معاون خدمات شهری شهرداری تهران در گفت و گو با «دنیای اقتصاد» ارائه کرد:
دفاع از خدمات رسانی در شهر
مهم‌ترین ماموریت‌های حوزه کاری «خدمات شهری» در نگهداشت و پاکیزگی شهر چیست؟
معاونت خدمات شهری تمام وظایفی را که در ایجاد بلدیه یا همان شهرداری تهران از روز نخست شکل‌گیری برای کارکرد این مجموعه در گذشته وجود داشته انجام می‌دهد؛ با این تفاوت که با تشکیل بلدیه تهران به طورکلی سه ماموریت «نظافت»، «انتظا‌م‌بخشی به معابر» و «نظارت بر مشاغل شهر» تهران بر عهده این سازمان درسال ۱۳۰۸ قرار داده شد و اکنون بعد از گذشت نزدیک به یک قرن، مجموعه بسیار زیادی از وظایف در کنار سه ماموریت اصلی، برعهده معاونت خدمات شهری و محیط زیست شهرداری تهران است. به هر حال نگهداشت شهر بزرگی همچون تهران با ۲۲ منطقه و محدوده حریمی که دارد، بسیار سخت و دشوار است اما اعتقاد دارم که همین کار سخت را می‌توان با مدیریت بهتر و بهره‌گیری از شیوه‌های جدید مدیریت در تمامی حوزه‌ها انجام داد به شرط آنکه از نیروهای خبره و کارآمد استفاده کرد.
یکی از موضوعاتی که چه در دوره گذشته و چه در دوره جدید مدیریت شهری سوال برانگیز بوده و گاهی نیز به محل مناقشه بین سازمان‌های ذیربط همچون آبفا با مجموعه مدیریت شهری تبدیل شد، تامین آب خام برای آبیاری فضای سبز شهر تهران است. در این حوزه در دو سال اخیر در فرآیند آبیاری فضای سبز چه پیشرفت‌هایی رخ داده است؟
طی چند دهه گذشته موضوع مدیریت آب و آبیاری در فضای سبز به ویژه با توجه به شرایط اقلیمی چند سال اخیر به طور جدی و برنامه‌ریزی شده‌ای مورد توجه سازمان بوستان‌ها و فضای سبز قرار گرفت و با برنامه‌ریزی های صورت گرفته و با همکاری وزارت نیرو (در قالب تفاهم نامه) تلاش شد تا براساس طرح جامع آب خام فضای سبز با اتخاذ راهبردهای چندگانه و طرح‌های اجرایی این موضوع به طور مطلوب ساماندهی شود به نحوی که صد در صد آب آبیاری فضای سبز شهر تهران از ۴ منبع آبی (چاه‌ها، قنوات، آب های سطحی و پساب تصفیه شده فاضلاب) تامین می‌شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد، حجم زیادی از آبی که برای آبیاری استفاده می‌شود پس از نفوذ در زمین یا جذب توسط گیاه، مجددا در چرخه طبیعی آب قرار می گیرد. تاکید می‌کنم افزایش میزان آب‌دهی قنوات از طریق احیا و ساماندهی آنها در سطح شهر، برنامه‌ریزی و اجرای پروژه‌های هوشمند آبیاری و سیستم های تحت فشار شبکه آب‌رسانی جهت آبیاری فضای سبز شهر تهران، انجام طرح های مناسب برای استفاده از پساب های تصفیه شده فاضلاب شهر تهران، مهار و ذخیره‌سازی نزولات جوی با هدف کاهش مصرف آب‌های زیر زمینی از جمله راهبردهای شهرداری تهران در حوزه آب است. براساس طرح جامع آب خام فضای سبز شهر تهران و با توجه به توافقات و هماهنگی‌های انجام شده با شرکت آب و فاضلاب استان تهران مقرر شد تا سال ۱۴۱۰ سالانه ۱۲۰ میلیون مترمکعب از پساب حاصل از تصفیه-خانه‌های جدیدالاحداث شهر تهران و همچنین ۷۰ میلیون مترمکعب از منابع آب های زیرزمینی در سال را در اختیار فضای سبز قرار دهند. در مجموع می‌توان گفت که در دو سال اخیر ۳ میلیون متر مکعب حجم آب استحصال شده جهت آبیاری فضای سبز افزایش یافته است.
احیای دوباره درختان چنار خیابان تاریخی ولی عصر(عج) به عنوان میراث معنوی شهر تهران یکی از موضوعاتی است بارها اجرایی شد، اما نتیجه مطلوب از نگاه کارشناسان محیط زیست به دست نیامد. در این دوره مدیریت شهری نیز انجام این کار در دستور کار معاونت خدمات شهری قرار گرفت. در حال حاضر برای اجرای این طرح چه اقداماتی انجام شده است؟
خیابان ولی عصر (عج) به طول ۱۸ کیلومتر یکی از خیابان های نادر جهان است که بررسی های تاریخی نشان می دهد ۱۸هزار درخت چنار در این محدوده وجود داشته که از این تعداد تنها ۱۵هزار چنار باقی مانده و به همین دلیل احیاء و بازسازی درختان این خیابان در دستور کار شهرداری تهران قرار گرفت. در دوسال اخیر نیز توانستیم یک هزار و ۸۴۰ اصله درخت چنار را جایگزین درختان آفت زده این خیابان کنیم.
حفظ و احیای دوباره درختان شهر تهران هم به نظر می‌رسد یکی دیگر از کارهایی است که باید توسط سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران انجام شود. در گذشته بررسی وضعیت درختان شهر تهران یکی از کارهایی بود که با مشارکت بخش‌های علمی دانشگاه‌های ذیربط انجام می شد. در این دوره هم به این مساله پرداخته شد؟
براساس لایحه قانونی حفظ و گسترش فضای سبز در شهرها مصوب سال ۵۹ شورای انقلاب اسلامی و همچنین مصوبه شورای شهر تهران، وظیفه شناسنامه‌دار کردن الکترونیکی درختان تهران با استفاده از فناوری نوین (تگ الکترومغناطیسی) بر عهده سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهر تهران قرار گرفت. در دو سال اخیر ۶۵۰ هزار اصله درخت با بن بالای ۳۰ سانتی متر شناسنامه‌دار شده و تک الکترومغناطیسی روی آنها نصب شده است.
توسعه کمربند سبز اطراف شهر تهران هم یکی از برنامه هایی است که در سال های اخیر به آن توجه ویژه شده است. توضیح دهید که برای توسعه کمربند سبز دامنه جنوبی البرز در دو سال اخیر چه کارهایی انجام شده است؟
توسعه کمربند سبز اطراف تهران یکی از طرح‌های ملی است که در سال۸۱ در کمیسیون زیربنایی صنعت هیات دولت مصوب و در نهایت با مساحت ۵۰هزار هکتاری در سال۸۳ به سازمان بوستان‌ها و فضای سبز تهران ابلاغ شد. از آن زمان تاکنون، ۴۱هزار و ۵۰۰هکتار از این پروژه اجرایی شده است. اما سال۹۸ را می‌توان نقطه عطفی در اجرای این طرح دانست به این دلیل که از ابتدای سال‌جاری در ادامه روند رو به جلو برای تحقق کامل کمربند فضای سبز تهران، عرصه‌هایی با مجموعه مساحت یک هزار و ۲۵۰ هکتار در دامنه جنوبی البرز از شمال شرق پایتخت تا محدوده غربی آن، جهت جنگل کاری شناسایی و پس از اقدامات اجرایی، این پروژه با به‌کارگیری صدها نفر از باغبانان در تمامی عرصه‌ها و به‌صورت همزمان آغاز شد.
برای مناسب سازی قیمت محصولات در میادین و بازارها به نسبت سطح شهر، چه اقداماتی صورت گرفته است؟
مناسب‌سازی قیمت اقلام عرضه شده در میادین و بازارهای میوه و تره بار با همکاری اتحادیه‌ها و اصناف ذیربط همواره در سازمان مدیریت میادین میوه و تره بار مد نظر بوده است که این توجه در یکی دو سال اخیر مضاعف شده و به طور متوسط در این مراکز در حدود ۴۰ درصد تخفیف نسبت به میانگین نرخ سطح شهر برای مشتریان در نظر گرفته شده است.
سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران به عنوان یکی از سازمان‌های زیر مجموعه معاونت خدمات شهری نقش حیاتی در ایجاد ایمنی در پایتخت را دارد. در سال های گذشته افزایش ایستگاه‌های آتش نشانی بر اساس برنامه توسعه شهر تهران همیشه یکی از اولویت‌ها بوده است. در این زمینه در دو سال اخیر چه تحولاتی در حوزه خدمات ایمنی انجام شده است؟
طی این دو سال، ساخت ۷ ایستگاه آتش نشانی در دستور کار این سازمان قرار گرفت که یکی از آنها به بهره‌برداری رسیده و ۶ ایستگاه در مراحل پایانی ساخت قرار دارند. در حوزه تامین تجهیزات مورد نیاز در سازمان آتش نشانی نیز با توجه به نوسانات ارزی و همچنین نیروی آموزش دیده تلاش شد تا در دو سال گذشته، ۲۱ دستگاه نردبان و بالابر هیدرولیک در کلاس ارتفاعی ۳۰ تا ۶۴ متری به ناوگان عملیاتی سازمان آتش نشانی اضافه شود. همچنین خرید ۲ هزار دست لباس آتش‌نشانی در سال‌جاری در دستور کار قرار دارد. در زمینه جذب و آموزش نیروهای تخصصی نیز طی دو سال اخیر ۱۰ هزار و ۷۰۸ نیرو به عنوان آتش نشان داوطلب جذب شده است.
در حال حاضر زمان رسیدن آتش نشانان به محل حریق چقدراست؟
طی دو سال اخیر با تلاش‌هایی که انجام شده میانگین زمان رسیدن ماموران آتش نشانی به محل حریق و حوادث در محدوده مناطق ۲۲ گانه شهرداری تهران به ۴دقیقه و ۱۳ثانیه رسیده است. در حال حاضر استاندارد بین‌المللی زمان رسیدن به حریق بین ۴تا ۶ دقیقه محاسبه می‌شود و نتیجه می‌گیریم که ما اکنون در وضعیت مناسبی قرار داریم.
آیا آماری وجود دارد که نشان دهد در زمینه ایمنی ساختمان‌ها چه اقداماتی در یکی، دو سال اخیر انجام شده است؟
در دو سال اخیر «طرح ۹۹۹ برج» در خصوص ارائه آموزش های ویژه ایمنی به ساکنین برج‌های مسکونی اجرا شده است. همچنین در این راستا طرح نظام بازرسی ایمنی ساختمان اجرا و از بیش از ۲۰ هزار ساختمان بازدید ایمنی انجام و دستورالعمل ایمنی صادر شده است.
شرکت شهربان و حریم‌بان شهرداری تهران از جمله مجموعه‌هایی است که در دوره گذشته مدیریت شهری و حتی این دوره به پاشنه آشیل شهرداری تهران تبدیل شده بود. از دیدگاه بسیاری از کارشناسان، تغییر نظام مدیریتی در این مجموعه ضروری به نظر می‌رسد. در سال‌های اخیر در این حوزه چه تحولاتی انجام شده است؟
در دوره جدید مدیریت شهری سعی کردیم تا تمامی مشکلاتی که در این مجموعه وجود داشت را با برنامه‌ریزی و آموزش نیروها کم کنیم. تدوین بانک اطلاعاتی سد معبر پایتخت، ساماندهی کارگاه‌های ساختمانی، تدوین طرح هوشمندسازی صیانت از حریم، راه‌اندازی کمیته صیانت از حریم، تدوین طرح SWOT حریم پایتخت و رفع ۱۴ هزار و ۸۰۰ مورد تخلف ساخت و ساز غیرمجاز از جمله کارهایی است که در مجموعه شرکت شهربان و حریم بان شهرداری تهران انجام شده است.
شرکت ساماندهی در راستای تحقق طرح تهران هوشمند و ارتقا کیفیت خدمات رسانی به شهروندان تهرانی چه اقداماتی انجام داده است؟
با توجه به نقش این شرکت در نظارت عالی بر گردش کار مناطق و نواحی شهرداری مناطق ۲۲ گانه، راه‌اندازی نرم‌افزار اتوماسیون بند ۲۰ و سامانه ای هوشمند در این زمینه ، از ابتدای آبان ماه سال ۱۳۹۷ در دستور کار این شرکت قرار گرفت. نرم‌افزاری جدید بر بستر BPMS تهیه شد و از ابتدای خرداد ماه ۱۳۹۸ سامانه در سطح مناطق عملیاتی و مورد بهره‌برداری قرار گرفت. همچنین در راستای شفافیت در روند فرآیندهای مدیریت و نظارت بر روز بازارها و کیوسک‌های عرضه گل و مطبوعات، اطلاع‌رسانی به تمامی ذی‌نفعان و تضمین پاسخگویی به هنگام و گزارش‌گیری به موقع و قابل اعتماد، به روزرسانی و صحت اطلاعات و حذف فعالیت‌های زاید و تسریع در انجام امور نسبت به طراحی و راه‌اندازی سامانه‌های مدیریت بازار و مدیریت کیوسک اقدام کرده است. همین‌طور هوشمندسازی ارائه خدمات به مردم در مراکز خرید و فروش خودرو و استفاده از نرم‌افزار تلفن همراه با هدف پاسخگویی مطلوب به نیازهای شهروندان، ارتقا کیفیت در ارائه خدمات و افزایش بهره‌وری و کارایی در دستور کار سال ۱۳۹۸ این شرکت قرار داشته و مقدمات اولیه آن انجام شده است.
همزمان با سیل اخیر در نوروز امسال که اغلب شهرهای ایران دچار این حادثه شدند این نگرانی در پایتخت وجود داشت. چطور این موضوع در پایتخت مدیریت شد؟
در اوایل سال جاری به اندازه ۱۳ روز بارش به اندازه ۲ برابر بارش‌های سال آبی را در شهر تهران شاهد بودیم. در زمان بارندگی به دلیل شیب ارتفاع، ممکن است سیلاب شدیدی راه بیفتد که با مدیریت صحیح، همکاری دستگاه‌های ذیربط و اداره کل خدمات شهری شهرداری تهران توانستیم از وقوع این حوادث احتمالی جلوگیری کنیم. ماموریت اصلی شهرداری تهران در زمان‌های پر بارش، مدیریت کانال‌ها و سیلاب‌هاست و شهرداری‌های مناطق ۲۲ گانه تهران برای جلوگیری از وقوع سیلاب در این مدت آمادگی کامل داشتند و بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های اجرایی را به طور کامل انجام دادند. همچنین بازدید‌های مکرر در طول سال به منظور سلامت شبکه‌ها، بازسازی، پاکسازی آنها و همچنین شناسایی ۲۰۰ نقطه حادثه خیز از جمله اقدامات شهرداری در این مدت بود. از ۲۰۰ نقطه حادثه خیز ۶۰ نقطه در شهر تهران شناسایی شدند که ضمن رفع نواقص آنها، لایروبی شدند. کنترل، نظارت و مرمت مناطق آسیب‌پذیر نیز از دیگر اقدامات مهم شهرداری تهران است.پایش مستمر نواحی مشکل ساز، رفع مشکلات فنی، هماهنگی بین بخشی واحد‌های ستادی، کنترل دقیق سایت‌های هواشناسی و تدوین سناریو عملیات از دیگر اقدامات خدمات شهرداری تهران است. باید به این نکته اشاره کنم که بارش‌های نوروز ۹۸ برای ما یک تلنگر بود، چرا که تهران دارای هفت رودخانه و سه حوزه آبریز است و اگر این حوزه‌ها لایروبی نمی‌شدند، ما شاهد حوادثی همچون سیل جنوب و شمال کشور بودیم.
