبت شده که 19‌درصد نسبت به سال 2019 افزایش داشته است.

همچنین هزینه‌‌‌های گردشگری داخلی به 21 میلیارد دلار رسیده است که 129‌درصد نسبت به سال 2022 افزایش یافته است و در این دوره با سطوح سال 2019 برابری می‌‌‌کند. بر اساس داده‌‌‌های شرکت چینی Ctrip، افزایش نزدیک به 700 درصدی در رزرو برای سفرهای خروجی ثبت شد، اگرچه بازیابی سفرهای بین‌المللی به و از چین به دلیل پروازهای محدود و انباشت ویزا با مشکل مواجه شده است.

بازیابی منطقه‌‌‌ای در سه‌ماه اول 2023

خاورمیانه با افزایش 15درصدی در مقایسه با سال پیش از کرونا، قوی‌‌‌ترین عملکرد را داشته و اولین منطقه جهانی است که در یک سه‌ماهه، اعداد پیش از همه‌گیری را به طور کامل بازیابی کرده است. اروپا در سه‌ماهه اول 2023 به 90‌درصد از سطوح پیش از همه‌گیری رسید که این امر ناشی از تقاضای قوی درون منطقه‌‌‌ای بود. البته سفر از ایالات متحده نیز به این نتایج کمک کرد. بر اساس داده‌‌‌های دفتر ملی سفر و گردشگری ایالات متحده، سفر ایالات متحده به اروپا در آغاز سال با افزایش 18درصدی در ژانویه در مقایسه با سال 2022 به رشد قوی ادامه داد. آفریقا و قاره آمریکا در سه ماه اول سال 2023 به حدود 85‌درصد از سطوح سال 2019 رسیدند، در حالی که ورود به آسیا و اقیانوسیه به 54‌درصد از سطوح قبل از همه‌گیری افزایش یافت.

البته در حال حاضر که بیشتر مقاصد، به‌‌‌ویژه چین، دوباره باز شده‌‌‌اند، این روند صعودی تسریع می‌شود. داده‌‌‌های سازمان جهانی گردشگری همچنین بهبود را در سطح زیرمنطقه‌‌‌ای نیز نشان می‌‌‌دهد که براساس آن، اروپای مدیترانه جنوبی (با رشد یک درصدی) و شمال آفریقا (با رشد 4درصدی) هر دو اعداد سال 2019 را احیا کردند و در سه‌ماهه اول 2023، سطوح پیشاکرونا را بهبود بخشیدند. در حالی که اروپای غربی (8-درصد)، اروپای شمالی (9-درصد)، آمریکای مرکزی (2-درصد) و دریای کارائیب (6-درصد) همگی به این سطوح نزدیک شده‌‌‌اند.

چند مقصد رشد چشمگیری را در ورودی‌‌‌ها در سه‌‌‌ماه اول 2023 در مقایسه با سه‌ماهه اول 2019 گزارش کردند که می‌توان به قطر (98درصد)، عربستان سعودی (64درصد)، آلبانی (54درصد)، سنت مارتن (51درصد) و اتیوپی (46درصد) اشاره کرد. همچنین کشورهایی از جمله بلغارستان، صربستان (هر دو 27درصد)، السالوادور (26درصد)، آندورا (23درصد)، بوسنی و هرزگوین (22درصد)، تانزانیا (21درصد)، کلمبیا (18درصد)، جزایر ویرجین ایالات‌متحده (17درصد)، مراکش (17درصد)، گواتمالا، پرتغال، ترکیه (همه 14درصد)، هندوراس (13درصد)، سن مارینو (12درصد)، جمهوری دومینیکن (11درصد) و قبرس (10درصد) دیگر مقاصدی بودند که رشد دو رقمی را در سه‌ماهه اول تجربه کردند.

چشم‌‌‌انداز قوی برای تابستان

انتظار می‌‌‌رود گردشگری بین‌المللی به بهبود خود در طول سال ادامه دهد که اوج آن را می‌توان در فصل تابستان مشاهده کرد. این بهبودی، با حمایت از تقاضای متوقف شده قوی، بهبود پایدار اتصال هوایی و همچنین با بازگشایی اخیر چین و دیگر بازارها و مقاصد عمده آسیایی به‌‌‌دست می‌‌‌آید.  باتوجه به نتایج سه‌ماهه اول 2023، سناریوهای آینده‌‌‌نگر UNWTO پیش‌‌‌بینی می‌‌‌کند که ورودی‌‌‌های بین‌المللی در سال جاری 80 تا 95‌درصد از سطوح قبل از همه‌گیری را بازیابی کنند. گروه کارشناسان سازمان جهانی گردشگری اطمینان خود را نسبت به فصل اوج قوی (مه تا اوت) در نیمکره شمالی ابراز کردند که نشان می‌‌‌دهد عملکرد این دوره در مسیر بهتر شدن نسبت به سال 2022 است. تقریبا 70‌درصد از کارشناسان انتظار عملکرد بهتری را در ماه مه تا اوت 2023 دارند.

طبق گزارش یاتا، هم ظرفیت صندلی بین‌المللی و هم تقاضای مسافر حدود 80‌درصد از سطح سال 2019 تا فوریه 2023 بهبود یافته است. با نگاهی به آینده، اکثر کارشناسان همچنان بر این باورند که گردشگری بین‌المللی تا سال 2024 (38درصد) یا سال 2025 (23درصد) به سطح سال 2019 باز نخواهد گشت. با این حال، این سهم 61 درصدی در مقایسه با نظرسنجی ژانویه (65 درصد) اندکی کاهش یافته است که نشان‌دهنده بهبود اعتماد است. این نشان می‌‌‌دهد که تعداد فزاینده‌‌‌ای از مقاصد در مسیر بازیابی سطوح پیش از همه‌گیری در سال 2023 هستند یا قبلا در سال 2022 این کار را انجام داده‌‌‌اند. حدود 28‌درصد از پاسخ‌‌‌دهندگان انتظار دارند که بهبود در سال 2023 رخ دهد.

برقرار بودن چالش‌‌‌ها

با این حال، بازیابی گردشگری با چالش‌‌‌هایی نیز مواجه است. بر اساس گروه کارشناسان سازمان جهانی گردشگری، وضعیت اقتصادی همچنان عامل اصلی تاثیرگذار بر بهبود موثر گردشگری بین‌المللی در سال 2023 است، زیرا تورم بالا و افزایش قیمت نفت منجر به افزایش هزینه‌‌‌های حمل‌ونقل و اقامت می‌شود. در نتیجه، انتظار می‌‌‌رود گردشگران به طور فزاینده‌‌‌ای به دنبال ارزش برای پول باشند و در پاسخ به افزایش قیمت‌ها و چالش‌‌‌های اقتصادی کلی، نزدیک‌‌‌تر به خانه سفر کنند. آخرین چشم‌‌‌انداز اقتصاد جهانی صندوق بین‌المللی پول (آوریل 2023) نشان می‌‌‌دهد که رشد جهانی می‌تواند از 4/ 3درصد در سال 2022 به 8/ 2‌درصد در سال 2023، در بحبوحه آشفتگی بخش مالی، تورم بالا و تأثیرات سه ساله کووید، کاهش یابد.

عدم قطعیت ناشی از تجاوز روسیه به اوکراین و سایر تنش‌‌‌های ژئوپلیتیکی فزاینده نیز همچنان نشان‌‌‌دهنده خطرات نزولی است. همچنین، در حالی که خطرات مرتبط با سلامت همچنان باقی است، سازمان بهداشت جهانی 5 مه 2023 اعلام کرد که کووید-19 اکنون یک موضوع بهداشتی ثابت و جاری است و دیگر یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی با نگرانی بین‌المللی محسوب نمی‌شود.