وضعیت تولید، درآمد و سودآوری زیرشاخه مهم شیمیایی‏‏‌ها در دو بازه فصلی و سالانه ارزیابی شد

واگرایی سود و درآمد پلیمری‏‏‌ها

دنیای‌اقتصاد -‌عباس بیات : مواد پلیمری در قرن بیستم وارد زندگی بشر شده و زمینه‌ساز تحولات زیادی در پیشرفت تکنولوژی و تغییر سبک زندگی بوده‌اند. مواد پلیمری عمدتا از مشتقات نفت و گاز تولید می‌شوند؛ اما برخی از آنها هم پایه زیستی دارند. ارزیابی گزارش‌های فصلی و سالانه ۹شرکت پلیمرساز بورسی نشان می‌دهد که در بحث درآمد فروش، هم در مقیاس سالانه و هم در مقیاس فصلی، طی سال ۱۴۰۱ و بهار ۱۴۰۲ پلیمرسازها نسبت به میانگین ۱۰دوره اخیر رشد کمتری را تجربه کرده‌‌‌اند. پلیمری‌‌‌ها به لحاظ تولیدات نیز نتوانسته‌‌‌اند روند رشد سال‌‌‌ گذشته خود را طی ۱۴۰۱ تکرار کنند که این موضوع در بهار ۱۴۰۲ نیز تکرار شده، به‌طوری که تولیدات نسبت به مدت مشابه سال قبل تنها ۲درصد رشد را تجربه کرده است. با این حال روند سودآوری پلیمرسازها نشان می‌دهد که در زمینه حاشیه سود همواره روند روبه‌‌‌رشدی را تجربه کرده‌‌‌اند، به‌طوری که در فصل بهار ۱۴۰۲ نسبت به مدت مشابه سال قبل به‌طور میانگین ۶درصد به سه‌حاشیه سود این صنعت افزوده شده است.

 گروه 460 همتی  بازار سهام

صنعت محصولات شیمیایی با توجه به ارزش بازار بسیار بالا همواره به‌‌‌عنوان یکی از صنایع بورسی مهم‌ و تاثیرگذار محسوب می‌شود که شامل زیرشاخه‌‌‌های زیادی است. یکی از گروه‌‌‌های زیرمجموعه صنعت شیمیایی، پلیمرسازها هستند که شامل 9شرکت بورسی بوده و دو سهم با ارزش بیش از 100همت را در دل خود دارند. مجموع ارزش بازار پلیمری‌‌‌ها بیش از 466هزار میلیارد تومان است که از لحاظ ارزش بازار بااهمیت‌ترین شرکت در میان این 9شرکت بزرگ بورسی، پتروشیمی «پارس» با ارزش بیش از 135هزار میلیارد تومان محسوب می‌شود.‌‌‌ حداقل ارزش بازار این صنعت را نیز «شبصیر» با ارزشی در مقیاس 7هزار و 400میلیارد تومان به خود اختصاص داده است. طی 30روز اخیر میانگین بازدهی ثبت‌شده توسط گروه پلیمر بازار سهام، 2درصد بوده است که نسبت به بازدهی 88/ 4درصدی بازار سهام عملکرد ضعیف‌‌‌تری محسوب می‌شود. بررسی نسبت قیمت به سود هر سهم پلیمری‌‌‌ها عدد 7/ 7واحد است که با توجه به میانگین این عدد در کلیت بازار سهام می‌‌‌توان نتیجه گرفت که پلیمرسازها سودمحور بوده و جزو صنایع رشدی محسوب می‌‌‌شوند. کمترین نسبت قیمت به سود هم به شرکت «شغدیر» با 6واحد تعلق دارد. بیشترین میزان این نسبت هم مربوط به پتروشیمی «آریا» با 10واحد است.

 «پارس» سردمدار تولید فصلی پلیمرسازها

روند 10ساله تولیدات پلیمرسازها نشان می‌دهد که هر سال به‌طور میانگین 8درصد به تولیدات آنها افزوده شده است. بیشترین میزان تولیدات در این صنعت طی سال 1400 به ثبت رسیده است و تولیدات این صنعت بیش از 38درصد رشد را تجربه کرده‌‌‌اند. با این حال این روند در سال 1401 تداوم نداشته و تولیدات پلیمری‌‌‌ها تنها 6درصد افزایش را تجربه کرده است که با توجه به میانگین 8درصدی و جهش بسیار خوب تولید در سال 1400 می‌‌‌توان گفت عملکرد این صنعت طی سال 1401 ضعیف بوده است. عمده‌‌‌ترین عامل افت شتاب تولید را می‌‌‌توان مشکلات مربوط به کمبود گاز دانست که به‌طور غیرمستقیم روی این صنعت تاثیر گذاشته است. بررسی روند تولیدات فصلی پلیمری‌‌‌ها نشان می‌دهد که در 10فصل اخیر به‌طور میانگین در هر فصل 6درصد به تولیدات این صنعت افزوده شده و رکورد تولید در زمستان 1401 با رشد 46درصدی به ثبت رسیده است.

با این حال در اولین فصل سال 1402 تولیدات آنها نسبت به مدت مشابه سال قبل 2درصد رشد را تجربه کرده است که با توجه به میانگین 6درصدی عملکرد ضعیفی محسوب می‌شود. بیشترین سهم تولید این صنعت در مقیاس سالانه را «بوعلی» به خود اختصاص داده و نزدیک به 23درصد از تولیدات کل پلیمرسازها را طی سال 1401 از آن خود کرده است.

 افت تولید؛ عامل کاهش شتاب رشد درآمدی

وضعیت فروش شرکت‌های فعال در صنعت پلیمر نشان می‌دهد که این شرکت‌ها در 10سال اخیر به‌طور میانگین هر سال افزایش 36درصدی در درآمد را تجربه کرده‌‌‌‌‌‌اند. بیشترین رشد درآمد پلیمری‌‌‌ها طی سال 1399 رقم خورده و بیش از 78درصد رشد درآمدی در به ثبت رسیده است. طی 12ماه 1401 رشد درآمد پلیمری‌‌‌ها 24درصد بوده است که با توجه به میانگین 36درصدی می‌‌‌توان گفت شرکت‌های این صنعت عملکرد ضعیفی داشته‌‌‌اند. در بازه فصلی 9سهم فعال این صنعت عملکرد قابل قبولی از خود به نمایش نگذاشتند؛ چرا که به‌طور میانگین طی 10فصل اخیر تنها 6درصد به درآمد فروش این شرکت‌ها افزوده شده است. طی بهار 1402 نسبت به مدت مشابه سال قبل تنها 4درصد به درآمد فروش پلیمرسازها افزوده شده است که عمده دلیل افت شتاب درآمد آنها را می‌‌‌توان کاهش تولیداتشان دانست.

 جهش 28 درصدی نرخ گرید الیاف

مقایسه متوسط نرخ فروش مهم‌ترین محصولات شرکت‌های پلیمری در بهار 1402 نسبت به میانگین آن در سال 1401 نشان می‌دهد که کلیت این صنعت به‌طور متوسط افزایش 10درصدی را تجربه کرده‌‌‌ است. بیشترین رشد مربوط به شرکت «شگویا» بوده که در اولین فصل از سال 1402 توانسته است مهم‌ترین محصول خود یعنی گرید الیاف را 28درصد بیشتر از سال 1401 به فروش برساند. با این حال در مقیاس ماهانه پلیمری‌‌‌ها طی چهارمین‌ماه از سال‌جاری تنها توانسته‌‌‌اند نرخ مهم‌ترین محصول خود را 4درصد  افزایش دهند. بیشترین رشد نرخ فروش در این مقیاس مربوط به شرکت «جم‌‌‌پیلن» است که در تیرماه توانسته است پلی‌پروپیلن با بسته‌‌‌‌بندی پالت را که سهم 97درصدی از درآمد این شرکت را تشکیل می‌دهد، 20درصد نسبت به سال قبل افزایش دهد.

 افزایش سود پلیمری‌‌‌ها

وضعیت سودآوری 9شرکت فعال در حوزه پلیمر از زیرشاخه‌‌‌های صنعت شیمیایی بازار سهام طی 10فصل اخیر نشان می‌دهد که به‌طور میانگین در هر فصل حاشیه سودهای ناخالص، عملیاتی و خالص آنها به‌‌‌ترتیب 28، 26 و 28درصد به ثبت رسیده است. بهترین وضعیت سودآوری در این صنعت طی فصل زمستان 99 و بهار 1400 به ثبت رسیده و حاشیه سودهای ناخالص و خالص 37درصدی طی این دوفصل به دست آمده است. با توجه به میانگین حاشیه سود شرکت‌های این صنعت می‌‌‌توان اذعان کرد که در فصل بهار 1402 عملکرد آنها مطلوب بوده و نسبت به مدت مشابه سال قبل به‌طور میانگین 6درصد به هر سه حاشیه سود این صنعت افزوده شده است که نشان می‌دهد روند حاشیه سودهای این صنعت همواره افزایشی است. در میان شرکت‌های پلیمرساز طی فصل بهار شرکت پلیمرسازی آریاساسول با نماد «آریا» در هر سه معیار سودآوری یعنی ناخالص، عملیاتی و خالص با ثبت اعداد 52، 45 و 47درصد بیشترین سودآوری را در میان هم‌‌‌گروهی‌‌‌های خود به ثبت رسانده است.

 کاربرد محصولات تولیدی پلیمرسازها

انحصار تولید در پلیمری‌‌‌ها بالاست و شناخت محصولات اصلی آنها که بیشترین درآمد را برایشان به دنبال داشته، از اهمیت زیادی برخوردار است. اولین و مهم‌ترین شرکت پلیمرساز یعنی «پارس» بیش از 30درصد از درآمد خود را از محل استایرن‌منومر تامین می‌کند که این محصول عمدتا در پلاستیک و لاستیک مصنوعی کاربرد دارد. دومین شرکت بااهمیت پلیمرسازها یعنی «آریا» بیش از 40درصد از درآمد فروش خود را از محصول پلی‌اتیلن سبک کسب می‌کند که این محصول در تولید نایلون، بسته‌‌‌بندی موادغذایی، بطری‌‌‌های فشاری و رویه‌‌‌های ظروف پلاستیکی کاربرد دارد. محصول اصلی پتروشیمی «بوعلی» که بیش از 70درصد درآمد فروش این شرکت را تشکیل می‌دهد ریفرمیت است که در بنزین تابستان و زنجیره تولید آروماتیک کاربرد دارد.

کاربرد پلی‌پروپیلن با بسته‌بندی پالت که اصلی‌‌‌ترین محصول شرکت «جم‌‌‌پیلن» است و بیش از 90درصد درآمد آن را تشکیل می‌دهد عمدتا در قطعات خودرو، کاهش وزن خودرو، فرآیندپذیری خوب، ساخت ظروف با شاخص ذوب بالا و لوله‌‌‌های آب سرد و گرم است. کاربرد محصول مهم پنجمین شرکت یعنی «شگویا» که گرید الیاف است و 44درصد سهم از فروش را شامل می‌شود، عمدتا در تولید انواع پارچه و پوشاک است. اصلی‌‌‌ترین محصول «شکبیر» که پلی‌اتیلن سبک خطی است و 27درصد درآمد این شرکت را تشکیل می‌دهد، در تولید کیسه‌‌‌های دسته‌دار، نایلون کشاورزی و روکش سقف گلخانه، بسته‌‌‌بندی دستمال‌کاغذی و موادغذایی و استرج صنعتی بیشترین کاربرد را دارد. «شاراک» عمدتا پلی‌اتیلن سنگین تولید می‌کند که حدود 15درصد از درآمد آن را شامل می‌شود و کاربرد اصلی آن در ظروف نگهدارنده سوخت، صندلی مناسب برای فضای باز و لوله انتقال آب است. «شغدیر» محصولی با عنوان PVC را تولید می‌کند که تمام درآمد فروش شرکت را شامل می‌شود و عمدتا در مغناطیس کارت هوشمند، تولید گرامافون، لوله‌‌‌کشی، کیف ارزان‌قیمت، پنجره بدون دید، پرده، روکش سیم و کابل و توپ بازی سبک کاربرد دارد. آخرین شرکت یعنی «شبصیر» گرانول ABS را تولید می‌کند که در تولید چاپگر‌‌‌های سه‌بعدی، صنعت خودرو، لوله و اتصالات و ایجاد خلأ کاربرد دارد.