شماره روزنامه
۴۴۷۵
|
شهرنشینی
-
معیارهای سنجش کیفی
دکترحسین ایمانی‌جاجرمی رئیس موسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهرانگزارشهای سازمان‌های بین‌المللی مختلف همانند «صندوق جمعیت» و «مرکز سکونتگاه‌های انسانی» سازمان ملل تاکید می‌کنند که شهرها، سکونتگاه‌های اصلی برای زندگی وکار انسان‌ها در هزاره سوم خواهند بود. گرچه از شتاب شهرنشینی در کشورهای توسعه‌یافته کاسته شده و میان جمعیت و امکانات تعادلی نسبی برقرار است. -
شهر و مدرنیته در دوره قاجار
مدرنیته مفهومی است که مرزهای آن ناروشن و درون‌مایه آن در آمیخته با احساس است. به سادگی نمی‌توان این مفهوم را در رده مفاهیم علمی، فلسفی، سیاسی، اقتصادی، هنری یا تاریخی دسته‌بندی کرد (وبر، ۱۳۶۹: ۱۱). مفهوم مدرنیته در مسیر تاریخی خود، با مساله تغییر شکل شهرها و رشد شهرنشینی و پیدایش نهادهای جدید اجتماعی، حضور مردم در عرصه‌های مختلف و ایجاد نظام‌های قانونی همراه شده است. به تعبیری رساتر، شهر همچون جلوه‌گاه مدرنیته یا دستور عمل پنهان مدرنیته بروز و ظهور یافته است (جابری‌مقدم: ۱۳۸۴: ۲۵-۲۴). شهر، هم خاستگاه اصلی مدرنیته است و هم قهرمانش؛ هم دستورالعمل پنهان مدرنیته است و هم آیینه تمام‌نمای آن. در شهر است که مدرنیته به بالندگی می‌رسد و در عین حال، مدرنیته است که شهر را جلوه‌گاه خود می‌سازد (جابری‌مقدم، همان: ۱۵۶). -
مفهوم بازآفرینی پایدار شهری
محمد آذرپناه معاون دفتر سیاست‌گذاری و توسعه اشتغال وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعیبه موازات گسترش شهرنشینی در ایران از دهه ۱۳۴۰ به بعد و رشد نرخ شهرنشینی کشور، حاشیه‌نشینی شهری نیز به عنوان یک پدیده جدید اجتماعات شهری به وجود آمد و به مرور زمان، بافت‌های ناکارآمد و حاشیه‌نشینی شهری در چند دهه گذشته به عنوان یکی از چالش‌های نظام سکنی‌گزینی کشور و همچنین کاستی نظام برنامه‌‌ریزی و مدیریت شهری مطرح شده است. ساکنان این سکونت‌گاه‌ها در مقایسه با شهر مادر یعنی شهری که این سکونت‌گاه‌ها حاشیه آن محسوب می‌شوند، از سرانه‌های پایین خدمات شهری، خدمات اجتماعی، استانداردهای پایین زندگی و شاخص‌های پایین اقتصادی و مسکن ارزان و غیرایمن برخوردار هستند. -
سهم زنان از جمعیت تهران
چند درصد از جمعیت شهر تهران را زنان تشکیل می‌دهند و این جمعیت به لحاظ اجتماعی در چه موقعیت و جایگاهی قرار دارند؟ پاسخ به این سوال از آن جهت اهمیت دارد که طی یک‌سال اخیر، یکی از محورهای اصلی شعار مدیران جدیدی شهری توجه به مسائل مربوط به حوزه زنان بوده است. بررسی‌ها مشخص می‌کند که در زندگی شهرنشینی امروز؛ زنان بیش از گذشته در فضاهای عمومی حضور دارند. -
قطارهای خودران در سال ۲۰۵۰
دنیای اقتصاد: سرعت افزایش جمعیت و افزایش شهرنشینی در جهان خبر از آینده‌ای غیر قابل‌تصور و تحولات انقلابی در صنایع مختلف می‌دهد. تحلیلگران صنعت ریلی جهان نیز از تحولات شگرف در این صنعت خبر می‌دهد. آنها از نسل جدیدی از حمل‌و‌نقل ریلی همچون قطارهای خودران که سوخت‌هایی همچون هیدروژن مایع دارند خبر می‌دهند. -
شازد‌ه نگون بخت
تا دوره قاجاریه و با وجود سرگذشت پرآشوب و ناپاید‌اری قد‌رت‌هایی که در ایران پس از اسلام بر سر کار آمد‌ند، شهرنشینی به‌رغم ویرانی‌های پیاپی رشد قابل ملاحظه‌ای داشت. در آغاز قاجاریه شهرنشینی در ایران در مقایسه با اروپای پیش از انقلاب صنعتی گسترش یافته و در نیمه نخست سد‌ه نوزد‌هم میلادی نزدیک به یک هفتم جمعیت ایران در شهرها می‌زیستند. -
پنج پیش فرض از آینده شهرها
مترجم: امیر علی رمدانیمنبع: weforum: بیش از نیمی از جمعیت دنیا در شهرها زندگی می‌کنند و انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ این مقدار جمعیت ۷۰درصد افزایش یابد. از لحاظ اقتصادی نتایج شهرنشینی بسیار قابل ملاحظه است، به‌عنوان مثال شهرها سهم ۸۰ درصدی از تولید ناخالص داخلی جهانی دارند. این نکته را همه می‌دانند که برای دستیابی به موفقیت باید هزینه کرد و در خصوص موفقیت شهرها نیز این مورد صدق می‌کند. الگوهای نامناسب مصرف، تخریب محیط‌زیست و برهم خوردن تعادل، تنها چند مورد از مشکلات شهرها هستند. این موارد به عقیده برخی از محققان با عصر دیجیتال و سرعت بالای جابه‌جایی نیروی کار در تناقض است و به عبارت دیگر، پایان زمان شهرنشینی اینچنینی است. با توجه به آنچه ما امروزه از شهرها و دیجیتالی شدن می‌دانیم، نتیجه‌گیری معکوس، تضمین شده‌تر به نظر می‌رسد. یعنی دهه‌های بعدی به کمک فناوری‌های دیجیتال شاهد شهرهایی خواهیم بود که مشارکت‌های بین‌المللی قدرتمندی را به وجود می‌آورند و مدیریت حل مشکلات در سطح جهانی را عهده‌دار خواهند بود که در اینجا علت آن شرح داده می‌شود. -
شاهان شکارچی و انقراض پلنگ ایرانی
شکار پس از شهرنشینی آدمیان به کاری پر زحمت و پر خرج تبدیل شد که تقریبا فقط از عهده ثروتمندان بر می‌آمد. شکار، آداب و رسوم خاصی داشت و سازمانی برای خود یافت و به یکی از سلسله مراتب دربار تبدیل شد. «میرشکار» یکی از القابی بود که به مسوول این کار می‌دادند و نقش مهمی حتی در دستگاه سیاسی دربار یافت. وی مسوول نظم و تنظیم شکار شاه بود و برای خود تشکیلاتی داشت که در حد یک نیروی نظامی بود. به هنگام شکار شاه، این نیرو موظف به همراهی شاه و یافتن شکار و بستن راه‌های فرار شکار بود به طوری که شاه بتواند با خیال آسوده به شکار بپردازد. -
تماشای مجسمه‌های پوشیدنی در «شرایط فلزی»
آثار مجسمه و مجسمه‌های پوشیدنی شاگردان پرویز تناولی با نام «شرایط فلزی» تا هجدهم اسفند در گالری ژاله برپاست. -
چرا برندسازی مهمتر از همیشه خواهد شد؟
نویسنده: Johannes Christensen مترجم: فریبا ولیزادهمنبع: interbrand: تا سال ۲۰۲۰ میلادی، حدود ۳۰ میلیارد دستگاه به اینترنت متصل خواهند بود، بیش از نیمی از جمعیت دنیا به اینترنت دسترسی خواهند داشت و نزدیک به ۶۰ درصد جمعیت جهان در مناطق شهری سکونت خواهند داشت. گسترش دیجیتال‌سازی، جهانی‌شدن و رشد شهرنشینی در سال‌های پیش‌رو، اقتصاد بسیاری از کشورها را متحول خواهد کرد. افزون بر این برخی از پیشرفته‌ترین شرکت‌های کنونی جای خود را به ابرقهرمانان بازارهای در حال ظهور خواهند داد. پیش‌بینی می‌شود نیمی از ۵۰۰ شرکت حاضر در لیست S&P در ۱۰ سال آتی از این لیست حذف شوند. پیشرفت سریع با وجود چنین تحولاتی دشوار است و افراد و سازمان‌ها باید خود را با شتاب این تغییرات هماهنگ کنند. جهان در عصر حاضر با چالش‌های متفاوتی روبه‌رو است که مستلزم مجموعه‌ای متفاوت از پارادایم‌هاست. در ادامه برخی از این چالش‌ها را بررسی می‌کنیم تا دریابیم چگونه پارادایم برندسازی در سال‌های آینده به یکی از مهم‌ترین ابزارها برای دستیابی به آینده‌ای موفق برای سازمان‌ها تبدیل خواهد شد. -
تصاویر دیدنی از زیبایی های آسمان در شب
ایرنا: زیبایی های شبانگاهی آسمان در مناطق تاریک و به دور از آلودگی های شهری قابل رویت بوده و با وجود گسترش شهرنشینی در زمان حاضر، جلوه هایی زیبا و دیدنی را به نمایش می گذارد. -
نوسازی بافت‌های فرسوده
کارشناسان شهری عنوان می‌کنند در سال‌های گذشته، نبود نظارت بر ساخت، عدم اهتمام به ارائه الگوی مناسب تفکیک زمین، عدم توجه به توسعه‌های آتی شهر و نیازهای خدماتی محلات به لحاظ افزایش‌های احتمالی جمعیت و به‌ویژه الگوی فزاینده ورود خودرو به زندگی شهری، عدم توجه به مخاطرات طبیعی و غیر طبیعی که همیشه ممکن است نواحی مسکونی را به ویرانه تبدیل کند و نهایتا عدم توجه به برطرف کردن این مسائل در طول دوران شکل‌گیری شهر تا پیش از دهه ۵۰ شمسی، سبب شده تا مساله‌ای پیچیده به نام معضل بافت‌های فرسوده شهری گریبان امروز شهرهای بزرگ به‌ویژه تهران به‌عنوان نماد شهرنشینی معاصر ایران را بگیرد. -
بررسی ظرفیت‌های ریلی از دید هیتاچی
دنیای اقتصاد: بررسی چشم‌اندازهای یک صنعت یکی از مهم‌ترین عوامل سرمایه‌گذاری و رشد و توسعه آن محسوب می‌شود. شرکت هیتاچی در همین راستا گزارشی از آینده صنعت ریلی و عوامل اثرگذار آن تهیه کرده و به رشد بخش‌های مختلف در جهان حوزه صنعت ریلی در چند سال آینده نیز اشاره کرده است. در میان عوامل قدرتمندی که برای توسعه ریلی ذکر شده‌اند، توانایی کاهش آلودگی هوا در سطح کشوری و حتی شهری بسیار مهم هستند که به عقیده این شرکت با توجه به روند افزایشی شهرنشینی و رشد جمعیت جهان، اهمیت سیاسی زیادی نیز خواهد یافت. افزون بر این انتظار می‌رود رشد حجم بازارهای ریلی نیز در آینده قابل‌توجه باشد. -
ترابری در دوران باستان
شهرهای دوران باستان به دلایل نظامی، مذهبی یا اهمیت اقتصادی بنا می‌شدند. با وجود اینکه قبل از ساسانیان مساله شهر و شهرنشینی وجود داشته است، ولی بیشتر شهرهای دوران باستان در زمان ساسانیان به‌وجود آمده است. در این دوره عناصر عمده ساخت شهر کهندژ، شارستان و سواد (حومه)بوده است. -
ابعاد تنگنای مالی در شهرداری تهران
محمود میرلوحی معاون اجرایی شورای شهر تهراناز سال ۶۲ که قانون خودکفایی مالی شهرداری‌ها به تصویب رسید و به موازات افزایش نرخ شهرنشینی درکشور و تشکیل بی‌وقفه شهرهای جدید تا امروز که طبق آمار و سرشماری سال ۹۵ بیش از ۷۰ درصد جمعیت کشور شهرنشین شده‌اند، مساله تامین منابع اداره و توسعه شهرها با فراز و فرود زیادی مواجه شده است. -
وظایف کلانتر در شهرهای قدیم
یکی از مقامات سیاسی در اداره شهرهای ایران کلانتر بود که در منابع تاریخی با عنوان رئیس شهر از آن نام برده‌اند. در مورد سابقه تاریخی منصب کلانتر بین محققان اختلاف‌نظرهایی وجود دارد. احمد اشرف در مقاله‌ای به نام «ویژگی‌های تاریخی شهرنشینی در ایران» این واژه را متعلق به دوره ترکمانان می‌داند ولی لمبتون معتقد است واژه مزبور نخستین مرتبه در عصر صفویه به کار رفته است. در تایید نظر احمد اشرف چنین می‌توان عنوان کرد که اوزون حسن برجسته‌ترین شخصیت سیاسی و نظامی آق قویونلوها، در طول فرمانروایی خود آنچنان تشکیلات و نظامی را بنیان نهاد که اثرات آن زمانی طولانی باقی ماند. چنان که شاید بتوانیم بگوییم قسمتی از نظامات اداری و نظامی صفویه بر سنت‌های برجا مانده از آق‌قویونلوها استوار بود. -
رشد شهرنشینی در دوره پهلوی
در سال‌های میانی دهه سی شمسی یعنی تقریبا در آستانه اجرای پروژه مدرنیزاسیون از سوی حکومت پهلوی، ساکنان شهری کمتر از یک‌سوم جمعیت کل کشور را در بر می‌گرفتند. ۱) این نرخ جمعیت شهرنشینی در ایران، طی میانه دهه پنجاه شمسی به حدود نصف مجموع جمعیت ایران رسید. ۲) با این اوصاف مقارن پایان برنامه مدرنیزاسیون در ایران تقریبا نیمی از جمعیت کشور در مناطق شهری می‌زیستند که این بیانگر کاهش صبغه پررنگ الگوی زیست روستایی و برجستگی مدل زندگی شهری در میان ساکنان ایران زمین در پایان دوره مدرنیزاسیون است. من حیث‌المجموع تعداد جمعیت شهرنشین در ایران طی بیست سال تقریبا سه برابر شد که رقم قابل مقایسه‌ای است. -
با آژانکشی نمی‌توان مخاطب جذب کرد
غلامرضا موسوی تهیه‌کننده سینما می‌گوید ما فقط می‌توانیم به مخاطب پیشنهاد بدهیم اما نمی‌توانیم او را مجبور کنیم که به تماشای فیلمی برود که خودمان آن را دوست داریم. با آژانکشی نمی‌توان مخاطب را به سینما آورد و این روش در همه جای دنیا مرسوم است. سینما یعنی انتخاب. -
موتور جدید رشد اقتصادی چین
دنیای اقتصاد- گروه اقتصاد بین‌الملل: دولت چین با همکاری دولت‌های محلی شهرهای بزرگ و متوسط این کشور، جمعیت «شهرنشین» را به دو شکل و با دو هدف، متناسب با عقب‌ماندگی از «نسبت شهرنشینی در کشورهای پیشرفته و توسعه‌یافته» افزایش می‌دهد. -
نقش بیمه در بهبود رفاه خانواده
آدمی در طول تاریخ با تکیه بر اندیشه و خرد خود پیوسته در صدد ارتقای سطح رفاه و آسایش خود بوده است. این تمایل به افزایش رفاه در مقیاس خانواده نیز وجود دارد البته به دلیل حس همبستگی و کانون واحد خانواده، تمایل به افزایش رفاه خانواده به مراتب شدیدتر از تمایل فردی است. به‌عبارت دیگر، یکی از خواسته‌های اصلی اعضای خانواده، بهبود رفاه خانواده به‌عنوان یک کل، است. در این راستا، در طول تاریخ خانواده‌ها از ابزار‌های مختلفی استفاده کرده‌اند. از ابتدای قرن گذشته صنعت و شهرنشینی رفاه و آسایش خانواده را با چالش‌های مختلفی روبه‌رو کرده است. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها خطرات احتمالی جانی و مالی است که در صورت وقوع، رفاه خانواده را متزلزل می‌کند. به‌منظور مقاومت در برابر این خطرات احتمالی، صنعت بیمه در عصر جدید متداول شده است. در مجموع بیمه با افزایش آسایش خاطر جنبه کمی و با ایجاد سرمایه‌گذاری جنبه کیفی رفاه خانواده را بهبود می‌بخشد.
