سفرهای «کربن صفر» از خاورمیانه

پایداری در سفر، گردشگری و مهمان‌‌‌نوازی خاورمیانه به سرعت در حال پیشرفت است، زیرا این صنعت در بازار سفر عربی ۲۰۲۳ (ATM) بسیار مورد توجه قرار گرفته است. نمایشگاه بازار سفر عربی ۲۰۲۳ که در مرکز تجارت جهانی دبی در اردیبهشت سال آینده برگزار می‌شود تمرکز خود را بر ۵ روند با موضوع پایداری خطوط هوایی سبز، مهمان‌‌‌نوازی زیست‌محیطی، جاذبه‌‌‌های پایدار، محصولات محلی و ابتکارات دولت آینده‌‌‌نگر معطوف کرده است.

سی‌‌‌امین نشست بازار سفر عربی با حضور کارشناسان بخش‌دولتی و خصوصی از سراسر جهان در امارات با موضوع «پیش به‌‌‌سوی صفر خالص» خواهد بود تا آینده کربن‌‌‌زدایی سفرهای جهان مورد بررسی قرار گیرد. نسخه آتی این رویداد بر وضعیت خاورمیانه به‌‌‌عنوان رهبر جهانی در «نوآوری سبز» سرمایه‌گذاری خواهد کرد و انجمنی را ایجاد می‌کند که در آن متخصصان سفر، گردشگری و مهمان‌‌‌نوازی می‌توانند پیشرفت‌‌‌های پایدار را به نمایش بگذارند و در عین حال دانش و نمونه‌‌‌هایی از بهترین عملکرد را از تمامی حوزه‌‌‌های این بخش به اشتراک بگذارند. صفر خالص یا کربن صفر خالص (Net-zero) به معنای کاهش آلودگی گاز گلخانه‌‌‌ای، تولید برق از منابع انرژی تجدیدپذیر، بازیافت زباله، خودرو‌های برقی، بهینه مصرف کردن آب و بازیافت منابع آبی و همچنین جمع‌آوری کربن از اتمسفر به شیوه‌های طبیعی (کاشت درخت و گیاه در مناطق کم برخوردار طبیعی) و صنعتی (دستگاه‌های جمع‌آوری کربن) با هدف متعادل کردن آلودگی‌‌‌های تولید شده و آلودگی‌‌‌های حذف شده از جو زمین است.

دانیل کورتیس، مدیر نمایشگاه بازار سفر عربی می‌‌‌گوید: «سی امین نسخه این بازار نه تنها اهمیت کار به سمت صفر خالص در بخش گردشگری خاورمیانه را نشان می‌دهد، بلکه گام‌‌‌های عملی که این صنعت برای دستیابی به اهداف پایدار منطقه‌‌‌ای و جهانی برداشته را نیز به نمایش می‌‌‌گذارد. بازار سفر عربی رسما سفر خود را به سمت «صفر خالص» آغاز کرده است و نسخه آتی آن به چالش‌ها و فرصت‌‌‌های مرتبط با گردشگری مسوولانه در سراسر منطقه و فراتر از آن از حمل‌‌‌ونقل هوایی و جاذبه‌‌‌ها گرفته تا استراحتگاه‌‌‌ها و غذاخوری‌‌‌ها اختصاص می‌‌‌یابد.

آمارها نشان می‌دهد که فعالیت‌های مرتبط با گردشگری تقریبا ۸‌درصد از انتشار کربن در سراسر جهان را تشکیل می‌دهند. از این رو در آماده‌سازی برای نمایشگاه بازار سفر عربی ۲۰۲۳ سازمان دهندگان این رویداد ۵ روند پایدار را برجسته کرده‌اند که در خاورمیانه شتاب قابل‌توجهی پیدا کرده است و به نظر می‌رسد نقشی محوری در کربن‌‌‌زدایی این صنعت در سفرها داشته باشند.

خطوط هوایی سبزتر

شرکت‌های هواپیمایی در سراسر جهان در حال سرمایه‌گذاری در نوآوری‌‌‌های پیشرفته برای به حداقل رساندن تاثیر سفرهای هوایی بر محیط‌‌‌زیست هستند و خطوط هوایی مستقر در خاورمیانه نقش پیشرو را  در این انتقال  ایفا می‌کنند. به عنوان مثال، هواپیمایی «اتحاد» اخیرا جایزه سال نوآوری پایداری زیست محیطی را از مرکز هوانوردی (CAPA) به دلیل پیشرفت خود به سمت اهداف صفر خالص و اهداف توسعه پایدار سازمان ملل (SDG) دریافت کرده است. این شرکت هواپیمایی مستقر در ابوظبی نه تنها انتظار دارد تا ۸۰‌درصد زباله‌‌‌های پلاستیکی یک بار مصرف را تا پایان سال‌جاری کاهش دهد، بلکه در مسیر کاهش ۲۰‌درصدی شدت انتشار کربن ناوگان مسافربری تا سال ۲۰۲۵ نیز قرار دارد.

در سایر نقاط منطقه، قطر ایرویز در حال پیشرفت قابل‌توجهی در جهت کاهش انتشار کربن با ابتکارات مشابه، مانند کاهش زباله و صرفه‌جویی در آب است. این ایرلاین همچنین مجموعه‌‌‌ای از پیشرفت‌های آیرودینامیکی را در ناوگان خود انجام داده و در تلاش است تا پایداری را به سمت موتورهای کم‌‌‌صداتر و کارآمدتر هدایت کند.

هتل‌‌‌ها و اقامتگاه‌‌‌های بوم‌گردی

همان‌طور که خطوط هوایی در تلاش برای بهبود عملکرد پایدار هواپیماهای خود هستند، هتل‌‌‌ها و استراحتگاه‌‌‌ها نیز سخت تلاش می‌کنند تا اثرات زیست محیطی خود را در سطح زمین به حداقل برسانند. اوایل این ماه، دپارتمان فرهنگ و گردشگری - ابوظبی (DCT Abu Dhabi) اعلام کرد که با همکاری شرکت هتل‌‌‌بدز (Hotelbeds) برای کمک به افزایش سفرهای ورودی و در عین حال ترویج خدمات مهمان‌‌‌نوازی سبز در سراسر امارت همکاری کرده است.

در سطح وسیع‌‌‌تر، خاورمیانه در حال حاضر میزبان مجموعه‌‌‌ای متنوع از هتل‌‌‌ها و استراحتگاه‌‌‌های سازگار با محیط‌‌‌زیست است که بسیاری از آنها پلاستیک‌های یک‌‌‌بار مصرف، روشنایی و وسایل برقی کارآمد انرژی را حذف کرده‌‌‌اند، و از مواد تجدیدپذیر و سازگار با محیط‌‌‌زیست استفاده کرده‌‌‌اند. توسعه و نگهداری آنها وقتی این اقدامات با منابع انرژی تجدیدپذیر و کم کربن مانند انرژی خورشیدی همراه شود، گردشگران در سراسر منطقه را قادر می‌‌‌سازد تا از تجربه‌‌‌های ممتاز سفر لذت ببرند که هزینه‌‌‌ای برای زمین ندارد.

جاذبه‌‌‌ها و فعالیت‌های پایدار

خاورمیانه دارای مجموعه‌‌‌ای رو به رشد از جاذبه‌‌‌ها و فعالیت‌هایی با طراحی خاص است تا تاثیرات زیست محیطی ناچیز داشته باشند و حتی در برخی موارد، کمک مثبتی به اکوسیستم‌ها و جوامع محلی داشته باشند. به عنوان مثال، سند شرپا در دبی، ماجراجویی‌‌‌های زیست محیطی را از کمپینگ پایدار تا سافاری در مناطق حفاظت شده حیات وحش ارائه می‌دهد.

در جای دیگر امارات متحده عربی،

«پاویون پایداری ترا» که ابتدا برای نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۰ دبی ایجاد شد و اکنون در اکسپوی سیتی دبی واقع شده است، همچنان مهمانان را با سفری فراگیر از میان ریشه‌‌‌های درختان جنگل تا اعماق اقیانوس شگفت زده می‌کند. این تجربه جذاب و تامل برانگیز طراحی شده است تا بازدیدکنندگان در هر سنی را به سفری عاطفی ببرد، و به آنها اجازه دهد تاثیری را که انتخاب‌‌‌های ما بر محیط‌‌‌زیست می‌‌‌گذارند و اینکه چگونه می‌توانند به حفظ سیاره ما برای نسل‌‌‌های آینده کمک کنند، کشف کنند.

محصولات محلی

بخش مهمان‌‌‌داری خاورمیانه از طریق عرضه غذاها و نوشیدنی‌‌‌های پایدار (F&B) به پیشرفت در مسیر پایداری قابل‌توجهی دست یافته است. به عنوان مثال، رستوران لووه (Lowe) مستقر در دبی، بر ارائه غذاهای لذیذ تمرکز کرده است که هیچ مواد مضری ندارند.

در همین حال، رستوران بارون بیروت (Beirut’s Baron) از محصولات ارگانیک برای تهیه تمام دستور‌‌‌العمل‌‌‌های خود استفاده می‌کند، در حالی که ساندرسون ابوظبی از نشاسته ذرت در ساخت بشقاب‌‌‌های غذا و کارد و چنگال‌‌‌های دوستدار محیط‌زیست استفاده می‌کند.

استراتژی بالا به پایین

همه این روندها و موارد دیگر توسط یکسری از استراتژی‌‌‌های گردشگری پایدار با مدیریت دولت‌‌‌ها که در سراسر خاورمیانه در حال اجرا هستند، تشویق و تسهیل می‌‌‌شوند. برای مثال، کالج گردشگری دبی (DCT) و گردشگری پایدار دبی (DST) که هر دو بخشی از دپارتمان اقتصاد و گردشگری دبی (DET) هستند دوره جدیدی را راه‌‌‌اندازی کردند تا پیشنهادهای گردشگری پایدار را برای امارات افزایش دهند و برای میزبانی COP۲۸ در نوامبر ۲۰۲۳ آماده ‌‌‌شود. این برنامه که در پلتفرم یادگیری نوآورانه دبی (Dubai Way) موجود است، به شرکت‌کنندگان این امکان را می‌دهد تا صرفه‌‌‌جویی در مصرف آب و انرژی را از طریق شیوه‌‌‌های زندگی سبز و اقدامات موثر انجام دهند. در سایر نقاط منطقه، استراتژی گردشگری ۲۰۴۰ عمان با هدف بهبود و پایداری در بخش سفرهای لوکس در دو دهه آینده است. عربستان سعودی همچنین در تلاش است تا خود را به عنوان یک مقصد گردشگری پایدار از طریق پروژه‌‌‌هایی که تجارب مهمانان در کلاس جهانی و حفاظت از محیط‌زیست را ترکیب می‌کنند، معرفی کند، زیرا به هدف بلندپروازانه خود برای افزایش گردشگری ورودی به میزان ۱۰۰‌میلیون بازدیدکننده در سال به عنوان بخشی از چشم‌‌‌انداز ۲۰۳۰ پیش می‌رود. رهبران منطقه خاورمیانه در بازار سفر عربی ۲۰۲۳ در راستای توسعه صنعت سفر پایدار تعهدی جمعی خواهند داشت، زیرا سیاستگذاران، رهبران این صنعت و متخصصان گردشگری از سراسر جهان گرد هم می‌‌‌آیند تا سفر به صفر خالص را تسریع کنند. این نمایشگاه یک پلتفرم جهانی برای کارشناسان منطقه‌‌‌ای فراهم می‌کند تا آینده پایدار بخش خود را قبل از COP۲۸ (کنفرانس جهانی مقابله با تغییرات اقلیمی سازمان ملل) که در نوامبر سال آینده در نمایشگاه شهر دبی برگزار می‌شود، بررسی کنند.