ضرورت صیانت از ارزآوری ۲۰ میلیارد دلاری
نگاهی به تجربه کشورهایی همچون کره جنوبی یا آمریکا نشان میدهد که در یک استراتژی صنعتی منسجم میتوان به بیشترین ارزش افزوده با تغذیه کامل صنایع تکمیلی از مواد اولیه دست یافت. تجربه ماههای اخیر در کنار قطعی برق نشان داد که عدم خرید مواد اولیه از سمت صنایع تکمیلی میتواند نگرانیهای بزرگی را برای صنایع بزرگ پتروشیمی در بالادست ایجاد کند که تنها با صادرات قابل چشمپوشی نیست. از سال 97 تاکنون شاهد هستیم که مهمترین بازار مصرف تولیدات پتروشیمیایی در بالادست، صنایع تکمیلی و جذب مواد اولیه مخصوصاً پلیمرها در زنجیره ارزش بوده و هرگاه این روند با مشکلاتی همراه شود، شاهد مازاد موجودی انبارها در صنایع پتروشیمی و ایجاد نگرانی از استمرار تولید و ارزش آفرینی بودیم. قطعی برق برای روزهای گرم امسال نشان داده که هرگونه عقبگرد در خرید مواد اولیه هزینه گزافی برای صنایع بالادستی بر جای گذاشته است. اما عکس این روند را نیز بارها شاهد بودیم. در شرایطی که تأمین مواد اولیه اغلب از صنایع پتروشیمی داخلی صورت گرفته ، هرگونه وقفه در عرضه توانسته التهاب شدیدی را برای بازار مواد اولیه در بورس کالا رقم بزند. این دوگانه به معنی آن است که اگرچه موفقیتهای بزرگی در تقویت زنجیره ارزش در سالهای اخیر رقم خورده ولی به موازات آن ایجاد هرگونه ریسک ، به معنی گسترش آن در یکی از بخشهای کلیدی زنجیره ارزش بوده است. این روند کلی دو ویژگی مهم را برجسته میسازد، یکی آنکه نیاز به افزایش تعامل در بخشهای مختلف زنجیره ارزش را باید جدی گرفت حتی بیشتر از قبل و دیگری آنکه رگولاتوری در این زنجیره را باید طلب کرد ولی با قدرت و چابکی بیشتر از گذشته.
در شرایطی که شاهد روند نزولی قیمتها در بازارهای جهانی بوده و سختگیریها بر صادرات محصولات نهایی هنوز ادامه دارد، هرگونه تنش در زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی میتواند سیگنال محدودکننده بزرگی در برابر توسعه صادرات باشد و این قبیل نگرانیها به معنی آن است که در تنشهای بازار ، از دست دادن سهم ایران در بازارهای صادراتی منطقهای دور از ذهن نخواهد بود. در این شرایط آمادگی برای صیانت از تولید در زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی به یک اصل مهم بدل شده و امید است در آینده شاهد باشیم که تصمیمسازانی دلسوز و آشنا به ساز و کارهای فعالیت در زنجیره ارزش همراه با اهتمام نسبت به توسعه آنها در بخشهای مختلف تصمیمسازی برای صنعت پتروشیمی از بالادست تا محصول نهایی زمام امور را به دست گیرند.