مشاور سیاست‌گذاری، تحقیق و توسعه معاون وزیر راه وشهرسازی تشریح کرد
۸ راهبرد بازاندیشی در مسیر توسعه شهرهای جدید ایران
میثم بصیرت استادیار دانشکده شهرسازی دانشگاه تهران و مشاور سیاست‌گذاری، تحقیق و توسعه شهرهای جدید اعلام کرد:تقویت پایه‌های اقتصادی، پیگیری رویکردهای نوین، برنامه‌ریزی برای ارتقای هویت و فرهنگ، توجه به زیست‌پذیری، تاکید بر توسعه پایدار، ایجاد سیستم‌های حمل‌ونقل پایدار، نهادینه کردن شاخص‌های حکمروایی مطلوب و توجه به ایمنی و مدیریت بحران، مهم‌ترین راهبردهای این بسته سیاست‌گذاری است که به‌منظور تغییر مسیر شهرهای جدید ایران با درس‌آموزی از اشتباهات و تجربه‌های موفق ایران و جهان با همکاری جمع محدودی از محققان و حرفه‌مندان حوزه توسعه شهری تدوین شده است.
وی در عین حال، ارتقای کیفی شهرهای جدید ایران را محوری‌ترین هدف تدوین این بسته سیاستی اعلام کرد و هرگونه تداوم در توسعه شهرهای جدید بدون توجه به تحول در تجربه سه دهه ساخت شهرهای جدید و پیگیری بسته سیاستی پیشنهادی را اشتباهی نابخشودنی برای مدیران و حرفه‌مندان دخیل در توسعه شهرهای جدید دانست. متن گفت‌وگو با وی را در ادامه بخوانید:
برای ایجاد نسل نو شهرهای جدید و همچنین بازآفرینی ساختارهای شهری در شهرهای جدید موجود، چه اصول هنجاری طراحی شده است؟
به‌طور کلی شرکت مادرتخصصی عمران شهرهای جدید ایران به‌منظور جلوگیری از خطاهای پیشین و تحول اساسی در مسیر شهرهای جدید ایران، با طراحی چند اصل اساسی اقدام به تعریف سیاست‌ها و راهبردهای کلی برای توسعه شهرهای جدید در قالب ایجاد نسل نو این شهرها و بازآفرینی ساختاری شهرهای جدید موجود کرده است؛ بر این اساس حفاظت از پهنه‌های طبیعی سرزمین در قالب پرهیز از خام‌فروشی اراضی با پیگیری برنامه‌های بازاریابی مکان و برندسازی شهری، حفظ دارایی‌های سرزمینی و وصول مطالبات معوق، استفاده از روش‌های نوین تامین مالی و گسترش سرمایه‌گذاری بخش خصوصی، کوچک‌سازی و چابک‌سازی سازمانی و همچنین گسترش فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی جزو مهم‌ترین برنامه‌های پیش رو تعریف شده است؛ در این میان، همچنین حل دعاوی حقوقی و تقویت حوزه حقوقی و املاک شرکت‌های تابعه نیز در دستور کار قرار دارد.
برای اجرای این برنامه‌ها چه برنامه‌های عملیاتی مدنظر قرار دارد؟
تعریف پروژه‌های شاخص، ارزش‌افزا و محرک توسعه شهرها یکی از برنامه‌های عملیاتی در راستای اجرای برنامه‌های تعریف شده است؛ علاوه‌بر این، ۹ محور دیگر از جمله ارتقای برندهای شهری، بازسازی روابط با شهروندان و نمایندگان، ارتقای فعالیت‌های تخصصی و گسترش دیپلماسی شهری، ملی و فراملی، تبادل و به اشتراک‌گذاری تجارب شهرهای تابعه، برای این منظور تدارک دیده شده است؛ همچنین استانداردسازی و ارتقای کیفی پروژه‌ها و فعالیت‌ها، شبکه‌سازی و توسعه تعاملات و همکاری‌های فراسازمانی، ارتقای کیفی نیروهای انسانی و بهبود کیفیت تبلیغات، اطلاع‌رسانی و روابط عمومی از دیگر محورهاست؛ مطابق با برنامه‌ریزی‌های به عمل آمده تکمیل پروژه‌های مسکن مهر تا پایان سال ۹۷ و ملکی‌سازی واحدهای مسکونی مهر از دیگر برنامه‌ها و محورهای عملیاتی برای پیشبرد برنامه‌های کلان است؛ همچنین در این زمینه ۸ راهبرد کلان نیز طراحی شده است که با تعریف سیاست‌های عملیاتی ویژه برای هر کدام از آنها بناست نسل نو شهرهای جدید با ساختاری متفاوت از شهرهای جدید موجود ایجاد شده وگسترش یابند.
این راهبردها شامل چه مواردی است؟
تقویت پایه اقتصادی و تنوع‌بخشی اقتصادی شهرهای جدید با رویکرد کارآفرینی و رقابت‌پذیری شهری و پایداری مالی با شراکت بخش خصوصی متکی بر ایجاد همسویی و یکپارچه‌سازی برنامه‌های توسعه اقتصادی و کاربری زمین در شهرهای جدید یکی از این راهبردهاست؛ همچنین پیگیری رویکردهای نوین و نوآورانه برنامه‌ریزی، طراحی و اجرا، برنامه‌ریزی برای ارتقای هویت و فرهنگ در شهرهای جدید به‌منظور تحقق شهری فراگیر و توسعه اجتماع‌محور و توجه به زیست‌پذیری و کیفیت محیطی در شهرهای جدید از دیگر راهبردها است. نسل نو شهرهای جدید مطابق با راهبردهای کلان تعریف‌شده قرار است با تاکید بر توسعه پایدار و تاب‌آور و حرکت به سوی شهرهای جدید اکولوژیک، تاب‌آور و انعطاف‌پذیر (انطباق‌پذیر) و ایجاد سیستم‌های حمل‌ونقل سبز و پایدار و به‌خصوص ترویج پیاده‌محوری ساخته شوند؛ در این شهرها برای ایجاد و نهادینه‌سازی شاخص‌های حکمروایی خوب شهری تلاش خواهد شد و توجه به ایمنی محیط و مدیریت بحران در برابر سوانح طبیعی و مصنوع در فهرست اولویت‌ها قرار خواهد گرفت.
برای تقویت پایه‌اقتصادی شهرهای جدید که یکی از مهم‌ترین راهبردهای مورد نظر به‌منظور ارتقای سطح کیفیت و سکونت‌پذیری در این شهرهاست چه سیاست‌هایی دنبال می‌شود؟
یکی از این سیاست‌ها ایجاد زیرساخت‌های مطلوب موردانتظار سرمایه‌گذاران است؛ همچنین اولویت‌دهی به بخش خصوصی در ایجاد و عملیات عمرانی شهرهای جدید و عدم رقابت دولت با بخش خصوصی از دیگر سیاست‌ها برای تقویت پایه‌اقتصادی شهرهای جدید چه در نسل شهرهای موجود و چه در نسل نو شهرهای جدید است؛ در این راستا همچنین سیاست‌هایی همچون بازخوانی نقش و عملکردهای اقتصادی نسل اول شهرهای جدید و برنامه‌ریزی برای جذب و نگهداشت طبقه خلاق و نیروهای ماهر در این شهرها دنبال می‌شود. از سوی دیگر امکان‌سنجی به‌منظور پذیرش نقش‌های اقتصادی برتر در نسل نوین شهرهای جدید ایران و استقرار فضاهای مربوط به آن همچون پارک‌های علم و فناوری نیز در دستور کار قرار دارد؛ وزیر خردمند راه و شهرسازی تاکید دارند که شرکت مادر فرآیندهای جذب سرمایه‌گذار در شهرهای جدید را تسهیل کند و توسعه اشتغال در این شهرها را در اولویت قرار دهد؛ تدوین برنامه‌های بازاریابی مکان به‌منظور افزایش بهره‌وری و رقابت‌پذیری شهری و پرهیز از خام‌فروشی زمین در کنار تدوین و اجرای برنامه‌های کارآفرینی شهری جزو سیاست‌های تعریف‌شده برای تقویت پایه‌های اقتصادی در شهرهای جدید است. ضمن اینکه لازم است شاخص‌های توسعه اقتصادی و رقابت‌پذیری شهرهای جدید به صورت دائمی پایش شوند تا رتبه‌بندی‌ها و امتیازدهی‌های لازم به‌منظور ایجاد روحیه رقابت‌پذیری در این شهرها دنبال شود.
یکی از مهم‌ترین بحران‌هایی که از گذشته تاکنون مانع از سکونت‌پذیری مطلوب شهرهای جدید شده است عدم حس تعلق و هویت در شهرهای جدید است؛ در برنامه‌ریزی‌های جدید چه سیاست‌هایی برای این منظور تدارک دیده شده است؟
خوشبختانه از ابتدای دولت یازدهم در کنار توسعه عمرانی شهرهای جدید، رویکرد اجتماع‌محور و توجه به مقوله‌های اجتماعی و فرهنگی به صورت ویژه‌ای در شهرهای جدید مد نظر قرار گرفته است. در رویکردهای آتی، ضمن تداوم این مسیر، برنامه‌ریزی و اقدام برای رفع شکاف و گسست اجتماعی مجموعه‌های مسکن مهر از سایر محلات در شهرهای جدید موجود از مهم‌ترین سیاست‌ها در این زمینه به شمار می‌رود؛ در برنامه‌ریزی‌های جدید تلاش خواهد شد سطح آگاهی‌های عمومی و فرهنگ شهرنشینی با استفاده از امکانات رسانه‌ای چه در سطح ملی و چه محلی تقویت شود؛ گسترش فضاهای عمومی و مکان رویدادها در شهرهای جدید و ایجاد جاذبه‌های منحصربه‌فرد فرهنگی و اجتماعی در این شهرها از دیگر سیاست‌هایی است که در این زمینه دنبال خواهد شد؛ همچنین سازوکارهایی به‌منظور تقویت حس مکان و ترویج محله‌محوری و حمایت از استقرار صنایع فرهنگی خلاق در شهرهای جدید تدوین و اجرایی می‌شود؛ به کارگیری نمادهای ملی و فرهنگی در شهرهای جدید نیز از دیگر راهکارها به‌منظور ارتقای حس تعلق مکانی و ایجاد هویت شهری در میان ساکنان شهرهای جدید است.
ارسال نظر